Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 51, 18 December 1914 — NA AUPUNI NUI O KE AO NEI. [ARTICLE]

NA AUPUNI NUI O KE AO NEI.

] Va Waoaa» bo Lakoa i HcficU ma k» j H«soleU~Ka N«le Aaa e ! na Ekalesia i k* Ūluite MamnU o | ka Helhope a Haaleie Aoa 1 k« i Aioha Mtta ki Mmaolaoa so na 1 Ma? >63 rnai a H. K. \awaa.} ; fWi auia kela mai. i I MOKI'N'A IX K' }>mo a n.'i P»j-K,i I.«>a o ia Ar?w\ | " I'. hi ae la Am la aoeo. a lo'a» i;;»*.<! b 'au i ka leo. mai na kThi eho '« ?■♦» k'iahn ma», a?a m» kv aU ; 'f '**• AWiui, » mai ta i ka Aneia aono j »• Kia ana > ka p*.i. K w<«be oe i n> v j:i;:«"la «"ha i h.fciij3 ma ka muliwai nui {o Kiij<erat«'. Kmua aku la ua man arjr! ; j la eha, ka j»o*» i makaukaM no ka hon» |a no ka la. a uo ka niiihin:», a uo fci» ' «inkahiki, » p*i«hi aku laknu i ka hti (■•a'īol?! o na Kanaka. A o ka huin> i o i-a puali holohololio, elua hanirr; ' o na kaukani lakm». A ik«» ?n .ui rna ka hihio, i na lio ame !-v> i noho iinna o lakou. he ah' I i-n k'/ lakon pnleun.au.na, a he !ui:« MnKo, a h" luaipele: a o ua poo o na . lio, it:< like me na j»oo liona; a m.n • lokn ntr»i o ko lakou waha i puka ma ' ai ke ahi ame ka uwahi ame ka lus j |h 1, 1 j»aka mai iwnho o ko lakon w> ha. o ka mann o ia poe l»dt aia m» ko iai.ou waha ame ko lakou i « i:i uiea, ua like ko lakou huelo m»na n.the>3. a he poo ko lakou, a o la ko 1:» mi;i m«\i '• hoeha akn ai. A o k:l rak;i i koe, ka poe i make ole i keia ■ liuui inea kin». aoln lokou i mihi i 0vI hrina » ko lakou mau limu, i ol«> a1 1«" oīi hooukana aku i na »lainioi»:e jf.nu- na akt«». kii. o ke «■ula, ame ke ain<* ke kwleawe, ame nu pohaki* 'aiM" n:t laau: n-i me-a aol« hiki kc ' n.ina, aole hoi ke lohe, aole hoi ke 5 ao!e hoi lakou i inihi i ko lakou | p» ; c-«*hi kauaka ana. aol,- hoi i ko lako.! j I ule nn.iana, aole hoi i ko lakou mo? »l-ol<»h«'. »<»le lioi i ko lakou aihoe.' j 1!oik, [i:n.2l. tf ' (» i»:» aneln • ha e hoikem nei maa > nei. i hiUiiia ma ka muliwai Kuperata ! a e Vauoha<a nei hn? » koia mannw> 'e hookuu ia ae, ua pili no ia i na ku»V- -! kana imi eha, oia ho» o lla;re«la (iiagn '<<:i<l?. l)aniasoko (I>aina<»«u)«»). Akionio 'Ueoninin) anie Alepo (Aleppo), « »lo ! l\o lio'; o Inkou ia mauawa (<a mani' Mahomela. O ke kauoha e hookuul? 'aiu lakou. he hoik«> ana no ia' i «<*> ' wt be pau loaia aua o na lala like o; fi ka Mahome«la, no hana hope lo» ,o ka anai ana uku i ka Kmep«mea o K<> ■ uia. O na poleumuma ahi. ka hu&k! neto. a o ka luaipele. h o ke ahi, uwahi ame ka luaipele i puka mailoke niai o ka waha o na lio. ua hiki no hoakaka loa ia, oi»i i k*t»sf manawa i hoomaka mai ai ka hoohan;ia aua o na moakaua a kakon e ik« nei i keia manawa. o ka pu :ime ka pau«ln. l'enei Uekahi mau inea i kaka-. ia nia ka moolelo " Ka Hoohaulehiu if ona o Koma." "O ka iho mnkawai». 0 na ihe ame na pua kakaka ua haha |iu iiku uo iiiH ka uwahi, ke kani ainka lel<* o nn poka tn«i na }«u liilii ;i i na pul uniahi. 0 ka lakou inan pu Yr , , lii ua hiki ko hoolele aku i eliina a i I i'iiii poka i ka inanawa hookahi, a j i na poka kei.au. ua like ko lakon' nunu* | me ua hua wolonata. ( ano like lue ka Iliua loulu hana papale, a e hoomaopopo e ka inea heluhelu, i ka hoohalike an.« j . o k» uanana i na noka nu» ka huaki | noto.) A nianmli o ka pili o na aoao * j hakoko ana, Mn.e ka ikaika o ka pai* ila. \t;t nui ria paleumaunui i pukn u ua nu» pn no'hoi na kauaka i make * . ka j»oka hookahi." Me ua koa e Holo ana maluna- o ni (lio e ki ana i ku lakou man pu i hoo pihaia i ka |K»ka nme ka pau«la, r;:« liiki ke hoomaopopoia, i ko lakou w.*. e knulono nku ai i ka lakon inau p*. ! uo k<> ki ana aku, o kau ana ko lakou maii lima 'ma ke poo o ua liio; a no Inila, ma ka moeuhnue a lone, e kuliki Iwi rt|»a no ka ike ana aku i na pa'e 1H11.1111113 o U!% koa me ke ahi, ka Jiu • pele. a me he mea la ua puka aki> ke nhi, ka uwahi ame ka lu'iipelo mni na waha rtku o na lio. Pela iho la ka hoohanaia ana o kel:> nf'u iniMikaua liilii, aka o koMaho me«la pualipukaa, ua oi pakela loa ak«> ia. O ka mea mua loa nana i han» ka pukuni.ihi, ho kanaku oia no ka la hui Pane, a i ole uo ka lahui Huttr. gari, a he kanaka hoi i uoho iloko.o ka oihana !t«ua o llelene a aneaue « Imake i ka pololi. alnilu mahuka aku la oia a komo aku la iloko o ko Maho. me«la pualikoa, a ua hookipa maika* ia mai oia ♦» ke Kulekana o Tureke. Un oluolu loa ke Kulekiina i ka wa » i;ianeia mai ai kana uiuau mua loa < 5 waiho ako ni i ua kanaka la. O l» |vuie a ua kanaka la, penei no ia: "l*.i iiiki ia'u ko hana » pukuniahi, e hiki ' ke hooli>i nku i ka poka, n i ole i k:» j»ohako, nona ka ikaika lawn loa e vr~ W*h» aW« i na j»ai» pa e hoopuu; j ia Kouokanakinop4»la. Aole an i iua- ! lihini t kona ikaika. aka ina ua oi ; ak»i kona j»aa mamua o kti pa o Habu lona. ua hiki loa ia'u ke ku-e aku i .kekahi mikiui ika»ka loa; ke kahu:' [ ame ku lawelawe ana i ua mikini la | me kou poe enekinia uo *»a. ** I Mamuli o koia aiuu olelo, ua kukn : lt»»a he halehana hao ma A«lrianople ■ hanaia iho la k<» keleiwe, a i ka pa«» [ atta o ua mahina *»kolu, ua paa iho kekahi pukuniahi noua ka loa hf ekoh* i kapu\>it a %► kaumaha q koua pokr I t a hīk* aku i ka eouo hanexi paon* ! I*i» hookaawaleia kekahi walbi malaeiae ' n.amua tho o k« m 0 ka hoa«ana ak*i: I. i «*» 0 liMpiliimhoi olei» u* kamka * hoopuiwai» {«ha, ur> hoopuksla ako ht» kuahaua e kiia an» |tna j«i la » kekahi la ae. l"a loheir | ke kaai » keia p« «ua kahi 0 wmi ku - mamao»so mi!«», na hooleleia akti ho I ko'W» l»oka no hookahi mile. a nm kaii l i haule ai &a jH*kn, in kaj>oo aku | iloko o ka lepo no eono kapnai. j M.imuli o ka holopono o keia m>M* s tu ku|»ono t»oi i ka Kwkemake o M-t ■ home*Sa, ua v!tt» mnu pi hou, a » > hoohaoaia ai ke':a man e na pH»l»p«k»a o Turvke. oa oleJ« 1 », Uke «»<? nmī kuinauiah * li«tari ;» *U» i ka ma»av*a hookahi wu' kahi hiki ».e w.*waht kokeia: a na ke haii ae uo hoi 110 kekihi o k« ia ina»- !<» nto h«» !>* hook.-ihi haae*>u ka»»kol*i »>u e kiia aaa i lta wr h«»;>lnhi kou:* lkgi?ka; a i «j» hoolel ii he hookahi ame kanakoL pai- 1 ". Ii«» ns»u Uau»u keta ♦; hosk** aaa i k« pdMei »«;«• ka pili uiaoli o ka waeau» i hoikeia. | | ki* 1440, i ka «wk? ina

«? o ka Kwf|«»a «* Kcn?.a, e* iiilii ak» ia akiki ī ka * hoopīiei sna i kt>K-a '''i*- ke -meia fcoobc«raJb>»«ra <>i#> se t »e ua kokoke *>>a m*i k» w* i'Uopio akts aī k«" kulaa*katihaie. a o V.s m«i bot e [?u »* aea Rt ka n»>a»*alii. •«!«• eo « e ae aaa «e I«sre mas j'i» ft«!au.a fj*- 'm>o> m«4 ok I r -<saa maī ana ka ae ia teai e Amu- | rath. fee K»i#»kan-« o T;?r»*fce. NolaīEa, | -;.a ><eia. hiki !oa k** o!*»loĪ3 ar« nnr |kaa aku u«> ka Kmepaea Hikioa o Etoi rr a roala!o o ka mal's o Tur*»fe«: a 6 i kafct m«i *r;«Je eo i kcv» iho t o ia do >,'• a Ulopio aku o ke kotaaakaohat<*, a | .'.a ho«n io rnat oo ia kopena i ke au e ! n, » ona k» !a ko» e» j M*»i. 1403. | O ka i ikeia no ka Kooo jn oa j>u e h«>omakA hoke ana no ta .mkhop« koke iho o ka Eiima o na pu 0 ia tioi, luiai 27, 1449; a e aku ana hoi pela "no ka hora. a ae ka la, a no ka malaina, a uo ka makn hīkL" Ma ka helu ana Re 30 ta i k.i mahina, «fik<> hoi me ia i hoikeia ni n;a Kz«kiola 4:H, e loaa ana he 360 1% i>a Uke hoi ia me 3Wi makahiki. No ka maKina hooKnhi, he 30 la, na iik(ia me 30 makahiki. No ka la hookah» h* 1 i makahiki. Ke houluuiuia mai ><»ia inau huahelu e loaa «na he 2f*.' ennkahiki. Mni hilai 27. 144ft niai. » hoea at>a keia 391 makahiki » lulat jT, IS4<>. Kia nao ke koe !a no ks •hora.'* O ka hookahi hora, h«» haps inakalua kumamaha ia o ka la; nolaila plike me ka lilo ana o ka la hookah. 1 makahiki hookahi, e lilo ana uo k*>ia hora i hapa iwakalua-kumamah:». no *ks» niakahiki, ua like hoi ia me 15 la. O ka 15 la mai lulai 27 aku, e hoea aui no ia i Aukake 11, lH4rt. Nolaila, ♦ j.uu an:\ ka mair.>wu i wananaia n«a kn la 11 o Aukake, IH4O, a |Vla iho ka loihi o ka manawa e mann ni *v K"iei>ae;i Otomaua. A oiai kela mana aupuni un lilo ar ia :nn kahi o ka Kmepaea Hikina o fto ina. inamuli o ka haawi m:\oli oi;a ?.iS* o «a Emepaea {likina la o Ro*na: nolaila ke pau ka wn i e lilo .iku ana no ka mana o ka Kmep:»»-a (jtomana. Aole i hala ka men i *a n:«naia, no ka uwa. ma kela la II V Aukale. J/*4O, ua Hlo aku ln ka mana j u:\ Kmepaea ()tomana la malnlo o na maua aupuni nui o-K«ropa: a ma» ī;t manawa mai ahiki i keia la e kaii? m:)i n<i na Aupuni Nui o Kuropa, <» ko Turoke nohona aupuni kii'okoa aoT»« nona iho. aka i paa T?al p °o oia hu» Ti>nli o keia mau nupuni. 1 keia -3a no nne, ua komo aku o Tureke iloko o k«> k«ua, mamuli o ka hoalaala a Ke-U-mania, kekahi o na mana aupuni na un e paa nei kona kuokoa ana. Ki>io o Kelemania o ko pio p»» aiia no ia: a e hiki io mai ana no »«• wa e hookoia ai ka hoihoi houia ant» ka mana aupuni mai ferusalema.

! Mainua o ka hoea io ana mai o I 'iuinawa e hookoia ai ke pio ana O.M* j Kuu'paea Oiomana, ua iki» e ia aku ua 'nohiona o ka hookoia o ka wanana; j.iiai i wakahiki 1838. he elna ma ikahiki mamua aku, ua kukalaia ae e ! piui ana ke kuokoa o Tur"ke uui l 1 »» 111 O Augate, IS4O. Vn ala mai keta kohoia ana pHa mamuli o «a paouioui muwaeua o na Aikupita ame kil Sul»v ! kann. a ua nian keia like ole no Imakahiki he lehulelm mamu» aku. F hoomauao, e ka mea heluhelu, am « ' \ikupita i kela mauawa mablo n :»;« j 'iialn o Hoea mui la i ka wr p hiki ole ai i ua aouo a i eluu ke hoo ! •'•••nawamii hou iho: no ia mea i ka i TB3O uu nla ae 1a ke kaua mawaen-' 0 ka poe e ku aiia niahope o ka mea hoomaln 0 Aikupita nme Tureke, a mkeia kaua ana ua kaa nku ka lanakiP : Vo . A iki , '»ita. l"a luknia ka pualiko» 0 ke Kulekuna, a hopupio ia konu ma<» mokukaua a'laweia aku no Aikupita. Klike me ka men i maamau, o keia knua ana iho la a lanaKila o A'knp»*.a •« hemo oia māi Uii mnlu mai 0 Tureke. t» e pono oia e ikein aku in-k-e ano he mana R»»puni luiokoa e hooponopOno aoa iiia iho. Kia ««»•. »•• komo akeakea aku la na mana nm o Beritania. Kmiu, Ausetur'»a amo P*» u?ia, n lawe ae la na Inkou e hoo •lonopono* •» mu ka Ukou hoopouopono ♦na, ua hoi hou aku la 0 Aikupita ma* inlo o ka malu o Turek»». N'olaila, u?i ; li ke koikoi oko Turoke noho mana inpuni ana o keia mau inaua •ivi ; komo nkenkea akn, a ma na men : hoooononono»a mnwaena o keia mae aupnni ?me ke o Tureke, u> hooholni* e hoi aku ka mana hoom.ue > Tureke iloko o keia mau anpnni rui •> n Va la 11 0 Aunte, 1840. K, ikeia >nā h?la ole o ka ke Aku•oei 1 hoooaa pi pela iho la e hanai» •nai ai no kekahi o na aupnui nni o ka honua nei; iloko «« nae n keia ma» o«aio nim« oloko o ka Palapala |{,>ml4<»l t » i hoikeike e ia mamun 100 Va hooknia ana o ia miu mea, i u» kaula o ke Akua, he ken akn ka hoo -nao(w>iio r.le nme ka h(lftn>iloka maoli «o o ua e ola nei i keia ma» »a o k* honua nei. Malia oaha o manao mai keknhi piv > heluhelu rna i keia. ke haku wale <tkn nei no keia makaneni i keia ma « «nea; alia nae ho>. e hoiho: ae an i ko knkou noonoo a«a mnlona o na me** 1 paa ma na mool*lo o kela niau anmu»* maua nt»i. Mn ka la 22 o AnVr»v~ IS4O, ua hoonuka«a keia nnnao :ho nei maloko o ka nur»epa Monteu» Ottoman, a u-* Uwe mai ka T>oe hon-; •»ouo|>ono moolelo honua n hoopaa ihe. loko 0 ka moolelo, ,j>erei:

" Mamua » l '« o 0 •»ke ele ? nle'o»*». a mahoi>e h«t< o k». '>ollM , n , ' i ili mai. ua kuaha*** a«» »«*. o n* a*>r>-»**; mana nui ■* -oho ;»na n»a Konokanakinopela, na lo i-ahi like ko lakou «nnuni e » hoononopono i na like ole. Ua 'ioonoo iho k* Me«'K«ek»e i mea e hoowuia ai ke kahe am o ke 'eoko o na M ame ua in«» « ae e loaa n»a* ana nuimuU o ka hOo* ana i»ku i ke kana. e ae ?V« « ana mai o na Man» w*>«»»» Vni, ** IO loa wei ke»a i ko ' e K«lekana h&!»«| t&ao)* ®i»* i kona «npuni ame kona m»« iloko o na *«*»'»? o i*i 'han a»*oup» «ni: a m» Veia iho nei, ke h»»ik<» hon r«f* 1 ' O i *"» oiaio o na mea i hoike mnaia \e »«s: "O ka Mea $he' fe h KtTen T i •»a hooun3*t i aku o»a wi ke he elete ina aoao o ke 9nletana ? k» ? Vi*k« 1« ana «0 fc«t hana in* keia ninan. ikei,"» « »»•* hooiV-*ik** V»»io a*«a o ke*" aha mn «•» ka hooponopon»* ana i ko ' o! a Va o Aikn»«ta. na o!er a (t k> walt> »0 «. *i>3 a? m# ke ao»» lanla. a ia no lta 'awe »«# a > ma ke #n« e ho« bs*haa iho a e eoho «ja!ato « k* mal» « ka Kme|»3eai Otomans. t"a bt»)

I»k«» »4 Ps*fr» »*»s w s»a * hao'i a i kates a*4ik«p F * hj* tiA la. ua ak u ke «ra l<?raiiA i kst swa *a hoosiss* 9 ke aopoo-. m* Aīkapiia, ke!s h»p« 0 >-mi* e hoomakn iba ke Kaikeono o Suexa ahiki i *jt a Tīh<enm r t<a» »-a km okaea ais,* * Kfc%. a e |'*«H *ku i» 'iala c« ka trs e oU aes t»»a; s bis *a aoao hei o k& nv«a hooeuilo. e haalel»» iho o»d i i;e koī ana i ta aīaa a|«ao <r uoho ana maialo o ka oaalu o ke aulelanau a e hoihoi pu mai hoi i rta mokukau» i lawepioi* »ku. Ta haawKa iaia manawa »ona e hooko ®ai ai'a e ae mai ai i keia man knmoKio*. a ot»i » keis mau tnea a ke kulekina i waiao ik'i U. ame kooa man hoahni. o ta hoi na Ma*»9 Eha. aole ia hr> »<■ aaa aku i kekahi hoololi: in-* no e hoot<* mat ana ka nie.i hoomalu. e kau aVu aea no ka hopenā awahia inalum tlt« ons momnl* o kona hem«heina iho. '*0 k;t Me« Kiekie, ?Sifat IV*-. K-t> hina o ko ua A»'r» E, ua hoounaia akn oia maluna o ka niokuahi 00 .*aria. 00 *a waiho ?»*>* aku i kei.n pal"» r»ala ma ka lima o ka mea hoomalu. ,% Xfa? ke ; ii ma>» a»» la *»h»s, e I#n» aoa k<»it man ike mahlo iho ne 1 »: —M?hope o ka ik* ana o ke Kulfkana » konn nawal«wali ua ako •> oia i ke komo akeftkea ana o na Ma»;a \ui o Furopa no ka honnonopono ana i kona nta«i piilki?*. i hiki ole hoi i:\ift ke honnooopono iho. * 2.—Ta ae aku hoi ra Man.n Nn» e 'awelaw'» aku me ka limanui i n*ea > hiV» r» ; ke hoopoi'oi-onoi:» na piPki-i. 3 —Ma kela aelike i lianao m<t Iji«lnna. ua w»iboia aku i k® ke lekae.) e hoopouopono aku f»»e Mehe •neta 'iiihii» hoom&UO ina e hiki. IT« Vr»« :tku ke ī ke lol«'Vftna k«* waiho ana ?ku iua kunwihAna:'a in* * ae .•»»>:» o ao** he nirn akeakea hou ana akn o na M*n& Nui. 4. —KY hool»> o Meheii"tn i na knr—♦ ; ,r«nin;i <,).,| P k»» k»Vkan:«. f*ole h« wahi iloko o ka r»alsj»ala e hoike an» im hiki ke hoololii-i na kumu aelike, a ua pan hoi n:» Man:i Xui uialalo olaila >» lr»\velHwe limanui akn. Xo!a»la, e like nie k» loihi e i»aa ai ke kulekana

•na palnnala 'i i'o Vv » o V.-»-poho'ō kon» lima, pela no ka loihi o kona p?a ana : konn nohoalii* nV 5 ka wa e waihoi'* akn ni ua pnlapaln la mn na lima o Mehemeta alail* na'lin nkn V-:a n» «lau.mawaho o konn '<T:ulekana) n' M V? l'a kna aku ke koikoi ia manawa i'oxo 0 Meheireta ke knlema e ae akn i n?> Nui e komo akeaken amo sn ole. ō.—.l*B hoouna io nk»< ke lailekan:»' ' Vona elele. \»n haaiole iho Hoi u.t *»lele la ii Kouokan-ikinonela ma ka 'a o no AleT?inaHT ; R.r no V* vaiho n«a aku i ua palapala la. Xa l:e kuleknua maoll no i hann akn nela. O ) n iiinnu knpono ma V'.-»in wahi. o '<* keia: <4 T kn hea la i waihoin. •i l u ni un palapnla la ma ke auo mana m"b» nialalo o~ ka malu o -Meheaxeta Uif" , O keia malalo iho uoi ka lekU a ke- ' nhi meikakaH nnpena o ka Xunepa Moniiue rhroni(\le /Moooihawa K.»ik.ahiaka) o L»»daua, i hoonukaia ma kn 'a 1S o Sepatcniaba,. IS4'\ a i kakau ' i »v:ii ho ; fnai Kni>okanakinoivln. mn ka 27 o Autrate. JB4-.\ a i lawoia in:ii lioi e ka meakakan iuoolelo a hoopil: ia i l"i moolelo o Tut - eke* •. ki Ma kekahi inokuahi l'imni o k.*> lu '24 iho la. ua loai. lu.ni : a mako»» na «neahon n»ai A»k»ipitn »uai ahiki lhr la i ka la W. K hoike ana na mau meahou !a aole i hoololi o Meheinot» 1 kona maimo. >Ua r»au!ele aku oia mn hmn o ka ikaika o kona mau T»ialikoa \rl»ia. a malunu boi o ka ikaika o ka pa e hoopuni ana i kulanakaubale. nolaila me he inea la ua paa kon? manao e ku ak\( ahiki i ka ho{»e loa: ēia no nae ke mun?olanaia aku uei. *• loaa ana no,na noonoo liou, e hookahe oleia ai ke koko. 1 ka wa i kn māi ai o ka mokuahi f'.vrlop» me ka meahon e pili aun i ka hana a ka aha kuka a na Mnua Nui. ua ololoia a». īa haalele koke ihn o Meh-»meta AH i» Alexan«laria. a hele holoholo akn 110 Aikupita l.alo; o ka nuuno o keia fcaa'ele nna i ka mauawa i makemake lor ia e loaa mai K-ina pane, o ia no kou^ imakemake ole. ana'e hui aku me ne i\anikela o na Mana Nui. a o kekahi uo hoi o ii uo k:t hoolkaika ana a he nla ana i ua makaainana. mamuli o Ikona hui kino ana akn me lakou, wo ke kana, a no ka hiki no hoi e hofopono ka auhau anu aku i niej r loa. ai ke «lala no ka hoomau aua aku i k* j kaua. I kela manawa »na e makema ke ana e kaawale aku, ua hoea hou akn la ka moknahi nana i lawe aku ia Klele l{ifat Bev no Alexunailt»ria m-» Ikm la 11 n maiuuli, o ke kauoha a | Mehemeta i waiho aku ai i ka lun?» jaW!\. ua hoomaluia ua moku l§ a aol* !i h H rrto mai ka hoomaln n hiki i k:la lfi. Mamua no nae oka haalele.jbj imai o Mehemela, a ma kela la no ho» i aeia nkn ai oia e hele. ua hni mn? 'aku ltt ka elele i hoounaia aku ni m« I na kumuhana a ke a ua hoo holoia e hui hou lana ma kekahi •io, a i» manwa. a imua o na kanikeia i n!s Mana Nui, sofia mnoli mai &V kana pane, a ua hoike puia aku n* hoi iaia k:» hooena k»« hoopaakiki oi:» a iia haawiia aku na la he utni nona o

uoonoo s*jL" Ms* ae la, u* n'«»oj>opo !o> na waihoia aku fca |»lrnala a ke k«tr kana o Turvke f i k»fcooia »k» e na Maoa X»i, m& ka l»»>a o Mefeem«»ta AU mn Ka la U o Aukate» IS4«\ ka *r*aoawii hoi i boikeia e ke 'kaula roa kan» wanaaa, ia wa f pa« ai ka mlri« o ka Emepaea Otomana. Xfai kela meikakan uufH»i>a n:ai t»-? ; oa hoouna l»on »k»i oia i k« *na o *<•»<"» leka i keia aupepa, a «* kakan ia bol ma ka la )e o A«kat«\ a «« laare bip« i»o ka iue3kika» moolrfo a feooi>Ui p-* ; na l<»ka la fei» moolelo o Tur«*e, Penei iho na leka la: •'H<r untu l«a Va'n-«hi mea e r*a kui aku ai i ka'u leka mna. malun'» o ka t*a{Kth»na a na Maaa \ui eha: .v ke maoao aei au o ka n wau niea o hn ; ke i 5 » ak» nei. ona m«a »uo trai ao : a i l«K»ho?ota i keia O *o ka Mana Hoomal» «aahwe. elike me Vn *u "i hoike i»-h» aku «J. aole '% e kne «Vn na o b o *>a. .«* aoU '•aI > kouio pu o Arahia a i ole o Can«lta ■•aha- O Aik»pit» «o ke IHo *&» ? fcoo>H»a a««a, a o ** okau» siiw r Eka e HSo »o '* » aiw # wAo fc«* n%aiuia ana e kaaa keiki iioko o «» mawra aaa e oU «»a. a m hv\>e e liiu aku no »a elike me k* tmbso ana «i ke kn)«fc«na»: » k ** a ««ke*-» hi> r -

d« B«e »• Utsa aku ao *a k*» a# oā'* i 'i»a k»twuhaaa i wniWa »fct? : a i»e k*&& h<«hot po a»a mai hoi i « % mokukaua o ka F«se**ae* Otoaiaria r> ko a aek la he omL Ke ae oie mai ©:*, •

?s»rn*% n!aliciv ī hoLk**-» ts*"- o waikou aītu B*}n3. a e Ikh m* ia ifc« iioko o oa ii fc(« u»«. ousna o ka aai i Q& k*eh:na *lkaat.

| k 'o Ke axso «f aku ai kwhina *ikaeu ktf a«* t>l** wa? *>ū» » bk i ss.n imu* o kona s'o. w> {*■*&» no k«> janik« ann aku r aekai, a » ol«» ki|okat.\ sJ.n palua koea kuiaoakatikal«>, a e lelekaa* ia *tu boi Ss.ona m*o {Hiaii*.tK& n>4 >1. ria. o '***» wate ao aa «npa i mx&vop# o | # i fc*ia miaawa; aol<» no boi i hMkeia se iloko o ka leka i waikoia ali» ai mt 1* i oekinei # n& fm<>bs>o>ta o b* Maoa Nui Kba. e j*an** ana i ka ninao * Kulekaaa i waiho aku *». e oioau an« t ka haoa a na Maoa Nn: e hana aku ai ke hoolo mai o Meheracta Aii. O ks pan? wal«« ao i waiho Ui aku. u* hoosnakaukau mua'a o<> i.i mea, a a©le h<» «* hr ia«i nana e ho--no* wale »i i kooa aoonoo uo na m?a * ala o:at aoa inahope." K nouo ia kakaii e nooeoo i keia pala}<iīk i loaa ai ka hoomao|H>!K> ]>oat» aea: 1. —I'a Kakaoia ua leka la ma ita la 12 o A'ikake mai Konokanakinoi'el» aku. nohinei, ** ka i:\ 11 o Aukak**, u:» uinan aku k«> Knlekaua i na em.--ba«o.U o na Mana Xui »» noho a«a n»> Konckanakiuoi»ekt, i ka hana a tia A{ann Xui e hana aku ai no na m«>a «» i?i!i :iua i ka ninau koikni i |*ī 1 i Ipn «fcu i f»ono o kona a o jwin6 i loaa mai iaia "ua hoor?iaks>«k:»\ muaīa uo ia mea." a aple oia i ike ia mea, "a aole hoi ia h? mea e hoanoe waK» ai i konn noonoo no ua m*>:i e ala mai ana inahop<». "l'n mso]»opo loa ma keia, mai keH ia H n Aukake, 3ole iho la he inana iloko o. ha linia o ke kulekana, a o ka la\«elawe aua aku 110 ka {>ono n koua «u--puni, «n kaa aku iloko o ka lima o nj Mona Xui. Nolaila. nia iho la ihea ka niann n ko aupuni 0 Tureke ma kelo la 11 »• Aukake. lS4Of I"a lilo aku. Aia :a wni kphi i i»aaia ai ? Ai;» >Jf»ko o na Muim Nui Kha o Kuropa. Nohiila. ua *?waewa ole k:> wannna o ka Klima ame Va Kono o na ua Hlo io ak" ka manu aupuni o Tureke. a o ka Euknae.n Uikiua hoi . o Romn, ma ki Ir *iun> ka manawa a ke kaula i hoike ma k" mnn'wa.

T*n lohulohu na mannwn o i;i> •n»VahiVi VS4O i nneane :>i Kel-i uan*» i TuroKo e pan. iua aole 5 komo kenke» nkn na Mnnn \ui. I ki w> * •ihi niai ai ka niunu man-aona o Tn•■eke aine Atnenjr\. nn hoolnhaia * n ' mn 'n'a n\ipei»a o Beritania, keia inanao uenei: "l r a kan mai ke koikoi mno makou (Bc-"tani«) no ko T«. reke kuokoa ?na. Vn hoopake?'» r!:»> uakon i'«ia no olna maimwa mai koua «ma ;ikn. l*a *»tnvo iho « o Welin«*tonn. ho kanoono makaMH i ha!a ae nei i ke komo ole ana -•l'ii n īins'n in * '-•> 1525 a >«oo>»iolo iho i ka Em«imrx Otomana. T T a lopa hou maī no b«i m*»kou. he knmu e a»<we ni »*o kon> •'Kme n n»» ,> Otowmna> honhiolo ol<»is nn-» '• Va ISo3, a pela no hoi i k« 1878. Vj; mninwa na komo nfcosk«»% 'iku makon'. Ak" no inpkou ibo heahii \«i ia mea he knU»kana."' Ma kn nnnona Manawa o Ti?i'l'uia. na u oopuknia ae keknh' n»nn ololn !««• o Arcyle. nenel: "Aole kein h* ana •»« na hoopnkele aku o Kne'n i : *i Tnr, ? kp no, el«!» ni«»»a«*a mm '•nnu hnloi loni" »an akn 'iir»i ka nn'n"aln ai'ia okn ho'»' , "i ne» e hoon ,r »l<a •»na ho«" mai ka IS.Vt mai. Man uli o Vn in*»kou mau Inwelawe ana i kn m >in ; I<e?q la r»«> ke nno l»e n»f»na nv,«mni knokoa. Iloko o keia m.n» »m;i*nwa nn ka»io pu "kn makou i nn Mana \ui o Enmpa me mnkou nia ka niala■nn pna i ke aupnni O'omnn"." Aole i lawe ma« ke r '» »n»kai»eni i ♦••eia mnu men i 'mea e kan aku n» n» nhewn f»in mnlnna o Reritan:». akn i •nau »l--aiVi lon nana e m:i*veho ie a e hooiaio i k"» w»nnna » ho<k«»i> •* « hooiaio i»u ana hoi i ka oiaio o k:i lielu manawn i hoaknkaia iloko o na « n uana in, elike "»e ko ke Akna mnana pel'i i' ,f > p hoononoponi : a a : nn aui»nni o keia ao. O T»»rekrt ; I eia !a, ua like oia me ke kii huk* huki. Ma k" la 11 o Awkake. IS4O. ka •«-pnawa i hoike»a ma Va T»»ii.ina ia wa -» i»au ai ka mana o ki Emepaea Otoiiaun: uia ia la no pau iho la ka Kono i na Fn. a pan iho la no hoi kn lniv i ks nnwe; a no ka Khiku o na Pn, v v Kolu hoi o na Auwe, ua palapalaia: •'l'a hala k« Ina o ka auwe: aia ho» kol'» o ka r»nwe, e hiki koke maj •a." Hoik. 11-14. (Aole i pau.)