Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 16, 16 April 1915 — HOLO MAKAIKAI NA SOLONA NO MOLOKAI Halawai na Hoa Oloko o ka Ahaolelo me na Mai a Lohe i ko Lakou Makemake [ARTICLE]

HOLO MAKAIKAI NA SOLONA NO MOLOKAI

Halawai na Hoa Oloko o ka Ahaolelo me na Mai a Lohe i ko Lakou Makemake

I leulike ai me ka maa i na kau apau o ka ahaolelo f<uloko, o ia ka holo makaikai ana o »a soloua kaukanawai no ke Kahua Ma'i o Kalaupapa ame Kalawao, no ka ninaninnu pono ana i na hemahema o na ma'i hialnila, i haalele ilio ai ka Mauna Loa i ke awa o Kou nei, ma ka ]»o o ka Poalima aku la i hala, a ma ka po hoi o ka Poaono ae, I kapalulu hou mai ai noonei, me ka maopopo hoi o na makemake apau o na ma'l.

Mawaho ae o na solona kaukanawai o Kiaaina Pinkham kekahi i holo pu ma kela huakai, pela hoi ka Meia Lane, na kauaka kakau niipepa aine ka Bana Hawaii. O ke kumn nae o ka holo pu ana o na keilei oloko o ka bana Hawaii, no ka hooko ana «aku no ia i ko noi a nm 'i o ka Meia ua m;itcemak (Ttaī(ou e Tohe ika hana llawaii, a lie oiaio, ua hoolohe lakou ma ka Ponono, mai ka hoea ana aku oka bana aliiki i .ta lioi wale ana mai me ka piha i na mauao hauoli.

Oiai e upu mai ana na ma'i ma Kalaupapa, 0 ka hoea aku 0 nn hoa kauoloko o ka r.liaolelo ma ke lioohala aua i kela Poaouo, ma ka a weliewehe kaiao ma kela kakaliiaka, aia na ma'i ke ku la tna kalii o ko awa, a i ka iko ana mai i ka Mauna Loa ia oili na aku, ua lioopiha ia lakou me na mahaolana hauoli, no ka halawai he alo a he alo, me na kanaka kaukanawai, a 0 hoike mai hoi i ko lakou mau makemake imua 0 lakou.

Mamuli o ]<e ano inaikai ol<s o ko awa īma Kalaupapa, hooka'ulua ia ka hoolele ana i na nialihini aliiki J ke awakea ana, "eia nae, ua hoea na mea apau nouka me ka maalahi, a ua h\ii pu hoi me na ma'i lie nui, me k.i hoojiala ana i kela oPaono, ma ka „helo makaikai ana i na liome like ole ma ke kahua nia'i, a pela hoi ka haawi ia ana he mau ame ka hoolohe ana i na makemake <) na ma'i. I ka haalele ana aku o na mnlihini i ka uwapo, ua hele poīolei aku la lakou no ka home o ka Lunanui MeVeigh, a mahope o ka hoomaha liilii ana, ua kau aku la ka lehulehu maluua o na lio, nouka o XCalawao. Malaila i haawi ia ai he mau li.iiolelo pokopoko mai na lala aku o ko lcomite ola o ke Senate ame ka Hale, me ka ninau ana hoi i na .makemako 0 na ma"i, a i ka lohe ana i na manao hoakaka o na ma'i malalla, ua huli hoi hou akir la ka huakal no Kalanpap»; a maluna o na pakaukau i luhui 1 na meaai i hoomakaukau la, i noho aku ai ka lehulehu o na malihini makaikai, a nuu i na meaai ma ka home o ka/Lunanui McVeigh. īloleo o keia manawa a na malihini 0 ka ahaolelo ame ka poe i kono ia, e ai ana, aia na ma'i mawaho aku o ka pa, kahi i kakali ai, o ka hoea tnjii 1 ka manawa e malania Ta ai he halawai makaainana, a ke huikau pu nei hoi kekahi poe, ma ke Kamailio ana ame ka ninahinau ana aku i ke ano o ka noho ana o na ma'i malaila. Mahope o ka ai ana, i haawi ia ai he mau haiolelo e na Mea līanohano, ke Kiaaina Pinkham, na Senatoa Chan. Chillingworth, Desha, Baker, na Lunamakaainana Ooney, Kawewehi, Nawaliine, sli J. Crnwforil, ka Meia Lane ame W. J. Coelho.

Mahope iho o ka halawni makaai» nana, ua hoohala ia kekahi manawa nui, ma ka hele makaikai ana ma na home i hookaawale ia no ka iUalama ana i na kaikamahine, ame na ma'i pilikia maoli/ a ma ka hora elua o ksJa auwina la, i liuli hoi hou ai na moa apau noluna o ka mokuahi, a hoi loik mai la no Honolulu neL