Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 30, 23 July 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

Manuili no o ka makemake o Geofere, ua noi aku la oia i ka •unhine, e ha i mai i kc kumukuai o ka papale, a i ka lohe ana o Geofere, o kona haawi aku la no ia he hapaha gula, me ka olelo pu ana aku, aia oia a hiki hou mai, o ka wa ia e hoihoi hou mai ai i ke koena. oiai nae o ka mea oiaio aole loa no ua o Geofere i makemake i ka papale, aka i hana wale aku no oia pela, i uku aku ai oia no na hana maikai a kela mau mea ma ka pane ana mai i kana mau ninau apau o ka waiho ana aku imua o laua. I ka huli hoi ana aku o Geofere no kona hokele, aia na manaolana poho iloko ona, he keu no hoi kona kauka'i ana mai e loaa «'ina la na hooia maopopo no ka inoa f)oIolei 0 kona makuakane, ma ka hoea ana mai no kela wahi, eia ka aole, a no kela wahi mea hoomanao, o ka haawi ia ana mai iaia, aole ia i lilo i mea ano nui i ua opio la. ~ * >ra ke ano nae i mea hoomanao wale no, no kela huakai ana ro Santa I*e, hookomo iho la ua o Geofere i ke ke'a i haki maloko o kona |>akeke, me ka maopopo ole iaia o ka waiwaiio o kela mea, ?.ka nae ma keia nee ana aku o ka kakou moolelo e ike ia ai, o kela hapa i haki o ke ke'a, kekahi hoike nui, a piha pono, e hoea aku ai . ka loaa ana o kona makuakane ponoi. No kahi ole hoi a ua o Geofere e hele ai, ua huli hoi pololei aku la oia no Saratoga, kahi a Mr. Kamibele ame kona ohana e noho hoomaha ana, a ma ka pule ekolu o ka mahina o Sepatemaba i hoea aku ai oia ilaila, a hui pu me kona ohana, e kakali mai „ana no lakou me na manao nauki nona, a ia oili ana .aku o Geofere, ua lilo ia i mea hoohauoli aku i ko lakou mau manao. I a loihi maoli ka noho ana o Kamibele ma kela wahi me kona oliana, ua oi wale aku i ka manawa a lakou o ka hooholo mua āna. he hookahi nae kunui o kela ulolohi loa o ko lakou huli hoi tin ka home, no ke kakali ana no ia ia Geofere, a i ka hoi ana aku ( ua keiki nei, o ka liuliu iho la n'o ia o na mea apau e haalele ia v Ma na Ia hope o ka mahina o Sepatcmaba, ī hoea aku ai lakou rei no ko lakou home ma Burukalina, a i ka wa a Geofere i lioike aku ai imua o Mr. Kamibele, i ke poho wale o kona manaolana no ka loaa o na mea oiaio i pili i kona mau makua, ame kona hanau ia ana, ia \va i kau mai ai 0 Mr. Kambele i kona mau lima, ma na pt»ohiwi o ke kanaka opio, a i mai la: "Auhea oe e kuu keiki, no kou. manao nui loa e pili ana i ka moolelo oiaio o kou hanau' ia anna mai, ke kaumaha loa nei au ; aka ma ko'u aoao nei, aold no a'u mea e hoohalahala ai, no ka loāa ole o na mea au e ake nei e ike. 44 Ke hauoli nei au ike kapa aku ia oe he keiki na'u, malia paha ina no ka loaa ia oe o kou makuakane ponoi, alaila e koi mai ana <>ia i kona kuleana maluna ou, ehia ka hoi mea kaumaha, 0 kou kaawale mai ia'u aku, a o ka'u ia e hoomaikai ae nei i kou hoi ana mai me ka nele, ma kau huakai hnli i kou mau makua." Aole no a Geofere mau hoohalahala no keia mau olel o a Kamihele e hoakaka aku nei imua ona, aka nae, aole no e pio ana kona noonoo, e ike i na mea oiaio i pili i kona mau makua, ahki i ka maopopo ana iaia, ina paha he keiki oia i hanau ia mai ma ke ano kupono, a ole paha. He hookahi pule kela o ka noho ana aku o Mr. Kamibele ame kona ohana ma ko lakou home ma Burukalina, a i kekalii la, hoi e mai la ua keonimana nei, mamua ae o kona manawa maamau e haalele aku ai i kona keena hana, a kahea mai la la Geofere, e hele aku imua ona, a i ka noho ana aku o lea makua me ke keiki maloko 0 ke keena waiho buke, ia wa i ninau mai ai o Mr. Kamibele i ka 1 ana mai: "He mau manawa leluilehu ka'u i lolie ai i kou makemake e konio iloko o kekahi liana, a ua kono ia mai au e ninau aku ia oe, pehea la, ua makaukau anei oe n 0 ke komo koke ana ma kekahi oihana i keia manawa?" Lamalama koke ae la na maka o Geofere i ka lohe ana aku i kela hoakaka a Mr. Kamibele, o kona pane koke aku la no ia: ''Ua makaukau au no ka hana i na nianawa anau, a ina no i ka la apopo, qohe mea nana e kaohi iho'i kuu mau lima i ka hoohana ana aku :a laua, ua loihi noho palaualelo wale ana, a ua ike maoli iho no au i ko'u waiwai ole." "Aole o'u inakemake iki i kou olelo mai i kou nolio palaualelo e Geofere. Aole nei iloko o na makahiki eha i kaahope akil la, ua haawi oe i kou ikaika apau, ma ka imi ana i ka naauao? O ka hana hea aku la'kau e manao nei e kuu keiki?"

"O ka palaualelo a'u o ke kamailio ana aku nei ia oe, o ia no ko'u kaukai aku na lia'i e malama mai ia'u." '*0 kou kaniailio mai i na manao o kene ano, ua hoehaeha loa mai oe e Geofere i kuu noonoo, oiai ua papalua a papakolu kau mau mea i uku mai ai ia'u, ma o ka manao haaheo i loaa ia'u nou c kuu keiki." "Ma}ia paha he mea oiaio no kena au e kamailio mai nei e Mr. Kamihele, ua ike no nae au, i ka nui maoli o ko'u mau aie, e hiki ole ai no ia'u ke uku aku ma kekahi ano. Me ia nui no nae o ko'u aie, ua papalua ae na mahalo ame na hoomaikai iloko o'u, no kaii mau mea apau i hana mai ai 110 ko'u pono, e hiki ole ai ia'u ke hoopoina ahiki aku i ka luakupapau. E kapae kaua i ke kamailio ana nn keia mea, a no ka hana hoi au o ke kamailio ana mai nei, heaha kc ano o ia hana?"

"Ile hana keia a ka hui a'u e noho hana nei o ka hooili ana mai maluna o'u, o ia no ka holo kino ana aku no Europa, no ka nana ana i kekahi oihana a ka hui malaila, he oihana hoi i makemake loa ia ai e ike i kona honena holomua, a holo-hope paha. Ua kanalua loa au i ka liele ma keia luiakai, no ka mea, he weliweii au i ka moana, ina paha mauka o ka aina paa e hele ai, ua makaukan mau au i na wa apau e hooko aku i na makemake o ko'u mau hoaliui. - "Aole he mea kaawale o makou, ua paa no hoi au i ka hana. ei-i nae hoi, owau ka i wae ia ae e hele ma keia huakai, a ina aole e loaa ana he kanaka kupono ma ko'u wahi, no keia misiona, alaih e hoao ana no paha au e hele, me ka hoomanawanui i na pilikia ma ka moana. "O keia hana i manao ia ai na'u e hele aku e hooko, aole no ia he hana nohihihi, he hiki wale no i kela ame keia ke hoōko, o ki niea nui wale no o ka ikaika o ke kino, ka ikaika o ka noonoo. a maluna ae o na mea apau, o ke ano hoopono o ke kanaka. Ua noonoo au i ka mea kupono e hele ma ko'u wahi, a ua hpoholo kiui manao, o oe ka'u e hoouna e Geofere. I hakalia wale no i kou liaawi mai i kou ae, o kou hoomaka koke no ia e hana. me ka hooniaka pu i ka ohi ana i kou uku hana, ina no ia mai ke : a manawa aku. U?. nele ua o Geofere a r»iha loa i ka hanoli no ka lilo mai o Uia hana iaia, aole no kona lilo aku i kanaka hanohano. a waiwai paha, aka o kona ike aku ia Eurona me ka lilo ole ma kona aoao, kekahi mea nui loa, a o ia kana o ka panē ana niai: "He nuhou hoohauoli maoli keia.au e Mr. Kamihele o ka hoihei ana mai nei na'u. No ka huakai moana no Europa. o kekahi ia o ka'u mau mea i makemake loa ai. a ua makemake nu aku la no hoi -•n i ke ano o ka hana au o ka lioike ana mai la. ke manao nae oe, iia loaa ka makauku ia'u, e lawelawe aku i kela liana. 0 ka'u mea

īiui ia i noonoo ai me ka paakiki, i hana kupono na'u, eia ka hoi, iloko o ka manawa a'u i inanao mua ole ai, o ka \va iho la ia e oi!i mai ai kekahi hana me ka maalahi loa, aole no hoi he wahi hana uuku ae nei, aka he kulana an 0 nui/ e kono ia mai ai au e makaala, .'i e hoopono pu hoi." "Aia no oe la a maopopo pono aku i ke ano o keia hana, e ike iho ana no oe, aole ia he mea maalahi, aka nae hc hookahi mea nana i hoohauoli loa mai i kuu manao, o ia no kou ae ana e liele ina kei'a misiona, a ua olokaa ia ae hoi kekahi haawe kaumaha mai ko'u mau hokua ae. "He hookahi wale no mea a'u e hopohopo loa nei, aole paha 0 Caladi e ae ana e hookuu ia oe e hele ma keia hana, no ka mea e hala okoa ana he elima a eono paha mahina, alaila pau kela hana 1 ka hooponopono ia." Kulou iho 1 ke poo o Geofere ilalo, no ka mea aole ona noonoo mua no Caladi, i kau a mea o ka piha olioli loa no ka loaa koke o kana hana, a ke ike la oia i ka oiaio o na mea a Mr. Kamihele i kamailio aku ai iaia. "Ua maopopo loa ia'u, ina no ka lohe aku o Caladi no keia holo ou i Europa, e ku-e koke mai ana oia, a o ka'u e hopohopo nei e hoole mai ana oia i kou hele ana ma kela hana," wahi hou a Mr. Kamihele, me kona hakilo pono ana aku ma ka helehelena o Geofere. Ao.le a Geofere pane ma kona aoao, koe wa'le no kona noonoo nui ana iloko iho ona, i kona laki, a he hanā hawawa loa hoi nana, ka hoole ana e noho, mamuli la o Caladi, malia paha o keia wale no ka manawa i loaa ai iaia kekahi hana me ka maalahi, aole oia i ike i ka nee ana aku o ke au o ka manawa. "Pehea la kou manao e Geofere,# me ka minoaka ana iho o Kamibele, "ina o Caladi pu kekahi e hele me oe ma keia huakai, oia? aole ana e nele kona hoouluhua mai ia'u, e hookuu aku iaia e holo makaikai ia Europa?" AkaUi no a aea mai la ke poo o Geofere iluna, noho pololei mai la no hoi oia, a nana aku maluna o Mr. Kamihele me na manao kahaha, me ka i ana mai: "Ua maopopo no ia oe e Mr. Kamihele, he hana hiki ol e loa ia Caladi ke holo pu me a'u no Europa, ke ole o Mrs. Kamihele pu kekahi e hele me maua." Noke; okoa ae la o Mr. Kamibele i ka akadka, no ka mea kc ike la oia i ke kuhihewa loa o Geofere i kana mea i manao mua ai a o ia kana o ka i ana aku: "No ko Caladi holo pu me oe i Europa, aole ia ma ke ano o ka'r wahihe pu kekahi e hele, a noho mehameha iho au, aka pehea nc hoi, ina e holo pu o Caladi me oe, ma ke ano oia o Mrs. Geofer-? Kamihele?" MOKUNA XXXIII.

I kela manawa i ku koke mai'ai kekalii kaikamahine lawelaw ma ka puka o ke keena a laua nei e noho ana, a e makaukau ma ana oia e kamailio, ia ike ana mai nae, ma ka helehelena o ua mai keonimana la, lie hana ano nui ka laua e kamailio ana, o kona ku emi hope aku la no ia/me ko laua nei ike ole aku iaia. Ke man la no ka noho pololei 0 Geofere iluna, a ke nohoali la hoi ke kahaha maluna o kona helehelena, alaila ninau mai la: "Alaila e manao ana anei oe e holo pu o Caladi me a'u, ma k* ano he wahine i mare ia me a'u?" me ka hele o ka helehelena o ur 0 Geofere a pii ka ula, no ka mea aole loa oia i noonoo iki, no kon' mare ana ia Caladi, mamua ae o kona kau ana ma kekahi kulanr kiekie. ■ ' "Heaha auanei ke kumu e hiki ole ai ia olua ke hbbhui ia? Ao> anei ua paa no hoi kou manao e mare aku ia Caladi i ma naka?" "Ua paa io no kuu manao e lawe mai iaia i wahine mare na'u aole nae iloko o keia oiai ua nele au ma na ano apau, pe hea c-»iane! e hiki ai ia'u ke malama i ka'u waliine?"' "E hoomanao hoi paha oe e Mr. e haawi ana ka hu ia'oe i kekahi uku mahina maikai loa; a e laWe atia ka : hui iko - mau hoolilo kaahe r le apau, ahiki i kou.hoi hou nolaila aole au mea e kaumaha ai, no ka hiki ole ia oe Ke mālama i kav wahine, u "E ha;la ana he mau mahina loihi au e nolio ai ma Europa, m' ka lilo o ia noho kaawale ana i kumu e hoopilikia loa ia akirai kr Calaki noonoo. No kekahi manawa ua hoala'mau mai au i kei? kumuhana iloko o ko'u noonoo, a ua kamailio aku no hoi imua ( ka'u wahine, a mahope o ko maua kukakuka ana, i hooholo lik' ai maua, e hoouna aku ia olua e a'u niau keiki ma kfeia; huakai, m: ke ano he mau mea i mare pono ia, e lilo auanei ia i mea hoohauoi like aku i ko olua mau manao a elua." "He mea kaumaha'no ko maua manao, ke kaawale ana aku < ka maua kaikamahine mai ia maua aku, a pela pu no hoi me oe, h«mea hiki no nae ia ke hoomanawanui ia, a ina no ko olua hok koke iloko o keia mua iho, e huli hoi mai ana no olua ilōko o k? wa oono, o keia wale no ka maua alahele maikai loa i hooholo ii no ko kakou pono like apau." "Aole he mea i oi aku o ka hauoli, elike me ka hooko ia o kur iini, a he niea hoi keia au e hoike mai nei, a'u i haupu mua ole a e papalua nfki ana na nuhou hauoli e loaa ia'u ika la hookahi. N' ka hoike ana aku nae ia oe i ka mea oiaio loa, ua paa kuu hoohiki aole au e lawe mai ia Caladi i wahine na'u, ahiki i kuu ike ana ur loaa he kulana ia'u ma keia ao, a ua loaa hoi ka waiwai, e hiki ai ke malama aku iaia." "He mau noonoo uluahewa wale-no kena e Geofere o ke an: kupono ole. E hoomanao e kuu keiki, owau kekahi kanaka i hel' pu ia me ka poe waiwai a kuonoōno, a ua hookaawale au i kekah hapa nui o ko'u mau waiwai maluna o Caladi, me ko'u hoonele oi> no nae ia oe. Mai keia manawa aku, e haawi no au he heluna dal n mahuahua ia Caladi, no ka malama ana iaia iho, me kuu manaoir loa, ina oia e lohe aku ana no ko'u makemake e hele oia i ka maka'kai i Europa, aole loa oia e ae mai ana, aia no a o oe pu kekaha i hoike aku no hoi au ia oe e ke keiki, e lilo ana keia huakai ? olua no ka aina mamao, i huakai e hoohauoli ia ai ko olua mar manao. "Me keia mau hoakaka ma ko'u aoao, aole au mea hou e Geo fere e ku-e mai ai, koe wale no ko kakou hoomakaukatt ana 110 keir mare aku o olua, alaila, i elua mau mea ano nui a olua e hele ma leeia huakai, o ia no ka hana ma kekahi aoao, a o ka hauoli ho ma kekahi aoao." Aole loa o Geofere i noonoo iki no ke kaa koke mai o Calad malalo o kana malama ana, o kana wale no i koho mua ai e hala ann kekahi manawa loihi ana e hooikaika aku ai ma kekahi hana, ma mua o ka hiki ana iaia ke lawe okoa mai ia Caladi i wahine nana, eia ka he okoa loa ka mea e hana ia mai ana nona, a no k? roho kuleule loa hoi o ua o Geofere, ia wa i hoomaka hou mai ai r Mr. Kam*ibele e kamailio: "Auhea oe e Geofere, kuu keiki, aia anei kekalii mea ano nu 1 nolio kuleule loa ai oe. me ka uuku o kau mea e kamailio mai a ia'u?" Ua k'ukule maoli kou ano, me he mea la, ua like pu kay mau olelo, me ke kono okoa ana aku ia oe e hookaawale loa mai tr Caladi mai, oiai nae o ka mea oia'o, tta makaukau loa au, e haaw aku i ka'u mau hoomaikai'ana maluna o olua a elua." Aea ino ae la ke poo o Geofere iluna, me ka lamalama nw kona mau maka e hoike okoa aku ana, i kona piha io i ka olioh no kela mau hoakaka a Mr. Kamihele. alaila i mai la me ka leo e ka mea i piha ole me na manao pihoihoi: "Ua hookahaha io ia aku oe e Mr. Kamihele no ko'u noho kukule. nehea hoi e hiki ai, no ka mea ua hoike mai oe i kekah mea nui loa, a'tt i moeuhane mua ole ai, a no Jxo'u piha loa me k.' 1 olioli, i liiki ole ai ia'u ke hoomaopopo i ka'u pane. Pehea ana 1? ko Caladi manao ke lohe aku i keia mea?"

"E hele koke aku oe e ninau i kona manao i keia manawa, 2 ke aa aku nei au e pili me oe i kekahi apala nui, aole loa oia e hoole mai ana," wahi a Mr. Kamihele, me ka awihi iki ana iho o kekahi maka ona, ma ke ano kolohe. Alia oe e wikiwiki loa i ka hele ana e ike ia Caladi, aka pela iki iho kaua e kamakamailio ai 110 ka hana e hookau ia aku ana maluna ou. He ekolu mahina okoa keia au e kakali ai, alaila hele aku oe ma keia hana, iloko paha o na la hope o ka mahina o Dekemaba, a i na la mua aku paha o lanuan. Ea he keu kela oka manawa anu, e lilo ana paha ka huakai no ka hauoli i mea ole e kuu keiki? Eia hou kekahi manao e hele ana oe no ke keena o ka hui ma Bosetona, aia malaila kekahi mau kuhikuhi, e pono ai keia hana, a mailaila aku oe c holo ai 110 kahi o kau hana aole hoi mai Nu loka pololei aku nei." "Manao no hoi'au, aole no i pau loa na la oloko o ka mahina o lanuari i ka hu'ihu'i, he mau la pumehana no kekahi, a he malie 110 hoi palia ka moana, ina pela io iho la ke ano, alaila aole ana no •; nele ko maua hoohauoli ia. Ua lohe no hoi au he oi aku ka māikai c- na mokuahi o Bosetona, a aole hoi he pilikia iki o ka holo ana ma ka moana, elike no me na mokuahi nunui o Nu loka nei," me ka hoao ana iho o ua o Geoiere e minoaka. "E kau aku i ko kaua mau manaolana no na haawina p«maikai e hoea mai ana maluna o olua e a'u mau keiki, a no keia mau la aku nae, e hele pu ana kaua no ko'u keena, i hookamaaina pono ai oe, me ke ano o ka hana i makemake ia ai nau e hooko." "Aohe no ia he mea na'u e ku-e aku ai, ina no i keia manawa ■ia makaukau mau au i na wa apau i hakalia wale no i kou kuhikuhi mai i ka'u hana," wahi a Geofere me ka piha hoihoi, oiai o kana .vale no ia e nauki ana o ka loaa ole o kana hana; ka mea e hiki 'ii iaia ke malama* aku i kana wahine, aole hoi o ke kauka'i aku, inaluna o ka malama ana mai a kekahi poe. "Ina paha hoi no ka liolo ae o ko olua mare, e paa aku ana keia mau la o kakou i ka hoomakaukau, i na mea e pono ai kela mare, no ka mea e haawi aku ana maua i kekahi paina nui, ma kn 'a e mare aku ai ka maua kaikamahine, a e kono aku ana lioi i '<o maua mau hoaloha, e akoakoa niai ma kela la. Ke ike la au i Va hele ana ae la o Caladi, o keia kou manawa e hele aku ai e ninau iaia ! v Ia liele ana aku c ua o Geofere, komo e aku 1a o Caladi noloko > ke keena hookipa, kahi o ka piano e waiho mai ana, o ka hoouaka iho la no ia o ua kaikamahine nei, e paani i kekahi mau nele hou, a Geofere o ke kuai ana ma ka la aku mamua. Ia komo ana aku a Geofere iloko, hele pololei aku la a ku iho a mahope o ke kua o Caladi, a me kona kakali ole iho, a pau pono a hookani ana a kana aloha i ka leo mele, o kona lalau okoa aku a no ia i kona mau lima, a huki aku la no kekahi koki e waiho nai ana, a ia lana nei o ka noho ana iho ilalo, ia wa no i hoomaka iku ai o Geofere e kamailio: "He hana- ano nui loa ka'u i makemake ai e kamailio aku ia e Caladi," wahi a ua o Geofere, me ka hakilo pono ana aku ma >a maka o £aladi. "Pela io ka hoi, a ke ike e aku nei no au ma kou mau maka 1 Gcoferc, me he nuhou huoli la ka iloko o kena hana nui au," vahi no hoi a Caladi, me kona hoao ana mai e minoaka. "He nuhou hauoli io keia ia'u nei, me ka manaolana pu no lae, e hauoli like ana ho kaua a, elua. E hiki ana anei ia oe kc •oho mai i ka kou makuakane o ke kamailio ana mai ia'u i keia kakahiaka?" "Alia, e 11001100 iki ae au, i pololei ai ka'u koho ana," alaila ulou iho la ua o Calladi ilalo, no kekahi mau minuke, a i kona iea ana ae iluna, pa'ipa'i okoa ae la i kona mau lima. me ka i koke ina mai: "Ke manaoio loa nei au, e pololei ana ka'u koho ana, 110 ka -«lua' mau mea i kamailio ai i keia kakahiaka, o ia no kotia lawe a kakou apau loa no Europa, aole anei au i pololei aku la? Ke 'ioike okoa mai nei kou helehelena e Geofere i ka olioli ea, o keia o anei ka olua i kamailio ai i keia !a?"

Pahola ae la ka minoaka ma na papalina o Geofere, alaila pane l<u la: "Ua pololei no oe i kolio mai nei ma kekahi mea, a ua alau no hoi ma kekahi mea." "Ea, lie keu aku maoli ka hoi ka pololei o ka'u kamailio ana •ku nei ia oe e Geofere, a o kahi hea la o ka'u koho ka i fyololei?" "No kela huakai i Europa, tia pololei no kau koho anal mai īei, aka nae aole o kakou anau loa ke hele ana ma keia huakai." "Alaila o oe anei ke noho iho ana mahope nei, a owau wale me papa ma ke hele ana no Europa?" me ka hoike okoa ana iku o ua o Caladi i kona ano hoilioi ole, ina aole e hele pu ana o jeofere me lakou. "E hoao hou oe e koho mai, malia o pololei loa oe i kein nanawa, mamua hoi o ko'u hoike okoa ana aku i ka mea oiaio naoli. e pili ana i keia huakai no Europa." "Ua maopopo loa ia'u, aole e hiki ana ia papa ke hele hookah', l < haulele ia mama mahope nei, pela hoi o mama i makemake ole i u e kaawale aku o papa mai iaia mai,a ina no ko laua liolo pu i | Europa, aole loa laua e haalele ana ia'u mahope nei." ' "Ua maikai maoli kena mau hoakaka au e Caladi, ake haaw' iku nei au i ka'u mau hoomaikai kiekie ana i ka nui maoli o ko i ikamai, a ina ia'u ka mana e haawi aku ai i laikini loio non, ina o I rou lilo koke no ia i loio imua o na aha kakaū apau, aka nae, j f vahi e hoopau koke ia ai ka kaua kamilio maluna o keia kum«i- -| Sana, e hoik'e okoa aku ana no au ia oe i ka mea oiaio, i kamailio 'a mawaena o'u ame Mr. Kamihele i keia la. "He hana nui ka i haawi ia mai i kou makuakane e na pno o kona hui, no kona holo ana i Europa, aka no kona maka'u 'oa i ka holo i ka moana, ua hooili mai oia i kela hana na'u e hooko iku, a owau ke hele ana no Europa. "E hoomanawanui iho oe e Calali pela, ke ike e aku nei no ui i ka maikai ole o kou noonoo. Aole owau hookahi wale no ke hele ana ma keia huakai no Europa, aka ua makemake oia, e lawe iu au ia oe, a no na mahina eono kaua e hohala ai ma Europa, e hoolilo ana i kekahi manawa no ka hana, a i kekahi manawa hoi no ka hauoli."^ Nana pono loa aku la o Caladi ma na maka o kana aloha, me kona piha pu i ka pihoihoi, ame ke kahaha pu, ahiki i kona ninau okoa ana mai: "He oiaio loa anei ua olelo mai nei o papa ia oe oela?" ' - "Ua hoike mai nei oia i kona manao maoli ia'u pela, a o ke kumu, ua ike oia he nui kou makemake e ike ia Europa a i ko'u 'iaawi ana aku nei ae, e holo no ka hana i haawi ia mai nanai hooko, o kona i kōke mai la no ia ia'u, e hele pu kaua ma keia 'iuakai, ao ka hooko ia ana hoi o kela makemake kahiko ou. Aole inei i lilo ko kaua hele like ana ma keia huakai i mea hoohauoli iku i kou manao?" Ke hoomaopooo la no o Geofere i na mea iloko o ka noonoo o ~aladi, o ia ka hiki ole ia laua ke hele pu no ka aina malihini, no •a piha olioli loa nae o ua keiki opio la, pela oia i hoala mai ai i ia olelo e hiki ole ai ia Caladi ke ho'omaooopo aku. "Owai hoi ia mea makemake ole e holo i Europa, o ka'u wahi -ela i ake nui ai e ike, aka ina iho la elke me ia au i kamailio 'nai nei o kana wale no ke hele, alaila aole paha e hiki ana no ka mea, lia wale no ko'u hele a ae opapa ma e hele pu kakou apau." u lTe keu aku ka keia oka mea maikai ole." i pane hookuoo wale ai no o Geofere, e kuhihewa mai ai o Caladi, ke kamailio akn •lei keia me ke kuio maoli. "O ko Kambele manao maoli, felike ne ia ana i kamailio mai ai i keia la he mea pono loa no kaua. oiai akahi no kaua a hemo mai ke kula mai, ka hele like ana ma kekahi huakai makaikai, aole hoi owau hookahi wale no, a i hookahi no hoi ko kaua huli hoi like ana mai," (Aole x pau.) 4 _