Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 44, 30 October 1914 — HE MOOLELO NO CORA OMALE A I OLE Ka Punahele Iloko o ka Puali Koa o Kona Makuakane-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopihoihoi Noonoo. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO CORA OMALE A I OLE Ka Punahele Iloko o ka Puali Koa o Kona Makuakane-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopihoihoi Noonoo.

Lahit! aku la o Limk'ina ika papaa iii laa-u. a ii»»t::aka iiio l a c. aia hoi kc kahaha niahma o kona heiehelena. " 'a ne» t.»c ke Vanafca akalii no a ike i na niauao maloko o ke'a U'ka. a i ka haln ana o kekahi mau >ckcna, huli pono mai la tia kapena koa nei imua o Cora, a i iuai la : "Kc a'o aku nei au ia oe. rrai keia nianawa ak«. e Iwpoina loa oe i ka nwn(w ana no kekahi Uanaka lapuwale elike me Kolina ■ Huka. 0 keia leka i kakauia mc kona lima ponoi. ka hoike oiaio. »o kona mau ano Ino, aua p<» inaikai maoli i kou kaa oie aku nialalo una hana nauaka a kela kanalea. E. hooooina loa kou noonoo ana nona, a e kn ae r>c iluna me ka maloeloe a hoike aku iaia, aole oe i like aku me kona ano epa. l'a mii maoli kmi mau piiikia, aka e ae mai nae oe e Cora. e lilo au i hoaloha oiaio nou. a na'u e kokua aku ma na mea apau e pono ai oe. Ua aloha aku au-ia oe me knu naau apau f a na ia aloha auanei iloko o'u, e kono mai, aole loa au i makemake, e hookaumahaia oe ma kekahi ano; aka e ola aku kaua iloko o ka hauoh. a e ike mai auanei ko ke ao holookoa. he kaikamahine oe. i hiki ke lanakila maluna o na hana epa a ka mea i piha me ka lokoino." "Aole e hiki ia'u ke hoolohe aku i kekahi mau olelo ao i keia manawa e Kapena Linekona, ua aneane »e hanini ke kiaha o kuii kaumaha. Ua nui na meia hoehaeha i halawai mai me au. e hiki pono o!e ai ia'u ke noonoo no kekahi mea. E hoao aku ana au e hoopoina i na m6a o ka wa i hala, a e ola aku hoi iwaena o-kou mau hoaloha o na la kamalii ma ka Hikina, kahi a"u i liooliala ai ina la lehulehu iloko oka hauoli Ua hauoli maoli no au 110 kela noho ana, a na keia wahi i hoololi ae ia hanoli a i kaumaha. . Oiai \ta pau loa ka'u man mea aloha i ke kailiia mai a'u aku, he hookahi wale no iini iloko o'u, o ia ka haalele ana iho i keia wahi. *'Pehea la oe e Cora e olelo mai nei elike me keia, nie kou lohe no i ko'u hooiaio aku ia oe, ua makaukau au e alana i kuu ola :iei no kon hanoli. Aole paha o kou apuhiia ana e kela lapuwaile. o kou kumu iho la ia e kapae ia'ti ma kula, oiai aole loa i like aku ko u ano me ko Rolina, ka piha i ka maalea ame ka hookamani. "Hc mea oiaio, iiole palui.he noonoo maikai iloko ou i keia. manawa e hiki ai ia oe ke hoolohe ?v.ai i ka'u man uwalo ana aku īinua ou, no ko kaua pono» aka e ae mai nae oe, e hele hou mai au i kekahi la no ke kukakuka ana maluna o kekahi kunuihana i pili kokoke It>a aku i ka puuwai. a i kekahi nianawa ma keia hoiie aku, e kapa aku no au ia oe e Cora, he wahi'ne mare na'u." ... Iloko nae o ke kahaha i ka manao o Kapena Linekona, ua waiho mai )a o Cora i kona lima ilpke o ka liina o Linekona. me ka pane ana mai: "Ke hāawn aku nei au i ko'u ae eiike me ia au i makemake ai; 110 ka niea ua p&u ae la 110 ko'u noonoo 110 Kolina, aole hoi 110 ko'u makuakane ua hala.aku oia ria kela aoao, ua nele au ma na ano apau. 6 lawe aku c>e ia*u e Kapena Liiiekona i wahine mare nau." MOKLW'A XLI. Poina loa nku nei paha oe e ka mea heluhelu no Rolina Huka. nawai ln>i e nele ka poina. i ko kaua hoohehelo loa aku nei mahope 0 na hana apuhi a Kapena Linekona. Ma kela haalele ana mai a Rol?na ia Cora, no ka hoihoi hou ana aku i na lio o laua elike me kana i ae aku ai imua o Minewaka, ua manao loa oia e hoi hou mai iloko o ka hapalua hora wale no. eia nae ua kuhihewa ia manao ana ona pela, aole oia i ike i na ulia o kona alahele. Ke nanea la <> Ro\ina i ka holo mahma o kona lio. me na manao hauoli 110 kona palekana ana ame kana alolia mai ka mana mai o na Ilikini, a o kana wale 110 e ake la, o ka huli hoi hou a'.<u no ka papu Hale. a hui pu me kana aloha, imua o ko laua mau hoaloha. a e apo aku hoi i na hoomaikai e heokau ia mai a;ia maluna ona, 110 kana mau hana koa. Ua nanea maoli 110 ua o Kolina e holo la; me kona noonoo ole ae i kaua waiii e hele nei. a i kona komo ana aku iioko o ka iilulaau. akahi.no oia a ike iho. he wahi okoa loa ka keia ana e hele nei ao!e o kela alanui a laua o ka hoi ana no kahi o ka papu. Ua lohi loa nae keia ike-ana iho o Rolina i kona kuhihewa. no ka mea mamua o kona hoohuli ana ae i ke poo o kona lio, ua holo koke niai la he j>oe llikini inai kekahi hale lole mai, he mau i a helu wale no ke kaawale mai iaia aku, a hoopuni ae la iaia. Aole he mea pono a Rolina e haea akn ai. oiai ua nele oia aole he mea kaua ma kona aoao. a oiai oia e kakali aku ana i ka hana i a kela poe Ilikini maluna ona. ua lalauia mai la oia e kekahi Uikini. a hukiia aku la ilalo mailuna aku o'kona lio, oiai hoi ka nui ae o ua l>oc la, e kowaliwali ana i na pauku laau maluna o koua poo, a oiai nae na maka o Rolina e au hele ana īna o a maanei, ike aku la oia, o Keo. ka hapa Ilikini kekahi iwaena o kela puulu, a komo iho la ka manao ehaeha iloko ona. no ka hiki hou ole iaia ke pakele mai kona mau enemi aku. Mai pepehiia no o Kolina a make e na llikini, o ke kamaaina wale 110 o Keo iaia, pela i hoopakeleia ai oi*\ ma o ke kanoha ana ae o ua ha f >a Ilikini la i kona mau hoa:: "E waiho iki iho hoi oukou ika holoholona a kakou pela. he mea ka'u i makemake ai ē hodkoia ma ona la no koia manawa, malia o loaa hou kela kaikamahine ia kakou ke huU aku/' Hnli hoi aku la o Keo noloko o ka hale lole. a kauoha mai *a i kona inau e alakai aku i ka lakou t>io. a uoho kokoolua aku la ua ih4w kanaka nei iloko o hale, a i ka wa \ kau aku ai ka nan? ana a kekahi mahma o kekahi. ua hoopinana ae la ka hapa Ilikini 1 kona mau lehelehe iluna. aia hui ka huhu ame ka inaina maluna i na, ao ia kana oka ninnau ana mai: : "Ahi. o oe anei ka mea nana i hoopakele i kela T-ilia* Keokeo ka mea a'u i hoohiki ai, e lawe mai iaia i wahine na*u? I kuu hoi ana aku a ike» ua pakele aku kela kaikamahine. ua lawe ae au i ka'u hoohiki paa. e make oe e pono ai: a o ka poe apau i kamaaina ia Kco ka hapa liikinL na lakou e hooiaio inai iniua o u.aole au he kanaka e -hoi-iiOf>e ana nia ka u hoohiki." "Ua maoj>ooo loa ia'n. eia au iloko o ka nilikia. a eia l*oi kuu ola iloko o ka |h>l\o o kou lima ame kou mau hoa : aka he mea pono e loaa aku ka pane mao\K>po loa ia oe i keia manawa. aole loa o Cora e lilo mai i wahine nau. I. a laa o Cora ua'n hookahi wale a ina »0 au e make ana. ao|e loa oia e iawe mai ana i kekahi kanaka e aku. i kane nana. ua oi aku kona lawe mua ana ae i kona ola. mamua o kona waiho ana aku iaia imua o ka malu o kekahi ho!o--holoua elike la me kou ano," "E hauhoa aku ana au i ko uiau wawae ame na lima, elike me ke ano o na paahao. 110 ka mea aole ou kokna mai i wahi e lilo mai ai kela kaikamahine i wahine na'u. Auhea oukou e o u mau hoa. e nakiiikii mai i na iima ame na xva\\-ae o keia kanaka. a e haawi aku i mau meaai uuku iaia, akahi ka hoi kona paakiki, aohe he maliu mai i ka leo o ke ola."* riike me ka |mk j i kau ka weli i ko la'ka uhaku. oela.ilio b kela poe lUkini i e\eu mai ai ma ka hauhoa ana ia RoUna. me lea olokaa ana aku iaia iluna oka omda. he hookahi hana a»a poe nei, ka nuke i ka akaaka pahenehene. ~

"E i:a lani. e v 1 aole i ;;l * a^'-, v ka lakou mea e b'i«a 1 ktnvox>koa .^ 5 Rj'ih T a. me.ka r, k >ke ana ike kimaka iiuna ka leno. * Ao? c he manaoiana a» kou ; pakele. o ko'n wahi iho 'a »aha keia e v. a ih -ai ah:'.:s ika pepe?n ; okoa ana mai o keia r«»e ia'u. Lehea h e !• -aa aku a: ka Mhej | kmi Cora aloha' no k. «'t* hopena. o ka u waiho iho !a no paha keiaj ! pela: a niamua oke ki-V<*: v ar * a nr , i oka ni*\ke ia n. oKa inoa 1 ne; o k*.:u Uora a!» ha ! a'u e hoopuka ae ai. 5 ko:no aku kuu uhane | j ma keh ao. 'Ke h»x#nani ae nei nae au i ke .\»:i!a. ua ho*>:>ake:e ae au i ke ola o kuu Cora. mai ka -nana inai o 11 a enemK a ua aKn hoi iaia inuia o k«*na ma*; h a!« ha, e make aku no auanei au me ka maha o kuu ne.onoo ' Ke noke la ua o K'-ih*a i ka lKw :kaika i wahi e mo'amv>ku ae all na kau-a i hoo-aaia al k« na mau l;ma. aole nae he wahi e inakni| ae ka { >aa i hauhoaia ;ne he ir.ea la eoi ]r«a il:«' ana ke oleole o kela niau kaula 'iloko o k«*>r.a io. ua ku a heiiena >U no o Kolina, na i okoa iho oia iloko ona. ua oi aku ka ma .e rna. manuia o keUi ehaeha ana e heomanawanui !a. MOKUNA XLII. Maho{>e ihn oka hoao ana o R«>i>' a ike. ika makehewa wale 110 o kona hooiau ana i koi a '\ka. " a ke ' unaka ana i o a ia nei, ua hooholo iho ia. he «'i aku kn r >o!i,> <> kona moe maiie ana a he mea pono hoi iaia e pa*:e!e nuii kela noe ilikiiii mai, mamua hoi o ko lakou pepehi ana niai ia?a. Xo ka ulupuni loa nae o ua o Roim-< nte "a manao hche!*a, ua hoe>ikaika lieni ae In oia e inokumoki: « ke kaula. a ua hoopomaikai ia aku oia. ma kela hana ana. ua mokr,:no!:i; ae la na kaula. a ua like pu oia me ke kana <a kino Imakila. Pehea nae oia e pakele ai. o ai kona nia-i hoa e uonoho mai la mawaho o ka hale. Ke hoomanawanui ?a uo nie ua o Kolina ahiki i ka poeleele ana. ua hele no hoi a aumoe. hoao mai la oia e vehe ika haie lole. ua paa waie im n an wahi apau ike kaula. wehewehe ae~a nael oia i ke kanla i hoo-aaia ma kekahi wahi, a ia |kiei ana aku iwaho, e holoholo mai ana he ehia inau llikini, ana i kohojho ai. o na kiai ia i hconoho:a. no ka makaa'a ana iaia nei. i ole ai e nnhuka. () kana nae e haohao la. 1 .0 kahi i h.ele aku ai ka nui ona ilikini. ua hoopauia nae kona pohihihi i ka wa i holo mai ?i ho kaa a ku iho la ma kahi e pili kokoke loa mai ana i koua hale lole. Aia ma ka noho niamiia, kahi o ke kalaiwa e noho ana he Ilikini. a ia wa '• 0111 mai ai ka nui o na Ilikini, n:e :ia i!i ho!oJioIona. no ka hoopiha ana akn i ke kaa. Oiai hoi kela .poe llikini e hoouka a**a i :a bko\i mau ukana. ua hiamoe iho la ke kalaiwa maluna o noho, no ka hooluolu ana, ahiki i ka manawa kupono e hele aku ai ma kana luiakai o kela po. la Rolina nae e hakilo aku nei i ka hana a kela noe llii'ini. ke kuko la oia. i wahi nona e pakele ai, a o kana i hooholo iho ai, ina e loaa he manawa maikai nona e oili ni mailoko aku o konn liale me ike ole ia inai, alaila e kau ana oia maluna o kela kaa, me l *a uhi ana iaia iho, a paa me na ili holoholona. J K*a wa a Rolina o ka ike ana aku, ua piha ke kaa i 'ka ukana. a ua hoi aku la hoi na Ilikini, a hoakoakoa ae !a mamua o ke ahi. o kona oili aku la no ia iwaho. a me ka palamimo 'loa. kau ana keia iluna o ke kaa, a uhi iho la i na ili holoholona maluna ona. Ua laki loa nae ua o Rolina, 110 ka mea lie elima 110 minuke mahope o !*ona kau ana aku iluna o :*e kaa. o ke ala mai la 110 ia o ka Ilikini kalaiwa. a hoomaka aku ia e hili'i ka lio, aka 1-ilo aku la no ia. Ke kuku la na huila o ke kaa, a h.e ano maikai ole kela a Rolir»a e ike la nona iho. eia nae, akahi no a olokaa ia a'ku kekahi manao maikai ole mailoko aku ona. 110 ka mea ua kupilikii maol 110 kona wahi 11001100, oiai ka īnake ua kokoke loa mai imua o kona mau maka. Xo kekahi manawa kela holo ana aku kaa, me ka moe mahe 0 Rolina ilalo, ua ala ae la oia a neho uono iliiiia, me ka ike ole mai o ke kalaiwa, oiai 110 hoi ua o Rolii¥k c ponu aku ana 1 kela Ili'kini, ina 110 ka ike niai iaia aei. e hakaka okoa aku ana oia, ahiki i ka lilo aua mai o ke 'kaa iaia ,r.ei. lloko o kela manawa a Rolina e hoekepue aku nei. aole oia i nolio wale, aka ke hana la kona noonoo,.ma na alahele aoau e pakele ai oia. O kana wahi wale 110 e nooiuxj la no kona pakele. o ia no ka Papu Hale, eia nae he alahele okoa loa kein a kela 'k*aa e hele la. no ka hoea ana aku i kekahi panu mamao loa, a ina e loaa mai ana kela kaa i kekahi puulu Ilikini. alaila e laweia ana na waiwai apau e lakou. o ko ia nei loaa 110 ia, o ka make wale no ka mea e kauia mai maluna ona. Oiai ke hele nei ke kaa ma kekahi kula oneanea, a e> ka manawa maikai wale no paha ia no ka ]iakele o kona ola, o ke pale ae la 110 ia o Rolina i ka ili holoholona e uhi ana maluna ona, o ka le!c aku la 110 ia ilalo, me ke kahea ana me ka leo nui, e 'kauoha ana i ka Ilikini kalaiwa e kaohi koke mai i kona lio. Ua hoopihaia kela Ilikini me ka makau, a oiai he noe maa na llikini i ka hoomanamana. xia manao ?oa oia. he kepolo kela, o ka hahai loloa ana aku iaia, ua kaohi niai la oia i koiia lio. a lele aku la ilalo me ke kukuli ana iinua o Rolina, aia 110 nae ua o Rnlina. I ke noke wale la no i ka le'lele iluna me ka hana ana mai i na mea j hoomak'a'uka'u apau, a 110 ka }>iha loa o ka llikini i ka maka u. j hoomaka aku la oia e holo, me ka alawa v)le mai ihope, aia Ka | pono o ka inamao loa aku i kahi e. | Ke noke la o Rolina ika akaaka. no ka hlki a?ia iaia ke nuiapu I i kela Ilikini. a me ka hoohakalia o!e iho. ua wehewehe ae la oi-> i ka lio mai ke kaa mai. hookau ae la i kekahi ili holoholona maluna o ke kua o ka lio. o kona kau aku la 110 ia. nie ke kuupau ana i ka holo o kela lio. aohe nana ae i ka pohaku ame na laau liili!. aia ka pono o kona mamao loa aku i kahi e, a i ole, no ka hoea aku no palia i ka Papu Hale. Ua maikai 110 keia alahele a Rolina o ka lawe ana ae. lie alahele ia e kaawale ai, mai kahi aku o na Ilikin. eia nae ua hoopihoihoi loaia mai oia i ka lioea ana aku i kahi o ka pali. e kiei aku la iloko 0 ke kai. he wahi ana i ike ole ai mamua. Mahea hou aku la oia e hele ?ku,ai? O kela ka ninau i a!a koke ae iloko o kona noonoo. a iloko nae o kela manawa. i ike aku <V oia heeiua mau Ilikini. e uoho aua ma ka'e o kekahi ahi, a e ai ana 1 kekahi mau i o holoholona, a mamua o ka hiki ana iaia ke hoohuli hou fnai i ke poo o kona Ho. ua hoopaiakuliia ae !a ka lewa e na leo hooho o kela mau Ilikini. % \o ka imi ana i wah» e pakele ai kona ola. o kona [>eku ae la uo ia i kona lio nae ka ikaika. ia wa i iele aku ai ka lio ma kekahi aoie o ka pali, a ku-ho ana keia iloko o ke kai. a luniilumiia aku la ho! e ka nalu. me ka oiliili mau ana ae o kona poo iluna o ka iUk&i. a na ke au i lawe aku i kona kino ahiki i ka īuoana . Aia nae ma kahi kokoke i ke kino o Rolira e lana ana. he mokn no kekahi mau kanaka kalepa elua, «a ike *uai la laua i ke KupaK? o Rolina iluna o ka ilikai, a hoopololei mai la i ka holo ana o ko laua moku no kahi e lana auna o ke kino. mamuli 6 ka laua hoo ikaika ana. ua hookauia aku !a o Rolina nolnna o ka moku, me ko laua noke ana i ka lomi, ahiki i ka pohah ana ae o kē koa opio. t kinohi o ko laua «nuau ana n\ai ia RoUr-a, aok Ue hiki e.Wa aku na pane poloiei. no ko ia uei inoa. ame kona wahi i hele mai a: ua nawaliwali maoli kona kino. a ua kupoiui no hoi kona noonrx> Hoomoeia aku la o Kolina mahma e kekahi wahi kunono, nie kona ike ole ae. eia oia ke laweia "tei r?o kalii inamao mai ka Papu Hale aku. O na ona no laua kela moku. he mau kanaka kalepa laua mai ka hema mai, e lioloholo mau ana laua mawaena o na papu. me ka lawe ana i na waiwai kalepa mai kekihi wahi a i kekahi. no na haneri mile ka mamao. . . Oiai o Rolina e hiamoe la. ke kukaknkā ia ua mau kanaka nei 1 ka laua mea e hana aku sii no keia kaiiaka a laua o ka hoonake'ie ana ahiki i ko Jaua hoōholo ani. e lawe pu no laua hia no ka ho;)ena o ka laua huakai. . Ina paha i hele houia akn e kela inau kanaka a hoala >a Kohna m«i ka hiamoe mai. ina ua lolie pono.laua i kona moolelo. e h*x»kc aku at laua i ke noi a ke kanawa o,*n\ :?oie nae pela, na hooKuu ūkii no laua iaīa e hiamoe, oiai :io ku e holo 1a nia k'iu ata hele. (Aole i pau.)