Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 43, 23 October 1914 — HE MOOLELO NO WAKA NIKONA KA OPIO PUUWAI HAOKILA Nana i Hoonaueue Aku i ka Mana Kakau-ha o ke Aupuni o Pelekane. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO WAKA NIKONA KA OPIO PUUWAI HAOKILA Nana i Hoonaueue Aku i ka Mana Kakau-ha o ke Aupuni o Pelekane.

Ma k<-la wa!»i. i ho«>niaka aku ai o e huakaka Pono i ke an.*» <• ka hana hr»«"'f k ako!e a Waka \ikona i h.ana akn ai no kona o!a. i ka !i Ih' asia «> Gideona i na a kona kaiktiahine, ua hiki o!c i ua kanaka o'»io la ke kaohi aku i ka h«-*»kahe ana mai i kona niau waimaka. a me ka haua mii oia i ho*»ikaika ai, ahiki i kona hoike aiia mai i kona niau manao h'H>jmikai imua « Waka N'ikona. i k:< i ac: • "K ae mai e Ka iena \ikona e lawe aku i ka'u mau hor»piaikai :u.a he nui no kou hoooakele ar>a ae i ke f»!a o kuu kaikuahine nei/ aiaiia is»*;»n akii la oia ma ka !ima o kona kaikuahine a liMimau hoi'* jiku la '. "Auiu-a oe e kuu kaikuahine a!oha. ao!e anei i hoouna ma k<* Akua !««komaikai i hoopakele no kaua. i panai no ka'n mea i liana akn ai no ka oono o ko kakou aina?" "l'a hana io mai ke Akua, i ka mea a kakou i ike mua ole ai," • l»ane aku ai o Ka;>ena Nikona. me ke kakali r»!e i ka Helena pane " \<»lc no he manao i!oko o'n e !ie!e mai ma keia kapa o ka mu!i\vaj k'.r uai<* n<> nae ko'u ake ana e ike !i<»u ia f>e. eia ka auanei. hf liuakai keia a'n. no ka hooha!a\vai pu ia ana me kou kaikuahinir' m i. a <• !i'«» ii<»i i mea nana e hoopakeie ae iaia maifoko mai o kekah I'oino nui." ina anle au i !mea aku imua ou e KaPena N'ikona. a liaawi aki i ka'u mau kokua ana, i wahi e paa;»io mai ai kela mokukaua Pele kane ia oe. ina na poino io kiiu kaikuahine uei, no ka niea aole o e hoea ir.ai nna no ka h<Mipakele ana ae iaia. elike me kau i han: aku ai i keia la." i panai mai ai uo hoi o ( iirieona. "Malia i-alia. o ka ke Akua alakai ana iho la no ia ia oe. a ia kakoi lioi apau. i walii e lioohalawaiia al kakou anau iloko o kona aloha, walii a Kaoena Xik<»tn. me ka pa"i|»a'i ana aku ma na poohiwi ' kona hoalolia opio. "Ile nivu Poiio lrta na kakrm al'au. ke haawi aku i na hoomaika' kiekie ana i ke Akua." i pane ae :»i o llelena me ka pnili ana i konr ' mau lima mamua (i kona umauma. l.ia !:e!a manawa ke he!e '»e 1" i ka aiua awakea. a au'a inai la < lleleua ame kona kaikunane ia Kaoenu \ikona. e noho lakou a a pu me laua, ua ae aku la no ln>i <» Waka. anle 110 kona pololi maoli aka no kona makemake e hookamaaina pono aku me kela mau onio Moi akn la lakou nei 110 ka h*i!e. a i ka noho ana iho o Wak; N'ikona, maiuna o kona nnlio, a liele aku la lioi o Melena noloko < ka haiekuke. ua ninau aku la o Waka ia Gideotia: "Ria uo anei ko olua makuakane maloko nei o ko oukou home?" "Aoie. aka ua hala aku oia no !»oset<>na. a o maua kokoolua wal» :io ia e uoho nei." "A pehea. ua maopopo 110 anei i ua makuakane la o olua, ka lilo :>io ana mai o ka mokukaua Pelekane malalo o'u?" "Ae. ua maoPol'o iaia ia mea. oiai. ma ke kakahiaka ana ae < i<eka!ii ia, oia kekalii o na kanaka i hoea aku ma kaoa o ka muliwai a ike i ka pili mai o ke!a moku i ka nwano. O ka'u i koho iho a : me lie niea !a o ke ano nui o kela huakai aua o ka hele ana n< Hosee<maT uo ka lioike aua aku no ia i ua aliikoa Pelekane. uo k: mea i hanaia aku i kela mokukaua. e hoounaia mai ai kekahi mok» nkoa aku. no'ka hopu ana mai ia oe. i kou wa e lioao ai e haaleh iiio i keia awa." "Mai luipohopo oe e kun hoaloha no ia mea. oiai aole loa e liiki na Pelekane ke kaili hou i keia moku mai ia'n aku, aia wal«J no : lie puulu moku nui okoa ke hoounaia niai no ka hopunio ana iaie \ *a maopof)o no-nae paha ia oe ka loihi o ka mauawa o kou makua kane e noho ai ma Hosetona mamua o kona hoi hou ana mai ea?' "Ma kana hoike mai ia'u, he hookahi pule ka loihi o kona ma uawa »? noho ai ma !»osetona: o kona liala ana aku no ia i ka !■ ( mamua aku o nehinei." Akahi m> a iioomamaia mai ko Waka Nikoin manao. mamuli < ka maol'oPo ana iaia. he liookahi pule ok«-»a a ka makuakane o kek mau keiki e kaawale ai mai ko lakou home aku. uo ka manao 11« paha o ua o \\ aka \ikona. e hele hou mai e ike i ke kaikamahin» makapo. Ma kela waiii nae o ka laua nei kamailio ann. i oili mai ai • Melena l.aiana. no ke kahea ana ia («ide<»na. a u koipo like aku !* iloko o ka liale. 110 ka nana ana i ka lakou mau meaai. 110 ia awakee ! ka makaukau ana o na meaai maluna o ke nakaukau. ua konoi mai la o Waka e noho aku me komi mau hoaloha hou. o ko lako' nei li«x»maka iho la n<» ia e ai. i ua mea i hoomakaukauia mai. a n< hookahi hora ko Waka noho ana ma ke nakankau, 110 ka mea tr nanea maoli oia i ke kamailio pu me Melena, me ke komohia- an: aku o na manao hoohihi iioko ona. no kela kaikamahine. () ko lakon nei nanea hoi ia ahiki i ke ku ana ae o Waka \ikon' iluna 110 ka huli hoī aua aku ma kela aoao o ka muiiwai. ua koi la <» Melena iaia. a<»!e e hoopoina ma ka hele ana mai e ike inni i: laua. 110 ka mea ua lilo kona hiki ana mai. i mea e hoohauoliia aki ai kona manao, he kono hoi a ua o Waka \ikotia. o ka haawi kok ana akn i k«»na ne. me ka hakalin ole. Ma kela huli hoi ana aku a Waka \ikona 110 kona nimi hoolima lima ma kela !a, aole e hiki iaia ke iioopoina iki uo (mleona anv kona kaikuahine, a ma kekahi la ae. i ka wa maikai ana i ike a' o koua manawa kaawale ilio la ia mai kana mau hana nni, o kon: kan iho ta 110 ia maluna o kekalii waat»a. a h«*lo mai la no ka hala wai hou ana me kona mau h«ialoha oni<\ I kela iohe aua mai tio o Melona Laiana i ka leo o Waka \ikonr ua nii )a ka ula olielolielo ma kona mau napalina. a ua < \Vaka e ike aku !a aia he manao nui iioko o kela ioli ano e ana a 0 ka he!vhelena <» ke kaikamahine. a oia pu 110 hoi kekahi e ike !a Ika hoano e o kona iuh»uoo ma ka ike hon ana i(ku i keia kaika mnhiue. I "a komohia i«» na manao hoohihi iloko o Melena I.aiana no Wak; \ikona. oiai o keia ke kanaka <»lu<»ht hookahi i kamailio IHi me ta mawaho ae o kona ! aikmiane. O k<i lakon mnea ana ma kela la ua h<«>hfiia ia no ia. ma na oieio o keia ame keia ano, me ka hoo Pihaia aiva hoi o iakou anau me na manao iiauoli. Xo na ia mai. he ekoln mau manawa a Waka \ikouaT he!e hon akfi ai e ike i kona mau hoaioha. me ka huli hoi <»!e nae o ka maknakane o kela mau e ikeia ai '<ona makenVak' 110 ko ia nei hele aku i kona hale ame ka ole - MOKI'W VI. ' F. hoaiu iki kaua e ka mea heluheh» ma Veia wahi, i ke kamaili, nna no Waka \ikona ame konn man hoaloha a e kik<x> akr kaua inuia, no kekali» hiona e |»ii ai ka iia « ke knmu pepeiao. i nr mea e hoolalaia ae.a e kekahi puuiu o ua kanaka okipmi. ka |.Ku?-i hoohiki ia lakon iho o ka mana <» ka *$Wo« niau pu 110 ka luwko ana i na hana ekneka i wahi e !oaa nni ai ke tlalar i? lakou. Ma kekahi po nouii. iie mau ka leiiuleh i mah vie mai o kela ikv hoPe ana aku a Wakn \ikona ia MeU'ua ame keua kaikunane, oia' hoi na kulu pakaua e haluku ana me ka ikaika, a e nu ana hoi ka makani. me ka hm>liele!ei ana i na !au laa\u ua iutakoakoa ae ia he mau kanaka he eouo ko lakon nui ia lakou iho ma kekahi rumi kaawale o ka honie o Sila I.aiana. makuakane o Ouleona ame Melena. He puulu kanaka keia i ia iakou iho'ka Ahahui o m Kanaka Tore. iua ke ikhh o ke i>akaukau. e noho ana o Si!a Laiuna ka mea i iiio i alakai no kela Dv>e kioi. He ka tv aka kino uui <iia. 3 ua heie hoi |vona iauoho u keokeo, eia une e hoike mai ana kona mrm ano. i kona piha i ka nahoa, e hoohaiikeiikeia ae ai me .«a, kanaka- 1 hooli!o i ka halepaahao i home im lakou. i

Ma. ka ioao »ho c r,ffī kok?>kc I*a ana ta Laiana, hc kauaka kino loilii. «» Makpiia ka inoa, h c ular'a ka lau«.»liu o keia kanaka. aka o k</ns oi#i kino nae. he kuiana owaawaa e hiki ōle ai ke liooleia ae kona ikaika.

O ke kolu mai o na kanaka, oia hookahi iwaena o kela puuiu. ka mea kulana ke.>nimana o !akott r he maemae kona nanaina ma na ano aka nae na hiki no ia kaua e ka mea heluhehi ke ik<? jku ma kona mau ano aoau, he kanaka hiki wale no oia ke aiakoia tr hana i na karaima ekaeka. i ka wa e hookauia aku ai ia hana ma!tma ona; o Ka inoa o keia kanaka, o ia o Kakeka. O ka ha o na kanaka, he ihu Pinana o Goka kona inoa: o ka iima aku, o Dao T he kanaka lauoho uiaula. a oia o lakou ka mea oi loa ma ka pakeia inu waiona. O ke ono o iakou. o Wipa ka inoa. iie hapa llikini. a o ka mea maka'u oie iwaena o lakou apau ; " Auhea oukou e na keonimana/* i poha mai ai ka leo o si!a Laia n3, 'me ke kuikui ana iho i ke pakaukan me kekahi pauku iaau. !" pau na kamailio ano ole. a e hoi nono ae na kamailio ana apau nialuna o ka kakou hana. Mamua nae o ko kakou hooiala aua i na mea » piU loa i ka ahahui, ke makemake nei au e !ohe. i na mea i hanaia maanei. oiai au i kaawaie akn ai 110 Bo»etona." "Aole no he mau niea ano nui i ikeia." i hikimua mai ai o Bakeka ma ka pane ana. *"He mea ano nui !oa kekahi a'u i ike." i ku koke mai ai o Oao iluna. fns.,ke ku'iku'i ana iho i kona Puupun maluna o ke lakaukau, »iai 110 }ioi kona mati māka e oleleha ana i ka waiona. "Pela io ka hoj, aoie a'u mea i ike !a !" i puoho hon mai ai o Bakeka. "Ina aole o oukou i ike i kekahi mea, alaila he makehewa 'oa ko oukou ola ana," i nuoho hou mai ai o Dao, me ka owiliwili ana ae i kona mau lima a elua i ka lewa. "Ina hoi ha ua ike oe i kekahi inea ano nui e Dao. o keia ka manawa e hoike mai.ai i kau mea i ike ai." i kauoha okoa mai ai o Sila La(*n&. "Kia u<i kA"u mea i ike. \"a bakilo ioa au i kela kanaka opio īana i Uwejpio aku i Va mokukaua i'eiekane, a ua loaa uiai ka ike 'a'u. i kona heie matt ana mai 110 kou home nei e Sila Laiana. "l'a ike io anei oe i kela kapena opio ma ko'u home nei?" wali: 1 Laiana, me kona ku ino ana ae iluna. a hoomaka iho la e liahaii i kana pauku laau e paa ana maluna o ke pakaukau, he hoailona ho: 10 kona niha i ka huliu me ke kahaha pu. "l'a loaa aku anei ka •loohuoi i kela kanaka no kakou? Ile mea anei kekahi nana e kunakiaia nei ia kakou?" "Me he mea la ua kumakaiaia kakou e kekahi mea." i olowahi !ike mai ai ka nui <1 na kanka ma ka pane ana i na ninau a ko lakou •ilakai. "lna ua kumakaiaia kakou, alaila ke uinau aku nei au imua o oukon: Owai keia kumakaia?" me ka nana ana mai a ua o I.aiana naiuna Pakahi o kona inau iioa." O ke kanaka nana kakou i kumakaia, ke 'haawi nei au i ka'll hoohiki paa. aoie ioa oia e i <e iion i ka malamalama o ka la." ine ka hoike okoa ana mai o ua o La•ana i kona I'ilia me ke pihoihoi. "Aole a kakou pioloke ana n<i keia mea." i pane mai ai o \\ ipa. .<a hapa Uikitii. "Ua maopopo ia'u ka mea nana kakou i kuinakaia, oia.no kela kaikamahine makapo au e Laiana. oia ka mea nana • alakai mai i kela kapena opio 110 kou home nei." "Alaila e oleio mai ana anei oe, o Ilelena, kela kaikamahine au ka mea nana kakou i kuinākaia?" "O ua kaikamahine la ko kakou mea nana i kumakaia. ua mao !>opo loa ia'u ka'u mea e kamailio aku nei. Xo ka mauawa nuia loa ā kela kaPena o ka hele ana mai 110 kou liale nei. aole an i ike iaia. īka no ka lua o kona hele ana mai. ua loaa pono oia ia'u. me kt»'u >ee ana ma kalii kokoke e lohe pono ai i na olelo e .kamailioia ana nawaena o kela kanaka ame kau kaikamaliine. "Ma ka'u nana aku i ko laua ano, ua iike pu loa laua nie he man manu nunu !a, ka noiio maiie; a ma ka'u mau mea o ka lohe ana. 3 kela kapena opio ka mea nana i hoopakele i kau kaikamahine mai ka 11100 nahesa mai. a no kela hana lioopakele a ke ,kanaka opio, ij \-oi aku ai o Helena iaia e lioi mai no ka liale nei. a ma kela hope nai, e hele mau a.ku ana kela kapena e ike iaia: a o'kela mai! nanawa apau.-e hakiio mau ana au i ko iaua mau ano. ua pipiii l'aa īiaoii nV) ka manao o knu kaikamaiiine no ,kela,ka r i\^ka." Mah6pe o ka lohe Pono ana o Sila Laiana i kela māu otelo a Wipa. ia ku!ou iho !a kana nana ana iluna o ka papahele. a 110 kekahnau niinuke. aoie he oielo i kamailio iki ia'mawaeiiā o lakou. a i ;e aea ana ae o ke.-poo o Laiana iluna. ia wa oia 'i pane aku a 'mua o kona mau hoa: "Malia paha ua kumakaia io ia kakou e kuu kaikamahine. heahr uianei ka niea a kela kapena e makemake mai ai ia Melena. 110 ka iiea lie makapo? He kaikamahine u'i no o aole nae o'u nanao, e aē ana keia kanaka e lawe aku iaia i wahipe nana. me ka !ke 110, aohe niea hiki ia Helena ke liana aku nona. Auhea nai iiikou e o'u mau hoa; o ko'u .manao ea, e hookuu aku no kakou ia •ielena pela, a e noho !ioi kakou me ka liamau loa no keia mea a ; akou e kamailio nei: aia auanei a hoao hou kela kaPena e heh nai e ike ia Helena, o ko kakou w;a ia e lele like aku ai maluna •>ria» o ka pau rio ia o kona ike ana i ka malamalama o ka la. pehea a ia i ko oukou manao?'' "Aohe a mak'ou ku-e ana aku 1 kau mea e hana mai ai e ko makou ilakai. ina o kena iiio la ke alahele maalalii loa e paapio ai kela :aPena ia kakou, he hoopokole ana mai ia i ka kakou liana.' "L'a pau aku la kela niuau; a pehea ua maopopo 110 anei i kekah ? oukou, ina paha ua makaukan kela moku 110 ka haalele ana ma. ! keia awa, aole paha?" walii hou a Laiana, me ka nana an.i aku •naluna o kona mau hoa. "He manao ko'u. he manawa haa!ele wale mai 110 no kela moku r keia awa. 110 ka mea ma nehinei aku la ka hukiia ana o ua moku lei iwaho mai ka uwapo aku. a ke ole au e kuhihewa. o ka la IpoPo kona manawa e iiolo aku ai." wahi a Makona me kona ku okoa . ina mai i!una i kona manawa e kamailio ana. "Pehea i maopopo ai ia oe keia mau mea au e kamailio niai nei. - ' • ninau aku ai o Laiana. me kona kar»alua ioa no ka haaiele koke nai o ke!a moku. "I toaaiā*u ka ike mai kekalii mai o na luina i waeia o kela moku i wahi ana. ua makaukau na mea apau. e kakali wale ana no o ka hoea mai o ka !a apopo, o ka haalele 'nai ia i keia awa." i hooia hou aku af o Makona i ka Pololei o kana mau olelo. "Ina pela io alaila akahi no au a nianao aku, he poloiei kau nau mea i kamaiiio mua mai nei. Ina ua makaukau io keia moku alaMa e ike ana kela kapena or>io. aole he hana maaiahi nana ka hoioholo ana ma ka moana, aole au i iioio no Bosetona 110 kekah wahi hana ano ole. aka he hana nui ka'u o ka hele ana ilaila. a i hoike aku au ia oukou ea. mamua o ka nhi ana mai o ka malu o ka po, e kaalo ae auanei he mokukaua Pelekane mawalio ae nei o Ve awa, e aa ole ai kela kipena e hoonahoa aku imua o na pukuniahi e kau nono mai āha imna o kona man niaka w "Mai pupuaiiuhi !oa oe e Laiana ma ka akena ana. no ka hiki )Ie i kdpeiia kipi ke hoonuka i kona moku iwaho. oiai ua kam3jina no au i ka noho ana iluna o na mokn. a pehea ia ka nui o na mokūkaua e khkuluia iwaho o ka nuku o ke awa. e hiki loa ana i ka moku o KaPena \ikona. ke henipuka iwaho i kekahi po pouli. e ike >!eia tnai ai e pa enemi." . ua paa loa r»o anei kou manao. ua hiki i ka moku o Ka•>ena Xikoiia ke inika iwaho o ke awa, ina no he mokukaua kekah: mawaho ia manawa?" i ninau hou aku ai o Laiana. no ke ake e 'ohe i ka mātiao o Makona. "Aole !oa o'u kanalna no *ia mea. a ina 110 owau ka mea nana e hookeie i kela nioku i keia |>o. aole loa e hiki ana 4 kela mokukaua Pel<kane au e kamailio mai nei ke hoPupio mai ia'ii ame ko u mau kanaka." - ■ - ' i'a olelo mai o Kaoena'Garave ia'u. he moku oki loa kela o ka Ulopk* ana ia Kaoena Nikona. aole ka i like aku me na moku Peiekane e ae. he nui k-o >akou hoio. a nehea iho la oia i manao ai. e mkeh keia moku o ke ano kupapau. mai ka mana aku o ka 1110kukaua?" "He mea oiaio no kena au e Laiana e kamailio mai la, i ka wa o kela iiioku malalo o ka malu o ke aupuni o Pelekane. i ke kaa ana mai nae malalo o KaPena Xikona, ua iiui na wahi i hoololiloliia. a ; kf ike aku oe i keiū\ nianawa. he moku kela i kaokoa ioa ae mai :kona mau am> kahiko mai, e hiki loa ai no iā n « ke kaena ae i keia

manawau a» le h< I? © na Peiekane i like aku ka h«.»Io ?nv keia." "Alaila e p«4io uaie ana ka hoi ko kakou niau Kihi. iK» ka wea 3« hookahi kaukani paona. ka «ku makana e I<*a mai ana ia u. ina no ka hiki ia kakou ke hopui- tl > i keia moku, a hmhoi hou aku ike anpnni. aka hoi ina me kau e o!ek> n*ai nei. e puka ana kela tr ; oki: iwaho me ka maalahi loa» alaHa aole loa he wahi keneka hookahi e ioaa mai ana ia kavou.** "Maiia i>aha hoi. ua K>aa iki mai nei no ia o* h* mau dala. no kou hihi «» ka holo ana aku nei i Bosctona e Laiana / "Ae. iie eiua hanen paona i haawiia mii **ei ia u, no ka nohou a u o ka iawe ana aku nei imua o na adimarato **F. mahek like kakou i kela mau data o ka loaa ana mai mi. ata hoi. a ka auwina la o ka la apopo t ia w» * ai ka kakou mea e hana aku ai. i warhi e loaa mai ai kela kaukani paona ia kakou."" Wehe ae la o Laiana i kekahi eke, i piha i ke dala gula, a ln «<ku la iluna o ke pakaukau. o kona hoomaka aku la no ia e mahelehr'e. me kona alunu ole mai i kekahi. oiai aia kana puu nui e nana ia i kela ukumakana o hookahi kaukani paona. I ka hookomo ana iho o kela ame keia i kana naāu data malok*» o ko lakou mau Pakeke. ia \va i kamailio hou mai ai o Laiana ia Makona. i ka pane ana aku: **l'a maopopo no anei ia oe ke alahele e loaa maj ai kela kaukani ilala ia kakou me ka maalahi?" , - "Ma kuu manao paa, aole loa ia he hana paakiki rha "ko'u ai>ao; a o ka'u e oleio aku nei ia oe e a imua hoi o ko kaua mau hoa nei, ina e haawi mai ana oe i ka hapalua P kela kaukani Paona, ua hiki loa ia'u ke waiho aku i ka inoku o Kapena Nikona, iloko o ka lima o ke kapena o ka mokukaua Pelekane, mawaho o ka iiuku o ke awa, ma ka po o ka la apopo." Aia na maka o na mea apau o Makona. me ko lakou hoo•>ihaia aku i ke Pohihihi no ke ano e hoi hou.mai ai kela mokn me ka maalahi i ke anpuni. a o ia ka ua poe kanaka nei i ninau mai ai: "Pehea iho ia e hiki «ti ia oe e Makona ke hooko aku elike me ia au i hooia mai nei imua o makou?" **Owau nio ka i ike i ka'u mea e hana aku ai, o ka mea nui wale no. o ko kakou hoohoio ae. i eiima haneri naona kou mahele. iloko 'i kela uku makana. a i elima no hoi haneri paona e maheleia mawaena o oukou. heaha auanei ko oukou luhi, aia ma ko u aoao. na hana anau. he ohi wale no ka oukou i na IKmiaikai. Ke hoohiki iku nei au imua. o oukou apau, iieko o na hora eono waie uo, ka manawa. a ka moku o Kapena Nikona e haalele iho ai i keia awa, e ike auanei oukou, e welo hou ana ka hae Pelekane maluna o keia moku." "Nui loa no hoi kau koi i elima i\aneri paona, aole no hoi oe e 'awa la i ekolu no lioi au haneri paoua!" "Heaha auanei ka nni o kela elima haneri paona, no ka mea owau o kakou ke aio aku ana iioko ona popilikia he nui, ao ka o\fko u ka noho wale ilio no. «tole au a ae ana e la;velawe i keia hana nui. aui wale no a lokahi mai oukou. i elima haneri raona ko'u mahele o ka makana." k "K noonoo mai hoi paha oe. he nui makou, e kauliihi loa ai kela elima hanen pao.na iho i koe ke maheleia mawaēna o niakou, a pehea ina i eha haneri paona kou mahele." "Aole loa au e hoololi ana i ko'u manao 'niua, i elima haneri paona e Pono ai e loaa mai ia'u, a ina.no aole, ua pau ae la no, a na kekahi no o oukou e hooko aku i wahi e paapio ai ka moku o Kapena Nikona." "He keu no hoi oe e Makona a ke kanaka paakiki," i pane mai ai 0 Dao/ 'Ua ike no oe. he kanaka puni'inu waiona au, pehea auanei e ko'u ai ka Puu ike gini, iua e alunu loa no oe ina «iala nau? He keu no hoi he aelike ka i Uanaia e keia ahahni, o na (lala makana īpau e loaa mai ana ia kakou, e mahele ia ia, me ka like loa. O Laana nei wale 110 ka i hele aku i B.ose.tona, a loaa mai iaia he elua haneri <iala, eia nae ua mahele like mai nei oia i |<ela ma\i dala uiawaena o kakou, a ke hoao mai nei oe e Makona, e uhaki i kau hoohiki." .... "Auhea oukou e o'u mau hoa. o iia mea a Dao e kamailio niai nei, lie mau mea oiaio no ia, ma na ,h?.na nae i kaokōa loa mai keia a u e hele aku ana e hooko. a pefiea e hiki ana anei i kekahi o oukou ke heīe aku a kau iluna o ka n\pku o Kapena Nikona. a la»vepio maii me k< na mau lima a elua, a waiho aku iioko o ka lima o ka adi- j marala Pelekane?" "He hana paakiki io no kena e Makoiia,' wahi a Laiana me ka luliluli ana iho o kona Poo. I loomaka aku la o Makona e ninau pakahi i ka nui ae o kona mat: hoa. he hookahi no a lakou pane, o ka hiki ole i kekahi o lakou e j aa aku e pii hookahi iluna o ka moku o Nikona, a lawepio-mai, a ia rwa i hoomaka hou n'.ai ai o e kamailio: ' "Auhea mikou e o'u mau hoa. iloko o keia mau poino he nui a'a e ike aku nei. ua aa loa kuu manao e mauna aku ia u Ihō i wahi e loaa mai ai kela niau ilala makana ia kakou; a ma ko u oluolu wale no. e haawi aku nei i elima haneri paona na oukou, a i elima no hoi na'll. aka i paakiki mai no oukou ea, alaila ke'hoike aku nei au me ka hookamani ole, e nele loa ana oukou apau, a e lawe mai ana au 1 kela hookahi kaukani Paona, me ko'w nana ole aku i ka oukou inau mea e hana mai ai maluna o'u." "Alaila ua paa anei kou manao e kau aku maluna o kela m<">ku e Makona?" wahi a Laiana. "Aole loa he wahi hopuhopo iki iloko o'u no ko'u kau maluna «> <ela moku me ka maalahi I03." " A ina e hoole mai ana ka poe oluna o kela moku i ka hookipa ana aku ia oe maluna o kona oneki, heaha ka mea hiki hou aku ia ■>e ke hana?" "Aole loa o*u wahi kanalua iki no ko lakōu ae mai ia'u, e lilo i mea kokua aku ia lakou. Aia oukou a ike iho, ia'u auanei e hele aku ai no ka hui Pu ana me Kapena Nikona i ka la apopo, a hoikeike aku i ko'u makaukau loa no ke kaua, ia wa oia e hookipa aku ai ia'u. me ka loaa ole o na manao hoohuoi no ka'u hana." **Mai pupuahulu loa oe e Makona ma ke kaena ana rto ka hiki ia oe ke Pii iluna o kela moku me ka maalahi,' i pane mai ai o Dao me ka luliluli ana ae o kona poo. '*lna no au e noino ana, he pani poino ana ia īnamuli o kou paa kiki. noiaila aole a oukou mea hou e ku-e mai āi ia'u. e hooko aku ana au elike me ka'u e manao nei. aia ka pono o ka lilo mai o kela mau hanen paona elima ia'u." "l'a ioaa aku anei ka ike i kekahi o oukou i na meahuna e pili ana i ke ano o ke kau ana o Kapena Nikona me konk mau kanaka maiuna o kela moku?" wahi a Laiana.me ka tiana arta akn ma luna o kona mau kanaka. Luliluli. like mai la ke Poo o na mea apau, a«koe o Wipa. alaila hoohnli aku la ka I.aia ia ninau ana iaia. "Ka. he mea anei kekahi i maopopo ia oe e \V iPa no ka u mea e makemake nei e ike?" "He wahi mea uuku no ka'e e j 4 ?, aa ana aku o ka kakou mau hoailona huna i keia iln> ia i hiki ai iaia ame kona mau kanaka ke lawēpio mai i kela mokukaua me ka maalahi loa." . . / '*Ina pela, aole o'u kanalua iki na kela keiki au e Laiana kakou 1 kekahi mea.'* me ke ku okoa ana ae o !.aiaua iluna, aia hoi ka huhii ame ka inaina ke nohoalii la malun<a ,0 kona helēhelena. "Eia anei iwaena o kakou he kumakaia?" L, : r■' "Aole anei he mea mawaho ae o kakou i ike i keia maii Wiailona huna?" i ninau mai at o Wina ia Laiana. "Aole loa he mea hookahi mawaho ae o kakou i maopopo i ka kakou mau hoailona huna. a koe wale uo kuu.keiki, aole au i kamailio a!ui iaia. inalia paha, elike no ntf kona aapo īme la 'Piha makaola, Pela iho la i loaa aku ai iai* hoaflotii»/ "Ina pela. aole o*ll kanaua iki. na kela kēik» aū e Laiaiia kakou i kumakaia." wahi hou a Wina. "Alia oe e wikiwiki loa ma ka hookau ana aku i na ahewa ana maluna o kuu keiki. Aole o'u manao. e aa aua oia e kumakaia i kona makuakane." "O kau palia ia e manao nei. aka i walii naē e hoopauia ai kou ki:hihewa. he mea pono t ninau »ku oe iaia. Kjp hoomanao la no oe e Laiana, e hele ana keia keiki nona iho me. kou ike ole aku i kana hana." (Aoie i pau.)