Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 12, 19 March 1915 — PU-A NO KA UWAHI HE AHI KOLALO Honiia ka Hohono o na Hana Hakihaki Kanawai o ka Apana o Hanalei, Kauai [ARTICLE]

PU-A NO KA UWAHI HE AHI KOLALO

Honiia ka Hohono o na Hana Hakihaki Kanawai o ka Apana o Hanalei, Kauai

Ma ka hoike a leekalii kon:ito i koho ia c ke kiure kiekie o Kauai, no ka noii pono ana i na kunm hoohalahala e pili ana i ka oihana makai o ka apana o Hanalei, he hoike hoi i apono ia ae e kela kiure liolookoa, i hua'i ia ad ai na hana hakihaki kanawai oloko o kela apana i ke akea, a o kau aku ai hoi na alina o ka noomaewaewa maluna o ka oihana makai, ina no ke leu i ka oiaio o na mea apau i hoakaka ia elike me ia malalo iho nei. Ke Kuai Am e ke Puhi ia o ka Opiuma E pili ana i ke kuai ia ame ko puhi ia o ka opiuma, e olelo ana kela hoike, aole i loaa maoli aku ka ppiuma i ko komite, eia nao o lia liohono o ka uwahl opiuma ka lakou i honi, a i ke komo ana maloko o na walii i manao ia malaila e puhi iā' ni ka opiiima', ua loaa tfku 'ua ike maopopo loa, ttto ka "hoohewahewa ole, no ka lilo io o kela niau wahi, i heana no ka poe ha'uha'u opiuma. Ile'ku maoli no i kn pelapola ke ane I o kek'ahi wahi i hookaoieoa ia no kela hana, a no ia leulana maikai ole, i paniku okoa ia ai ua wahi la o ka mea nana i hoolimalima aku. | Ua ik c ke komite ma kela wahi, amflr | na wahi e ae, i na hoailona hoohewahewa ole ia, no ko puhi ia o kft opiuma, ma o na helehelena la o ka poe i lilo i luahi na leela kupuino. Ma ka ike ana i kela mau auo maikai ole, ua manao ke komite, ua pili ka |hewa hoohemahema, a ole maoli, ma ka aoao o ka Hope Makai Nui amo kona mau kokua. ' Ua olelo ia ae, oke kumu oka lanakila nna o kela mau hana, mamuli no ia o lea loaa ana aku i ka Hope Makai i Nui, he uku mahina mai na punuua aku 0 ka poe puhi opiuina. Ke Kuai ia o ka Waiona E pili ana hoi no ka waiona, aole 1 loaa maoli mai ka waiona iloko o Ka lima o ke komite, eia nae ua loaa mai na iko i ke komite, no ka lawelāwe ia o kela hana. He hookahi mea i hoiko okoa ao imua o ke komite no kona kuai ana he ekolu mau omole bia mo. hoo* leahi omolo waina, iloko o ha la a mai iaia ponoi mai, 1 loaa mai ai ko. kahi ike, he mau miniilke kakaikahi wale uo mahope iho o ka haalele ana aku o ke komite i kekahi halekuai, ua kual i* aku la, a ua inu ia inai !a ka waiona malaila. v Ua loaa pu aku n0 ( !Hoi ka ike i kela komite no ka ona o na kanaka hana alanui, ke loaa mai kti <lala i ka wa o uku ia ai; a mamuli 6 na oleloike mai na wahi mai e hiki a!*ke hilinai ia, ua loaa ka manaoio i kela komite, he kuni ia ka waiona me ka laīkini ole maloko 0 na halekuai apau, a e uku ana hoi kela mau wahi ho mau uku mahina i ka hope makai nui, i wahi e lalau 010 aku ai na lima o ke kanawa! ia lakou. Ma ka manaoio no hoi o ke komite, ina i hooko pono ka hope makai nui i kana hana, ame kana lioohiki oihana ,aole loa e ike ia kela ano maloko o ka apana o Hanalei. Na Piliwaiwai Ma na mea o ka hoike ia ana mai i ke komito, ua hooa aku Ka Hope M&kai Nui papa ika wehe hamama ia ona wahi piliwaiwai apau, mamua ae o ko lakou hoea ana aku; ma na oleloiko nae 1 hiki ke hilinai ia, ua loaa no ka ike i kela komite, no ka malaina ia o na hana piliwaiwai ma kela ame keiā po, me ke ku- 0 i ke kanawai; a mamuli o | ka hamama o kela mau wahi, u& lilo ia i kumu hoowalewale i na kamalii kula, ine ke komo okoa ana ma ka hana pili-

waiwai, a haalele i ka hele ana i ke kula. Ua loaa pu mai no hoi ka ike, 110 ka haawi o Hola mau wahi piliwaiwai, ho uku mahina i ka hope mpkai nul"; a nia ka manaoio o ke komrte, ina i hooko pono ka hooe makai nui i kana har.a. aole loa e ike ia kela piliwaiwai. Na Hana Haumea He elua īnau hale a ke koinite okn makaikai ana, he inau wahi i kaniaaina no ua hana hookamakama. Aole he 'poe w-ahine i loaa aku ma ko.lakou, hiau keenā oihana, eia nae ua loaa aku na ike i kc komite, no na lako apau i iHeelā hana houmia. •>. Ua hoike ia mai no hoi i ke komite, ka lawelawe ia ana o kekahi karaima, 'maluna o kekahi \iuku o unu-kKimamakahi wale ho maka'hiki, o v.i ;kona hoohaumia ia ana. Ua hoike mau aa aku ka ka lilo ana o ke.la kaikama"hiUe uukn, i niea hoopoino ia.i ka Hope ;Makai Nyi, eia nae aole he mea i hana ;ia aku i wahi, e pau <i? kela ano hana. • Ua loaa jni mai no hoi kekahi ike kekahi hewa moekolohe akea malok > o kekahi p«v,.pili kokoke i ka hale o ka hope makai nui, a i ke ao ka hana ia ana o kela hewa, me l<a makaikai ia e na kamalii kula me he mea la he hoikeike kela, no kekaīū mau ilio e hakaka ana. Ua ae okoa aku ka hope makai nui no kona maopopo- i kekahi mau. hewa, aka 0 ke kumu o kona hopu ole, no ka loaa !ole aku o kekalii mau hoohalahala, oiai nae ma ka manao o ko komUO) o kana hana ia, o ka malama t ke kanawai. Ke Kupono Ole o ka Oihana Makai Ma ka huli pono ana aku a kela komite i loaa mai ai ka ike, no ke komo ana o ka hope makai nui iloko o ka aie maloko o na halekuai,. Ma na mea i hoomaopopo ia e ke komite, aole he noonoo ma ka aoao o ka hope nui e uku aku i kona aie, ,a pela hoi ka loaa ana o ka manao i ka pdfe i aie ia e koi mai i ka lakou. (lala. Ua ik.e pu ia no hoi, ua kekahi o na makai, ma. kela ame keia wahi, n maloko o kekahi halekuai hookahi, ua liiki aku ka huina o kona aTe i ka elun haneri elala. Ma ka huTi ia ana o ka buke moolelo ō ka aha, aole loa he hookahi Pake maloko o kela apana i hopn :a, no ka hewa piliwaiwai, no ke kuai waiona a no ke leuai opiuma paha iloko o na makahiki ekolu i kaahope aku nei. 1 AVahi a ka hoike a ke komite, ma ka manao o ka hapanui 6 'iia makaainana maikai, he ku maoli i ke ino na hana ma Hanalei, a ua manaoio lakou, aole t nalohia aku kela mau ano ino mailoko aku o ka apana, aia waie no a hoopau 'ia' ka hope makai nui e noho nei, a koho ia aku - i' mea hou ma kona wahi, he ikanaka hoopono a maklee i ka hana. j Malalo iho la o kela mau kumu ku-' a ke komite i manao ai, ua waiho .>ae lakou ,i. na ho.akaka. n.na imua o k* Nui. o ke Kalaiia o Kauai, e h°o; ia'īiku ka hppe jn»kai nui o Hanalei. Ua kakauinoa ia hoike e J. ;tM. Lydgate, C. D. Millken, Frank Reidel, John Hogi ame E. M. Cheatham. Ua makemake ia na lala o ka Ah*ihui Kokua o na Poola e hele ae ma ko lakou hale hui, ma keia Sabati iho, no ka malaina ana i kekahi anaina haipule, e alawa ae i hoolaha e puka aku nei ma kekahi walii o keia pepa.