Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 14, 2 April 1915 — NA AUPUNI NUI O KE AO NEI. [ARTICLE]

NA AUPUNI NUI O KE AO NEI.

Na Wanana no Lakou i Hoikeia ma ka Baibala Ilemolele—Ea Nele Ana o na Ekaleaia i'ka Uhane Mamuli o ka Hoi2iop6 a Haalele Ana i ke Aloha Mua ka Manaolana no na Haipule. » (Mni ka Peni mai a S. K. Nāwaa.) (Hoomauia mai kela pule mai.) N»laila, manuili o ko ke kanaka haule nna, a maniuli hoi o kona man hana liewu ana, aole loa e hiki i ke kanawai ke haawi iaia i ke ola; aole hiki ke hoaiiono ia, ole loa hoi ka hiki ke loaa

i i'e lianaka ka pono ma ke kanawai. ?.l;i ka aoao oke kanaka, oka manāo 0 ke kanawai ua lilo loā i mea hoohuihau iaia. j Eia nae, e hoomā&popo i keia: "No' l.n mea, iio ka iiki oie i ke kanawai,' n l oua uawāliwali," mamuli o ke kin hewa, ua hooāna inai la ke Akuai 1 kana Keiki e hana, elike nie ke kino liowa. O ka mea i hiki oie i ke kana-j wai, oka Kristo ia i hana ai. Aole loa e hiki i ke kana-wai Vc haawi mai i ke ola, 110 ka niea, ma ka hana hewa aria, īia koi aku ka poe apau i hāna hewa i kana haāwina o ia ka make; aole loa e liiki i ke kanawai ke hoapono mai, no ka mea ua nawaliwaii ia, a ua alākai ia n.a mea aj>au malālo o kana lioopa'i; aoli» hoi e hiki i ke kauawai ke haawi mai i ka pono, no ka mea ua pau loa na mea ika lawehala Aka ma fcahi o keia inako, ua liaawl- mai la o Kristo i ke ola; ma kahi hoi o ka hoahewa, ua ha iwi mai la o Kristo i ka hoāpono; ma kahi hoi o keiā lawehala ana, iia haawi mai la o Krislo i ka pono. A no keaha? I mea ānei nā kākou e ha'liai ai i ke kanawai? Aole, aole loa! Aka "l hooko ia ke kauohā o ke kanawai iloko o kākou ka poe hele 010 mamuli o ke kino toamu!i iio o ka I'hane. *' "Mai manae oukou i hele mai nei au e ];oo!e i ke kanawal ame ka poe kaula. O ka hooiaio ka'ii i hele māi nei,

ao'," l;a lioole,*' wahi a Kristo. A riolaila, "o Kri»to ko kc kauawai mea e l>au ai, e hoapono ia ai na mea apau i inanaoio." Roma 10:4. A no kc Akua, o Kristo "ka mea i lilo no kakou i akamai, i mea hoopono, i mea hoomāemae, a i mea hoolapinai; elike me ka pa'.ai»ala ana mai, O ka mea kaena, e kaoi;a oia ina ka līaku." I Kor. 1:30, Cl. "Ma lio ka uhaiie kft kanawai." Aka "<> l;a manno ma ke. kino (ka noonoo nuioli o ke kanaka) he mea ku-e i ke Akua; aole ia i inalamā i ke kanawai o i;c Akua, aole' loa e hiki. Nolaila e ka }»oe ma ke kino, aole e hiki ia la knn Ue hooluohi i ke Akna." Roma 7:14; S:7, S. Alaila, peiiea ilio la kakoii e hō oluoln ai i ke Akua? Pcfaea hoi o hiki ai ia i;:iliou ke noho iii'alalo o ke kaīawai o Ue Akua? Ke oklo nei ka llak\i •'O ka mea i hrtnan i:< no' ke kino b'o ke kino uo ia," a in? ike ae la hoi ka kn i ma Koma "o ka j)oe ma ke kino, ;:ol" e hiki ia lakou ke hOOluolu i ke Al.ua. Aka ua olelo liou mai no ka H:iUu. "() ka inea i hanau ia na ka I'hnne uo uhane la." Nolaila, ua maopopo ioa, aia wale n( a hauau ia kakou nia ko ka Uliane, £ lail i hiki iho la ia kakou ke hooluoh; aku i ke Akua; aole kakou e paa ma ke kauawai o ko Akun, no ka mea, ina ko ka uha.uo ia, alaila kol aku kakou i kn hana » ka uhane. ?) keia no ka ka lla'eu i olelo mai ai, fC Oiaio, he oiaio. ka'u e olelo aku' nei la ouUou, ina C hana'i hou ole ia ke kanaka i ka wai auie l;a I'liane, aole e hiki iaia ke kome iloko o ke aupiini o ke Akua." IT olelo inai ana paha kekahi mea o ke ::upuni o ke Akua e olelo ia nei o i» no ke aupuni o ka nani, a o ka hanau hou, o ia no ka lianau hou aua o ka uiiane. aole hoi ia i keia wa aia no a h< \i mai ke alahou ana, a ia nianawi e konio aku ai i ke aupuni o ke Akua. lle mau olelo lalau loa keia. Ina e h:;uHu hou ole ia ke k.Miaka, alaila- aia no ia ina ko ke kino. A ke olelo nei ka O'.elo, "o ka poe ma ko ke kino, «(.'p o hiki ia lakou Uc hooluolu i ke At.ua." A o ke kanaka e hooluolu ole ae i i ke Akua, aole loa ih e komo i ke Ani'iiiii o ke'Akua, Ina no ia o ke auprni o ka nani a i ole o ke aupuni paha o ko aloha ia mai. "Mai kahalia kou naau i ka'u i olelo akn ai ia oe, e pau oukon i ka hanau hoa ia e pono ai." Oiaio, he oiaio ka''J e 01010 aku nei ia 00, Ina e hanau hou o' • ia k'e kanaka i fta wai ame ka Wane. aole e hiki iaia ke komo iloko o ke anpnni o ke Akua," 0 ke aupuni o ke Akua, ina paha ia o ke aupuni o Vr alolia, a i ole o ka nani paha, he an->nni ia "'o ka poho, ame ke kuiame ka olioli i ka Uhane HemoĪH''." Koma 14:17. Ina e hanau hoa ol" ia ke kanaka, aole loa ia e ike aku, hoi e komo iloko o ka pono o ke Akua; aole hoi ia © lke aku, aole hoi 0 1 omo, iloko o ka m'aln o ke Akua; a 1 o'e hoi ia e hanau tou ote ia e ka Tl;aae o ke Akua, ifehea lā ia a ike al u ai, a i ole komo aku hoi ilōko 0 ke'a ''olioli i ka Uh<uie Hemōlele?" "-"e <>]o e lyinau hou kelekhi kankka— ha ,! au ma ka Uhane —naamua o kona mi'k»? ar.a, aole loa ia e ike i ke alaliou as;:i ilol'o o ke ola. TJa hoike ia keia i>i9 p a:iio R:ll, penel: c 'lna e noho aua ka l'hane o ka mea nana i hoola

mai o leāu maiwaena mai *o Ka poe make, o ka mea na Krlsto i hoala ae mai ka make mai nana no 6 hoola ae ko oukou kino ma kona Uhane e hoho ana iloko o oukou." Nolaila, ua maopoi?o loa, ke ole e nolio pu mai ka Uhane o Kristo iloko o kakou, aole loa kakou e hoala ia mai ka make mai a i ke ola. A ina no hoi e noho pu ole mai k'ona Uhane iloko o kakou, alaila aia no Ttakou ma ko ke kino. A ina aia kakou ma ko ke kino, aole loa e liiki ia ke hooluolu aku i ke Akua. A ina ua hiki ole ia kakou ke hooluolu aku i ke Akua, aole loa kakou e ike aku 1 ke aupuni o ke Akua, ma keia ao a i kela ao e hiki mai ana. Eia hou: ma ka hanau ana ua lilo iho la kakou i poe keiki na ka Adamu ra.ua; a ina e lilo kakou i poe keiki na ka Adamu hou, alaila ma ka hanau hou ana e pono ai. O ka Adamu mua no ke kino ia, a he poe keiki kakou ma ka ha.nau ana ma ke kino; uhaue hoi ka Adamu elua; a ina e lilo kakou i poe keiki nanā, ma ka uhane kakou e hanau hou r: e pono ai. O !ka Adamu mua no ka lepo ia ā no ka honua, a he poe keiki- kakon rtana ma ka hanau honua ana; d ka Adamn hope 0 ka Haku no ia mai ka lani mai: a ina kakou he poe keiki nana, alaila ma ka hanau lani āna e pono ai. "Elike me ka lepu, pela no ka pop mai ka lepo mai." Oka lepo no ke kino ia, he mea "palāho." A o ke kanaka mā ke kino, aole e loaa iaia na mea oka Uhāne oke Akua," 110 ka mea, ma ka Uhane wale no e ike ia ai lakuo,' 1 a "o ka poe ma ke kino, aole e hiki ia lakou ke hooluolu i ke Akua." O keia iho lā ko ke kanakn hooilinā ma ka hahau ana, a o keia hoōilina ua loaa mai ia mai ka Adaniu mua mai. Aka, G- hoonani ia. lia Haku, no ka Vnea, ''like hoi me ka iani, pela no ka noe mai ka lani mai." O kela o ka lani he uhane ia ; he Mea "Uhane hoola;" a e loaa no i k'e kanaka uhane na meā 6 ka tī!ian'6 o ke Akiia, uo ka mea, ma ka Ūhsirie "k'āle noi e ike ia ai lakou. Ua hiki fc& hooluōlii āku i ke \kua, no ka mea* aole ia iloko o ke kino maoli, aka iloko no o ka Uhane; n o ka mea, ua noho pu ka Uhane o ke Akua me ia. Ua hiki kā hoomalu anā o ke kanawai o ke Akua maluna ona; no ka mea ua pepehi i» kā mānaō ma ke kino, a ua komo mai ka manao o Kristo, kela manao lani. O keia iho la ka Vaiwai hooilinā o 'ia Adamu hope, ka *nea mai k'ā lāni nai. A o na pono nft h'Oomaikai ā'ftie na hauoli ana o keia waiwai hooilihā no k'akou lakou ina mailuAa mai ko kakou hanau ia ana. "Mai kahahā kou naau i ka'u i olelo aku ia e nau oukou i ka hanau hou ia e' pono' i. " '' Oiaio, he oiaio ka 'u e olelo aJ<u īei ia oe ,ina e hanau hou ole ia ke 'onaka, aolo e hiki iaia ke ike aku > 'ee Aupuni o ke Akua. ' No na kumu'<akoo i koia pauku, e oluoln e hel«'ielu iho ia I Kor. Jo:4;j-4Sj Toane 3:3-8; r Kor. 3:11-16j Koma 8:5-10,

"Ina iloko o Kristo kekahi knnaka. he mea liou oia." VI Kor. 5:17. Ma ' ela lilo ana i "mea hou" lte ola liou:a i loaa iaia f he nohona iloko o ka nanaoio. "A o ko ola e ola nei Au! 'loko o ke kiuo, e ola ana au ma ka •nanaoio aku i ke Koiki a ke Akua ui i aloha mai, a haawi mai la iaia ho no'u. Kal. 2:20. O ka manaoio hana nae, o ia ka poiio'; ā rio kā inen ) ka m'anaoio hana ole ua īiiake ,ia. Aole loa he mea i nelo iloko o Kristo, < aia iloko ona ka hana Iiou; ua ola' oia a ua noho ma k£ manaoio, 6 knla •nanaoio lioi ih6' kā hana pū, a o ya haiia lā o ia no Koiiā mālāma ana i na kanawāi o kē Aku'a, a ua palāpala. ia: 1. "Iloko o Kristo Tesu aole ke, okipoepoe ia ka mea e pouo ai, aole hoi ';e okipoepoe ole ia y aka o ka mea i haha hou ia. Gal. 6:15. 2. "Iloko o Kristo lesvi, aole ke ; okipoepoe ka mea e ;>ono ai, aole h'pike okipoepoe ofe ia; akā, o kq, manaolo ■ e hana ma ke aloha. Ga1.5:6. 3. "He mda ole ke oki]ioepoe ia, hq imea 616 kē okipoepoe ote iā; ākā o ka mālāmā ānā i ua kanawai o ke Akuā. T K6r. 7:19. Eia hou: "O ka manāoi e hānā āna ma ke aloha," kā S ptfoo; a "eiā no ke al6ha o ke Akuā, o ka ihālāma aku i Kānā uiāii katioKa" (kāiiawāi). I īoāne 5:3. A "o' k6 ālohā ka hooko ana i ke kanawai." Roma 13:10. Nolaila iloko o Kristo Tesu, o kā mahāoio e I pono āi o iā 110 ka mānaoio e malamā 'ana i ria kanā<\*ai o ke Akua, ka manaoio hoi e hOōko aiia i ke kanawai o ke Akuā.. Eia hou 'no: "0 kakou kana hāna i hāna ai niā 6 Krigto la, 116 āā hātia māikai, ā jcē Akua i hoomakāukāu e ināi al, i haēle kākQU rffaTāila." E-j peso 2:10". O kā "Kāna i hāna ia mai o Kristo la," oiauo Ha "liia' āha i mea hoii" iloko o Kriat6 lesu. Aka iia hana ia kakou iioio ona "no na hanā maikai, M a o keia liiau Kāiiā maikai, o iā »6 na ineā a kē Akuā i hoomakāukāu e mai āi i fiaele kakou malaila. Ua likē nō ia me' kēiā, ua hoomakaukau e mai ke Akua i na hana maikai a kakou e hāelē ai iloko o iakou. Eia nae āole kakou i haele iloko o laNolāila, hana liou Oia ia kakou īloko o Kristō lesu, i haēlē ai kakou iloko o keia mau hana maikai a kakou ( t liaele ole ai iloko o lākoii mnmna. O keia inau hana mnikai o ia no na kanawai o ke iloko o keia mau

kainawai ka hana a lee kāuaka c hana! ai; aka naē aole ke .kanaka i hooko; aku i kaua hana; ''uo ka īiiea, ua lawehala na- inea apnn, ua nele hoi i ka nani o ke Akus(." Ho'ma 3:23. I keia wa ua hoike mai o Kristo uo ke kaikai «ina.aku i ko kakon mau lawphala, a e holoi ae hoi ia kakou mai aa mea pono ole apau, *'i lilo ai kakou i poe pono i ke Akua, ma ona la." lIKor. 5:21. tJa hana hou ia kakou iloko ona, a iloko ona a ma ona la *vakou c hooko aku ai i ka kakou apana hana o Ja no ka malama ana i na T.anawat. o ke Akua, a kakou hoi i hooko ole ai ma|mua, a ina aole . o Kristo, alaila ua |hiki ole loa ia kakou ke hana. aku a .ke hooko aku. No ka mea, ua olelo Imaōīi mai no o Kriato "aole mea iki e hiki ia, oukou ke hana, ke ole au." iloane 15:5. Ua like no keia me •Ua |mea i hoike e ia aku mamua, "no ka -hiki-ole i ke kanawai, o ke.Akua i hoouna mai i kana Keiki p0n0i....i hooko ia ke kauoha o ke kanawai iloko o kakou, ka poe hele ole mamuli o ko kp kinn, mainuii no o ka Uhano." Roma 8:3, 4. t (Aole i pau.)