Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 5, 29 January 1915 — NA AUPUNI NUI O KE AO NEI. [ARTICLE]

NA AUPUNI NUI O KE AO NEI.

Va Wanana no Lakou i Hoikeia ma ka Baibala Hemolele—Ka Nele Ana o na Ekaleaia i ka Uhane Mamuli o ka Hoihope a Haalele Ana i ke Aloha Mua ka Manaolana no na Haipule.

(Mai ka Peni mai a S. K. Nawaa.)

(lloomauia mai kela pule mai.) Hiki mai la hoi i ko lakou wa i manao ai ua lawa iho la ka malainalama i loaa aku ia lakou, hoomaka ao la lakou « liaaheo, hookiekie ae la ia lakou mamuli e ia mea, a hookaawale ae la lakou oiai he inea pono no o iiee mau aku ka euanelio imua, e hooi loa ia aku hoi ka malainalama; a oiai o ka poo e nee la iloko o ka nialamalaina, a e apo ana hoi i ka mea oiaio, ua hiki ole ia lakou ke nee hou aku im\ia, a e ike ia hol lakou ho huiua o ka poe 1 lawo 1 ua keehina mua; nolaila mahae iho la lakou a hele ae la ia i kana hele a heie ae ia i kaua hele. ]Slaluua o keia mea, ua olelo ae o Mosheim, penei: "O ke a)'ō ana a ka Ekalesia Lutera ua mau mai no ia iloko o keia (umi-kumamahiku) kenekuiia; aole i hoololi ia kona mau loina lawelawo kumu, aolo hoi i hiki i kekahl o kona mau kahuna ke hoole a hoolilo i mea mana ole i kekahi o na alakal ekalesia i paa iloko o na Luterana." Eia hou keia: "O ka loina i malama ia e Kalavina, ua malama ia, mamuli o kela manao aloha no kana mau hana, e ka poe hemolele apau iloko o kona huina, i kau aku hoi ko lakou mau maka maluna oua ina ke iwo he kumu hoohalike a he alakal lioi no lakou." Ma kahi o ka hoomau ana aku o kela poe iloko o ka llooponopono llou, ua manamana ae la lakou he poe Luterana, a he poe Kalavina, a pela wale aku. O kela mahele ame o ka oiaio i nee mai imua ua ulu ae la lakou a lala iloko o na hoomana liko ole. 0 keia ka mea oiaio i ikeia iloko o kela ame keia hoomana Hoole Pope. Ma ke ano hookumumua, he mea oiaio, aole 1 pono keia manamana ana; aka nae mamuli o na inea e lioea mau mat ana, aole e liiki ke kaupale ia aRu kela manaiuana ana. Ina o kela poe I hooinaka ai i ka hooponopono Hou a i hoomau lakou i ka hele ana iloko o ka malamalama elike me ia e nee ana ahiki i kona piha aua • a ina i loaa miia 1a lakou ka o'uiio e nee la inma 1 kela manawa o lakou e ulu ana iloko o ka ike 1 ka Euanelio, he mea maopopo loa aole he mau hoomana lehulohu; ina ua mau no kela ano iloko o lakou he poe Hooponopono Hou e nee like ana a e IHo ana i poe hooj>onopono hotv ho'omuiu■>; O keia m'aoli no ka niea pono loa no lakou. Aka i ko lakou loli ana, a v ka poe i loaa ka malainalama ame ka oinio, hoole iho la lakou i ha hopu hou ana aku i malainalama hou ame ka loaa ana mai o ka oiaio hou; haaheo a6 la lakon, a hoo.kiekie ao la, a no la mea hookaawale aku la lakou; a t kō laKon hookaawale ana ia lakou mai ka poe e ake ana e loaa mai ka malamalama a nni, amo ka oiaio e loaa mau mai ana nolaila, mai ke ano nui maoli, aole a lakou mea e hana aku ai e hiki ai ia lakou ke hui like ma ke ano he mau hoa iloko o ka malamalama ame ka oiaio like i loaa mai ia lakou, a iloko hoi o ka uhane o ka Euanelio e puunaue aku ai i na kanaka., Alaila hoiko hou no ka moolelo. 0 keia mau hoomana like ole, hoolo pakahi iho la lakiu i ka nee ana aku imua, a ma ia ano ua kapao ao la lakou i ka oiaio, a hoohuli ia aku la iakou niai ko lakou alahele mua, he "Ipuka no ke Akua," a lilo lakoU i "Ilookahuli." O lakou pakahi, elike ine ka hana a ka makuahiue, hoohui aku la lakou ia lakoo pakahi me kekahi kanaka okoa; lalau aku la lakou i na'lii o ka honua a hoolito ae la l mafi poo no lakou, a hookomo ae la I ke kanaka ma ko Kristo f wahi, a ma ia ano ua komo pu aku la lakou me leo ano pono ole me na'lil o ka honua nei. O ka Emepera o Kelemania i keia la, ma ke ano he moi no Perusia, ola ke poo, ke kahuna kiekie loa, o ka Ekalcsia Luterana ma Pcrusia. Ma na okana o Scandinavian o ka Lutcrana no ka hoomana o ke aupuni, a ma la wahi o ke poo aupuni no ke poo o ka Ekalesia. Ma Beritania, o ka moi o ia ke poo o ka Ekalesia Pelekane; a inn Sekotia o ia moi hookahi no ke poo o ka Ekalesia o Sokotia, he Presbyterlan. A oiai o ia mea hookahi no ka mol « kela mau aupuni, o ia mea hookahi ke poo o ka Ekalesia Pelekane, a ma kekahi aupuni hoi no ka Ekalesia Sekotia; ho Epeeopolo ma Pelekane, a ne Presbyterian hoi ma Sekotia. 0 ka Ekalesia Kuokoa, a ma kekahi inoa hol ka Ekalesia, Ahahuina, ua paii like ma ia ano- liookahi ma na okana alna o >»u Euelani; a o Ekalcsla o Pelekane ko ua mōkuaina o ka Hemo. Aia no he mau ekalesia i ku mai mahope ma Amerika, e laa ka Ekalesia o lesu |Kristo o na La Hope Nei; ka Ekalesla o Kristo o ua La Hope Nei i nooponopono Hou ia; ka Kkalcsia Naauao ai lehulehu wale aku, ua lilo lakou ho mau a Wahiue Hookamakama na "Babulona ka Nui, ka Makuahine." O na. Ekalesia hope i hoikeia ae nei, oiai no nae aolo lakou i hoohul la lakou iho me na mana auupuni o ka honua nel, ua hoohui aku lakou ia lakou lho mo ka

Ekalcsia Eoma, ka " holoholona'' ma ka hana ana i ke "Kii o Ka Holoholona," a e hoike moakaka ia ana hoi ia | inea ma kekahi mokuna okoa. ! Pela iho la na Ekalesia ma ka '' Alna IIou" (Amerika) i hui ai me na Mo* kuaina, koe wale no ka Mokuaina o Roda Ailana, a apo ia mai ka mana ume o keia mau ekalesia ame na mokuaina e kukulu iho i ka launa pono ole o n;i Hoole Pope ame na Mokuaina, a 1 kulike loa hoi me ia ,v ßabulono Nul, ka Makuahine.' , Aka ma ka Mokuaina o Vereginla, ! mahopo keke iho o ke kukala ia ana o ke Kuokoa o Amerika, ua hoomaka j ae la na Presbyterian, ua Bapctltc ame na Quakcrs e hoonioni, a ua lilo ia hoonioni ana i ninau nui a lahul ma 0 keia hoonioni he hana 1a e hooikaika ana e liookaawale i ka Ekaleaia mai ke aupnni' mai, o hoihoi hou ana lioi i na Ekalesla i na hana mua, i ka .wa, i ala raaj ai; ka. ; pono llou mai ka maua pope mal. Maho{>o o ka hooikaika pauaho ole ana no aneane umi makahiki, ua lanakila iho lrf keia hana maikai m> ka Moknalua o Vereginia, a iloko o na haipule ua ltomo iho ka nuuiaolana e Aaat aku ia pela. 0 »a kalaimanao ana maluna o kela ninan ma ka Mokuaina o Vereginla o ia ka mea naua i ume. mai i kekahi mau mokuaina maluna o keia kumuhana hookahi: a niahope koitc iho o ,ka lanakila ana, ua kahea ia ka Ahaelele no ka hana ana i ke Kumukanawai, a kukulu iho i aupuni no lahul holookoa o Amerika, a o keia loina o "ka hookaawale loa ana i ka Ekaleaia ame ko aupuni ua hookomo ia iloko o ka Palapala liookumu Aupuni, a ua ikeia akn ia mea ma ke ano o ia Tca lolna pookela o ka lahui. Mai ia manawa mal ua laulaha aku la keia loina ma ua mokuaina e ae o Amoi'ika, a o na ftanawai e pili aua i ka hoomana, ua hoōmaka koke ia e holoi mai na kanuwai o ka aina. • Pela iho la i kukulu hou la āi ka līoolo Pope ma kona alahele mua, elike me ia i ka hoomaka ana o kn Hooponopono llou, a elike hoi me ka makemake o ia mea he Hooponopono Hou; pela no hoi i hoihoi hou ia ai i ke kumu o ka nohoua Krlstlano a kulike me ke a'o ana a Kristo ame nn Aposetolo, Pela iho la no hoi ]»a Hoole Pope, ka Ekaleaia, iloko no nae o ka lehulehu o kona mau mahele hooinana, i. hoi hou aku ai i kona Ilaku oiaio, a hoaaliu ia vinni n:e ka mana uana i hoihoi hou iaia a Ulo 1 "Ipuka no ke Akua" a ua pono mnoli no kela. Na keia hana a Amei'ika i kukulu imua o na lahui o Euiopa, he leumu i alakai, a e alakai aua hoi ia lakou ma ke alahele o ka malamalnma ame ka J§pa,kila, a.o. ia.no ke alaJiefc-oiaio. 0 ka lioolo l*ope; ke alahole oiaio o ke Kristiano; ke alahele o»io o ka hookaawale lpa o ka Ekalcsia ; ame ke aupuni. P keia wale no ke alaheie a ka Kkalcsia e'4c(e pono ai me kana kauemāre, o ia hoi, kona hilinal plha aiia aliii i ke Akua. Alaiia hoea mai la ka -1840-44, ka manawa a ko Akua i hoouna mai ai i kana Euanelio mau loa i na aina, na ohana, na olelo a'mo na kanaka, e kalahea ana hoi "E maka'u i ke Akua, a e hoonaui aku iaia; no ka mea, ua hiki mai ka hora o kona hoopa'i ana; o kukuli hoomaikai i lea mea nana i liana ka lani ame ka honua, ame kc k»I, aine na waipuna." O ka Ekalesia ma A* ma kona *ano e ku ana īa manawa, ho maemao ma na ano apau, a ua pili kokoke aku hoi ia 1 ke Akua, a ma ia ano, o keia ka Eka!csla a ke Akua o koho mai ai-i mea n;uia e ka'i aku i keia euauelio o ka hoopakele i "na aina ame ka ohana, ame ka olelo, ,amo na kanaka." A ma ia ano liookahi no o Amerika kahi e pii ai ka euanelio maluna o kona mana, a mai nei aku.hoi e laha aka ai i na alna apau. Nani ka maikai o keia hoopomaikai a ko Akua i Kona Ekalcsia i kela manawa, —he hoopomaikai hoi e lilo ai la 1 "Ipuka no ke Akua" no kela ame koia "aiua, lahui, olelo, aae la kanaka" e noho ana ma ka honua. Eia lioi ka Euanolio mai ke Akua mal o wehe hamama ia mai ai ka loa, ka laula, ka hohonu ame' keklekle o kela euanelio nani mau loa, he haawlna hoi i ike ole ia mahope mai o ka wa e ha 'i ia ana ka Euanelio e na Aposctolo. Ma keia Euanelio i hoike piha ia ai ka "īneahuna a ko Akua" a ua hoike mai ke Akua ma ke kino, —o Kristo hoi iloko o kanaka, ka "manaolana no ka nani,. ". O hoppomaikai aipo keia nani ke ha ? i ia aku i ke ao hoiookoa me.ka nana ole ae "ua kokoke mai ka hora o kona hoopa'l ana;"'a i mea ho\ o hoopouopono ia al ke kanaka e hemolelo a e .hoahewa ole ia la hoi iinua o ke alo o ke AKua, e hoomakaukau ana hoi ma na, ano _apau e hoano hou ia me ka ike ole ī ka make, i ka wa e.hoea mai ai ka nani o ka Ilaku. . - Eia nae ma kahi o.ka apo ana aku i kfia hoppomaikai kupaianaha; hauoll ae. hoi i ko ke Akua hoouna ana mal 1 |Kana Euanolio nana hoi e hoaahu aku | iaia me ka mana e lilo ai oia i uien. j paahana ikaika loa no ka hoola ana l I na aina; ua hoole iho la ka Ekalesia |i ka apo'ana aku i keia hoopomaikai, hoole pu iho la i ka Euauello a ke Akua, a aolo hoi e hele iloko o ka malamalania i hoea mai imua ona a imua hoi o ke ao holookoa. Alaila hoikeike hou mai la uo ka

moolelo, Mamuli o kela" apo ole ana i ka Euanelio a ke A&ia, ua 3oaa hou mai la do "ka hauld ana ,, mai ka oiaio mai, a o ka Ipuka.o ke Akua ua lilo iho la ia i '' hookahull," a ua koUu! pono hoi ka olelo kaule, ua haul« 0 Babulolla. ,, | O ka manaoio o ia lio ka ikaika ame ke ola o ka Ekalesi% a pela. no hoi ke kanaka. O ka manaoio o ia uo ka hanu ola o ke kanaka, a pela np hoi ke kanaka; a eliko m® ka hanu ola, ho mea pono e hoohana m&u la; 1 mea e ola ai, no ka mea ua palapala ia "e ola no ka poe pouo tna ka mauaoio, " a o loaa no hoi ka manaoio ma ka lohe ana i ka olelo a ke Afeua. A oiai e loaa no ka manaoio ma ka lohe ana i ka olelo a ke Akua,' nolaila 1 ka wa e hoole ia ai kekahi P'uanelio o ka olelo a ke Akwi, ua hoole pn ia iho ia ka manaoio; no ka mea, he mea hiki ole loa ke paa iho i ka manaolo hoole aku i ke kuiuu 1 loaa mai ai o ka nmiiaoio, o ia no ka" olelo a ke.Akua. Eia hou: 1 ka wa e hoole ia ai kekahi maiamalama hou ,a i 01-e oiaio paha, alaila ua hoole )>u ia ka. malamalama ame ka oiaio i loaa mua. O .leekahi uiea e hoole ana i ka' h||nu nna, aole o ke ola hou Avale no kaāaa- 1 hoole pu aku ai, aka ua lilo aku ola i loaa mua iaia. ;! Ua hiki keia ke hooiaip l.oa ia ma kaKristo niau olelo ponoi o j>ili ana i ka poe kanaka o kona au, ka poe hoi nana oia i hoole aku: "Ina aole au i hele mai a olelo aku ia lakou, ina aole o lakou hewa; aka hoi, aohe o mea e uhi ai i ko lakou howa." loaiie 15:22. Mamua o ko Icsu hiki ana mai, o keia poo aia Jakou ko hele la iloko o Ka malamalama o ka manaōlo elike me ka mea i loaa aku ia* lakou, a ua hoike aku no o Kristo. ua poj>o no kela. Ina paha i make mua kela poe mamua 0 ka hoea ana mai o le.su, ina ua hoopakele ia no lakou; no ka mea, aole lakou i hana i ka hewa. Aka i Kona hiki ana mai me ka malamalama ol ae ame ka oiaio ame ka naiil; a iaia hol 1 hoike aku ai i ka oleio i hoike mua olq ia ia ljikou, a hana hoi oia i hana i ilfe mua ole ia. mamua; a la lakou h i i hoole ai ia m»n mea apau a ku-e aku iaia; ma ia ha/na ana a lakou, ua hoole aku lakou i ka manaolo pololei; aole wale rio o. ka manaoio i loaa ia lakou i k#la wa, aka pau pu me kii manaoio i loa» aku ia lak-ou m?,mua o kona hiki ana mai, kela'mniiaoio boi i pouo a-L.lakoti imiu'i o Re Akua mamua o ko Kristo : hiki.ana mal. Xo ia mea i o]el(2 hou.ai o It«u: "Ina au i hana ole iwaena o lokiou i »a hana aole i hana ia & kekahi meia e, ina ua howa- ole lakou; ana hoi, ua ike lakou a ua inaina mai lakou ia l u ame ko'u Alakua." loane 15:24. AolO, loa- e hiki i kft-kfcnaka ke lama i ka oiaio o ke Akua, a ia manawa hookahi hoole aku; aole hoi e hiki ia !akou ke hoole i ka hele ana iloko o ka malanialaina, ,a ia manawa hookahi hele iloko o ka malamalama; aole hiki ia lakou ko inaina aku ia Kriato ame ko Akua, a ia manawa hōokalii oia no kekahi hoahanau o Kristo a k'eilu hoi ua ke Akua. No ia mea, i ka hoea anw .mal o Ka Euanelio i ka 1840-44, e lawe mai an.a i ka malamalama ame ka hoopomaikai amo ka oiaio, i ko na aina, ohana na kanaka, a o lawe pu mai ana hoi me ka noho pu aua mai o ka mana ame ka oiaio, o ke Akua, nana htS e hooponopono ia lakou no ke ku ana aku ma ka hookolokolo; i k?i wa i hoolo ia pepehi ia ka poe e lawe ana i ka ke Akua Euanelio, alail.i o ua "Ipuka o .ko Akua*' Ta l!oIto o kona mau la ua pau iho la ia "Ipuka o ko Akua," a lilo iho la i "hookahuli." • Elike me ka loihi. o ka hele ana o kekahi kanaka iloko 0 ka malamaliima 0 ke Akua, aloha hoi a apo aku i ka oiaio o ke Akua, me _ka nana ole ae pehea la i loaa mai ar-ia oiaio iala; a elileo hoi me ka īoihi o ka hahai pu ana' o. ka mana o ke Akua iaia', e lilo ana ua mea la i mana umo iwaena o na kanaka. I ka wa a lakopo i ike ai ua nele oia i ka ikaika e ku-e aku t ai ia Esau, ia Esau e hele aku ana me eha haneri poe kaua, oa huli ikaika aku la oia i ke Akua ,ia po koiooKoa ahiki i ko ao ana; a i ka hol a ka anela i olelo mai " ( E kuu mai oe ia'u, no ka mea, ke weho mai Ja ke alaula. 1 aku la oia- aole au e kuu aku .la oe, a hoomaikai mai 00. ia'a., Ninau mai la kela iaia, Owai kou 'inoa? I aku !a oia, o lakoho. I mai la kela, aole e hea hou ia kou inoā o Iakoho; aka o Iseraela; no ka< meay..he,-ikaika kou imttiv o ke Akua; a e lanakil»'hpl*o© : maluna: o na kanaka." Kin. 32:26-28. Ma keia ke hooiaio nei, a ka~ noho. pu ana mai o ke Akua ame kona mana,; o ia maoli ke a.la e loaa mai al ka mana ame ka hoomalu. ana i kanaka. A o ka hoomau an?Tika hele ana iloko o ka malamalama e nee.mau ana imua, o ia maoli no ko alahele e nohp mau ai ka ma,na o ke Akua; no fe,a mea-,-o keia wale no ke ala e'loaa ai ka manao ioj a. o ka manaoio o 'ia wale no ke kuleana e noho mai .ai ke Akua me kakou, a i ole o kakou hoi me la. Kolaila elike me ka mea maamauu, i ka manawa o ka malamalama hpu, a i ple lpaa mai paha ka oiaio hou e kiola ia aku ai, ua nalpwale iho la ka mana ame ko ke Akua noho pu ana mal; a nolaila, o kefalahele oiaio 'o ka mana ame ka hoonalu ua nalowale pu aku Alaila i ka wa e hoea io mai ai ia ipea, ina paha- i ke kanaka a i i ka

Ekalesia, e kaumaha ana ua mea la a 1 ole ua Ekalesia la paha, a ia manawa e huli aku ai i na alahele e loaa hou mai ai ia mau pono mua, a kii aku la i na mea o ka honua; huli aku la i ka mana o ka honua ame ka hoomalu ana a ke kanaka. Ma na mea apau i ike ia ma ka moolelo, mai na la mai o na Aposetolo a ho<& loa mai i keia la, 1 ka wa o kekahi Ekalesia e hoole ai i ka hele' ana iloko o ka malamalama e nee 'mau ana imua, hoole pu hoi i ka apo ana aku i ka oiaio hou, ua hookaawale altu oia iaia iho mai ke al& aku o ke Aku:i ame Kona mana, a ia manawa e hoomaka aku ai oia e huli a e hana i kaua mau mea i manao ai he pono, a lawe mai no i na mea o ka honua nel 1 mau maunu e loaa nuii ai ka mana ame ka hoomalu ana aku i kanaka, O na Ekalesia Hoolo Pope ma Amcrika, mai ka 1840-44, o keia ka lakou ulahele i hele aku ai. Ua hoole i ka Euanelio o'ke Akua; a ma īa ano ua hookaawale mai la mai ke alo o ke Akua, a ma ia ftno ua lilo aku ka uiana o ke Akua » lilo j)U ka hoonmlii ana aku i na kanaka. Aka, o. ka mana no. ka 'la 0 ke Akua. Aole keia he nlnau hoopaapaa. A e loaa no ia mana iala, a ke ole me ia pu ia mana, ua make ia. Aka o ka mana walo no o kē Akua kona mea o ola ai. Ina ho mana okoa aku kekahi; he mana nui hol o ka !kaika, o mako ana no oia. O ka mana o ko Akua i hoike ia iloko o ka Euauello ©iaio o Kristo, he mana ia e ume ana. 1 kanaka, no ka mea, ua palapala ia: "Ina ,e kaulia ia au iluna, mai ka ftonua aku, e kauo auanei au i na kanaka npau i o'u nei." loane 12:3L'. A elike no mo ka meā maamau, i ka wa a na Ekalesia ō hoole ai i ka mana ume ō ka Euanelio mau loa o Kristo i kauli'a ia, ua koi ia a ua hoolana la kela manao e huli aku' i kekahi hana e ume mai ai i kanaka i ona la. A iaia i hoohana aku ai ma ia anp, a hoohuli mai oia i kanaka ma ia auo, alaila, aole i o KrLsto la kaua i hoohaumana aku ai, aka ua hoohauma'na ola nona iho; alaila hoea mai la ka "haule ana;" ua hookiekio ae ua Ekalesia la iaia iho, kau aku Ia iaia iho ma kahl o Ke Akua, a huki mai la i na kanaka I mau haumana uona iho. Ile mea keia i ike ia ma Ameiika, a ma Hawaii nei no, iwaena o na"Ekaīesia Hoolo Pope. Ma Amerika, ua malama ia na ahaaina ohelo i ke kau wela, a i ke kau anu hoi na palna •lepe; ua malama pu ia no hoi na hana "ku* dala," "lotare," "lulu," (aole keiā he lulu ilala, aka o ka lulu elike mo ka piliwaiwai) a pela wale aku. Ma H&waii nei, u.a malama >a na ahaalna,na paina inu ti, na paina na papa inoa hanohaw) no ha- haumaua ihelo mau, na hookahuna hoola malalo 0 ka uhiiihi hoomana, a pela wnlo aky. Aole keia he inea pohihihi e k'i akii ai 1 Ina mea hooia a kukulii mal, olal ua hana ia i ko akea. ■ A p keia lawelawe ana pela mai ka liilii mai ahiki i ka nui ana, e hoeā māi ana no ka manawa e haalele vrale ia ai. I ka wa e j>au ai ka hie, kelā mana ume o keia mau mea honua, o huli hou ia aku ana no kekahi maii hana okoa; a ke pnu ko laKou makemako ia mai e kanaka, tuli hou akii no, a pela wale iho la no ke ano o na mea honua e liuli hele ia al, a i kii hopo loa, ua pau ae la na mana ume o ka honua, a o ka h'opena he hoaa i ka mea e haua hou aku ai. Aka.aia kekahi mana ume a hoomillil i na kanaka i hoonuiopopo ole ia « ka hapanui, o keia uo ka Mana Aupunl honua. Ua huli aku keia-man ekatesla Hoole Pope i keia mana, a ma ka mp* olelo e ku nei; ua koi aku lakou i nā hoa o ka āhaolelo lahui, ir.e na olelo hopweliweli, na plelp hpppnnlpunl, a 1 ka hppe loa ua kaili mai la lakou i ka mana iloko o ko lakou mau lima, ā haaheo ao la lakou me na olelo; ua kaa mai ka mana aupuni iloko o ko lakou ! mau poholima. Aole loa he inanawa 1 Ihaule ai keia mau olelo keikei iloko 0 Ina ha'iolelo a na kahunapule kaulana o Amenka, a o na hana kalalaina ke- ! kahi i hana mau ia iloko o na Ekalesia. Ma ria olelo ponoi a ka poe kakauolelo 0 keia mau Ekalesia, o ka mana AUpUiii ame ke kanawai o i.a iho *a na mana a lakou i hilinai aku ai e hikl ke hoomalu i na kanaka, ame ko J[akou mau hoahanau. Ke ike ae la kakou ma keia, i ka lawelawe ana aku o keia mau ekaleslft 1 ka elike me "Babulona Nui, ka makuahine o na wahine hookamakama āthe WA" iiiea hōopailua o ka honua,*' nia k'o lakon hoole ana i ka oiaio, hoo,kaāwale mai ia lakou mai ko lakou Haku mai a hoohui aku la !akou hio na Mana o ka honua, a ma ia hana p6la ua hoelilo lakou ia lakoU {ho 1 man •kaikamahino oiaio na "Babulona Nui, <ka makuahino o lia wahine hookama* [ kamā amo ria mea hoopailua p ka ho- | nua." | Pela iho 1a i lilo mai ai ka hoolo anu i ka euanelio mau loa i lawe ia ma| e kā ahelā mua o kela mau anela ekolu o Hoikeana i "h.aule ana" mai ka oiaio, a kukulu ia na kaikamahine Babulona. A nolaila i hoea mai ai i keia ao ka euanelio elua, a he mea potio io no e hoea mai ua euanelio la, e, ka» lahea ana: "Ua hauule, ua haule 0 Babulona, kela kulanakauhale nui, no ka mea, ua hophainu aku la oia i ko na aina apau i ka waina o ka ukiuki no kona moekolohe ana." (Aole i pau.)