Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 9, 26 February 1915 — NA AUPUNI NUI O KE AO NEI. [ARTICLE]

NA AUPUNI NUI O KE AO NEI.

V» Wa6ana no Lakou 1 Hōikeia nta ka Bāi"bala Hemolele—Ka. Kele Ana e na Ekaleala i ka Uhane Mamull o ka Hoihope a Haalele Ana i ks Aloha Mna ka Mānaolana no na Haipule. t (Mai ka Peni nuii a S. K. Nawaa.) (Hoomauia mai kela pule mai.) Ma ka la 20 o lulai, 1802, iloko o ka wa e lawelawe ia ana na hana mau o ka cenate o Ameiika, ua helulielu ia ae ke Kanawai Eha o ko AkuU mailoko mai o k'a Baibala, ma ke ano o ia kekahi o na kumu no ka hana .>K%pnfrwai. e noonoo ia ana ia manawa, PUi ōna i le'a līoikeike Nūi o ke Ao ;nqi iha, Kikako.. O >kvivaLi o na maiuam m'aloko o ke kānawāi e noonoo ia ana ia -nianawa, o ia k«ia: "no īte 'pani aua i ka Hō'ik<}ike. nia kē Saā])ond ia k'eia kanāwai i la; Akā nō kā m'nkāū iā ō iiaiii ia kahi hoikoik 0 i ke Sabati, he elua b) maliope o ka h'oō\iolō iā ana, a hōihoi ftou iā māi'a noonoo tiou ia ua k'anawai la, ā hoololi ia niā ke kāpāe pna i keia lūa'u huāōle'lo '' ka Hoikleike ma ke Sabati," a hookomo ia iho keia mau huaololo, "ka mahele mekafilka o kahi Hoikeike ma ka la mua o ka helMHloma, a i kapa mau ia kaLaiAile." X ua hana ia keiā, ma ka h'an'A kanawai ana', ūie kekahi manao, i ka Wa e \iVu mai aH k'a nināu n'o k'e eha o ke Akua i ke paniku ana i kahi Hoikeike ma ke Sābati', alaila ua akaka loa, ua ae ia ka wehe ana i kahi lloikeike ma ia la, ka la hope hoi o ka ia hoi a k'a rsēraeTa i niaikiha ai ma ke 'āno īie Sabati. a pela no hoi me ka Ekalesia Bapetite o ka J Hiku o na. La. Aka e pauiku ia ua «wahi Hoi'keike nēi ma ka la inua 6 kā a i hoomao])0]!0 I6a ia hoi ke ,r SpAifati Kristian6 " Ua hōoholo ia keiā' kanawai m'a ke apono ia ana i ka. Halo o na Lunamakaainana, a ka kān pnlima ia hoi e ka niana liooko. Ke ike ae la no kakoū, eliko uo hoi k : a hāna a kela nōō'noo lal'au pili hōomāiiā o ke -k'en'ek\n-ia eli'a, ua hana k ; anawni ia ka La])ule, a ua lawe ia' mai ia la a pakui ia al<u ma kahi o ke Sabati, ]iela no hoi k'ela noonoo laiau pili hoomana o k'e kenekiiria umikūināmaiwa, ua hāna kanāwai ia ka a \m pa'kūi ia aku ia no ke SĀHati. O kelfi hoi o ke k*nckuri» «ha, a ma ke Aupuni *ioi o Honia, ka hana ia aua o ka Holoholona, ā o keia hoi o ke kenekunā umi-kumāmaiWa. ma ke Aupuni o Amerika, e liel'e aiia Aii kekahi anuii a i kekahi elike loa io iā i hana ia ai i ke kenekuiia eba, aole no ia he mea okoa aku, aka hana ia ana no ia o ke Kii o lia Hoiohoiona. ka lioōkūmū an» o keia īnokuna, iVa 6Vōlō Vā', "a o uā Kii la o ka Holōliōloūā, ina iā e liana ia, maniuli aūa vo ia o ka hui ana aku o,ka Ekalesia hf«ile me ke Aupuni Amoika.'' A 'nin keia mau hoākaka, ua hikM kela anie Vēia k'ē ike iho no lāWū ih'o i ko na Aoolō Pōpe koinō pu auā alui ilōko'o lea hāule āuii, ā ke l'awe hou ia māi -i\ei keia hooiaio malalo iho nei uiailoko mai o ka moolelo a waiho ja aku: (, '{j"na m'ea ā'no n'ui iloko o ka pālāpalā HŌopii o ka la 10 o Aperilā, 1520, 0 i 1 ! iho la no ke anō o ka popē. v Ke kū-'e iiei kei.'i Hoopii i na īnea ino ehia a ke kiiiiaka ma ka niea <* pili ān'ā i ka manaoio; 6 ka hmā "o ?n no ke koiūō a*lteakeā ana o ka lun'ii-i-ānawai aupūni: a o kā luā, ka īiiana aiuuu oka !Ekalesiā l . T.la kālii o keiar'f»u 'moa elua ua kau aku "na loina iVōole Pope i ka nianā iunaikehala mnluna ae o ka lu'nakanā\Vāi, a o ka V»'ana hoi o ka ole'lō a. ke Akuā maTuna o ka Kkalesia. O ka niuā, e leu-e aj»'a i ka man.i nūJ>Yini m'ā nā o -|ij 1 i 'a'na ika hoonialia, a'' 'e olelo pu ānā iio hoi i ka oleitf a nā lunāōl&o aj\;e na kāula, i "Wa i a«ā 'lle mea l>bno ia ūiakou 6 hoolohe i ke Akua maniua o ka kānaka. Tmua o Kale ninia. ua» kau ia āku ke KalāuHu o Kristo. 11 Ua ike ia e ko kē 'āo liei', ma tin hana. kaūawai Lapūīe apau nlā Aine--1 ika, ua olelo ia uā hāiia ia keiā 'Muiuoa apau no ka pōno o ko Sal\ati h'omiā. O kēiā k'ekahi o rfa kōi kah(ia o'ē ma ka āoao e kakoō ana i ka La-' ]>ule i Sabati hōnua'. O ka hoolilo āna i ka ī.apule i ,la e hoōniaha ai, ao'le loa he wahi iWi lāūna aku i ko' ke ..upuni honua. O k'ona kāhua e ku nei "kōna inooleio hoiookoa ā'ūie konā liōomaka ia ana, kē hōike nei ia 'māu meā apau ho oiāio o ka. ha'uā kanawai Lapule ana aole ia no kekahi 'hana okoā ae aka no ka-hooūiaiiā aūā. O na iioeōeu Lapufc o k'eia aii hou, aolo ia lie meā okoa aku, aka he hoala hou ana mai no ia, a i ole, he hoomāu āna ākiī, i'Ttā mea i haiia niua iā. '0 na hana kanawai Lā Pule o iia "Mollu•hina hōū. h'ē aāa aku no ia i nā hāna a na ūma he V'ini-knniamakoūV. ā o lakōu no hoi na £ ? nalittu kuniu he. urni-kuiitamakolū; ā o kwa Panāla&u apau uā hanā: ' kaūWāi. id Lapūte, nō ka ōiea 'ūa i» »k«» w ° »♦ k* *<*««•« « da Ailana.

Ma ia hana kanawai ana, ua hoom'au al n. koia mau .Panalaau i ua mea i

ha'r:t mua ia ma na liome o ia poe ma Knropa; ā na loaa niai lioi i keia iuau home ia ai)o mai ka mana P.ope mai e/iioomalu ana ia Euiopa. A o ka hann s<anawai La'pule i kela manawa Ō/ i»f ho hoomalu ana ■ka Mana Pope itfft; Kuiopa, he hopmau ana aku 110 ia 1 ka hana kanawai Laj»ule mai kela wa o ka hana ia ana o ka Mana Pop r i ke kcnekuria olui.

liip pela, o ka hana kanawai Lapule ,oJ.e!a au 'iou, na hooluii ia, ma o kona tnoo1»!o hiki ole ke hoopaapaa ia, me kpla hana kanawai Lapule i ka'wa i kū! ; v'n ia ai ka Mana Pope i ke kenokuri}i eha, alaila ua akaka loa o l:e ano o kela hana kanawai Lapule i kiūohi he inai no ia i ke ano o ka hana kanawai Lapule o keia rtiūā aku. 'No ia moa, o ka hul'i ana i kei}> "inau i kela mau la i hana ai.ka Hol»; I ''ōloūa, jiela no ka huli ])U ■ ana aku i I<a hana kauawai Lapule o 'keia au, » n ka hfuia iā ana hoi o ke Kii 'o ka P^'oholona.

Ua ike kakou manma afi uei, knla haiia 'naalea ā n'a hihopā ma kela nooōoo I; lau ]»rli hooniana o lakou, uā luili āku !'m Kkalosia ike apono iā mai e ke aii])i:n : . a ua loaa no, a inn 'ia loaā p'nā' mai, ua o'elo * i iho o ka hiki :n:a mai ia o ke Au]miii o ke Akna uia ka honua nei. A mainuli u keia rn kukulu ia iho ka-'Lapule ho kela ;n:puni hoopuni])uni i ka]»a ia aku no kr Akua, e hoohalikelike aku aūs hoi ire ke kukulu ia ana o ke Sabati iwaei'u o ka Isēraela, mahope iho o ko Jakon l!oo]uikēle ia ana mai Aikupila "mai, a o kā noonoo ]>ili hooinann pololei m. Olelo iho la ua poe hihopn noonoo lalau nei: "O na niea ā])au i lilo i liana no ke Sabati, o keia mau mea a'puu kā makou i lioihoi aku ai 5 ka Lapule." ' He .nau lioike mao] .oiio loa keia e hooia ana o na hana kanawai Lapule ma kona pnp, ka manao ame ka hana, aole no ke nupuni, aka no ua haua hoo inana ū-ale no. O leēla hoi i hana ia ai i kinohi loa, ko ku la no iā" no ka w:< māu O ka kanawai ana i kekahi loina hoomana, aoie ia he mea I e lilo ni na hana hoomana i mau hana an])uni aka ua lilo ke kanawai i moa hoomana. O ia aūo hana no k.a lildoinana wale 110 iā, a ma k'ona ano maoli. o iā iro ka hpi ana o ka Ekalesia haulo ame k.e Aupuni ma ke ano fike me ka Manā Pope. (Aole i pau.)