Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 21, 21 May 1915 — NA ANOAI O HEHA WAIPIO I KA NOE. [ARTICLE]

NA ANOAI O HEHA WAIPIO I KA NOE.

I i | E Mr. Solomon Hanohano, Lunahoo-1 ponopono o l:e Kuokoa, ka Hiwahiwa 'a kuu lalnii, Aloha a Nui:—E oluolu mai oe e hookonio iho ma kekahi wahi keena kaawale o ka kakou hiwahiwa I ahailono, hoonaauao e lioomal.'nnalania 1 i ko kaua lahui oiwi oiaio. | i Ke kakau nei au i ko'u niau manao maniuli no ia o ko'u iUe ana i ua nianao alakai 0 mau keonimana i komo mai. ma ke K.iokoa o ka la 30 0 Aperilu i ltala, oia keia mau keonimana o J. Piimauna ame. S. K. Kaulili, laole an i ike i lio laua mau helehelena aka nia ko' ol.ua man pianao, alakai a hoo'naaiiao- i ko kakou lahui, • nolaila i ike haawi al u nei au i ko'u ima akai>, i [ rio ka luluHma pu ana me oltray a ua ■ ' oluolu. i ko 'u uhane i ka hookipa ana I i j ma ko'u. hoiue i na manao alakai o koia ano, a ke kokua nei au i ko ohia : mau ii'anao. | līe oiaio, eia au ka mea ka inoa malalo iho nei, a e npho nei ma , keia awawa kaulana, a na 'lii nui \ hala i ka po, na kupuna ame na maj l.ua o keia aina i hdla pu aku; a haa,lele no hoi kekahi ppe i ka aiua uei. , O ke awawa o Waipip nei,, e kapa ; ia [i:ei o ''Edena Xar«i" ka aina e kahe ana ka waiu aine ka meji. | He oiaio keia inoa, kapakapa o Etlena Nnni, aole nae no keia manawa. XTn , hala ka manawa e J<ohu ai keia inoa. I K oluolu niai oe e ka moa o hehihein ana i keia manao'; e hoakaka pokoie aku ia oe no.ka. manao o keia inot« kapakapa o Waipio nei. o Eileua Nani : ' ponei : . Kanalima makahiki i' hala hope aku nei oiai na kanaka o kela- aina, he •]ioe lakou e hoomanawanui ana ī ko ano o ko lakou nohona, ma ka mahi aua i ka aina. E mahi ana keleahi poe mahina o k;o lakou mau aina- k:rleana,' o kekalii e mahi ana i na aina [konohiki a ahup.uaa, ma ke ano hoolimalima, a un. loaa ia lakou ke ilala nie ka hoomanawanui maoli e hiki ole ai i na haiianiia liou o keia wa ke alu- [ alu aku i ka liuli d'ala o ia wa, oia-. j 2i5 o ke 50 ]iaona pa 'iai. Aolie. alanui e j»ii ai i keia mau pali kuhoho, uka. hoomanawanui ia poe ina ka auamo ana i ka lakou mau paiai a kau it;:na o ka pali' a lawe aku no Waiinea, ahiki i Kawaihae, no ka loaa o | ('ala ine ko lak,o\i hoomakaulii ia mau hunahuna .liilii i r loaa, noiaila lakou on lakou, jiole pilikia ma na ano apau, ua lako kela honie keia home i na moa e oluolu ai, aole a haalele ia poe i ka noho wale ana; e hoo/poho manawa elike me ko keia manawa a'u e il<e nei, e kualehelelie ai a po ka la, aohe m.ea e Ipaa mai. , ! Nolaila o na kupa o ia manawa, hele alui i ka liale, h<? ai, h.e i 'a, a l>eJa aku, kipa mai na malihini, a ike i ka lako o na kanaka o keia awawa, ! A olelo. na maliliiiii o "Ei.lena Nam |keia, ka aina e kalie ana ka waiu . ame ka Meli." | l keia la, heaha na mea i ike ia ma Waipio nei? Eia na lahui e. ke lai we nei i k.a hana a ko kakou mau ! kupuna i hala i ka po, a :ioopa:aleha wale nei kekahi'liapa o ua ku]>a 1 o keia avfrawa a ke. komo n-.ai nei nn KepanL a niaM i ka aina nia ka noho ! hoolimalima ana malalo o Mr. Morii song, haku o ka. Pacjfic Sugar (Jo. ame j li. S. Co., oiai ua lilo i leeia mau 'hm mahiko ka Ilui Auwai. Nui o Hamakua nei ame Ahupuaa ame Konohiki', nol laila ka.uoha keia haole i na kupa o | l eia aina e lawe i na aina e malii i ke | kalo no ka hoolimalima o 20, 25 a 30 dala o ka eka, a lawe no poe | a mahi 110, a o kekahi poe aole, aka o na Kepani oia ka oi aku e hana mai | nei'. E hilei niai auanei, ka wa e ohi |ci keia poe Kepani i ka pomaikai o ka lakou mau'mea i hana ai. I ka poe e noho wale ana, a e lioo)iau mauawa wa.le ai, ka hiki iiuia loa ma ka haaliki'. ana i kg, pomaikai ! e ohi ia ana e ka poe hoomanawaiini | i ka hana, nolaila ke_ paipai nei keia makapeni i na kupa o keia awawa I ala maj kakou, e nana, i na pulapuln | liou a kakou e ulu ae nei i ke.ia nian la no ko lakou mau pono o keia mur. [ aku, o kakou na makuakane, ke alakai 1 na keiki i kahi e loaa ai ia lakou ka nphona kuokoa a.na. īna noho wale. ka papa, lie walaau wale no a po ka la pela no auanei ka f:akou poe keiki e hahai mai ai, a e hoea io mai ana he wa e lilo ai ko l.akou lahui aloha, he pUiwale malaio p na. lahui e, a no\vai keia pilikia? No kaua no na makua, hoohemahema i ke a'o pololei' ole i ka kakou poe keiki. , ITa a'o na knmu.kula i na -kei'ki a kakou ma ka halekula i ka,,,heluhelu kak.au ame. na huahelu msi ka hora 9 a ka hora 2 aūwina la ,ylāu ko kq. ku*n i manawa, hoi mai na keiki ma ka home, j o oe e ka makwa maikai e hookupono 1 aiia i kou noiona oliana maemae. E a'o aleu ia lakou i na hanalimā i loaa | ia oq e ka uiakuakane a makuah'me | paha. ! I . A i ka pau a.na o, kou. kuleana o ka makua,- maluna o ua poe, la o ke keiki i apo mai i kau mau a 'o j ana, e loaa no ia lakou. ka nohona kuokōa, o ko keiki, jio hoi: i hoolohe ole i kau mau a'o ana, e Hīo . aua no lakou he pio ma ka piliwale.

ame na, kanawai 6 ka aina, o ka halepaahao ka home. } Me keia niau manao nau e. kuu la- ! hui aloha» e kaana i>ono, o na manao kupono lawe aku a malama o na manao kupono ole kapae ae no." j Me oe e Mr, Lunahooponoj\ono ame na keiki hoonoho hpa metala -Tko--u welina. Waipio, Mei S, 1 CHAS. K." TH6kAS,