Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 35, 27 August 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

Ma kela nianawa a Caladi e noke aku ana i ka paio no ka pono o Geofere imua o Evaleka, ua ume ia aku na manao mahalo iloko o ua keiki nei no kela kaikamahine, a i kana koho iho, ua oi palua ae ka u'i ame ka huapala o Caladi imua o kana mau manawa e ae apau i ike ai i ua kaikamahine nei, a o ia kana o ka nalu wale ana iho no iloko ona: 'Wole loa e lilo aku o Cala<li i wahine mare na Geofere, aole loa! O kela keiki anei i nele i ka inoa, i nele i ka waiwai ame ka home, o ke kane kupono iho la anei ia a keia kaikamahine e mare aku ai? Aole, aole loa! Owau, o ka hooilina o na waiwai apau o ko*ti mau makua, a malia o ka iiooilina pū o ka waiwai o Robaka Dale, ina no ka noho pouliuli o Geofcre i na mea e pili ana i kona ohana, ka i kupono loa e marc aku me kela kaikamahine, a e haawi aku iaia i na mea apau ana i makemake ai ma keia ao, aole o kela wahi keiki puhikole, a aeahaukae, oia iho la ka mea nana e hokai IA-ale mai, a e pauaka mai i kekahi kaikamahine u'i loa elike me keia. "Ke hoohiki paa nei au, e hana aku ana au ma na ano apau, i wahi e ko ole ai ka mare i hoolala ia mawaena o kela mau opio. lehia no hoi kau o na hana hoohoka a keia keiki ia u; a oiai aole loa au i hoopoina iki i kana mau hana hoohoka ia-u maloko o ke kula. aole loa no au e huikala aku ana iaia, i kona wa i komo mai ai mawaena o'u ame ke kaikamahine a'u i aloha ai, a na keia mua aku e hoike mai, owai la o maua ke lanakila ana ma keia mea, ofa paha, o ke keiki paha o ka Mema." 0 kela mau noonoo apau, ke hana la ia iloko o ke poo ō Evaleka, iaia e ku la, me ke kakali ana o ke kaawale ae o ke alanui, no ko alakai ana aku ia Miss Lorina, no kahi o ke kaa, a me he mea.la, ua komo koke mai la no ke (liaholo, e paani i kona noonoo i kela nianawa, pela oia i huli ae ai a hawanawana mai la ia Caladi: "Auhea oe e Miss Caladi," wahi ana me ka leo hawanawana v iohe ole ia mai ai e kekahi mea e aku, mawaho ae o Caladi. "Ke hoomanao la no paha oe i kekahi olelo a kahiko, mamua o ka pa ana aku o ke kiaha i ka lehelehe, e hanini e ana ka wai oloko!" Ke ku malie loa la o Caladi me ka alawa.ole ae ma kahi o ka leo hawanawana i hoopuka ia mai ai ma kahi kokoke loa i kon.i pepeiao, me he mea la aole oia i lohe he hookahi huaolelo, ke ike la no nae o Evalcka, aole loa e nele ka lohe pono o Caladi i kana mea i kamailio mai ai, a he hookuoo wale no kela a ua kaikamahine nei, i ai e ike mai kana kane hoopalau: Xo kela huli ole aku hoi o Caladi ma kahi a tia o Evaleka e ku anā, ua pii ae la ka eha o ua keiki nei a Konela Mapelakona, a o ia kana o ka i okoa ana mai me ka leo moakaka: "Manao anei oe, e hij<i ana ia'u ke noho malie wale aku a nana i kou kaa ana aku ma|alo o ka malu o kekahi mea e, me ko'll pa : o ole aku no kou lilo mai na'u? Heaha ke kohu o kekahi kanaka haahaa e ake mai ai i kekali iwahine u'i, i waliine nana? Aole loa oia e mare me-oe!" Xo kela mau olelo, i huli papu aku ai o Caladi imna o Evaleka. aole me ka nanaina huhu, aka me ka minoaka ma kona mau papalina, he.mau minoaka nae e ho-a aku ana i ka inaina wela iloko o Eva!cka, o ia no oe o na kukuna o ka la iloko o ka hooilo. i ka wa e pa aku ai maluna o ka hau, lie keu aku a ka hu'ihu'i, me he kui la,,Ka houhou i ka ili. '\\jthea oe e Evaleka Mapelakona," wahi a Caladi mahope iho 0 kong; kakali ana i manawa maikai nona e pane mai ai. "He mea makeiiewa wale no kou hooweliweli ana niai ia'u me kau mau olelo kohu ole, piai, ua lilo kuu uhane, kttu noonoo, a o kuu kino wale iho no koe, a lilo holookoa aku i ke kanaka au e hoinoino nei, aohe he mana ma ka honua nei, nana e mawehe ae i keia mea a ke Akua 1 koho mai ai no maua." Ke nau la na ku'i o Evaleka, i'kau a mea o kona k'u loa i kahi o ka hoka, no ka mea e kuhi ana hoi oia o ka-hoikeike aktt ma na 6lelo a ma kona ano, i na mpa e maka'u ai, o ke kumu iho la ia e maliu mai ai o Caladi iaia, eia ka oia o laua ke piena ana, a aneane e hiki ole ke hoomana-wanui iho i kona mau kuakoko o ka inaina. "Xo ka manawa liope loa, ke hoike e aku nei au ia oe e Caladi na ka la kanakolu o keia mahina, e hoike mai i kekahi mea kupaianaha, a e hookaakaa ia ai kou mau maka, aole o Evaleka he mea hiki ke paani wale ia mai e oe." 1 kela manawa i haawi koke mai ai o Mr. Lorina i ka hoailona ia lakou nei, ua malaelae ke alahele no ka hele a_na aku e kau iluna o ke kaa, o ka nee aku la'no ia o Caladi imua, me he mea la, aole oia i lohe aku i na olelo mai ia Evaleka mai. Hele pu aku la o Evaleka ahiki i kahi o ke kaa, o kona haalele aku la no ia ia Mr. Lorina ame kana mau mailhini, a hiili hoi aku !a no ftoi o Geofere me Caladi ma no ka home o Lorina. I ka hoea ana aku i kauhale, i hoakaka aku ai o Caladi ma ke ano nui, i ke kumu o kona ano e maloko o ka halekeaka. o ia 110 ka hoao ana o Evaleka e kamailio aku i na olelo hooipoipo imua I ona, a luina iho la ua kaikamahine nei, i na olelo hooweliw'eli a Evaleka iaia, ina no ko ia nei mare aku me Geofere. "E hoao kaua e hoopoina i na mea maikai ole apau," i pane aku ai o Geofere ma ke ano hoolana i ka manao o Caladi.' "Ua kokoke loa oe e lilo mai i wahine na'u, e loaa ai no ke kuleana nui ia'u e haawi aku ai i kekahi uku hoopa'i kupono loa maluna o ke kanaka e hoao mai ana e kamailio i na olelo o kela ano imua 011." "Xo ka liaahaa no o kela keiki, pela oia i nana ole ai i kona kulana keonimana, a hoopuka.mai i na olelo i kupono ole ia ; a ke kamailio mai imua o kekahi lede. Mai hoohaahaa ia oe iho e Geofere ma ka hele ana aku e hui pu me kela kanaka, no lea mea ua haawi aku au i kekahi haawina a'o kupono loa iaia, e liikī hou ole ai ke hoikeike mai iaia iho mua o kaua." Ua haawi aku la o Gēofere i kana mau mahalo kiekie ana ia Caladi. 110 ke kuoale ana aku no ko laua nono imua o kela keiki hilahila ole, me ka haawi pu aiia aku i kana hoohiki. aole oia e hoala hou mai i ka noonoo ana i kekahi mea, e hoinoino ia ai ko lana inau inoa. Mahope iho o kela po a Evaleka o ka hoikeike ana iaia iho im'ia o Caladi ma, aole oia i ike hou ia, ua hele hou no o Caladi i ka nana keaka me Geofere, aole nae he ike ia o Evaleka: he mau anaina hoohauoli no hoi kekahi i haawi ia ae ma na la mahooe niai, aole no he hoea aku o Evaleka 4 a manao loa iho la o Caladi me Geoferc. ua huli hoi loa aku paha ua keiki nei, no ka home o kona mau makua nia ka Hema. He lehulehu wale o na kaikamahine a na makua hanohano, i hoohihi maoli ka manao no Evaleka, o ka oi loa aku nae o Miss Lonna. a i kona ike hou ole ia iloko o na anaina o ka poe hanohano ma kela hope mai, ua lilo ia i mea hookaumaha aku i ka manao o ua kaikamahine nei. O ka hele hoi ia a he hookahi pule i koe. alaila hōen rnai i ka wa e hoolilo ia ae ai o Caladi anie Geofere i hookahi ilokc> o ke apo o ka mare, aole he ?v.ea e ae, a na kanaka e kamailio ai, no kela mare wale no. a lioea mai la na makana o na'ano Hke ole, mai kHa ame keia wahi mai, ua hele maoli a ku ke ahua, i kau a mea o ka wale o na hoaloha o ka ''•aa mare opio, a o ia ka Caladi o ka i okoa ana akn i kona makuahine: : "l'a liele maoli na l'iko na ame na lako hoonani hale. a ku ke ahua, e ku okoa aku ai kekahi halekuai. Heaha la ka'u mea e hana aku ai me keia mau waiwii? No na lako hoonani kino hoi,

ua aneane e loaa ole he wahi e waiho ai, e komo aku ana paha au i kekahi, a waiho wale mai no kekahi, me ka hoopa ole ia aku," alaila noke okoa ae la ua kaikamahine nei i ka akaaka, i kau a mea 0 ka nui o kona kahaha, i na hana a ko laua mau hoaloha. "Mai ka nui o na makana i haawi ia mai ia oe e kuu kaikamahine, i niaopopo ai, ua nui a lehulehu maoli no kou mau hoaloha; a ua nui ko lakou mahalo me ke aloha ia oe, alaila nui iho la ka hanu o ka makuahine, me ka minoaka ana mai nae. no ka hoea mai 1 ka manawa a kana kaikamahine e ike ai i ke ko'iko'i o ka noho mare ana, me ka makaala ana i ka nohona oluolu ana o kona home hou. . . ' , ■ . "He mea maikai piaoli.-ka hoomanap ia ana mai o kekahi e kona mau hoaloha, ma ia hana e maopopo ai, ua nui maoli ka poe i komo pu mai me ia iloko o kona mau hora o ka hauoli," wahi a Caladi, me ka lalau ana aku i kekahi o na pika pua makana, kumukuai nui, e pau ai i.ka nahaha, ina e hoomaopopo ole ia aku ana. "Ina no hoi paha he mau wahi makana uuku'ae nei no o ke kumukuai, ka ko'u mau hoaloha o ka haawi ana mai na u, aole hoi au e pioloke loa, aka o ka hoonu'anu'a wale ana mai me keia mau makana makamae maoli, o kekahi keia o na hana maikai ole loa maoli e hoomaa ianei ia kakou. He hookahi no mea nui loa ma ka manawa e hoohui ia ae ai o kekahi kane me kekahi wahinē, 0 ia no ka loaa ana ia laua he nohona hauoli ana ku; no ka meai ina aole e loaa. ana ka ; ia. l?tua, ua makehewa wale. no keia mau makana makamae." "Ua kulike no ko'u manao me kou e kuu kaikamahine, no ka lilo o keia mau makana i mau mea waiwai ole. aka nae nia kekahi ano ke nana aku, i ka hoolilo ana aku o'kekahi poe i ka lakou mau dala no keia mea, ua kokua ia aku kekahi poe e hooikaika ana i ka nono o ko lakou noho ana ma ka lakou mau hana Ina u.i haawi ia mai na makana me na manao kuio maoli. he oi loa aku ia o ka waiwai, mamua o ke ake wa.le ana no e hoikeike ae, i mea e mahalo ia aku ai," wahi a Mrs. Kamihele. Me kela mau kamailio nae mawaena o ke kaikamahine ame ka makuahine, e hoike ana i ko laua mau manao mahalo ole no na makana makamae, a ka lehulehu e hoonu'anu'a mai ana maluna o ka paa mare opio. aple no ia he mea e hoea hou ole mai ai na makana, o ka hele no ia ahiki i na minuke mamua iho o ka hooko ia ana o ka mare, e komo mau mai ana na makana, e hiki ole ai ke ike ia aku, o keaha la ka makana oi loa, oiai he nani like wale no na mea apau i haawi ia mai, elike me ke koho ana a kela ame keia mea i haawi makana mai. 0 ka liele hoi ia ahiki i ka oili ana mai o ke alaula o ka malamalama ma ka la i hookaawale ia ai no ka mare o na opio, ua hoikeike mai ka lani i kona kalae, aohe kau wahi ao, ke pa la hoi ka makani me ka oluolu; a i kela ame keia hora o kela la, aia na mea apau, ke liuliu hoomakaukau la, no ka a'ha ike nui, ame ka paina nui e haawi ia ana ma kela ahiahi, mahope o ka hooko ia ana. o ka mare maluna o na opio. He uuku loa ko Geofere manawa ē hui pu ai, a e ike aku ai no hoi i 'kana aloha ma kela la, oiai e lilo anā oia, ma. ka hoomakaukau ana i ko laua mau ukana, no ka laua huakai no Europa, a o kekahi no hoi, ua paa oia ma ke keena o kona mau haku. no ke kukakuka ana i na mea e pono ai kana misiona no ka aina malihini. Ma ka hora elua nae o kela la. akahi no ua o Geofere a huli hoi mai 110 ka hale, mai ke keena hana* mai o ka hui, a halawai pu iho« la me Caladi, oiai ua kaikamahine nei, e makaukau ana e komo aku noloko o kona rumi, kahi'ana e hoomakaukau ai iaia iho, e oili hou ole mai ai oia iwaho, ahiki i kona oili ana mai i ka wa e hooko ia ai ka mare mawaena o !aua. . "Laki maoli ka hoi au o ka hoea ana mai la i ka nianawa pono loa, mamua o kou hoi ana aku noloko o kou rumi, no ka niea he makemake au eloaa he mau minuke kakaikahi no kaua e kukakuka hope ai, mamua o ko kaua lilo ana aleu i hookahi,'* wahi a Geofere me ka mmoaka, me ka lalau ana aku i ka lima o Caladi, a a\akai aku la noloko o ke keena wāiho buke, me ke pani ana mai i ka puka a paa, ,a noho kokoolua wale aku la no laua maloko.., 1 ka noho ana aku o ua mau opio nei maluna- o kekahi ko-ki, ia wa i hamohamo ae ai o Geofere ma ke poo o Calali,.a pane iho la. "Me he mea la ma ka'u nana aku ia oe, eia māu makahiki he umi-kumamaono, eia nae he mau hora wale no 1 koe, o kou liio no ia he wahine, a pau kou kapa li(pu ,ia ana he kaikamahine opio." ' v "He kaikamahine opio wale no au i keia manawa, a mahope aku 0 ko'u lilo ana aku i wahine mare nau, e loaa ana ia'u he inoa hou," me ka minoaka ana mai o Caladi. He keu maoli no keia a ka.meakupaianaha, ina e mare ia kekahi kaikamahine, o ka.'loli ae la.no ia o kona inoa, oiai no nae he o ia mau no ko'u jnau £no apau, a p Caladi I<amibele mau no.ko'u inoa." , :i , ".Ina no hoi paha he inoa e ae kekahi o'u, e laa ka inoa o ko'u makuakane ponoi, ina ua haawi aku au i kela inoa nou, aole nae pela, o Kamihele ko'u inoa hope,' a o kou inoa no hoi ia, he mea maikai ole keia i ko'u noonoo," i pane aku ai o Geofere. Lalau okoa ae la o Caladi i ke.poo O'Geofere, me ka honi ana aku ike kanaka ana i aloha ai, a j aku la: "E huikala mai oe ia'u e kuu Geofere aloha, no ko'u hoopuka ana aku nei i kela mau olelo kohu ole. He keu maoli no o ko'u hupo. He oi aku'.kuu hauoli, e kapa ia mai au 0 Mrs. Geofere Dale Kamihele, mamua o kekahi inoa e ae; ake ike nei au i ko'u kuhihewa loa, no ka mea oka oiaio, aole ma ka inoa e haaheo ai kekahi mea, aka ma ke ano iloko o kana kane." Puliki ae la ka lima o Geofēre ma ka puhaka o Caladi, no ka mea ke ike la no oia me ka hoohewahewa ole i ka nui o ko Caladi aloha iaia, oiai, he nui na tceiki opiopio me na inoa hanohano maluna o lakou, me na makua waiwai a ulakolako o ka nolio ,'ina, aole nae i nana aku o Caladi ia mau mea, aka u'a koho mai iaia nd i kane nana, ma o ko ia nei mau ano maikai he nui, i loaa ole ii'ai i pa keiki ,a na makua waiwai. i. Me ia ike no nae o Geofere i ka niii o'ko Caladi aloha iaia, ma o kela mau ano maikai he nui iloko ona, aole no ia i lilo i sr.ea maikai i kona noonoo, o ka nana ae hoi, aole he n&opopo iki o kona makuakane, pela wale no oia, i hiki ole ai ke alo ae mai ka haawi anā aku i kela kaikamahine, i ka inoa hookama i hookau ia mai maluna o ia nei. Ua nolio pouliuli o Geofere a pela no hoi me Caladi, no ka hookama ia ana o kela kaikamahine e kona mau makua e noho nei 1 keia mahawa, a no ia noho pouliuli, i komohia mau aku ai 'ia manao kaumaha iloko o Geofere, no kona komo hokai wale ana mai no iloko o ka inoa, i kuleana ole ai oia. I ka ike ana mai nae o Caladi i ka nanaina maikai ole ma na maka o Geofere, i pane mai ai, ma ke ano hoolana manao: "E kuu Geofere aloha, e hoao kaua e hoopoina i na mea maikai ole o ko kaua ola ana, a e nana aku i ka haiv>li, e kakali mai la no kaua, he mau hora kakaikahi wale 110, mai keia manawa aku. Ua hele kuu puuwai a piha a kokoke loa e hanini i ka hauoli no ko'u lilo aku malalo o kau mau hoopakele ana, a ke hopohopo nei att, malia maniuli o ka p ia r al°h.a. e puoho .ae.ai au, ke hoi mai kp'u .ppo-i npp r"»il ai, eia ka he.mpeuhane wale no'." ' , "O, e kuu aloha," i pane iho ai o Geofere, iaia i ike akii ai me ,ka hoohewahewa ole, i ka nui aloha maoli o Caladi iaia. "O ka hauoli i loaa ia oe i keia la, he haawina. like ia i kau mai maluna o'u, a o ia ka'u e hooia aku nei'imua 011 e ke aloha, aole keia he hihio moeuhane, aka he mea oiaio loa, aia ke kakali mai Ia nlamua oko kaua alo. la'u e kiei aku nei iloko ona mahina eono a kaua e hoohala ai ma na.aina mamao, me he mea la, ua hookokoke aku kaua-ma ka ipuka oka paredaiso. Ea, ke hoolalau loa nei paha au ia oe maanei; a ina he mea kekahi au i makemake ai ia'u e hana aku, he mea paha nau i makemake ai no ke'ā po. o keia wale no ka manavy.a e ; ai na pu ana ia kaua." "O ka nui o kuu hauoli, ua pena aku au maluna o kekahi pena nui, a ua hiki ia'u ke heluhelu aku. me he buke hamama la," alaila puliki mai Ia ua o Caladi i kana aloha. "I kekahi manawa ua tioonoo maoli iho no au, : ko kaua hawawa loa, i ka aelike ana. e mare ma keia ano. he keu aku a ke pihoihoi o ka noonoo, i ko kaua ku aku imua. o kekahi ana : na kanaka nui. Ina no paha he walii mare uuku ae nei, a o ko kaua mau hoaloha kakaikahi wale no mai īmua o kaua, he oi aku ia o ka pono." O keia mau no nae ko Caladi makemake, i wahi anaina mare uuku no ko laua, ma ko Geofere makemake no nae 110 ke kokua ,ana aku i na manao o Mr. ame Mrs. Kamibele, nela i hapai ia ae ai kela mare a kiekie.

"No ka mākemake o kou mau makua, a no ka hoike ana ae i ka nui o ko laua aloha ame ka makee ia oe, he mea pono no ia kaua a elua e hoomanawanui, he mau hora wale ilo a kaua e ike aku ai i kela anaina nui, o ka pau ae la no ia, a mahope aku o kela manawa, e noho kokoolua wale aku ana no kaua, e luakaha iloko o ko kaua liauoli. me ka hoopilikia ole ia mai, e na hana hihimanu kuahewahewa elike me kau e hopohopo nei/' wahi a Gcofere i hoao aku ai e hoomalielie i ko Caladi manao. "Mamua hoi o ko kaua hookaawale ana no kekahi manawa ppkole, ke makemake nei au, e hoikeike aku ia oe i kekahi mea," alaila nanao iho la o Geofere maloko o ka pakeke o kona kuka, a unuhi ae la he wahi pokl uuku, a maloko olaila, he komolima j'.i 1 a a o ia kana o ka i a'na akui: "Ua maopopo no anei ia oe, ka nui o ka oaa o kēia komolimn? Aole loa hē mea nāna e mawehe ae i ka paa i hana ia maluna ona, o ka make wale no, ka mea nana e hoolilo i kona paa i mea ole." Kulou malie mai la o Caladi imna, no ka nana ana i ke koniolima gula, me ka hōoho ana ae: "He ku i ka nani kena mea 'au o ke kuai ana; a pehea ua ma-ka ia 110 anei kena komolima nie ka inoa?" "Ae, ua ma-ka ia no he mau huapalapala maluna o keia komo, ao ke kumu nui ia o ko'u hoikeike mua ana aku la ia oe; malia palia aole no i kulike me kau i makemake ai, aka e nana mai nae oe, a e haawi rrfai i kau olelo hooliolo, no ka'u mea i hana ai," me ke kau ana ae i ka noki uuku imua o Caladi. "E oluolu oe e lalau iho, a hoikeike mai inuia o'u, aole o'u makemake e hoopa aku i kena komo i keia manawa," me ka hoomamao ana aku o Caladi iaia mai ia Geofere aku. Nee ae la o Geofere i ka akaaka, no kela hana a Caladi me ka i ana aku: "Ea, he keu maoli no oe oka manaoio ina hana hoomanamana, heaha iho la ka pilikia ina e lalau iho ana oe e nana?" "Malia oaha, aole io no he pilikia, eia nae, aole o'u makemake e hoopa e i kena komo, ahiki i kou hookomo okoa ana nni maluna 0 kuu lima, a mahope aku o ia manawa, ua noa ia'u ke hana aku elike nie ko'u makeiiiake." Lalau iho la o Geofere i ke komo iloko o kalii noki uuku. i hana ia me ka maiau loa, a hoikeike aku la imua o Caladi. me ke kuh'k-ihi ana aku [ na huakumu e kau ana maloko. a heluhelu 'ae la o Caladi me ka leo nui: "G. D. ia C. I<. Dec. 20, 18— "Heaha ka manao o kela mau huakumu, G. D.?" wahi a Caladi me kona'kahaha. "E huikala mai oe ia'u no kela mau huanalapala. o ia no ko'u niau inoa elua, o Geofere Dale; aole e hiki ia'u ke naku'i mai i !c;i inoa Kamihele mahone, oiai aole loa o'u wahi lihi kuleana iki ia inoa. Ua hooknawale no au he wahi nui kunono, no k.ekahi inoa hou e hookomo iho ai, malia o loaa ia'u ka inoa oiaio o ko'u makuakane ma keia hone aku, ia wa e kau ia ai kona huakumu, mahope mai o keia mau huapalapala. Ua lilo anei keia i mea maikai ole i kou noonoo?" "Aole a'u mpa e hoohalahala ai," wahi a Caladi mahope o ka noho hamau ana no kekahi mau sekona, oiai e noonoo ana oia. no ka Evaleka mau mea o ka hoike ana aku iaia, no na makua o Geofere. "Ua pono, kou ma-ka 'ana i na huaoalapala elike me ia au i ike ai. a mawaena ou ame a'u, o kaua wale no ka i ike i keia meahuna." Akahi no a hoomama ia aku ko Geofere noonoo, i ka haawi ana mai o Caladi i kana apono ana no ka ia nei mea i hana ai, a hoihoi hou iho la ua kanaka ooio nei i ke komolima gula maloko o kahi poki, me ka i ana aku: "Ke haūoli loa nei au, no kou anono ana mai nei i ka mea a'u 1 hana ai, elike me ko'u makemake. E hookaawale oe i kou manamanalima no kuu hookomo aku i keia komo ma kona wahi, ke hoea niai i kona manawa, a e hoomanao hoi, ina e hookomo aku ana au iaia ma kou manamanalima, aole loa ia e wehe ia, koe wale no a loaa ka inoa o kuu makuakane ponoi, alaila kau aku i ka huapalapala o koiia inoa maluna o ia mea. "Ua lawa keia manawa no kaua. ke hookuu aku nei au ia oe e hoi no ka hoomakaukau ana ia oe iho, a iloko o na liora ekolu mai keia manawa aku, e lilo mai oe na'u no ka manawa, elike me ka loihi o ke ola iloko o'u ; o ke aloha no kou, a hui liou aku kati?," alaila haawi ae la na opio i ka laua muki papalina ana, o ka wehe mai la 110 ia o Geofere i ka puka, no ka hookuu ana aku ia Caladi e hoi 110 ke komo ana i kona lole mare. MOKUNA XXXVIII. J Ma kela huli hoi ana aku a Caladi noloko o kona keena, kahi e ahu mokaki mai ana o kona mau lako hoonani no kona la mare, aole loa he w.ahi noonoo kaumaha iki iloko ona, aka ua hele kona helehelena a lamalama e hoike okoa mai ana i ka hiki ole i kona puuwai ke kaohi aku i na haawina o ka liauoli e hana la iloko ona. Me he mea la o kela ame keia minuke a Caladi e helu la, o na minuke ia e hookokoke loa aku la i kekahi hana ano nui loa iloko o kona ola ana, aka nae ke kakali wale la no oia, o ka hiki mai i kona wa e ku aku ai imua o ke kuahu o ka mare, a pnana ae i na huaolelo e hoolilo ana iaia iho na ka mea e. "Ua oi loa aku keia hauoli i loaa ia'u mamua o ke kupono," i hooho okoa ae ai ua o Caladi. "Aole he maopopo iki ia'u, pehea la i hoopuni ole ia ai ko'u ola ana me na mea e hoopilikia ia mai ai ka noonoo. elike me ia i loaa aku ai i kekahi poe. O kekalii hana kilakila a'u e manao nei nō keia mua aku, o ia no ka hoao ana e hana aku no ka pono o ha'i, ka poe i hoopilikia ia ma kekahi ano; aia au a hooko aku i keia mea a'u e.noonoo nei, alaila hooko piha ia ka hauoli, aole o ka noho wale iho no, me kā hana ole aku.,i kekahi niaikai ma keia ao." Me he mea la iwaena o na wahine opio apau e kokoke aku ana e rnāre i ka fakou mau kane, aole loa he hookahi o lakou i loaa na noo 1100 o keia ano, elike me ia a Caladi o ka hooho ana ae, mamua o kona mare ana aku i ke kane. O ka hele hoi ia ahiki i ka makaukau pono ana o Caladi me kona lole mare, a i ka hoea ana mai i ka wa e hele aku ai no ka halepule, oili mai la ua kaikamahine nei a Mr. Kamihele, me kona lole silika i ]iana ia me ka maiau loa, aia hoi maluna o kona poo kekahi uhiinaka inaiioanoa, me ka lei pua alani, e luhe ana ma kela ame keia aoao, a i ka nana aku iaia ,ua kohu anela maoli. Aole ke kaumaha maluna o kona helehelena, me he mea la oia kekahi o na kaikamahine hoihoi loa, pehea hoi e nele ole ai ka hoilioi, ua hele loko a paila i ke aloha ame ka olioli, e kakali wale ana no o ka hoea mai i ka minuke ana e komo aku ai iloko o ke ola hou, ke ola ana e olelo ae ai, ua hoea mai oia i ka piha pono o kona hauoli. E ku mai ana na kaa mawaho o ka hale, alaila kau aku la o Caladi me kona makuakane, a o ka nui ae no hoi o na malihini, ma ko lakou mau kaa, a holo pololei loa aku la no ka halepule, kahi e halawai aku ai me Geofere, alaila alana aku ia laua imua o ke kahunapule, a imua hoi o kekahi anaina nui o ko laua mau hoaloha. la hoea ana aku nae o ke kaa o Caladi no ka halepule, aole o Geo:fere i hoea ak'ii, oiai nae he mau minuke mamiia aku ka haalele ana ae 0 ke kanaka opio i ka hale, a oia ka mea mua i liolo mai 110 ka halepule. I* Ke kakali hoomanawanui la na mea apau o ka hoea aku o ke kane mare, o ka hele nae ia ahiki i ka hora i hookaawale ia ai no ka hoohui ana i na opio, aole no i hoea aku o Geofere, a ia manawa i kotno mai ai na manao hopoho{x> iloko o na mea apau, no' ka halawai o Geo£ere me kekahi ulia* He'ēlinia nae minuke i hala ae o ka mianawa e hooko ia ai ka mare, iā wa i hooho ae ai kekahi mea, e ku' āna ma ka puka o 'ka halepule: "Eia ae ke kane mare,".,iaia i ike aku ai i ka holo ana mai o kekahi kaa me ka puahia a ku ana mamua pono aku o ka halepule. Ia kle ana aku o ke kāne māre māiluna aku o ke kaa, o ka huli aku la no ia 6 na mea apau no ke komo ana iloko o ka halepule, a mamuH o ke kauoha.a na kuaoao, ua ku kaawale mai la ke kane mai ka wahine mai, a komo aku la noloko o kahi a ke khunapule e kakali ma ; ana. . .. . . No ka hoopau ana ae nae 1 na ponihihi 1 ninau mat ai o Mr. Kamibele i ke kumu o ka hoea lohi ana aku o Geofere, ia manawa i hoike ia aku ai ka pane iaia. mamuli o kona hoolalau no kahi o ke kahunapule'. oiai ua kelekalana ia mai ke kahunapule nana laua nei e mare. no ka ma'i o kona kaikaina. a he kahunapule okoa ka mea nana e hooko aku ana i ka mare i kela la. (Aoh 1 pau.)