Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 1, 1 January 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

ka pane ole niai o Mrs. Makona, unuhi hou ae la no oia he komolinia mai kela manamanalinia hookahi no, a haawi hon mai la i ke kauka. Lalau aku la no hoi o Kauka Tuna, me ka pii o ka ula ma kona mau .papalina, me J<a mihi loa iloko ona, no kana mau olelo hoahewa wale no i kela wahine me kona maopopo mua ole i ka oiaio. aka nae nana ilio la oia i na huapalapala i kakauia maloko ua like no me na mea i kakauia ma ke komo hoopalau. koe wale no nae, o ka manawa, iloko ia o Maraki 15, 1851. ~lke iho la o Kauka Tuna, ua hoopalaii ponoia keia wahine n'ie kana kane, a na hoohuiia hoi laua iloko o ka berita o ka mare, iloko o eliiku mahina mahope mai. "Ke nonoi aku nei au i kau mau huikala ana mai e Mrs. Makona a e loaa i>u aku hoi ka ike ia oe, ua hiki ole ia'u ke alo ae, mai ka hoike ana i ko'u manao, maliope iho o kou hoakaka ana mai, nr kou haalele loa i kau bebe." f "Ke haawi aku nei au i ka'u mau huikala ana ia oe," ine ka ho' ana mai o ka helehelena o ua wahine nei, a ke ano oluolu kupono aole hoi elike me mamua aku, ka piena maoli 110, me ka pikanana pu. 4 'E hoopoina kaua i na, mea i kamailio muaia iho nei, a c hoo lohe mai i ka mea oiaio: 4 'He waliine au i mareia i ka'u kane, he aneane hookahi ma kahiki ae nei i hala, a ua loaa mai ka'll hehe ma ke ano kupono a maikai, e kau ole aku ai he walii kiko eleele maluna ona, a i ole kau mai paha na hoohilahila ana maluna o'u nei. O kuu minamin . a makee 110 ka'u hehe, ua oi aku'ia mamua o ka mea hiki ia'll ki hoike aku imua ou, aka nae, 110 na kuinu, e hiki ole loa. ai ia'u kkamailio i kekahi mea, ua konoia mai au, e waiho aku iaia malah 0 ka malu o kekahi poe e loa, .a e hoopoina loa hoi au i ka noonoe 11011 ana nona. "Ua hiki ole loa ia'u ke nana aku iaia, ma ke ano he keiki pono na'ii, ua kauia he pale nui mawaena o:ia ame a'll, me he mea lā, aol« he koko o'u e holo la iloko ona." 4 '() oe ka wahine mua loa a'n i lohe ai. ika makee ole i kau beb' ponoi, a līe mea malihini no hoi keia ia'u." "Ke ae aku nei au i ka pololei o kena mau olelo au e Kauka Tun. aka nae, ua hiki ole ia'u ke hookipa mai iaia. mamuli o kekahi knnn ko'iko'i loa." me ka paa loa o ka manao o Mrs. Makona, e hiki ol« ai ke hoi hop<! ma kana mea o ka noonoo mua an:t. ; "He nani hoi ia, aole oe e malama ana i keia l.eiki, lie walii ninai ka'u e waiho aku ana iniua ou, a e-pane mai oe me l<a pololei: "Ei.110 anei kau.kane, a makuakane hoi o kau bebe ke ola mai nei?" "E kala mai oe ia'u, aole e hiki ia'u ke haawi aku i ka pane po lolei no kena ninau." "Alaila, ua hakaka ka paha keia mau mea. a ua kaawale kekah mai kekahi mai," i noonoo wale iho ai no'o Kauka Tuna iloko ona 110 ke kumu hoike ole mai o keia wahine ina paha ke ola mai ne kana kane, aoīe paha. "Manao no anei oe, e kulike ana ka manao o kau, kane, a makua kane hoi o keia kamaiki, ma ka haalele ana aku i ka olua bebe, ma lalo o ka malama ana mai a ka poe e loa, e hoonlanawaniii .ai.pah; 1 na inea o keia ola ana. oiai olua e ola ana iloko o ka hanohan< ame ka waiwai?" Me he mea la i ka nana aku, aole i lilo kela mau olelo a ke kauk; i mea hoihoi i ka manao o Mrs. Makona no ka mea ke oni wah la no ua wahine nei maluna o kona noho, hele mai la hoi kona mai lehelehe a eueu, alaila pane wale mai la no ma ke ano hoolalau: "Ua hoike mua aku nei 110 hoi au ia oe, aia he mau kiimu anr nui loa, e konoia mai ai au, e waiho aku i ka'u bebe/ malalo o k; nialama ana mai a ha'i; a ina no paha o ka'u kane pu kekahi imu; ou, ua like pu no ka hiki ole iaia ke lawe mai a malama i keia bebe elike la me ka hiki ole ana ia'u." -"Ma ko'u noonoo ana i na kumu ko'iko'i apau loa. ua nele maol ko'u ike ana i kekahi mea e kau ole aku ai kou aloha maluna o kai keiki ponoi. O ka i'o no keia o kou i'o, a o ke koko hoi o ko«: koko, a ua kau aku maluna ou, kona makuahine ke ko'iko'i o kv haawi ana aku i na pulama ana a ka makuahine oiaio i kona aloh? 110'kana bebe. Pehea la ke ko'iko'i o kekahi mau kumu e ae, i pil i ko ke kanaka ola ana, lie mea ole loa ia, ke hookukuiā ae me k* hana a ka makua maluna o kana keiki, a pela hoi ke aloha o k: makua no kana bebe. Ua hooia mai nei oc,-he wahine oe i marei; i kau kane. i kulike ai me na kanawai o ka aina, heaha hou aku aua nei ka mea i koe, e hopohopo ai, a e maka'u ai i ka m'alama ina aki i ka olua keiki?" "Ke mahalo aku nei 110 au i kena 'mau hoakaka au e Kauka Tuna a nlamuli nae o kou maopopo ole i ke kumu nui ma ko'u aoao, k< aj>ono aku nei au i kena mau wehewehe au imua o'u, o ka'u wal no nae e olelo ae ai, e hoopau ko kaua kamailio ana maluna o kei; kumuhana. no ka mea aole loa ma kekahi ano, e ae ai au e hoik< aku ia oe i ke kumu oiaio maoli o ko'u hookaawale ana i ka'u keik mai ia'll aku." iHoihoi hou aku la o Kauka Tuna i ke komo mare, oiai aia n< iaia kahi e paa la, alaila pane hou aku la ke kauka: "Ma ua hua palapala a u o ka ike ana maloko o kena mau komolima ou, ukaokoa loa ia mai ka inoa au e kapa nei ia oe iho, o ia o Mrs Makona." "Aole anei on hoomaopopo, aia he kumu o ko'u liiina anp ; !:; inoa oiaio o ka'u kane, o ia no ka ike oleia niai o kela mea a'u « liana nei? Aole keia o ko'll inoa pololei e Kauka Tuna, aka pelwale iho la no e nalo ai ka'u mau hoolala ana no keia hana nui. U. ike no anei oe i kekahi kupono e malamaia aku ai ka'u bebe?' "Aole he liome maloko o keia kulanakauhale no na keiki elik« me kau, aka he home no i hookaokoa ia no na keiki i neleunaoli ni< na makua na lakou e malama, a i ole, no na keiki palia a na makurilihune. O ka home o kela ano, aole loa i kupono no kau bebe < noho aku ai." "Alaila pehea ka au e hana aku ai i wahi e loaa ai he mea.nanr e malama niai i'kuu hehe?" Kulou iho la poo o Kauka Tutia ilalo, ai ka hala ana he mav sel:ona, aea mal la oia iluna, a kamailio hou mai la ia Mrs. Makona * E ae mai oe e Mrs. Makona, i heokahi a'll uwalo liope ana aki imua 011, 110 kau bebe nei. Ua pomaikai oe, aua laki no hoi. ua Ioa? he kaikamahine u'i au e haaheo ai, ke ulu ae kona kino a lilo i#wahine kanaka makua ma keia hope aku. līe hana nui a ko'iko'i nr hoi nau na ka makua, ke kiai ame ka makaala i kona wa e uln ae ai, a elike me ka maian o kau mau pulama ana, pela no auanei e popohe ae ai kau kaikamahine. a lilo i mea nana e hōoluolu mai i ka mahao o kona mau makua. Ea. e Mrs. Makona. e hoopau i kela manao mua ou. a e malama aku i kau behe, e aloha aku iaia, elike me kou aloha ia oe iho. "E ae hoti mai e maliu i ka'u mau olelo, a e lilo au i mea hoopakele akn ia oe, mai kekahi karaima ko'iko'i au e manao nei e hookau mai maluna o kou poo, e loaa ole ai ka huikala ia ana mai e ko kakon Makua ma ka lani."

"O, aole loa he mea nana e hoololi ae i kuu manao paa e Kauka Tuna. Uwoki kou noke ana mai i ke kamailio i kena mau olelo," wahi a Mrs. Makona me ka puliki ana ae i kona mau lima a elua mamua pono o kona umauma. "Aole loa anei he walii aloha iki iloko ou, no kau bebe hewa ole. 7 ' wahi hou a Kauka Tuna, me kona hoolohe ole aku i ka paj)a mai o Mrs. Makona iaia aole e hoala mau aku i ua olelo e hoehaeha ia ai kona manao. "Aole au i ike i ke aloha iaia i keia manawa, a aole loa 110 au e hoao ana e aloha aku iaia ma keia hope aku." "Ina no hoi oe e noonoo pono iho ana la, o kou waiho ana aku i kau hehe iwalio o ke anu, ua like pu loa 110 ia me keia au e kiola aku nei malalo o ka malama ana mai a ka poe e loa i pili ole mai-ia oe." "Ua ahona ko'n ae ana aku e kaa kona malama ana malalo o ka poe e, maniua o ko'u malama kino ana aku iaia, owau mai auanei ka īlina o kekahi poino, e lilo ai i mea hoomailo \ ko'u kino, ame ke ola ana o ka'u bebe." "He mea pohihihi maoli keia i ko'u noonoo," me ka luliluli ana iho o ke poo o Kauka Tuna, no ka mea lui mai la kona aloha no kela bebe, ao ia kana oka hoopuka ana ae: "O, eke kamaiki! Xani wale ka lokoino ame ka mako-na o ko.u makuahine ia oe!" ,i! E Kauka Tuna, he mau keiki ponoi no'anei kau?" me ka hoo'oli koke ana ae o Mrs. Makona i ke ano o ka laua kumuhana e 'eamailio ai. "Ua nele'au ia mea maikai, no ka mea he kanaka keiki ole au i 'eeia manawa." "He nani hoi ia. ke ike aku nei au i ka nui maoli o-kou makee io kuu hehe, aole anei e hiki ia oe ke lawe aku a hōōkama iaia, i <eiki ponoi nau ? Aole loa he wahi kiko eleele maluna ona, o ke 'auini wale no o ka hjiki ole ana ia'u ke lawe mai a hanai iaia, ma 0 ira mea no ia e hoopuni ana i ko'u ola ana. Ua ike au, ooe kekahi : <anaka maikai e lilo ai oe i makua kupono' loa no keia kamaiki. O ka makemake keiki, ua hele ia a nui iloko 'o Kanka Tuna, alailn 'ialo'ilo'i okoa mai la kulu'waimaka nunūi ma kona mau lihilihi. ne ka pane ana ae me ka leo haalulu: "Auhea oe e Mrs. Makona, ina i hanau mai oe i keia bebe, he eonr le nei mahina i hala, a waiho mai oe iaiā malalo o ka'u malama ana na ua haawi koke aku au i ko'u ae, nie ka hakalia ōle, i keia mana va nae la, ua liiki ole ia'll ke hoōkipa mai iaia maloko o ko'u home "O ka inea nana e haawi mai iaia i na pulama ana a ka makua'iine oiaio. ua hoomoe aku au iaia malokō o kona lua kupapau, lu mahina aku nei i hala, a ke mau nei no ko'u hoomanao nona j 1 ina pahā lie mea hou ae kekahi iloko o ko'u ohana, e hiki ai k< nalama mai iaia, ina no, ua lilo mai oia he kaikamahine na ii, ak;» namuli o ko'll noho hookahi, ua konoia mai 'au, e hoole aku i kar ■ īoi me ka ininamina nui no nae iloko o'u." "Alaila, heaha la ka'u mea e hana akn ai nō ka'u bebe?" wahi hor { 1 Mrs..Makona, me ka maikai ole o kona noonoo. j "Ke noonoo nei au i kekahi alahele maik'ai, malia he moa pah; a e ponō'ai kau bebe." ' "Alaila heaha ia au i mānao ai?" ' '• ; "E hookomo,';aku i hoolaha maloko o kekahi o na nupepa, e konr : ma i kekahi mau 'inak.ua e hele mai imua 611, 'a ina no ko Inua ma :emake, alaila e hookama i kan kaikamahine, ma ia ano auanei, 1 oaa ana he home maikai nona e noho ai,' a e lioomamaia aku aiv : īoi kpu noon'oo, aol'e hoi o ka noho huikau nia'loko o l>a home-o n; :eiki makua ōlē, e ike mau ,ai i na auwe ana lie īiiii." t - "Malja pah. le mea ināikai olē keia i kou nponoo!'' ■ "Ae, he mea. hoehaeha no'keia.'o ka hookomo ana i hoolaha ma oko oka iiupepa, o'ke alahele maikai wale no nae ia e hana akti ai kaawale a_ eai au mai hana nui mai. E ; hoolaha aku ana ai naloko o ka niipepa puk'a kakahiaka, liie ko'u haawi r nna he elinie . ianeri ilalk, i iia m'ākua e āe mai ana ē hookama i kuu keiki, m< :a malamā' a hoonaauao ana iaiā, me he leeiki pohoi loai la na laua no la lioi au i hoonoo mua ole ai i keia mea, ina 110 hoi, aol< >e e Kaukā Tutia e' hooluhi wale ia, a e hopau wale ho - :aua, ma ka hōke ana i ke kamailio maluna o keia kumuhana, im a holopono ole." -r' aē niā'i e Mrft. Makona,- e .a'o aku au ia oe, e kapae i ka luiina ( ;lima hānen dala, mai hookomo pu aku oe nialoko o kau hoolaha,' vahi a Kauka Tuiia, me ka manao hoowāhawa,ha 110 Mrs. Makona ' . "Heaha iho la hoi ka pilikia oka hookomo ana i kela huina dala?' "Eia no ka pilikia nui a'ti e ike hei; Ina no kou hoolaha wale ne . na makua i makemake e loaa ona keiki hookāma na laua, aoli '.na e nele k'a hoea mai o/ na mea i makemake io e loaa ona keik ta laua; a o ka hooUomoia ana o kekahi huina dala maloko o kar toolaha, e ikē auauei oe, e pa'ne wale liiai ana no kekahi poe, no k.->. nakemake e loaa āku k-ela niau dala ia lakou, aole no ka hookama naoli ana i kau keiki." ■ "Malia paha ua pololei oe e Kauka Tuna, aka nāe e hookomo anr 10 au i kela huina o-elima haneri dala, maloko o ka'u hoolaha, a < I īaawi 110 au i na mea e nianao anā e lawe aku i kuu bebe na lau; [«• malama." | Ika maopopo loa ana oka mea e haua aku ai no ka pono ok; ' )ebe a Mrs. Makona, ua nanea wale aku la no laua nei, ma na kama lio like ole, ō ka niele no hoi ka Mrs. Makona ia Kauka Tuna, i n: ino o Bosetona, pela nō hoi ka hoike ana aku ō ua wahine nei, :ana mau wahi o ka hele makaikai ana,' a ua lianēa maoli kela kauk; • ka hoolohe i na olelo a kela wahine, mē ka nalohia ana aku o 11; nea e pili ana i ka bebe mailoko aku o keiiia noonoo. No ko laua nei nanea loa i ke kamailio, aole he noono ia ae o k. i nanawa, eia ka keia ke hele nei i ka pili o ke ao, a i ke kani an: nai o ka hora eha o ka wanaao, ua ku awiwi ae la o Kauka Tun: ; luna, me-ka pahola ana ae hoi o ka minoaka hoohie ma na papalin; ) Mrs. Makona, no kona ike. ua haulehia keia kauka, malalo o knākahehi ame ka nanea maoli i kana mau hookaau olelo o ke pa , lele noonoo. Kll mai la no hoi ua wahine la iluna, a kamailio mai la: "U: īanea maoli kaua ma na kamailio, a poina kekahi liana nui e pon- ; ti ia'll ke hooponopono me oe e Kauka Tttna, mamua o kou hoi ana L;a no anei me oe kau bila no ko'u aie, no na pule au e he'le mai nai ana e nana i ko'u pilikia?" Ua maopopo no ia Kauka Tuna, ua hookomo oia i bila ilok< ) kana buke hoomanao, aka hoolalau wale iho la no ōia, ma ka hul ina iloko o kona mau pakeke, a o ka hope loa no lioi maloko ( eanā buke hooinanao, a o ia kana o ka pane an'a aku: "E maiiao ana ka hoi au, aole la au i hana i kou bila, eia no kr .naloko nei o ka'u huke," o ka haawi aku la.no ia iloko o ka lim/ , ) Mrs. Makona e hoomohala mai ana imua ona^ Alawa iki wāle iho la no o Mrs. Makona a ike i ka huina dal? naloko o ka bila i haawiia aku iaia, o ka hele aku la no ia o ua wa Wine nei.'a ka pahu ume, lalau aku la i kana eke dala, ua hēle ne 101 a piha i na dala gula ame na bila dala lehulehu. He bila o hookahi haneri kana o ka wehe ana ae a haawi mai la ia> cCauka Tuna, me ka minoaka ma kona inau papalina, a i ka loaa ana mai i ke kauka, ia wa i pane aku ai o Kauka Tuna: "Aole e hiki ia'u ke wawahi i keia bila, ;io ka mea he man dal;v Auku ka'u o ka paa pu aua mai nei me a\t ,i keia po," iaia o ka ik<d ana iho he bila kela o hookahi haneri dala. "E lawe aku oe i kena bila dala me kou hoihoi hou ole mai i kekahi keneka; no ka mea ua noho aie au i kou lokomaikai e Kauka Tuiia. Oka huina dala maloko o kena bila, aole ia i lawa no kau mea i hana mai ai no'u," me ka hooikaika okoa ana mai o ua wahiue hei i ke kauka e lawe aku i kela mau dala, me ka noonoo ole i ka nui o ka huina maloko, i oi aku imua o kana bila i kaki aku ai 110 kona luhi.

"Aole e liiki ia'u ke lawe i keia bila, aka ina aole att :!.nau (lala c lawa pono ai ka huina elike me ia maloko o ka'u bila aie, ua hiki no ia oe ke hoouna ae i kekahi manawa kaawale o ka la apopo, z manawa e aku paha." Ua lilo kelrf mau olelo a Kauka Tuna i mea maikai ole i ka ir.anao o Mrs. Makona. oiai ua makemake maoli no oia e haawi mai i kela hookahi haneri dala i kela kauka, me kona minainina ole, a o ia kana o ka pane ana mai: ''E oluolu oe e lawe aku i kena mau dala a pau, ua oi aku kau mau hana kokua. mamua o ka mea hiki ia'u ke uku aku ma ke eiala, alaila lialo'ilo'i mai la na kulu waimaka mai na lihilihi !tiai o ua wahine nei. 1 Haawi aku la o Kauka Tuna i kana kunou haaliaa ana iniua o Mrs. Makona a i aku la: "Ina ua lilo kau mau hana kokiia, i kumu e hookomoia aku ai oe iloko o kekahi aie, elike me kau e hoakaka mai nei, o ka'u wale no e olelo aku nef mua'ou, hc>bko wale aku no au i ka'u hana, ma ko'u ano he kailka lapiau, a e uku wale ia mai no au, elike me ke kupono, aole e oi wale aku elikie me keia huina hewahewa au e manao nei." Pahola ae la kekahi nanaina maikai ole maluna o ka helehelena 0 Mrs. Makona, no ka mea aia iloko ona ka hoohuoi, 110 ka nana ana aku o ke kauka iaia, he'wahine mako-na a aloha ole, o kona wehe ae la 110 ia i kana eke dala, a helw mai la he eH,ma fiau hapalua £ula, a haawi mai la imua o ke kauka me ka i pu ana mai: 4 'Ma ka'u koho wale aku. eia oe ke noonoo mai nei, he diab,oloi ino loa ka mea e halawai pu nei me oe, ma ke kino wahine, pela paha je i hoole mai ai i ka lawe ana aku i kekahi makana mai a'u aku; aka nae ina no koy maopopo i na mea apau e hōopuni ana i ko u ola ana, e haawi mai auanei oe i kau mau apono ana, 110 ka'u mau mea apau e liana nei." • O ka pane ma ka aoao o Kauka Tuna, no kela mau olelo a Mrs. Makona, o ia 110 kona kunou ana aku imna ona, me konqi hoao hou ole aku e ninau i kona mau ano, ame na mea e hoopuni ana iaia. a o 'a ka Mrs. Makona i lioomau hou mai ai i kana kamailio ana: "Ile hftaloha oe e Kauka Tuna no'u, iloko o ko'u manawa o ka )ilikia., a he mea no na'll e hauoli ai, ka lawe ana mai i kau mau mea 1 manao ai no'u. Mamua o ko'u haalele ana iho i ko oukou kulanakauhale uei, ke lana nei kuu manao, e halawai hou ana no kaua, 1 e haawi hou aku hoi au i ka'\i mau lioomaikai he nui, po kau mau <okua 110 ko'u pono." "L'a makaukau loa au i na manawa apau e haawi aku i ka'u mau kokua ana, ke makemake oe. A i loda hou ka pilikia ia oe, mai >oina i ka hoouna ana ae ia'll e hele mai," aia nae ma ka helehelenn > kela kauka, e hoike mai ana no kona hoao 6le ma kona aoao, e hele : nai e hui me Mrs. Makona, aia wale no oia a kauoha ia aku e hele nai ma koiia ano kauka lapaau. Me ka hoopuka hou oleia he mau olelo mawaena o laua, o ka īaawi mai la no ia o Kauka Tuna i kona lima, a lalau aku la 110 'ioi o Mrs. Makona, o ka haalele mai la 110 ia o ke kauka i ka hokele, ■rie na noonoo lehulehu iloko o kona.poo no ke a.np o kela wahine )pi°. f 0 keia ka wahine opio mua loa a Kauka Tuna o ka ike ana i ka okoino maoli i kana bebe, a no keknh'i n|anawa loihi ma ia hope nai, aole e hiki iaia ke mawehe ae i na meahuna pphihihi e'hoo>uni ana i ua wahine la, ka mea hoi n«*na i kono aku iaia, e kiola oa aku i kana keiki. me he holoholona la. MOKUNA 111. 1 ke ao ana ae ma kekahi la : mai, ua.oili ae la maloko o kekahi > 11 a nupej)a o he hoolaha, e olelo ana e load no ka huina ) elima haneri dala i kekahi mau makua e makemake ana e hoo;ama i kekahi bebe kaikamahine. . K hoakaka pu ana ua hoolaha la. na ka leka na pane apau e hoounia ae ai no kela hoolaha, a e hooina pololei ia hoi ma ke keena 0 ka nupepa i hoolahaia ai. Aole i kana niai ka nui o na leka pane i loaa mai 110 fyela hoolaha, )iai ua lilo na dala he elima haneri i kumu e makahehi ai kekahi )oe e lawe aku a hookama i ka bebe, aka nae he poe 110 kekahi i nakemake io e lilo aku ka. bebe i keiki na lakou me ka nana ole 10 ka ukuia aku me'ke dala. Maiwaena mai nae o na -pane Jehulehu o ka loaa ana aku ia Mrs. /lakona, he hookahi leka ana i apono ai, he leka i kakauia me keahi limakakau maikai, a ua kauia hoi na inoa o ke kane ame kan«4 vahine malalo loa, oia o Aukina ame Alika Daimana. Maloko oua leka nei. e hoakaka mai ana, he mau makua opio na nea no laua na inoa i kakauia malalo, a o ke kumu nui o ko laua nakemake ana e hookapia i keia bebe kaikamhine, mamuli no ia <> ea m'ake ana aku o ka laua bebe ponoi, he hookahi -ma}iina wale iku no mamua, maliope o ke ola ana he mau pule kakaikah.i wale no. E hoakaka pu mai ang. no hoi kela mau mea, aole o laua nana nui 10 na hanen dala elima, o ka laua wale no i ake nui ai, o ia ke >aniia aku o ka makalua o ka laua bebe i make, ke loaa aku nae na īooia kupono, 110 ka loaa ana mai o keia bebe ma ke ano maikai. lole hoi ma ke ano hewa. Ia maopopo pono ana 110.0 na manao apau maloko o kela lekā, o :e kakau koke iho la no ia o Mrs. Makona i kana pane, e kauoha iku ana i na mea na laua ka leka f e hele mai e ike iaia, ma ko laua nanawa kaawale, me kona hoike ana aku i kona hokele e noho ana. Ma ka hora umi o kekahi la mai, ua hoea io mai la na mea na laua a leka pane a Mrs. Makona i apono ai. He mau mea opiopio loa eela, a ia laua o ka hookipa ia ana aku maloko o ke keena hooluana ) Mrs. Makona, ua ike koke mai la ua wahine nei, lie mau mea keia : hiki ai iaia ke hilinai aku 110 ka malamaia o kana bebe me ke kuiono. "E ae mai e lawe aku i ka'u mau hoomaikai, ame ka hauoli no la halawai pu ana me olua e Mr. ame• Mrs. Daimana,' wahi a Mr.s. Makona, mahope o ke kilohi ana iho maluna o ka pepa inoa i haaviia aku iaia. la noho ana iho o Daimana ame kana wahine ma na noho i panee a aku no laua, ia wa i hoomaka koke mai ai no o Mrs. Makona i ke :amailio ana no ka hana i manaoia, ma o ka pane ana mai: "Ua hookaawale au i keia manawa o ka la, 110 ka hui pn ina me olua; no ka mea maiwaena mai o na. leka pane lehulehu i loounaia mai ia'u, no ka'u hoolaha maloko o ka niipepa, o ka olua >ane hookahi wale no ka'u i lawe mai a noonoo, pela iho la kakou 2 hui pu nei i keia la. "Ma ka heluhelu ana i ko olua.m&u- manao hoakaka nia ka olua eka, ua loaa ia'u ka ike, o olua wale no na makua kupono a'u e īilinai aku ai no ka pouo o ka'u keiki, aole i kekahi poe e aku. Mamua nae o ko kakou kamiiliaana no ka bebe t e a,e mai, e lohe au : ko olua moolelo, ame ka olua mau mea e hoolala nei no ko olua noho ana o keia mua aku." No kela mau olelo ma ka aoao o Mrs. Makona; ua lioomaka .aku 'a o Aukina Daimana, he kanaka opio o iwakalua-kumatnalitna makahiki e hoakaka, he home ko laha āia no maloko o ke kulana'<auhale o Bosetona, a he kupakako oia- noloko o kekahi halekuai kamaa maloko o ke kulanakauhale, me kekahi iiku mahina maikai, 2 lawa ai iaia ke malama a ke hoolako i kona ohanā, me kona manaoio nae, e hoea mai ana i ka manawa e lilo akit ai oia i hoahui no kela halekuai kamaa. Hoakaka aku la oia i ka nui o ko laua makemake keiki, a he nui no na keiki i loaa ia laua, eia nae ua pau wale no i ka make, a o ka make koke ana aku 110 ia o ka laua wahi bebe kaikaniahine he m:ihina wale aku no i hala a i ko laua ike aiia i ka hoolaha maloko n ka nupepa, ua hooholo koke ko laua manao e pane no kela hoolaha a ina no ka lilo mai o ka bebe na laua, alaila e haawi no laua i na malama ana, elike me na makua i ka laua mau keiki ppnoi. (Aole i pau.)