Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 13, 26 March 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

U E hookahaha ia aku ana paha kou mauāo e Geofere, ke lohe aku, owau pu kekahi i kaili mai i ka helū kiekie loa maloko o ka'u kula, a oiai hoi, o ka makou ke kula mvia e lioike ana mamua o kau kula e Geofere, e noi aku ana au la oe, e hele mai e hoohanohano ii u f ma ka la au e lawe mai ai i ko'u palapala hoomaikai. E hoea niai> ana o papa me mama ma kela la, nolaila, e upu pu aku au, o oe kekaki e lioea mai ana, a e kau aku aua- ko'u mau maka o ka ike ia oe ma kela la hoike o ke kula." I lia loaa ana aku o kela leka a Caladi ia Geofere, ua pane koke mai la ua keiki nk'i, e hooia mai„ana, no kona hoea mai e ike maKa i ka la hope e hoike ai o ke kula a Caladi, a wahi ana, loa he mea nana e kaohi aku iaia ihope, niai ka hele ana mai e ike ia-Galadi, me ka olelo pu mai nae e haalele koke ana no oia ma ka hora ekolu o ka auwina ja, oiai.he nili mau mea e hoomakaua]ku ana no ka la e hoike ai o kana kula. I -ka hoea ana mai i |<ā la e hoike ai ke kula a Caladi, ua haalele aku la o Geofer.e ia .Nu mamuli o kekahi ulia i loaa i kona kaaahi, ua hooka'ūlua ia kona tK>ea. ana mai, a.hala he elua hora, maiiope o ka hoomaka ana o. na hana lioike o ke kula a Caladi. Ua ake nui ua o Geofefe e hoea niai oia. \ ka wa kupono, a e ike i'ka hoomaka ana o'na hana hoike, ua hiki ole, nolaila i kw>a lioea ana mai, ua piha na, noho apau «o ka ha}ekula i ka poe makaikai, a e kuku ana.no hoi kekāhi poe ilnna, a no ka piha loa, ua hiki ole iaia nei kq komo akil iloko, aka pjli wale aku la no keia. me ka poe e kuku aku ana.ma ;Jcahi e kokoke ana i ka puka. ■Ma kela manawa ana o ke komp ana aku a ku ma kona wahi, o ka wa ia e himeni ana o kekahi papa, aohe oia nei ike pono aku iamua, aka nae iaia e au hele ana kana nana ana mai kekalu aoaea i kekahi, akahi 110 oia ā ike aku ia Caladi tna kela la, ua hooi ia āe kona u'i ame koiia nohea, inuia o na manawa e ae ana e nana aku aiia i ua kaikamahine la. , Aia ua o Caladi ke nana' la ma o a rr\aanei, a hoi o na hanen o ka poe makaikai e honoho aku ana imua ōna a e kuku aku * ana ma na wahi apau o ka halekula me he mea 1a,,; e ake ?na o ka ike mai i kana mea i āi, a he mea oiaio, o ke au hele ia o kan.i nana ana ahiki i ka ana mai o ka ike a kona mau maka me kekahi helehelenā i kanīaaina iaiā, ia wai i ike ia aku ai ka mohala malkai ana ae o kona hēlehelena, me ka minoaka hoi ma kona mau papalina. eia nae no.na sekoria wale.no uā loli hou ae la ia a i ke ano kahiko, no ka mea, ua kuhihewa laa oia ia Evalekā Mapelakona, o Geofere la, ka aole.. - ' ' Ua hele oia a piha loa i ka hubu . mt,, .kona kuaki pu, no ka. h%hai loloa o Eva.leki Mapelakona' iāia, a ke nauki pu la hoi iloko 0 ia manawa liookahi «kona ike ole nia.i' ia Geofere, a mihi iho la oia, aole paha e hoea mai ana kaiia mea i ake lpa ai e ike ma kel.i īa . ,'- v t ;_" v Q ka hele nae ia a he.u\aii"<ūiitVike wa.le no kpa, ajaila hoea mui 1 kona 'e )ikaVi ; ,ināi .1 kafia' A heaha la ia alawa hoii ana itiāi ;ana ifpua. o } kē. anā|na,. 110 oia a ike mai ia Gcofere m*hoj)e'.loa o.}& Jca Joaa pu no hoj o ia ike hookahi 'iā Gpqf6ffej a |i wahi '6 p)Mow.ale ole ai. oia. mai ia Caladi mai, ua htx)ldli ; rkoke| ae ,lā; ■ua' p..jC&ois£c i kona wahi e k" ' ; r '" • - - • Ua. mapjiopo maM UWia MālaUi,-ka"-.' hoololi ana o Geofere i kona >vahtfplfc āi, uōUila ua'liuli pa{Ht, ijiāi la kana noho ana iihtiāo;kai]a 'aloftdf*'iHā;;hct!' lā ma kon-i' helehelēna t hoiīee pkbā 'iliāi aiia,'j o' piulwai me ka olioli, ua pjh\ hpi? o,Nvilā»£ kailalUi piā ma ka hoike atia mait i kaha hai<|jsjp '.Hie < īf;p*M M&e -ole. • I kē:kāW,iāajt4;|(}ii. 'o.ia e haiolelo ai, aole ok||ā; āfc. ua 11 a a5, 0 kalli wale :Gēolēi%: 'e uā'' pia e haiolelh, y!fe*kā hiAiie p kōihā i.. a». ma- kona «am pājiāUoa s (ca-: ka mea hpi īiiiui 1 kiik '.āiicti>i |tā ā;iā*\ā : Rs' ; » Mai mai .oiiihi 1 hāiplelō.apā. i ka pāu ana, he meha o kē,ānoano ¥nŌljo#Ji W<ftil'okb o kela keena C«u,.a iaja. i haawi..māi i^i' i h6pē/-anā, v o'. ka wa ia i haluku koke aē āi : oi6>oVb-ke3a- rtimi- lima, mai o a e hoike mai ana i Uā nui mahalp p -k.e np'kana haiolelo. - Hc manawa ia no'nā makāna pua e hiplp inakawalu ana ma nā; wawae o CāladiL oi hopu mai ua la i na bo-ke pua, ahiki 1 ke kii ana b ka ()aila imua o' kōna ālo, a o ka hōpe loa no hoi o na bo-ke pua .o ka lāwe ia ina'aku lie bo-ke pua lilia P na i awawa, o kēia na pua'piinahele loa ia Caladi, a o kana bo-ke pua hG>okalii iā o ka lalau ana mai.a honi iho la,. no ka aole oia i hoohewahewa iki i ka mēa nana i hoouna aku i kelā bo-ke pua iaia. o Geofere wale no, oiai oia hookahi ka i ike i ka ia nei mau piui punahele loa. 1 • He mau bo-ke pua lehulehu ka Evaleka Mapelakona o ka hoottna ana akū. ine ka hoopāa pii iā o kona pepa inoa mawaho o ke!a ame keia bo-ke, pels no hoi na bo-ke pua a kekalu poe e ae, aole nae i Hlo ka nani, ātne ke ala o na bo-kc pua e āe, i mea e hoohihi aku ai o Caladi ia lakou, aka o kela bo-ke pua lilia >vale no, ka mea ana o ka paa ana ae mā kona lima, āia hoi iwaenakonu o ua bo-ke 1?.. kekahf leka i kakau ia, a ka lehūlehu. e ike ole aku la, o Cala<li waie no. . . O ka hele hoi ia a pau iia hana hāiolelo, pela lioi na olelo ao mai ke kumu poo niai, ame ka haaWi ia ana o na palaoala hoomaikai ? kela ame keia haun'iāna e pUkā anaj pela, hoi ka luluhma. ana 0 na hoaloha me rta a oiāi e lilo ana ka lehnlehu ma kēkahi mea e ae, o ka mio iho la 110 ia 0 Caladi' no kekahi wahi kaawale e -liiki ai iaia ke heluhelu iho i ka manao i kakau ia maloko o ka apana pepa i hoouna pu ia aku ai me ka bo-kē pua lilia o nā awawa. ]\[e na lima haalulu i w r ehe ae ai o Cāladi ika apana pepa maiwaena ae o na pua lilia, a hoomaka ilio la' e heluhelu i na moa 1 kākau ia, o keia kana o ka heluhelu ana iho: « r**E kuu aloha, aohe no hoi he manawa a ike ole au 1 na hana hoike o kou papa i keia la, aka nae ua hoea mai no au i ka wā pono loa. e lohe pono ai i kau haiolelo. Ke pau kau ike ana 1 kou man hoaioha e loaa' no au ia oe maloko o ke keena hookioa o na malihini, noUila e hele mai e Caladi, i haawi aku ai au i ka'u olelo hooholo nou," alaila kakau ia iho la me ka inoa o Geofere. MOKUNA XVII. Ke nanaia o Caladi o ka loaa he manawa maikai iaia e hele ai eJroi pu me kana Geofere, a iaia no ka ike, ua kaawale oiā, o kona oßi aku la no ia ma kekahi puka, a iloko o ka mahawa pokole halawai; aku la oia me Geofere, e kakali mai ana maloKq o ke, keena hookioa o koiiā hoea aku. O Geofere hookahi wale no koloko o kela keena, ua hala aku Ka «mi-o ka poe noloko o ke keena hoike, nolaila ia ike ana mai no a Oeaiere ike komo ana aku a Caladi, o kona ku mai la 110 īa iluna, me-ta liolo ana mai a puliki i kana aloha, me ka hoopuka ole la

liookahi huaolelo mawaena o laua, aka ia hookuu ana mai o Geoferc ia Caladi, akahi no a loaa he manawa no ua kaikamahine nei e pane aku ai i ka i ana aku: "O, e Geofere, ua manao loa au, aole la oe e hoea mai ana i keia la, a ua hele au a piha loa me ke pilioihoi no ka hiki pono ole ia'u ke hana i ka'u haiolelo me ka holopono. Ma ka ūlia laki wale no nae i halawai mai ai ka ike a ko'u mau maka me oe, akahi no a hoi pono mai ko'u mau manao koa," alaila puliki mai la oia i.i Geofere me ka .noke ana mai 110 hoi i ka honi, elike me na ipo i makee aku kekahi no kekahi. "Ua lohi io ail e kuu aoha.l a ua ike 110 au, e lilo ana ia i mea maikai ole i kou noonoo, aka aole nae au i manao, e nele .ana oe i ka manao koa, ma ka hoike āria'rtiai i kāu haiolelo, ina āoleioe i ike mai ia'll i ke ku aku iwaena o ke anaina o ka poe makaikai," me ka hamohamo ana iho a.ua o ; Geofere ma na papalina o ka mea ana i aloha ai. "L T a ike 110 auj' ina aole oe i hoea maii e maloohaha ana ke ano o ka'll kamailio ana mai, oiai aole ka hoihoi ame ka makemake i'.oko o'u 110 ka haiolelo ana mai imua o kelā, anaina; aka i kela manawa i mai ai ka ike a kō'u mau maka me oe, ua holopuni ae la k'a uwila o ka manao koa, ame ka wiwo ole iloko o'u,, a.me he mea la, imua hookahi wale no ou, au e haiolelo mai; ana, aole Hoi imua o kela anaina." • ; • • . . "Alaila ke hauoli loa nei'au i ko'u hoea ana mai-nei e kuu alohn, .ia lilo ia i uwila nana e hoohana i na makeneki iloko ou i keia la; a he mea oiaio e kuu Caladi, 'ua ume ia aku na manao mahalo o na mea apau maluna ou i keia la, e loaa ole ai ka lua o na haumana e liookuu ia mailoko aku o keia kul.a, elike me oe." "He keu aku kōu maikai e Geofere o ka hoike ana mai i kena mau olelo no ko'u ano i keia la." "Aole palia ka'u he mau olelo maikai, aka o ka mea oiaio maoh no ia, a ina no ka haule o kekahi pine, aole e nele ana ka loiie ia o kona nakeke, a ma ka lehelehe- o kela ame keia mea, aole a lakou ma'u mea e kamailio ai, o na manao mahalo wale 110 nou.

"He ku i ke aloha kela mau olelo āu e kaukau mai ana no kau mau kumu, a ia oe hoi o ka haule ana ae i na haumana, e haawi ana i na olelo hoolana 110 ka poe e puka ana mailoko aku o ke kula, a pela hoi me na olelo a'o i na haumana aku e hpi hou mai ana i ke kula, ua ike okoa aku au i ka hiki ole i kekahi poe ke uumi iho i ka hookahe ana i ko lakou mavi waimaka, a ma na ano apau e kuu Caladi, ua piha māoli au i ka haaheo nui." "He mea nui maoli no ka haalele ana iho o kekahi i kona noho ana maloko o ke'kulā, oiai ua walea ka noho ana me na hoaloha lehulehu, aole anei oela e Geofere?" "Malia palia nou o kaua, ua lilo iō kaiiaalele ana iho i ka noho ana maloko o ke kula, i mea maikai ole, e hu mau mai ana kou aloha no na la inea i hoomanawanui ia ai ka huli naauao ana; aka no v. nei nae, aole a'u mea e ae e hauoli nei, o kuu haalele wale aku no i ke kula, a ku imua o ke ao nei, no ka imi āna e loaa ia u kekahi kulana hanohano, a 110 ka imi ana i punana e malu ai ka'u mea aloha." - ... Aole a Caladi pane no kela mau olelo a Gēofere, e hoohele aku u.ei no ko laua ano ma ia hopē mai, nolailā ua hoololi koke ae la o Geofere i kana mea e kamaiīio,mai ai, ma.ka i ana ae: "Ea, ke ole au e kuhihewa, o Eyaleka kekahi a't: 0 ka ike ana aku nei iwaena o ka poe makaikai, eia io anei oia ia nei?" ; ' . . :• . "Eia io. piā ,U.ei, a i kinohi 9 kuu-ikē āna aku iaia, ua kuhihewa loa au, o oe la, ā)<;a. l ua ike koke nae au i ko'u kuhihewa ma ia hope mai, o ko'u hoolālau no ia i ka'u nana ana' ma kekahi mau wahi e ae, aole loa au i nana hou aku iaia, ahiki i kuu ike ana ia oe e Geo fere." ' ' "Alaila, heaha la ka hana nui a kela keiki o ka hoea ana mai is nei?" i hpomaoe hou aku ai o Geofere, 110 ka mea' ke-jha'oha o la oia, malia paha he hana ano nui ke kumu i hoea' mai ai v o Evaleka Mapelakona ma kela la hoike'o ke kula a Cālādi. ' ; "Malia pahā, no kona makemake e ikē' i ko'ū hobttuir:ia ana mailoko mai o ka'u kula, pelā iho la oia i hele mai e nana i na hana hpike." . . ; . 1 . . ; "Alaila, nau ka paha i kono aku iaiā e'hele mai ēa?" me ka piipuku ang. iho .p na maka o Geofere. "Aole au i aku iaia e hele mai, na konā nianao no paha! He nui kaiaa mau manawa o ke koi ana mai ia'u, ē haawi maoli aku i kekahi kono iaia e hele mai, aole. nae o'u ae iki; a ina paha lie kono ka i loaa aku iaia, me he mea.la mai iā Ade āku paha." "Iloko o na makahiki elua aku' la i hala/āole ānei ua pinepine kou i|<e mau ana me Eva.leka Mapelakonā e Caladi?" "He mea oiaio, ma na wahi apau a papa nia e lawe: ai ia'u ma na manawa hoomalia o ke kula, e hoea mau āe ana 6ia ma kela mau wahi, a iloko o na manawa hoomaha pokole, e hoea ae ana oia ma Nu loka, a/e huikaii pu aiia iwaena o na pohai like ole', aka aole nae o'u wahi mea a hoihoi iki i kona hoēa mau ae." "Heaha iho la hoi ke kumu o kou hoilioi ōle?" "So k.a mea e hoopipili mau mai ana "6ia''ia ? u, ua .ku a. uluhua maoli au iaia, o ka hahai hele wale iho la no ka hoi ma na wahi apau!" ' '. .. 1 '' ! 1 & "Alaila'oia anei kou hoa ma kekahi liiau anaina lioohauoli a oukou ea?" me ka ike koke ana aku no, Caladi, ,, i kā nānāina maikai. ole malunā o kana Geofere a o ia kana o ka'pane koke āna mai: "O kena maoli 110 ka meā pololei, āole. nāē no ko'u makemake maoli, aka no ka hiki ole ia'u ke alo ae, a pehea o oe anei kekahi 1 makemake ole e Geofere?" ' ' - ' "Aole loa o'u makemake i ka hoopipili mau mai 0 Evaleka Mapelakona me oe, aole no ko'ū lili iaia, aole pela, aka aia he mau ano lehulehu iloko o kela kan'aka opio a'u i ike ai, e kupono ole ai oia e lilo i hoa nou e hele pu'ai." - ; "Ke lawe mai nei ati i kau olelo a'o e Geofere, a ma keia hopei aku, a'o.le loa au e ae ana, i kana mau mea ē pahele mai ai i kuu noonoo| Aole au .i ike i kekahi mau ano epa iloko ona, ma na manawa apau ana, e launa pu mai ai me a'u, aka nae aia mau ne ka hoowahawaha iloko o'u nona, me ko'u makemake ole, i ka like ana o kona h.ēlehelena me koū." "Heaha hoi ke kumu o kou makemake ole ana, i ka like o ko maua helehelena?" "Aole imaopopo ia'u eia nae e paa m.au ana kela manao hoohawahawa iloko o'u nona. Ma ka'u koho iho, aole o'u hilinai, aia ITe. mau ano 6iaio ilōko pnā, o ke kumu nui paha ia o kp , u : make'- i make ole i ka like o kona helehelena me kou, no ka mea ua piha oe e Geofere me kā oiaio ; a i kekahi manawa e noonoo niau ana au, j malia paha o oe ka mea i kvileana i kela inoa e o la maluna ona, a he keiki komohewa .wale mai no oia, i na pono o kou māu makua,' "He mea aneane hiki ole ke hooiaio ia ka pololei o kau mau mea i manao ai.ē Caladi, no'u iho, aole loa he manao lili iloko o'u onna, a 'no ka oi ae paha o konā kulana imua o ko'u, ame ka waiwāi nui hewahewa o kona mau makua a'u o ka lohe wale ana, e ili mai ana maluna ona i kekalii la." Lalau mai la o Cāladi 1 otio o Geoferē: alaila honi mai la iaia, me ka i ana mai: "A'olē āu i'kekiahi'Waiiaka i piha i ka oia;p ; elike me oe; ua oi āe 'kuu haawi ana 'aku ia'u iho nau, ina 110 ua nele oe ma'na ano anau, mamua o ka lilo ana āku na kekahi kanaka waiwai loa, i nele i ke aloha oiaio." "Aole oe e ike ana i ka nele e kuu aloha, ina no kou hāawi- mai ia oe iho na'u; he mea oiaio iloko o keia manawa, ua nele au ina na ano aoau, aka iloko o ka makahiki hookahi, mai ka la aku a'u e haalele iho ai i ke kula, e hiki ana ia'u ke pii aku a kau ma kekahi ' kulana ano nui, e ike ole ai oe ia mea he nele. Aole loa o'u hilahila, e hoohana aku i ko'u mau lima, ame ka 1010 p ko'u poo, elike

me na kanaka e ae i loaa ko lakou mau waiwai niamuli o ka lioomanawanui." "O, e Geofere, aole kaua i ike aku i keia mua e nee aku nei, maha paha, e maalahi ana no ko kaua ola ana, me ka hooikaika ole ma ka hana i wahi e pono ai," wahi a Caladi me ka uioe ana mai iloko o ka poli o,Geofere. "Aole o'u manao e noho wale, aka e imi aku ana au i kekahi hana e pono ai kaua," wahi a Geofere me ka akaaka ana ac. a lawa paha keia kamailio ana a kaua, ke ha'oha'o ia mai nei paha kou walii i nalowale ai, aia hoi paha la, ke lohe nei~au i ke pahupahi» mai o kekahi mau kapuai wawae, e hele ia mai ana paha oe e huli! He mea oiaio, ua huli okoa ia mai o Caladi e kekahi o kona niau hoa.kula, np. ka ua nui kapoe i ninau ae iaia, aole nae he maopopo o kona wahi i hele ai, pela i huli okoa ia mai ai oia a loaa maloko o ke keena hookipa, o ka pii like aku la ia o Geoferc me Caladi no ka hale i malama ia ai ka hoike, a o ka puni koke ae la no ia o Caladi i na hoaloha, me ka uuku loa o ka manawa i launa kamailio hou ai na ipo, o ka haalele no ia o Geofere maluna o ke kaaahi o kela auwina la no Nu Hevena. He anaina ike ame ka aha hoohauoli ke malama ia ana ma ia po iho maloko o ke kula, no na haumana i puka, a ua lilo hoi i meei maikai ole i ka noonoo o Calad£kela huli hoi koke ana o Geofere, aple no nae ona au'a wale aku, oiai ua ike no oia, he nui ka Geofere mau hana, nolaila he mea pono iaia ke hoomanawanui, a ke hana aku hoi elike me ka hiki iaia, i wahi nona e hoohāuoli ia ai. Ua noho o Mr. Kamihele ame kana wahine ma kela po, no ka huli hoi like aku me Caladi uo ko lakou home, a pela no hoi o Mapelakona i hookololohe iho ai, no ka manao no e hoopipili mau aku ma ka aoao o Caladi. Ma kela la i hoike ai o ke kula, aole i loaa iki lie manawa 110 Mapelakona e hui pu ai me Caladi, oiai na hoaloha Ihulhu e lulumi ana i kela kaikamahine, a mai kahi mamao aku oia e hakilo aku ai i ka hoohehelo o ua kaikamhine nei me Geofere, i kona ike ana, ua huli hoi aku o Geofere no ke kula, ua hooholo iho la kona manao, e hoea mai oia ma kela po, a e hoao hoi, e loaa he manawa nui nona e kamailio pu ai me ke kaikamahine ana i aloha ai. I ka hoea ana mai i kela po, a iloko o ko Caladi nanea, me leona manao ua huli hoi pu aku la o Mapeakona me Geofere, ua hoopuiwa loa ia ua kaikamahine nei, i ka hoea ana aku o livaleka a ku ana imua ona, a no kekahi mau sekona, ua halii iho la kekahi hiona hoihoi oe ma na maka o ua kaikamahine nei, a ua aneaue no oia, e hoohoka aku i kfla keiki a ka mahaoi nui wale, aole nae e hiki, no ka mea ua alaiia mai kahi e hiki ai iaia ke hele aku ma kekahi aoao, nolaila ua ae aku la no oia ia Evaleka e noke mai i ke kamailio mai iaia nei, a o kekhi kumu no hoi, he hana paa rula ole iiana ke kipaku okoa ana aku i kela keiki e hele ma kahi e. "E hoomanawanui au, i na hana a keia keiki," i hooholo iho* ai o Caladi iloko ona. "Aole no ko'u hoiJioi maoli i kona hoopipili mai ia'u, aka malia o keia iho la kona manawa hope loa, e hoouluhua mai ai ia'u, a ke hemo oia mai ke kula mai, o ka pau no ia o ko'u ike hou" ana aku iaia." '

Hoolauna aku la ua o Calacli ia Evaleka Mapelakona inuia o kona mau 'hoa kula, me ka manao e lilo aku ana ka noonoo o na keiki nei me kekahi o lakou, a iaia, c manao ana e hoolalau aku nni kekahi wahi okoa loa, o ka wa iho la ia e pili koke aku ai ua o Mapelakona ma kona aoao, a he hookahl ka hele like ana, me ka noke niau'ana aku o ua keiki nei i ke kamailio, e hiki ole ai ia Caladi ke noho mnmule aku. ■ • > ■ . I ka wa hoi e kani ana, kekahi kalapu o ka poe hookani pila, ua hoomaka okoa ae la kekahi poe e hulahula, nolaila he hookahi ko lau'a nei hulahula like ana, me ka lawe ana aku o Mapelakona i kona hoa, ahiki ma kekahi puka ma ka aoao o ka holo nui, ia wa » huki okoa aku ai oia ia Calaid, o ko laua hemo no ia mawaho, o kekahi lanai uuku, e lohe ole ia mai ai ka laua mau olelo e ka poe oloko o ka f holo. ; . ; "Malia palia ua ku au i ka mahaoi, me ka paa rula ole, ma ka huki ana mai nei ia oe mawaho nei o keia wahi," i hoomaka mai ai ua'o Mapelakona e kamailio, mamua oka hiki ana ia Calac!i ke ku-e aku. , - "I huki mai la au ia oe mawaho nei o keia wahi, no ko'u haawi ana aku i ko'u aloha ia oft,.manuia. o kuu haalele aha i keia anaina, aka nae he mea eae kekahi ,a'vi makemake ai e kamailio pu me oe, me ka lohe ole ia mai e kekahi mea. Ke hoohuoi la.no o Caladi i ka manao o na mea a Mapelekona i makemake ai e'kamailio aku iaia, a malia he oi aku kona ae ana mai e hoolohe ia manao. a e haawi mai hoi i kana pane,J ole ai e hoomau aku keia keiki i ka hoopipili iaia, nolai.la aole ana mea e.pane mai ai, aka ke ku malie la no oia, e ake ana o ka lohe i k;t manao o Mapelakona. "E huli hoi koke aku ana au no Nu loka, ma' ke kaaahi o ka liora umi-kumamaltta o keia po, me kuu minamina nui no nae, no ka hiki ole ia'u ke noho a pau keia anaina hauoli. Mamua hoi o o kuu haalele ana iho ia oe, he mea poiio ia'u ke hoike aku i kekahi mea nui e kau 'niau ana ma kuu inau lehelehe, i hiki ole nae ia'u ke hoopuka āku imua ou, i na manawa ae nei i hala, akahi wale no a liiki i keia po, no ka mea o keia wale no paha ka manawa kupono. ■ "Auhea oe e Caladi, ua haulehia au i ke aloha ia oe, a o kou lilo mai i wahine marc na'u, o ka li'a hookahi wale no ia a kuu puuwai | e moe pono ole nei o ko'u po. Eae ana anei oe e lilo mai i wahine mare na'u?" | He noi kela i waiho ia aku iinua o ke alo, a ma ke ano o ka j leo* o Mapelakona, e hoike okoa aku ana oia, i kona makee io e lilo aku o Caladi i wahine nana, a e hooko hoi i ka hana a kekahi kaue maluna o kana wahine, elike me ka loihi o ko laua ola ana. "Ua aneane e hiki ole ia'u ke hoakaka aku ia oe e Mr. Mape-i lakona, i ka nui maoli o ko'u kaumaha, no kou hoopuka ana mai j nei i keia mea imua o'u i keia po," wahi ana me ka leo kuoo, o ka j mea i piha me ka pihoihoi ole. "E hoopuka ole ia mai nei paha e oe i keia manao, ina ua oi aku ia o ki pono, no ka mea ua maopopo ka'u pane, inamua o kou waiho ana mai i kau noi, aole loa au e lilo aku i. wahine mare nau." "O, mai kamailio njai oe elike me keia," wahi a Maoelakona, me ka leo oka mea i piha me.na manao ehaeha he nui. "E ka mea a J u i aloha ai, e maliu mai i keia leo uwalo imua ou, a mai hoopoitu> mai oe i kuu ola, ma o kou haawi ana mai ia'u i kekahi puupu:» ikaika. loai elike me keia. E haawi mai i ka manaolana ia'u' ina 110 ia no na makahiki loihi a'u e kakali ai, malia o hoea mai no hoi he la au e panai mai ai i kou aloha no'u nei, ia au e hoea hōu mai ai imua ou, aole no au e manaka ana, ina oe e mai ana, e kakali malie au pela, ahiki i kou hooholo ana i kou manao." "He mea makehewa wale no ke kakali hou ana aku, he hoopar. manawa wale no ia ano hana, no ka mea, ua nele maoli no au i ke aloha nou, a ma ia ano aole loa au e lilo aku i wahine na kekahi kanaka a'u i aloha ole ai." "He ku i.ka lokoino kena pane au e Calacfi. Malia paha 1v» oiaio, aole ou-wahi aloha iki no'u ,i. keia m a "awa, aka ina e ae mai -ana oe « a'o aku au ia os ia m.ea he aloha, e ike ana no oe, āole e poho wale ana ka'u mau upu ana. O, e Calaki, kuu ipo aloha, mai wawahi mai' oe r kuu puuwai a weluwelu liilii! Mai hoopoino mai oe i kuu ola!" 7 Aole loa o Caladi i hoohewahewa, i ka nui o ke aloha o kela kanaka opio iaia. a o ke kumu no ia nana i kono aku iaia e imi mau aku i ua o Caladi nia na wahi apau, a hu mai la kona aloha no Mapelakona, me ke kau ana mai o kekahi lima ona, maluna o lea l:ma o Mapelakona, a pane mai la: (Aole i pau.)