Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 1, 1 January 1915 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

J,OXDOS, Deo. 28.—(3 ko kaua mua loa o na mokukaua Pelekano ame na mokuea Keleinania Ze[>pe]ius ua hooukaia, o Ua hua nae o ia kaua oia ka nele o na mokuea Zep|«'liii i kamailio nui ia i ka hiki ke l:ooiaio he niau mea hiki lakou kft haua i ka lakou liana ina o ko lakou hoopuehui.» ana aku e na pukuniahi a na mokukau-i l'elekane. Ma ke ano ho mau me-a kokua aku i na mokuea Zeppelins, o na mokuluu ame na mohu topirlo pu kekahi i komo pn mai i Uā hak&ka m:t ka lelekaua ana mai i «a mokukaua Pelekane ine

ka loaa ole o kekahi poiuo i na mokukaua a pela no r hoi i lia mōkuea Kele j mania. t . i . i Ma keia hoouka kaua ana i k'omō pu mhi ai na ano moku o keia au hon, mn l:a 'heouka kaua ana ma ka moana, ua «kallia niai e na mokukaua ma ka mō ana a ma ka'levva rio ka lele kaiia ana akii ke awa īiooiulu 'o nii inokukaue Kelemania ma Cuxhaven, ma ka wa»a 0 ka Muliwai Elbe, ma ka Ia Karisimalia. 'Ma kela kakahiaka lie aumo kukana lioloniama, koino pu ka Arethusa ame lea ir«(launteil, lu mau mokukaua i ikeia ko laua kaulane īiiamua aku ma ke kaua ana ma ke kai Akau, me kekahi mau moku wawa

hi tbpi(lo lohnleliii a e koknaia ana c lt-bī«ahi man mokulnu* ua hiooleokoko tnai l'a i /?e kapakai Keleinania me k;: uknll pu una e eh'iku niau mokuea. f Tsi v/a i kokoke aku ai ma leahi e hii7; ai ke ki aku ia Cuzhavon uā leU' ae 1a nft moknea i ka lewa a lele pon' ae- Ta" maluna o ke awakumoku, me J«a lioohaule ana iho i na poka pa-hu ma luna ō kekahi o na mokukaua Kelemauia e hekau 'ana ma ke awa a maluna h'oi o na halehana kukui ea. I'" Ijlo na mokuoa Pelekane.e lele ana i ke le\va i inau maka na kekahi mau p\i

l'iihiahi ieliulfehu ma na kapakai, a ia wa .i hooleleia hiai ai, kekahi nian mo kuea Zeppelins i ka lewa a hoolelo houia aku kekahi mau mokuleīe no ko kaua auii. aku ia lakou. tla pau na poka pa-hu'ā na mokne PfeUkaua a ua hōi» hou mai la i nr moknkaua e kakali aku ana, koe hoo' kahi, oia lea mokuea e hookeleia ana e Knpena Olivēv Hewl<itt, ke kanaka i manaoia ua make. XJa nahaha kona mokuleie a loaa aku mawaho aku o lleīliogoiaiul. Kkolu ona kanaka i liookauia ae maluna o na mokukaua ine ko lakou niokulele» a o kekahi mau ka uaka ekolu ua loaa aku i na mokuiuii a o ko lakou mau moku<?a ua hoopihole ia i ole ai e lilo i waiwaipio na n« Kelemania. ** Āla ia hope mai i lioomāka mai ai n:> mokuea Zeppeliii3 ame na mokulele ( hoolele poka pa-hu maluna o na. mokul.aua l'elekane, a i na inokuliui Kele mania hoi e leīekaua mai ana malaie

ae o ka hohonn. Ua aloalo wale »fi «a na topi<lo a na mokuluu Keleman ; .jl 0 na indlcuk{ttia me l<a hooinau i ke ki ana I n'i mokuea Zq>iielins. Na Mia ]>oka pa-hu mai na mokukaua Polekane nku i hoōiuamao aku i ka mokuea mai kalii e .hiUi ji'i i 'ka lakou ihau pokā ke hoopoiuo iho, a i ka nianawa loa iia hoopueh'u loala atu la lal:bn itie' ka loaa ole o keknhi po'nio niāi" ka laUou niau poka 'pa-hvi inai. 'Ua lioohiiiileiā iho koknhi' mau pokn khiilēliu ē' na iiioliuleW Keiemania, eia ii.ie, iia* ; nel<3 ka 'ldaa o ka poino elike n:e ia 'i niānaoia inAliiha 'o na ihokuLilua 'Pēle'kahe, akā nae, ma ka' loiio 1 lioopukaia nliii' lielHii māl, he elua ] a mau uioku wawahi topido i nahah^ liookāhi e ukali ana i ka mokukaml i pau ī ka a iā e 'ke ahi. H'e c"kolu lu;ra kā lāiiā aiia o ke āiimokukaiia IViokane māwaho āe o ua' kapakai o Kelemaiiiā ma kāhi e ikeia mai 'ai, aoh<? nae fiē mokukauā i holo mal e kaua 1: e lakou.

liā hiki ole i na kanākā lele mokuea [ Pelekāhe ko koho i ka nui o na poiuo i hahaiā e ka lakoii mau poka ]ia-lii-maliina o ke aiv.'ikuiilokii o ('uihavpn oia nāe mā k"ā olelo a na Kelēmā'hiā maloko o ka lakou hoike he Vua ole ka kela, iio kā inea, aōle pōino iki i hanaia. Ma ke ahiahl o ka.la 7Cārisimaka d l okahi kaiiaka lele mokuea Peiek'aiK' ka 1 lele k'aiia aku i na Kelemania ma Brustsels ine kekahi puālikoa a'aran: a hoohāulo iho la he uml-kumamalua mau pok'a jia-hu mālūna d l.<*i hale maliimalii o na mokueā malāila. 1 Aohe i loaa māi kekalii lbno e pili ana i kā poino i hanaia malalila. Mh iia loiio nmi ha wahi like ole mfei o na kahua kaiia uā ikeia ka lehu'•elin 'loa o na mokuea ā ka oihana koa i liooleleia ae ai i ka lewā, ā pela iio hoi me ua kanaka l'ele mokuea ō nā mokiikana. Ma ka la i nehinel ua hoohauleia jho keliahi mau poka pa-hu % e ua Kelomania ma Naney, a ia Fārani hoi e 'hoomau āna i ke kipoka pa-hu aiia la Ift(liz. O ke kulanakauhaie o lirusdels anie na kulānakauhale eaee paaia ana e na Kelemahia uā loaa like aku ia haawina hookahi' mai na molewea Polekane aku. Ma na kalina katiā hoi ma kā hikiha ua lehulehu i\a m'okuna Kelemauia i ikeia. ma lia kulanakāuhā!e 6 Polani a nia ha wāhi e hoouka iā nnā o ke iiāuā. # I-ONH^OK—-Mālokō wale no o ka ao Argoiine a maloko o Alsace 1 ikvia ai ka holomua o k"e kaua ilok'o

];la i hala ēlike me ka lono i loaa ' mai ianei ma ku. po i hala. Afa ka , hoilip a na Farani ua uee mua ka -laken lele kaua ana maloko o Alaaee, .jip ? a k hulehu o na walii maloko o Als:«n! i lilo mai ia lakou, kahi o ko knmi i hooukaia nia ke paniku ana aku ne i;a ; ]>ukuniahi nuuui. Maloko o na >vi.l»i e ae o ke kaua i hōonkaia iloko •) na la elua i hala' na na Keleman.M '<a hapanui i lelekaua inai no l'o lie."vea ana mai i iia koa ona aupuni hui i ole e lilo ke kaliua i lilo koke aku ; ui ia lakou ma manawa i. hafa ; i to ke aku iiei. /'Ma keia mar. ma«awra. j thulchn i l<>le 'kana niai hi'iia a al.n: a o līela kahna kaua hou i lilo nai r,ī i na aupuiii liiii ua hōomahnaīuai.i ae kona ikaika a ke paaia mat !a e i:u koa'o na aupuni Tiui. K«i hoomau mai la na lCe]emaiiia i ;a ]c!e kana ana ma ua wahi aj»au ma aj>a o ka Muliwai Pilieia, a he. kaua ahai-a loa ke hooukaia niai la. Uti na iono' mai mai' ua ke-a !a lilo ana akn i m Hnkiiii o :e ki'l-iena maltinrt o na koa Ause,turia na i'olani Hema ame Oalieia. a o n.» aua i hooukaia ma kahi k'okoke i 'iaw/ ua kaa man' (<a lanakila i'na'ka •oao ona koa Kukini: 6'na koa Ai:-< eturi ' i kaun mai'ai a lilo liou na aln•e!? ololi ma ka 'Maun'a Kapotiana A'i 'oao mai ai' ; c leiokaua maloko o C«'ixieia ua paiiiiuua, aku hiai ka manawa > ka h6oinai<a ana maj e īiee a aole ) 'oaa illi* ia lakou ka noe lion aiia mai

imua, ( M«l 'ka lioike a Ue' kuhinā k'aua inai mai aolio pololei o ka lono > olhlo ana uā haawiia 'aiiii" ka. inokn•unī' o"' ia lāpān». Ma kekalii nieiihou i' hdakal<a|a māok'o o 'kekahi inau Kcl<&alāma mai K> īalihhpelā' mai e olelo āna ke n-r-e nnui a na i<ba tiirekb inā' iia. w'āhi ap'āu o ā 'luihā iio ka lelekhiui 'ana' aku i na oa 'Riiitin'i. E li(iole iwi'a kā' ioho' 'Aiāi "uVcUe niai i ka oiaio o'kā lioopa-hiuā na o ka 'mokukau'ā līāhii(iieh nie k< j epiilo' a hōōpiholoiā mā Sebastapdl i ]oj;o e olelo ana ma'ka ī'oaha he īokui aūā 1 Tureko, 'i hoit<e ole ia ka inoa, ka i liakhka 'me ka niokukaiia :ukifii"RQstialay,'"a hoaiihoeia ka mo:ukaua in6 kā. iioōhib6loia an.'i o eim nau mokii liooiiioO ihai'nā. oia ):a une ka Aihos." '" ' WASHĪNGff)W, lieē,—He kelekāla-, nā ka i loaa iuai i nellihei niai ke Kia--ina Kenerala Harrisoii niai'o ha Mo 'cu|ijip,i_ 1 ' piiipiwe .iha e hoakakā na i ka nlu' ānā āe o kekalii haiinaeie' nawaeiia o iia kāhiikā 'Pilljuho.' ī ku-. ike ai me ia lono, lie haunaele klilokO' /ale iho no kela manawa o na kanaka ) ka aina, i ulu ae ma kela ame keia īpana, a. uā kinai koke ia no nae e »a liuiā āupuni. Maloko' o ia hoiko'a ke Kiaaina Harison lie kānaha poe 1 hopiiia a hoo":a¥i kanalea i kiia oiai' e ku-e mai uia t<o i kona hopuia. Walii aiia lia' hoomāln I?6k'eia kā liaunaele a ke inii *uāi ; la' na luna aupUni e loaa ha alākai s ā laVcm kela limu hana lioala hāunaele ā e īawo ma'i ia lakou niālāl6 o '<a hoomalu ana. O ua kauaka i liii;i ko huliia 'ākii a loiia, ma ka oleloia ''C ]>be k'anaka hiki ote k'e alakai i -:a nooiioo o na kanaka ma kekkīii ano.

Ma ke aliiahi o ka la Karisimaka ka hooinakā āiiā p kōlā haunaelie. TTe ]»oe •'-mii'iiha 'kakaiknhi kn i akoiikoa āe ma'oko o Manilā, md NavōtāS, ma kā o- ' āna' āluā o' Gavite, ma ke knikuono » Manila ā mā'ke kaikuono' ilnua ke pob o kii Muliwai Pasig. N;i \ā poii* liaiolfelo i hoākoakoa māi i hā kaiiaka a h"odlioino aku la iloko o !a-' kou i l.a mānao e kipi i ke au]ui'ni' Al- - īīa hoomakaia ka hopuia anā' na ka inanawa nma i lioikoia niai al i ka haiinaele a mamuā hoi o ka hahaia ihā o' kekāhi mau hana liakaka a'paii 'da kela'poē i ka'lldptiia. Ua ha'kilo ia rrie; ka makaālā loa no ka 'inii jiono ana i ke'kumu i ulli māi 'āi. keia hāunaele iiia he wahi mea pili -keī'kalii m<> ka bila kanawai a '.Tones, he kniiāwai 6 hoolala'ana no ka hoilioi hdu aiia aku i ke kuokoa i na Moku-"»uiii,-!i"-'*ilipiiie. LONUON, Dec. 30.-—Ma r.a iōhd mea hoti hoouiiaia mai Pētrograd mai e hoakaka ana ua kualiilii hiāl ke kaua :na Polani Akaū, Tie hoilu, āua, mai la o kela lele kauā aha aku a ka pualikoa nui a ko'Kenerala K'elemania von Hinileiiburg iiō ke ku-e ana aku i na 'aiua koa o na- Rukini ma "\Varsaw ua liooliokaia, a o ke kōlu u nā māiiawa ka lel<B kāiia āna āku a ria koa KeleWānia ho ka wawahi aha 1 na !aīna koa wāeiia o ha koa Hukini ua lioonelfeia ka hookoiā ana o ia maiiao.

Ma Pōlāni Hema, mai CzenstochoWā ahiki i ka Muliwai he mau ka»a lāiiakilā Ka i loaā i na Riikini i iio-! ikeia mai. o ka lainā koā rria ka hapa; ākau e kaua āku auā ia Ofacow uā nee a kokoke iki. Ma ka lono mea hou i ka Post mai ■Pfetrogrārf niai e olelo aua o na lelfe kaua ānā aku a na koa Kelemaniā maloko o Pōlani uā halawai me ka hopena weliweli mā o ka luku hoōmaha oleiā ana a ua nui iia koa Kolemania i luku ia ma kelā kaua īoihi auā me ka īōaa ele o ka laUakila ma ka lakou hooikaika ana e wawāhi i ka lalna koā o na Paikiui. O ka nui o na koa i pōino ma ka

aoao o na koa Kelemania 1 lioikeia inai hookahi hapawalii o ka hi.*na ntu o ko lakou mau pualik'oa, ma ka make V/aifuo. Mai na lono meahou apan ma! kahua kaua mai o ka hikina ♦ lkeia al o ka haule pio ana o ka pualikoa nul o na koa Ausoturia maloko o Uaiieia Ua maopopo loa, ua lilee ka nul o ha iioinu j loaa i na 'k'oa Ausetui ia-Huūegart"mu ke ka\ta i hoouka kokeia i::a: nei maloko o .Oalieia me ka nuf o nb pditf6 ma kela kaua ana iiiē' na _ »;oS Sēr6via. Aia lakou ke emi liope awiwl la mii Oalioia aku aneane elike loa aku me ke ano o ko lakou auhee; ana mai Serevia inai, nie ka li!o pu o mau koa i liiau pit>, lilo pu lia iia lako ai ame na lako kaua ma k« nt-luna nuJ. I kela ame keia hora ke hoomaliuahua niau ae Ia na koa Kukliii i ka lakou mau waiwaipio, o ka'heluna iiui o na ]>aaīiao i lawepio ia ma ka po i hala nia ke kaiia i hoouka koke ia mai iKiPhe kanalim.'i kaukāhi/ I Oka heluna onapu i lilo pio he nu: lōa, eiai hoi na kaaahi mea kaua amp lako. ai ua lilō pio pii me na haie' iioohilii kaaahi apau i 'iia Rnkihi.

Ma iia lono niiia i loaa niai Pētrb£»tn(f ina'ka la i nehinei e hoiKe na haule pio na koa Auwiui'ii». d !<& jHialil<oa hui o T7ō,000 ko£l i ka'uliilii k£ enii hot>ē ae la iloko o liunegāri\māloko alui' o na aia o ilukla, mē na koa Hukiiii e hahai hia? la malio|ie'. ha'iiii leiialiiwi i keakea inai i ka liikl ke hoopuni i ha koa A'usot'u"r:a e 'iuhēe aha. Mahofie iho o ka n-ole ana o k.eu liiki' I īia koa Auseturia-Keleiuunta ke wawalii 'i.W laina liehia o nn( 'Koā t(ukihi uialoko o Galieia,.ua hoom'ni:'»:! aiai ia ka ' lelekiUia 'aiih iJhi ,ia (;rācow> hiāhope iiio o ke kaiiali'ana 6 nk ltoa Ke ienkhia i'īia liopona oke kaua ini ka heiiia.

; 'PARtS---Ara iia' ioho 'meahoii 'nial Cet-' tih.je inai o ka Akena }favas īa e kaka ana o ua puaiikōa Aueeiuiiia ma na wahi e kokoke ak'u ana (.?raU6'val ua hoaiilieei'a h.iui'ine ka ii\t! o lia i ha/īeoā. 'ii'% Koa' koii i iieiomau iiiai i tete'kauā ana » n,a , X'uset'una. ,, ' , ' n '' " ! J ' CHtCA!G r 6—Hb ' uini-ihiihaniailuii mdkuaiiY ame t>eiier--.aKa maloko ō nil'phlo eoho i haia, e'iiali auA' i kēkahi'hiaii piha \ikdiia a ka pde iiana io t)ipi maaneij ā h'o lakoii' !ioi ka waiiWaiio i oi akii nianiua o hh i paapioia e na mokukaua Pele^ane. Ua lawēia aku lakoh' i nā" o Ē'nelani a kukalaia ae na ukana he mau waiwai i paaia e ke kanawal. O na hui nd lakou i haii» i keia hian ukana a i loaa akii ai hōY lih poho nui hewahewa, ua waihh ae i Ua lhkou 'mah iioohalahalā e ku-e, aua n'o i:a paa p:6 ia ana o na waiwai ma ke aiiō he hahi luue kanawai, a ua liookoiiih ae 1 ka lakoii mhn koi no i<a 'huina 'o ka iakou inau wiiWai. i poho. . 1 - ~