Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 22, 28 May 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

<) kana hana mua, oiano ka ninau ana aku i na kamaaina, no ke kanaka i k'apa ia ma ka inoa o t T ilam a Dale, a no kekahi mau la kela ninau hele ana, aole he loaa mai o ka pane, no ka ike ana o kekahi poe i kela kanaka. M c ke ano uJia wale no nae, ua halawai iho I a oia me kekahi kanaka elemakule i kekahi la, he kanaka i noho i ka hana eli lanahu, a ma ka niele ana aku iaia, i hoike mai ai kela kanaka iaia nei, ua lohe oia i kekahi kanaka ma ka inoa o Uilama Dale, a kuhikuhi pu mai la i ka lua lanahu i noho ai o L'ilama Dale, me kona mau kanaka hana. Ma ke ahiahi no o kela la, i loaa mai ai ka lohe i ua o Geofere no kahi a Lilama Dale o ka noho hana ana, ua hele mai la oia no kekahi mau mile loihi, a hoea mai la ma ke ahiahi o kekahi la mai, a he oiaio, o keia no ke kulanakauhale a Evaleka "Mapelakona 0 ke kipa ana aku, ame ka haalele ana iho, he pule ka mamao mai keia hoea ana aku a Geofere. Ma kela wahi, i hoike ia mai ai i ua o Geofere kekahi hapa o ka moolelo o Ane Dale, no ka mea ma kela kipa ana aku o Evaleka Mapelakona malaila a ninaninau i na mea e pili ana i kela wahine, ua paanaau i kekahi 'poe kana mau mea o ke kamailio ana ae, a o ka lakou no ia o ke kamailio na mai iaia nei. Kuhikuhi ia mai la iaia nei ka he kupapau i hoomoe ia ai o Ane Dale, a pela hoi kona hale i noho ai, nolaila hele aku la oia e nana, elike no hoi me kela hele ana a Evaleka. Hoea aku la oia 1 ka home i noho ai o kona makuahine, ua hele a uhi ia e ka punawelewele ame na laau hitti. Ke kiei la oia ialoko o kela liale, me ka nalu nui ana iloko ona, ina paha ma ke ano he wahine mare i noho ai kona makuahine maloko olaila, a i ole ma ke ano launa liewa paha, he ninau hiki ole nae ia nana e hooholo iho ai. Ke ike la ua o Geofere, hc kanaka kekahi i hoea aku ma kela hale, mamua ona, oiai e waiho mai ana ke alanuipii ilalo ua nahaha, a c momoe mai ana hoi ka ipauu, ka meheu e hoohewahewa ole iho ai oia, no ka hele ana o kekahi mea ma kela hale e nana ai, elike paha me kana e hana nei. • O kona noonoo i kela manawa no ke kanaka o ka hoea ana alai mamua ona, oia no kela malihini o ka holo malu ana mai iaia aku, malia ua holo pololei mai oia no kela wahi, mamuli o ka hoala ho i ia ana mai o kana mau hoomanao ana no na mea o ka wa i hala, Oiai nae ua o Geofere e ku la ma ka aoao o ka home i noho kahiko ai kona makuahine, ke hopohopo loa la oia, malia e hoe*i mai ana i ka manawa e ike ia ae ai, he keiki oia i loaa mai ma kc ano manuahi, oiai aole he poe i maopopo iki, he kanaka kekahi e noho ana ma ka Papu Uniona, elike nie' ka kela kanaka malihini o ka hoike ana aku i ka poe o ka hokele, o kona wiahi noho ia. Wahi ana. ina aia io kekahi kanaka mā ka Uilama Dalc, alaila pehea la oia i kakau ai i kona wahi o ka hele ana aku, oia no ka Papu Uniona. Ina hoi he kanaka io no o Uilama Dale kona inoa, alaila pehea la oia i hoike ole ai i kona wahi pololei e noho nei; a iaia o ka houluulu ana mai i kona mau manao maikai apau, hooholo iho la oia. malia mamuli mai o na manao epa a koloh'? iloko o kela kanaka, pela oia i makemake ole ai e hoike i ka' niea pololei. Aia kekahi mea pohihihi loa i r>ili aku i kela kanaka, a i u.i o Geofere e nana aku la iamua, me he pouli aaki la 110 kekahi 00, kana e hoomaopopo la, aka e hoa6 aku ana no nae oia e imi elike me ka hiki iaia, me kona nōnoi mau ana no nae i ka lokomaikai o na lani, e alakai iaia i kahi e hoopau ia ae ai kona pohihihi. Mahope iho o kona ku ana ma ka aoao o kela hale kahiko no kekahi manawa, hele mai la oia no kahi e ku ana ka pohaku mahāla, i hoailona ia ai ka he kupapau o kona makuahine, a ke ike la no oia ika meheu o kekahi mea i hoēa mua ma kela wahi. E kau mai ana ka inoa Ane maluna o ka pohaku mahala, a iaia o ka puana ana ae i kela inoa, ,ua hiolo makawalu iho la kona mau waimaka, j kau a mea o ke aloha mai la i ka mea nana i hanau niai iaia, a ike ai oia he keiki opio i piha i ka naauao. Ke ku mali<i la ua o Geofere nana i ke kiahoomanao o kona mama, a ia wa i hooi loa ia mai ai kona manao hoohuoi, aole io n j paha i mare ia kona makuahine i ke kane, pela i kakau ole ia ai ka inoa o mahope aku o ka inoa Ane. "O, ina 110 hoi paha he mea kekahi nana e hoike mai iau i na mea oiaio, ina no hoi, aole e hoooilikia loa ia kuu noonoo," alaila noho okoa iho la ua o Goefere ilalo, manuia o ka oohaku mahala 0 kona makuahine, a hoomaka hou aku la e hōokahe i kona mau waimaka o ke aloha makua. . 4< o keia anei ka inoa ponoi oka makuahine nana mai au? Ke paa nei kuu manao, he kuleana ko kela kanaka o Uilama Dale 1 k«ia wahine, a he kuleana pu hoi kona ia'u, no ka mea aole loa t loli ano e ano o kekahi kanaka, ikawa i .ike mai ai ia'u, ke ole he mea ano niii loa kekahi i pili aku iaia, a ia'u paha. Eia hou, o kona liaalele ana aku i ka hokele me ka hikiwawe loa. ua maka'u oia o kau aku auanei na ahewa koikoi ana maluna ona, mai ia'u aku, no kona hoohemahema wiale ana ia'u, a i ole, no kona hoopoino \vale ana i ke ola o kuu makuahine. H e wahine anei oia i mare pono ia, a he keiki hoi au i loaa mai i ku i ke kanawai?'' "O, e na lani,'' i kamailio okoa ae ai ua o Geofere me ka leo nui. <4 lna no hoi paha e aloha mai ana na lani ia'u. aole no hoi e hooluhi \rale ia ka noono6. ma ka hele ana e noii i keia mealmna pohihihi iloko oka naele. Ina no hoi pahā he mea kekahi nana e kuhikuhi niai ia'u i kahi e loaa ai he kanaka i maopopo i ka moolelo o ko'u makuahine!" . "Ua hoouna mai na lani i ua kānaka nei imua ou e ka opio, 1 pa-e aku ai he leo mahope mai o Geofere, a huli koke mai la oia ihope me ka puiwa ame ka hikilele. MOKUNA XXVI. Me ka hakalia ole, aia o Geofere ma kona mau wawae kahi i ku ai. a huli papu mai la oia imua o kekahi kanaka ax3o. nona paha na makahiki ma kahi o ke kanalima, e ku aku ana imua ona. "Owai oe e keia kanaka?" wahi a Geofere me ka leo kiioo, me kona manao he kanaka powa paha kela o ka hoea ana aku oiai ua lohe wale no oia no na kanaka ma Mekiko, o lakou kekahi poe i hoolilo i ka hana powa i hana makemake loa na lakou. Ma kona manao, ua ike kela kanāka iaia. a ua kakali ahiki 1 ka loaa ana o ka manawa kupono. o kā wa ia e hele mai ai no ka powa ana mai iaia nei. . ■ Ike aku la nae ke kanaka aoo. i ka īnaka n ame ka pihoihoi (» lta ooio alaila pane aku la me ka leo oluolu: "Aole au mea e maka'u āi no'u oiai aole loa au e hoopilikia wale aku ana la oe, elike paha me kau e hoohuoi mai nei. No ko'u inoa, e »-aiho malie kam f ke la ninau pela. ano kau mea hoi i makemake loa a. e tke, manao an. e hiki ana ia'u ke hoopau aku i kou pohihihi, e pili ana 1 kena leiahoomanao.

"Ina e hiki ana ia oe ke kamailio mai i kau mau mea i ike a: 110 ka wahine, nona keia kiahoonianao e ku nei ,a pela hoi me na mea e pili ana i ke kanaka nana i lawe mai iaia no keia wahi, e uku aku no au ia oe me kekahi huina dala, me ko"u niele ole aku i kou inoa. O ka oi loa aku no nae o ka maikai, ina paha no ka hiki ia« oe ke hoike maj i kahi e loaa akn ai ia'u o ke kanaka i kapa :a ma ka inoa o Uilama Dale. Pehea nae oe i lioea mai nei no keia wahi?" . "Penei no ia; aole au i hookolo mai nei mahope ou. aka mahope au o kela kumulaau e ku mai la kahi i noho ai, a ike i ko hele ana mai nei no ka nana ana i kela hale, ahiki i kou hoea okoa ana mai nei no keia ilina. la'u i ike mai nei i kou ake nui loā e ike i kekahi mea, ia wa au i hooholo iho ai, e hoike mai ia'ū iho imua ou, malia o hiki ia'u ke kokua aku ia oe ma kekahi ano. Owai nae oe e ka opio, i manao ai oe e hele mai no keia wahi?" Neenee loa mai la ke kanaka aoo ā kokoke ia Geofere, a ke lohe aku la ke kanaka opio i ka nui o ka hanu o kela kanaka, a no ka pane ana mai hoi i ka ninau o ka waiho ia ana aku imua ona, no kona ano, ua i aku la ua o Geofere: "He kanaka au o ka hele ana mai nei, mai ka hikina mai," wahi a Geofere, me ka hoolalau wale ana mai no i kana pane ana. "Aole anei o Geofere kou inoa pololei?" wahi a ke kanaka malihini, me ke kamailio ana aku ma ka leo malie. "Ae, o ko'u inoa ia." "Akahi au ,a maopopo loa, o Geofere Dale kou inoa piha, aole anei pela?" "Ae, ke pololei la kau mea e kamailio mai nei." "O, ma ke ola ana o ke Akua, aole ka au i kuhihew^a! O ka'u no ia i koho mai nei, aole oe he keiki okoa, akahi nae a pau ko'u pohihihi," alaila hoike okoa mai la ua kanaka nei i kona ano pihoihoi, m'e ka haalulu pu o kona kino, a hoomau hou rnai la: "O, e ke keiki, pehea la i alakai ia mai ai kaua, a maanei iho la e hoohālawai ia ai, mahope o ka noho kaawale ana no na makahiki loihi," me ka halo'ilo'i ana mai o na waimaka, ma* kona mau papalina. ~ . Ke nana mai la o Geofere i keia kanaka me ka piha paha'oha'o: 0 kana nae e noonoo la, malia ua maopopo i keia kanaka na mea e pili ana i kona mau makua, nolaila ke kakali malie la oia, o ki lioea mai i kona wa'e lohe ai i ke koena āku o na mea a keia kanaka e hoike aku ai iaia. "Ihea oe kahi i nalo.wale ai iloko o keia mau makahiki loihi?" 1 hoomau āku ai ke kanaka aoo i kana kamailio ana. "Ke hoomanap! nei au i kou iioho ana ma ka hale maluna." • . "O na makahiki hea keia au e ninau mai nei ia'll? He ehia k;i | nui o kela mau inakahiki?" me ka hoihoi ia ana aku o ko Geofere 1 noonoo no kela manawa o kona noho pouliiili ana, i na mea e hoopuni ana i kona ola ana. "Hc ewalu makahiki ae nei i hala, ko'u ike ole ana ia oe, a e! nalu mau ana au iloko iho o'u, aole paha au. e halawai hou "aku ana me oe ahiki i kuu hoi ana aku iloko o ka opu o ka honua, eia ka e luii hou ana kaua, mamuli o ka lokomaikai o na lani. Ihea oe iloko o kela mau makahiki ewalu kahi i noho ai?" | "'H'e ewalu makahiki i kaahope aku nei, ma ke kupulau aku ( la i hala, he keiki au i nele i na noonoo maikai iloko o'u, e.maan. hele ana ma na alanui o ke kulanakauhale o Nu loka," aia hoi ua o Geofere ke hakilo pono mai la i na.-ano o. keia kanaka i maopopoj mua ole iaia kona mau ano. | "la'u e maau hele ana ma ke alanui o Nu loka "i > 'kekahi la, a mamuli o ko'u ano ooulepule ke nana ia'mai e ka nui ! 'o na kamalii,, ua lilo iho la au i keiki pahenehene ia e lakou, me ko lakou hana ana mai i na hana hoehaeha maluna o'u, e ku a pilikia māoli.ai no ka noonoo. Oiai nae au e paani hele ia ana e kela puulu kāinalii o Xu loka, e noke ia mai ana i ka akaaka, hoea mai Iā kekaliAaapie maluna o kela kaa he kaikamahine onio ke noho a i kona wa i ike mai ai i ka noke o kela kamalii i ke kolorie ia'u'/kāuoha koke aku la ōia i ke kalaiwa e kaohi mai i ka lio, a kāhe|' t fnai la e holo aku au noluna o ke kaa, me ka {vehe ana mai i ke'pani o ke kaa no'u e komo aku ai iloko. "I ko'u ike ana aku i kahi e )oaa ai he puuhonua no'uj b ko'i' holo aku la no hoi ia, a poliolo ana iloko o kela ..ilokp o l.a| manawa pokole, na kaaw)ale aku la .au mai kelā puiilu'kamalii ma : , I me ka hoopiha ia aku nae o ua kamalii riei i ka liuhu'; a noke okoa mai la i ka nou i na p'uupuu lepo mahope mai o kela'kaa. "I ka wa i ike mai ai ka makuakane o kela Waik'amāhine ia'i,\ ua hu mai la kona aloha, no ko'u kulana kupilikii, a mamuli o kona ' makemake ponoi, me ka auamo ana i na hoolilo no ko'u pono, na waiho aku la oia ia'u malalo o ka lanaau ana mai a kekahi 'man | kauka elua, na mea na laua i otelo mai, o ke kumu o ka maikai oie ana o ko'u noonoo, mamuli no ia o ka hahau.ia ana o kuu poo, nie kekahi pauku laau i ko'u wa uuku. A "Ua wehe ia iwi. o ko'u poo, e kela mau kauka, a loaa aku la he wahif iwi nuku ua haki, o ka mea ia nana i kaili ae i ka mana hiki ia'm ke a mamuli o ka laua hooikaika aha e hana mai no* ko'll pono, ua hoi hou mai la ko'u noonoo maikai, ahiki ia'u ke kamailio, ka meā i nalowale mai a'u akn no kekahi mau makahiki." "Ke haawi ae nei au i ka'u mau hoomaikai ana i 'na lani," i hooho mai ai ke kanaka malihini. "Akahi np ā hoauhee ia aku la kela ukana kaumaha mai kuu noPnoo aku. 'E hoomau mai i ke kamailio ana e ka opio!" ••• .• , • "Ma kela manawa mua loa o ka hoi pono ana mai o ko'u noonoe maikai, he hookahi wale no huaolelo naanaau ia'u, oja.no ka inoa o kekahi wahine o;Magere ka inoa," me ka ike koke ana iho o ua o Geofere, e hoea mai ana i ka manawa ana e lohe aku ai i na mea i pili loa iaia mai keia kanaka aku. I ka lohe ana aku no o ke kanaka malihini i ka inoa Magere, 0 kona lelele koke ae la no iluna, o ia no oe o ka poka i ki ia akn ma kona mau wawae a hooho koke mai la: . "O Magere!" walii ana nje ka leo'p ka miea i piha.me ka ehaeha, ke nuliki la hoi oia i kona mau ulinia, me ka wili ana i o a ia neii ke alaalawa wale la no kana nana na ma o a maanei. o ia no'pe o ke kanaka i uluhia ia e ka uhane ino, a ninau hou aku la: "Ua hoo'maopopo no anei oe no Magere?" * Kulou aku a ke kanaka malihini imua, e ake anā o ka lohe aku 1 ka pane ma ka aoao mai o ke kanaka opio, o ia ka Geofere o ka pane ana mai: "Aole no he nui ka'u mau mea i hoomaooopo, koe wale no nae keia, he wahin'e ma ka inoa o Masrere ka'u e hoomanao nei. he mea oia i piliā i ka oluolu ame ke aloha ia'u, a ua aloha no hoi au iaia. He wahi hoomanao miku loa ko'u nona. nie he mea la. ua hahau ia aku paha oia i kekahi mea, a loaa iaia kekahi poino." Ma kela wahi o ka Geofere mau olelo, i hphola pkoa mai ai ka lima o kela kanaka imua o Geofere/a hooko mai la: "O, mai kamailio hou niai oe, ua lawa!", wahi āna me ka naoa okoa ana mai ia Geofere aole e kamailio liou aku no kela wahine. 4 ' v Aole anei au mea e ae i hoomano mawaho ae o;Magere?" ( "Ke hoomanao pu nei au no kekihi kanaka, o Keaka kona inoa. aole nae'ona oluolu ia'u elike me Magere, a ma ka'u koho i keiri nianawa, o oe no o K,eaka." He poka keia i ki ia aleu e Geofere, me ka haupu mua ole o kela kanaka malihini, o kona haule iho la no ia ilalo ma kona mau kuh, ke hiolo makawalu la hoi kona mntt waimaka tna na papalina, a | hooho ae la me ka leo i f)iha i ka ehaeha: "O, e na lani, ua hoea mai anei.i ka 'manawa e hiki hou ole akn | ai ia'u ke pee?" alaila olokaa okoa aku ia oia iluna o na inauu Iploa j e ulu aiia. me ka nana āku no hoi o Geofere.me na mānao kahaha. i liie Vona piha pu i ke aloha. ' | "Aole he manao hppppinp mapli ilokp p'ti npu e Gepfere. aka na, ka waiona iloko o'u, i hoolilo ia'u i hehena, a na kela kupu-j

ino hookahi no i pepehi aku i ka wahine a'u i aloha ai; aole nae au i ike iki i ka liewa o ko'u hoopaakiki ana i ka inu waiona, aliiki i ka pau ana o ka ona, ia wa au i ike iho ai i ko'u hewa, me ko'u mihi ana me ka walania loa.'' Haikea ae la ko Geofere helehelena iaia e hoolohe aku la i kela pane ma ka aoao o ke kanaka ana i kapa pololei aku ai i kona inoa o Keaka, a hoomaikai pu ae la no hoi oia i na lani, no ke alakai lana iaia, ahiki i ka hui pu ana me keia kanaka, ka mea ana i moeuhane mua ole ai, e loaa ana jaia he mea nana e hoike pono mai i iaia i kona moolelo. Aole i maopopo ia Geofere, o kona pono kapa wale ana mai no i ka inoa o kela kanaka oia o Keaka, o ke kumu iho la ia e ahuwale ai kona mau ano apau imua ona, a na keia ike i loaa aku iaia, i hoopiha mai i kona kino me ka haalulu ame ka pihoihoi, a no kekahi mau minuke, aole e hiki iaia ke pane koke mai, j tjae mahope iho o ka hoomanawanui ana no kekahi mau minuke, ' ia wa oia i kamailio mai ai me ka ]eo oluolu: Oiai hoi, o oe no keia o Keaka, a owau no hoi o Geofere, ua ike kaua ia kaua iho, i ka manawa a kaua i moeuhane mua ole ai, he mea maikai nou ka hua'i ana mai i na mea apau no ko kaua ola ana. Ua hoopilikia maoli ia mai no au, ma o kela poino au i hana mai ai maluna o'u, eia nae ua pau kela pilikia, a he kanaka au me he mea la, aole loa i loaa he poino ia'u ma kekahi ano iloko o ko'u ola ana. He wale no a'u inea e kaumaha nei ,o ia no na mea i pili aku ia Magere." 1 "Auhea oe eka opio, -ina oe e hoomau mai ana ike kamailio j ana elike me kena, e ku a pupule ana au," i puoho mai ai o Keaka, ime ka piha i ka ehaeha. "I hoike aku no au ia oe me ka oiaio loa, ' ua aloha maoli aku no au ia Magere me kuu naau apau, a ua iilo I i hana maalahi loa na'u ke oki ana i ko'u mau lima a nuiunuui, mamua o kiui aa ana e hoeha aku iaia; aka nae na ka waiona iloko o'u i hoolilo-ia'u, i kanaka ino.• loa. Ina paha e hiki ana ia'u ke nana aku nia kona mau maka, a lohe aku i kona huikala ana mai i ika hewa koikoi loa a'u i hookau aku ai maluna ona, e loaa uo auanei i kuu uhane ka maha, a ua makaukau au e nioe aku maloko o ka ilina hookahi a kuu wahine aloha e moe mai nei i ka moe kan a moe hooilo. O kahi apiki aku nae ia, aole loa e hiki ia'u ke huli aku ahiki i ka loaa ana o kona he kupapau/" No ka hiki ole ia Keaka ke uumi iho i kona mau waimaka, n'i hooki okoa iho la oia i kana kamailio aha mai, oiai ua hele maoli ke nana aku a piha me na h a awina ho^haeha. Ke ku wale mai la 110 o Geofere nana iaia me ka piha i na kaumaha, no Keaka, eia nae iloko no o kela manawa hookahi, ke hopohopo loa la oia, malia e kau aku ana kekahi hoopai koikoi loa maluna o ua kanaka nei, no ke karaima pepehikanaka, ana i hana aku aiv maluna o kana wahine. Ua pepehi io ia aku anei o Magere a make e Keaka? Ua 'noao nu mai anei keia kanaka e pepehi iaia, a o ke kumu ia o kona haalele ia ana ma na alanui o ke kulanakauhale o Nu loka? O keia na ninau a Geofere o ka hoala ana mai iloko o kona noonoo i kela nianawa, a o ia kana o ke kamailio ana mai. "Aole o'u makemake e hoehaeha aku i kou manao e Keaka, o ka'u wale no e makemake nei e ike, o ia no na mea i pili i ko'u ola ana, a waiho aku no oe i na mea .i pili ole mai ia'u, o oe no ka i kuleana i kau mau mea apau i hana ai. ''E hoihoi aku i "'kau moolplo i hooe loa, e hōomaka ana mai keia wahi a kaua e ku nei," alaila kuhikuhi aku la o Geofere i ka he o kona makuahine, a o kona manao ma kela kuhikuhi ana aku, 0 ia no. ko Keaka hoomaka ana mai £ kamailio i na mea e pili ana 1 kona makuahine, a"hiki mai i kona hanau ia ana. Alawa koke mai la ka Keaka nana ana tluna o. ka helehelena 0 ka opio, a ninau niai la: ! "Pehea i loaa aku ai ka ike ia oe no kahi i hoomoe ia ai kou makuahine?" me ka lelele o ka oili iloko o Geofere no ka olioll, eia ka ua pololei io no na mea i hoike ia aku iaia, o kela kahi i kanu ia ai o Ane, a o mākuahine. ; io no ia. • "E waiho malie kaua i kena ninau; a e hoike mai oe i kau mau mea apau i ike ai no Ane ame a'u, a ina he mau mea kekahi au i makemake ai e ike mahope aku, ia wa au e pane aku ai me ka huna ole iho i kekahi mea." "Ke hopohopo nei hoi paha' au, ina paha no kou lohe aku i nn mea oiaio apau, aole ana paha e nele -kou haawi aku ia'u iloko o ka lima o na kanaka o ke aupuni, o ko'u paa mai no ia i ka hopu ia." "Mai maka'u oe i ka hoike ana mai ia'u i na mea apau, aole loa au e kumakaia ia oe.. Ina no paha ua hana hewa aku oe i kekahi poe, aole o'u kuleana ia ninau, o kou lunaikehala ponoi no ka lunakaiiawai maluna ou, a no'u iho, e- hookuu aku ana no au ia oe e hele me ka lapakila maluna o ka ili o ka honua, me ko'u hoopilikin ole aku ia oe ma kekahi ano. "O ka'u wale no e nonoi aku nei ia oe, e hoike mai oe i kau mau mea apau i ike mai ko'u wahi wa uuku loa mai; a pela hoi na mea e pili ana i kuu makuahine ame kuu makuakane." "Nani wale kou oluolu e kuu Geofere," wahi a Keaka me ke kukuli hou ana mai imua o ka opio. "Iloko o na makahiki i oi aku i ka iwakalua, ua pee au maj ka ike ia mai e ka poe apau i kamaaina ia'u, a oiai nae aole he nui o ko'u mau la i koe o ke ola ana, aole no o'u nana ina au e paa mai ana i ka hopu ia, malia ua 01 aku ia o ka pono, mamua o ka hele lanakila, me' ka hoopilikia mau ia.o ko'u noonoo. "No kau noi nae ia'u, e hoike aku ia oe i kott moolelo, ke ae aku nefau, me ka hemolele loa mailoko mai o kuu puuwai, oiai ua aloha no au ia oe." "Ina hoi ha pela, e hele ae kaua no kahi o kela pauku laau e %vaiho mai la, a malaila oe e kamailio mai 'ai i ko'u moolelo," me ke kuhikuhi ana aku o ka manamanaliina o Geofere ma kahi o kekahi kumulaau kahiko i hina, oiai nae ua hele helehelena a haikea, e, nauki wale ana no o ka lohe i na mea oiaio apau e pili ana iaia ame kona mau makua. Eu mai la o Keaka mai kona wahi e noho ana, a ukali aku la niahope o Geofere, aia mau hoi iloko o ka noonoo o ke kanaka opio, ke lelele la kona oili no kona lohe pono mai i kona moolelo, ka mea nana i hookaumaha aku iaia i na m.anawa apau. "Ua hoea mai au no keia wahi no ka hana ana ma na lua eli ianahu, he hookahi makahiki mamua o ka hoea ana tnai o Kapena Dale, o ka inoa ia o kou makuakane, kuai iho la i kekahi aina." i hoomaka mai ai o Keaka e haha'i i kana moolelo, ia laua p kn noho pono ana aku iluna o ka pauky , ; laau.. . v - . ;; . , "Ua nui ke dala a kanaka, a ua pau holookoa iaia na aina e paa ia ana e na kanaka i kela manawa, me ke komo pu o kekahi mau lua lanahu iloko o kela kuai ana. !He elua wale no pule, mahope iho o ka lilo ana mai o na lua lanahu ia Kapena Dale, ua lawe mai la oia i kana he kaikamahine opiopio wale no, a o kela no hoi ka wahine u'i hookahi a'u i ike ai, a maloko o kela hale kahiko e ku mai la ko laua wahi i noho ai." "A pehea, he wahine mare no anei kela na Kapena Dale, a i ole he wahine manuahi paha?" wahi a Geofere me kona makemake e hoauhee koke ia ae no kona manao pohihihi. "Mai ia Kapena Dale ponoi no makou i lohe ai, o kana wahin.i mare ia, a e kahea ia ana no kona inoa o Mrs. Dale, a i hoike aku au ia oe. aole loa o Kapena Dale he kanaka hoopunipuni, a no ka mea ua ike au i kona mau ano, a no ka pono wale no o kela wahine. ua makaukau oia e mauna aku i kona ola no ka hoopakeie ana iaia, ina he poe kekahi e hpao ana e hoopilikia mai iaia. "Ua lilo kela wahine opio i mea p»ilimili na Kapena Dale, a e kuai ana oia i na lole nani me ka ae ole iaia e la\Velawe i kekahi hana, koe wale no kekahi mau hana liilii loa. ! oīe ai e molowa ka noho ana. (Aole i ptu.) ■' .. ,