Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 16, 16 April 1915 — HOAO KA EPA E HOOPA-HU I KA WILIKO Ko ole ka Manaoino e Hoopilikia i ka Wiliko o Papaikou ma Hawaii [ARTICLE]

HOAO KA EPA E HOOPA-HU I KA WILIKO

Ko ole ka Manaoino e Hoopilikia i ka Wiliko o Papaikou ma Hawaii

Ma k.i Ponlima akn nei i liala, i I :likt* .'ii me ka lioiko a ka Hawaii o Hilo, i hoao ia ao ai !<a h.ilo--.\iiiko o Papaikou, e hoopn-hn r.ie na : a niana pauda, o hahi nao o ka : . . o ia uo ka ike ia ai a a aa auka pau.la maimia ae o ke kemo ana :•!. , iloko o ka nan o ka halewili, i 'lilii ia ai kela halewili i moa ole, hoolilo pu ia ai hoi na ola o r?a Ui! ahana lehulehu i moepun no na niaī.'uo lokoino, o ka mea hoopoino. <> ke ano o ka hoao ia ana o kehi )i:i]owili e hoopa-hu m%< ke kiana paiula ; ''nei no ia: l*a hookomo ia he >kolu mau owili kiana pamia i makaukau i ke leukaepel«» rae na uwiki 6. keahi opi? i hana ia a paa, alaila hoohomo i:« aku la iloko o kel<«lii eke huluhulu, uie ke hiola ia aku iloko o ka hawai, nana e lawe ana i ke ko no ka halewili. e kekahi mea i maopopo 'ole. Mamua ae o ka manawa o ka loaa r:i:a akti o ke eke huiihulu i hookomo i:i ai o na owili kiana paiula, e ku ani :.a Lunanui .Tohn Moir ma kahi kokoke i I;a papa opiopi no ke kamailio ana i l'kahi o kona mau f:anaka hana, aia hoi l:e kanaka nana e kiai ana i ke ano o ka hele ana mai o ke ko maluna 0 ka ]>apa opiopi, ke haka pono la. 1 ona man maka iluna o ka papa opiopi. lloko o ka nanea, i ike aku ai ka Lunanui .īohn T. Moir, i ke kulou ana aku o ke kanjtka e ku ana ma kahi o ka papa opiopi imua, a lawe mai la ?i eke huluhulu, me kekahi ukana ilokn, a kiola mai la mahope aku o ka lunanui, me ka loaa ote o na manao hoohuoi, he kiaua pauila ka waiwai :i!aloko o kela eke. I wahi e maopopo a* ka waiwai oloko n kela eke huluhulu, rta hele okoa aku ka l.unanui Moii, e wehe i ke eke, :ii:i hoi Ue puolo pepa ke waiho niai :iTia iloko, ua noke ia no hoi i ka wa-lii i»aa loa. I ka wehewehe īa nna ae o ka bu--1 . pa i ope ia mawahō :oa, ua loaa aku | he np* okoa maloko aku. a i ka hemo j :na ae o kela pepa, <ia loaa aku la he ; »*pa okoa, ke ano pepa - wa-hi ia ai i :i nkana oloko o na halekuai; a i ka lu-mo ana ae o kela ope hope loa, e Araiho mai ana ho ekolu mau auka kinna j'nu<la, ua paa lakou apau me na nwiki am? na kukaepele. Aole i pulu kela mau auka kiana pai'<ia i ka wai, e maloo ana no, o ke eke linluhulu wale no ka i pulu; a ma ke koho wale ia, aole no he w r ahi mamao loa kahi o ke kiola «a ana o kela eke kiana paiula iloko o Ka hawai, aka ma kahi kokoke no ia i ka halewili pela i komo ole ai ka wai, ahiki i ka -pnlu ana o na kiana pawla. Fa nui ka mihi aku a mihi mai no hiolo ole ana o ka halewili, a pela hoi jno ka hoopakele ia ana o na ola makatnae o na limahana, no ka mea, īna no Jca ike ole ia o kela eke hnlu2iulu. e ke kanaka o «a papa -opiopi ahiki i ke komo ana iloko o ka nau, p pa-hu ana kela mau kiana pauela, a lilo ka halewili i mea o!e, me.ka hiolo nna iho o kela hal©, a make na limahana apau e hana ana maloko olaila. Ma na mea nae i koho ia, ua kahiko hoolala ana o ka mēa manao kolohe, r,o kela hana, «a kaamaina paha oia, a ua niaa i ka maniwa e hoea ai o Va lunanui ma ka papa opiopi, pela i liookuu ia mai ai kela eke o na kiana l'nHa maloko o ka hawai ko, me ka 'it:.i<:io e holopono ana kana hana,"ua ik<* «- ia nae iloko o ka wa pono loa.

0 hoopahu'a ia ai kona mau noouoo lalau apau. Ua hoopioloke ia ka 'noonoo 0 na limahana 0 kela maliiko, a ua waiho ia aku hoi iloko o"ka oihana makai ka noii ame ka huli ana i ka mea opuino. Mahope ilio 0 ka huli anie ka niele ana, i hopu ia.ae ai he Pukiki, e ka Hope Makai Nui Martin, ma ke auo he mea oia i hoohuoi ia, oia kekahi 1 komo pu me ka hana oliumu, no ka hoopa-hu anā 1 ka halewiliko. O kela Pukiki i paa ae ai i ka hopu ia, aia kona walii noho ma kahi kokoko i ka halewili, a he mea hoi i hoomaopopo ia kona hnliu i ka mahikō, aka nae, aole i hoakaka ia ,ac na nrea apau e pili ana i kela manao hulni, he hana nao ia e ike ia ana ma keia hope aku, ma ka wa e "pau ai ka hana a na makai. Ma na ike nae i loaa mai i- ka oiJiana makai, ua huhu maoli kela Pukiki i ka mahiko, tna 0 kekahi mau tiaawina: 0 ka halekuai; eia nae ua lilo kela hana i kumu .e lioala ia aku ai na manao huhu a inaina maoli 0 na liinahana oloko 0 ka halewili, aiiie ka poe hana owaho 0 ria malako, no ka hoao ana o ka mea manaoino, e "lilo kona huhu i ka mahiko, i kumu e make mauwale ai he mau limahana leliulehu me ka hewa ole.