Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 1, 1 January 1915 — MAI IAPANA AKU NA LAKO KAU. [ARTICLE]

MAI IAPANA AKU NA LAKO KAU.

I kulike ai iue kekahi meahou i lioupukaia ma ke kulanakauhale o Petrogratl, Rusia, ma ka la 10 o ka mahina aku la i hana, ma keia inanawa ka ua kohoia aia ma kahi o ka 5,000,000 koa 0 Rusia ma ka laina miia nia na kahua like ole i lako me na mea kana, tia aahu koa, a no na koa hoi i hookoeia, he heluna nui no i aneane.akn elike me ia ka nui, ua hoolako ia ine nu lako kaua me 'ka-lawa kupono 1 ka ai, a i ko lakoli manawa e m&keniake ia ai e hoouna ia aku no ke kabua kaua ua hiki loa ke hanaia mo ka hikiwawe loa me ka hoohakalia oleia. Ma'muli o ke paniknia ana maf o ke alahele e hiki ole ai ia Rusia' ke hoolako iaia iho me na lako meakauā nifii Parani mai, ua ka,u ae- kona manao laua maluna o kona enemi inō mua 'oia 0 lapana, no Va hoolako ana aku iaia me na lako kaua o kela ame kei'a ano 1 inalīemake ia, a ua hookoia aku ia makemake ona. Ma ka lono ūā piha na holeele kaulana o Rusia i na akena o na halehana lako mea kaua o lapana, a he mau kaaahi mahope o kekahi mau kaaahi i piha me na lako mea kaua mai lapana mlii ka i īaweia aku maiuna o na kaaabj » Tra laina kaaahi Siberiia. Ma ka wa o ka hoomaka ana e kaua ua ikeia ko Rusia lakp pono ole i na inēa kaua a ua holke ae o Rusia i ka oiaio o ia men, ,-aka nae, ma ka oleloia na rapana i holnko aku noi iaia mo na lnko meak'aua a ua lawa-na knhua kaua o Rusia i na meakaua i keia manawa.

Me he mon la, l>o miku loa na kanaka Hawaii i lioio e iko i ka J,oahi Ilome, a i hoomaopopo |»nha i ke a.wo 0 kona malamaia ana, huh: ka waiwai o ke kukuluia ana o kela hoiuo; ina nae e ike aku ana na Hawaii ajiau : kela home, ame kona mau ano maikai he nui, e umeia aku ana na manao mahalo he nui, e pau ai ka hoomaloka, no kona lilo ana he j>uuhonua a he hooj)akele no ka j'oc i loohia i ka ma'i akepau. Aia ka Leahi Home, ke ku noi ma kekahi kahua nui akea, mawaho ae nei 0 Kaimuki, mo kona man hale lehulehn 1 lianaia mo na puka aniani liamama, e loaa mau ai na ea oluo:u i na manawa aj>au, a e honi ole ia aku ai na ea jielapela, elike me ka noho ana ma kekahi mau wahi o ke knlanakauhale niei. He home ia i kukuluia no ka poe i loohia i ka ma'i akejiau, a ke nono iiei malaila i keia manawa, he heiuna nui .o ka jioe i loaa i kela ma'i, o na lahui like ole, mo ka like.ole rio hōi*o ko lakou kulana ma'i, ke haawiia nei na iapaau aiia ia lakou malaio o ka lawelawe ana a Kauka Sinelair, m-;-ka hookuuia o kekahi poe, i hoola mix oliia k 0 lakou ma 'i akepau, a ke nolio mai nei 110 hoi kekahi poe, me ka pii mahuahua ae o ko laVcou mau ano maikai i kela ame keia manawa. Malaila ka meakakau o ke Kuokoa kahi i makaikai ai, i kela homo ma k:i Poalua iho nei, me ka ninaninaa maoli ana aku i kekahi mau Hawaii e lapaau ia nei ma kela hoine, ina l>a!ia he niau hoohalahala ana kekahi a Jakou, no ke ano o ko lakou r.valama la ana, a lapaauia ana palia, he hookalu no a lak'ou iiane, o ia no ka niaikai, ame ka mahalo, mo iio lakou j)omaikai i ka hoi ana maUJo-d ka malama ana mai a kela hohie. > Ua hookaawale ia leahi o na ma'i ikaika, mai kahi mai o na' īna 'i nawaliwali, pela hoi na kane mai na wahine inai, nie ka loaa ole o na lioopilikia ana ma kekahi ano.

Ua lioolakoia kela ame kela ma'i mo ka moe maikai, a maloko o kekahl rumi nui, i lioola'koia me na moe lehulehu, thooluolu ai lakou, i na iii.inawa apau. aka nae ua noa ke kaluia aleea ia lakou a holoholo ai, .no ka haawi ana 1 nia nawa niaikai no ka hooikaika ana i kt lakou kiiio. ' < O ka pou lahilahi o ka m'n'i maluna o ko lakou mau kino, ua nliawawe loa ke kaawale ana aku o ka ma'i mai la lakou aku, mahope iho o-ka nolio ana maloko o kela homo, no n» mahina Ka kaikahi wale no, aka no ka poe i' kn konukonu maoli ka inā'i nialuna o ke kino, e hala ana he manawa loihi no lakou o noho ai malaila, manuia o ka hookuu loa ia ana hiai, ma ke nno > hooiaia. Wahi a kekahi inau ma'i o ka hoikiana mai i ka meakakau o Ke KuoKo:t : he kulana ma'i maoli ko laKou i ki. manawa mua loa i ko'ino aku ai maloko o kela homo, eia nae, ke pii mahuah.ua mau ae nei ka maikai i keia manawa, me ka manaolana, e auhe» hku ana Ka piiikia, a e nohoalii mai ana, ka lanakila, maiuna o ke ki.no.

He.ku tio i ke aloha ke nana aku i ka.poe X kukonukonu maoli ka ma'i a kepau maluna o lakou, nn ioihi pana ka hou hewa ana i o a ia nel, a no ka aneane e pau na manaolana «o ke oia, pela -i hoi okoa aku ai no ka Leahi Home, oiai nae, ua hala ka wa pono, a me ka hookuanui, e hana aku ai, alaila loa mai ke ola. Aia malaila o Mr. Likikini o Wailuku, kokahi o na Tfawau koikoi'. a i': ka hui pu ana me ka meakakau uuhon o ke Kuokoa eia kana o ke kamaiiio ana mai. ' "■ Ina e īiinaū niai lea lahul o kaua i ke ano o ki lioho ana o keia home, q olelo aku ia lakou, }ie hoike ikemaka au ; no na inaikai he nui e lianaia nei i na ma'i maloko o keia ho4}ie, a owai> no ka'u-i- ike i kp'u [iomaikai maoli o ka hoi ana mai a noho iuaanei r aole a.'u mau . mea e 86. 110 ke ano o ka. malama ana, ua lawa ma na ayo apau." Eia hoi ka kekāhi o na kanaka i kamaaina i keia kulanakauhale, a e noho niai nei mawaho o Loahi Homo: ; "0 ka eliina keia o koli mahina o ka.noho ana ma kei'a home; i ko'u hoi ana niai maanei, he kulana ma'i maoli no ko'u, iaka n.ae ke i'" a© n §i ko'u • ano maikai, me ka manaolana, aole no lie loihi na la i koe e .kakali aku ai', o ke kanwnle'lon tio ia o ka ma'i mai ia'u aku. f 'He maemae, a he ku 1 ka maikai

ka niahinm ia ana o na mn'i apau mn loko īiei o koia wahi, nolo n"u man hoohalahiila una, koe walo no k:i haa\vi ana ao i ka'u mau hoomaikai ana ho mii, 110 ko'u hoi atia ma! iioko nel. " K hoi aku oc a i ku mnui o Kaua i loohia i keia ano mai, e hoĪKo aku ia lakou, mai maka'u a hopohopo 110 ka hoi ana mai a noho maloKo nei o keia homo. E Loike aku inaloKo o ka nn ; popa, i kau mau niea apau i ike ai niaanei, a e hooikaika aku i na Hawaii, ua ike 110 00, he hopoho]>o wale lakou i lapaauia aku ma ke ano naauao, lie mau manao naaupo wale no nae la, e hoopau i ka noonoo o kc!a ano, no ka moa. nolaila mai k 0 kakou ])ilikia; he ma'i hiki wa*e n 0 keia e ola, rc hoea mai iloko o ka wa kupono »oa. "110 hana naanpo na nu hanaka Hawaii, ka pule aua -alui i na unihipili, aia a kokoke loa nia kae o ka lua knpapau, o ka manawa iho )« »a e manao ae ai, e hoi mai i ka Leahl liome nei, aole pela, e waiho loa, aku 1 na hana o lee au naaupo, a e ao kanaka mal,-m< ; ka lawe ana i na a'o naauao, pela wale no kakon e j)'ono ai." Ua noa kela liome i na mea apau no ka hele makaikai ana; a pela no hoi i na ohaiia o ka poe ma 'i, e manao ana e hele e ike i ka poe e nolio ana ma kela home; a he hookuula mal no ka poe ma i ikaika o ko lakou mau kino, e hemo iwaho nei, no ka ike ana i ko iakou mau ohana. Ile elua mau mahiele o ka poe ma 'i akepau e malama ia mawaao o kela home, o ia ka poe uku ole, ame ka poo uku. Ua hookaawaleia ka liale 110 ka poe uku, me ka hoolakoia ! na mon apau e oluolu ai ko lakou noho ana, eia nae he like no ke ano o ka laj)aau e haawiia aku ana i na inea aj>au; a q ka poe i malanui pono i na ruta o kola home, ame na a'o ana a ke kauka, un hikiwawo loa ka loaa ana u r.c kulan;i inaikai ia lakou, a o ka j)oe hookuli no, lohi ka loaa aua o ka maikai ia lakou. Ua oi loa aku ka malamaia ana o ua nia'i ina keJa home, nmnma o J;a malama ana a ko lakou mau onana ponoi, me ka haawiia ana o na meaai kupond i ko lakou kulana, aole hoi elike me ka wa e noho ana me ka onana, ka |?ono ai aku i' kela ame keia luea, oiai nae he inau mea ia t īiooinaliuahua ia

mai ai ka ma'i. Ifc mau mahina ewalu ko kekalii mau le»lc o])io, he kaikuaana me ke kaikaiiia o ka nolio ana maloko o kela home, no ka ma 'i akepau, a ma ka pule •iku nei i hala, i hookuu loa ia mai ai !aua,me ke ola kino. maikai, aohe wahi hoailonā iki o ka ma'i akepau maluna •) laua, a ke hoopukaia aku nei ko laiui nau kii, jne ka laua mau hoike, 110 na :nea i hanaia mai maluna o laua, ma !oko o ka Leahi Home, e lilo ai i kumu hoohalike, no na llawaii apau i hoopiliki'aia e keia ano ma 'i, o hana mai ai; a e pau lioi na manao hoomaloka a hoopuukahua, no ka hoi ana ma kalu, elapaau ia mai ai a ola. i • ī wahi e pau ai na manao kuhihewa :ipau, ua hamama man ka Leahi Houitj, no ka hele makaikai ana, a e ninau aku i ka poe e noho nei malaila, no ke ano o na mea e hanaia aku nei maluna o lakou.