Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 36, 3 September 1915 — MAHALO A NUI. [ARTICLE]

MAHALO A NUI.

Mn ka j-..-pa Ke Aloha Aina o lea la i'l o Au<jatc, HH'), aoao elua, kolamu ekolu hapa mua, a ma ke kolamu eli-n.-i. a nona ke poomanao, "He Lelea M:»i ka Aina mai oka Khaeha," a 1 niaholohele ia e ka meakakau o ke Kuokoa, penei: "He aina no ka maha," pololei, ?, ke hooia aku nei ka meakakau o ke Kuokoa, he aina io no 110 ka maha aolo nae hoi i hoike ae ka mealeakau 0 Ke Aloha Aina i na hooia ana he aina ia no ka maha, a na ka meakakau lini o ke Kuokoa e hoike aku, a penei: ] ka mea ma'i no i Honolulu e anwe io ana 110 i na ehaeha, a pili ka waapa i ka uwapo o Kalaupapa, e anwp ana 110 i na eliaeha, j> komo ae 1 ka halepapaa o ka papa ole, a hoihei ia i na liome ame na hale mawaho moe a ao ae e auwe ana no i ka ehnoha, a a'o aku na ma'i kamaaiua e hele i ka hale haawi laau, hiki aku 1a ilaila ke auwe )a 110 i ka ehaeha. Nana ke kanka iua he eha no ke kau laau ana, kauoha ke kauka i kona poe lawelawe e lioloi ia, a o kau ia i ka laau, a i.na 0 ike ko kauka ua iuoino, a popopo ka iwi. liolo ka pahiolo, a i ole upa, » ] ahi ]>aha lele ka meā ino kau ka l::nu, ko hele aku la ka mea i hoehaeha ia i kahi o ka maha i kulike ai me ka hoike a ka meakakau o Ke Aloha Aii>a. Eia ho«, i ka moa a mati mea ma 'i ī komo aku ai i na home, aole he kuke. aolo iio holoi lole, aole he mau hana e ao hooknhi no mea nui o ka hoolohe J k3 haku o ka bele i ka uliuli mai i ka papaa koloawo, he hele wale aku mkau me kou kaliiko nani, iho ke puna ]>ii ke o,- ahiki mai o Keonl Pulu, t»aa--loJr na moa apau, he karfaka ka mea nana o hana, hoi pu aku la ka maM me Kooni Puln, aluna o kahi moe o luiiohulei, he kikii ka hana. -Wilaila, ua pololei ka hoike a ka o Ke Alolia Aina, he ain->. ro ka maha, a eia hou, hiki mdi ha ma'i ma ka aina <V ka malī-i. aole hē mnnao ana he wahi e loaa mai ai o kn I ai mo ka i'a elike me ko waho noho ann.'īiiki mai ka ma'i, no ka po> kel> e i-oho ana mawaho n;ai ka homo ae. Kia ka ka ma'i e hooinanao ai, m;* k.->Ya Ponkolu keia Poakohi o kel-i pulo ame keia pule oia kau la e kll ai i ka I.ohi paiai jrie ka helu i'a, a liolij hilleki!:'i pnha, a na kela ame neia ma'l ka waiho aku a ka la e mikeinake ai e kii i ka pai, ina ua ohi hat>a oe i ko pai, oka i'a oka Poakoln, o Tc;. lV.aono na la kii, aole e loaa mai ia oo 1 na la e ae, o ke koena pai ai oia ka n*oa loaa mai i ka ina'i, a no ka hetn halokuai aole e ae ia e ohi hapa. O ke kuke ana nau ponoi no e hana i kau a lie like ole ka noho aua ma ka home me ko waho noho ana. A?a k;s Homo na ke kuke, ka haha Alia eliko mo kana i ike ai he'pono, a i o!e na ka luna o ia walii e kuhlkahi aku i i:a moa o liana' a». Aole e hiki ke ato ao a kana mea i makemake ai, he ai' akn i na mea i loaa, koe lna he nia'l nawaliwali loa, e ae ia ana kana mea fc noi alAi ai, VI O na ma 'i mawaho, na lakou no e' hnna i ka lakou mau meaai i kulil-e ai j mo ko lakou makemake, a ike no ka piMi i ka ono, a ma ia ano ua nui no ka poo e noho nei mawahō a!a a nawallwali ahiki ole ke lawel&we i na liaha 0 pono ai, alaila hoi .i ka home, ina h? Vane a wahine paha. F.ia hou, o ka poe e oki ia ana he hnukipila okoa ia, me kolaila poe malnmn ma'i, na hOolako ia mfe n& <rio> liao na pela, na paku makika, na kaa ! hoio no iloko o ka hale, na mea apau I aKi no iloko o ka hale, aole e anu, j aole hoi o wela i ka la na ma'i. No* I laila, ua pololei ka hoike a kuu inakamakn. he aina no ka maha ke kahua nn'i, he mii aku no, aka ua iatoe paha | koia man hooiā aria. A ma ke kolamu elima hapa waena • 01010 ana. O ka lufi he mau wahi wa». knnlua i hana ia me ka noea.u. Ke ae aku nei ka meakakau o ke Kuokoa, a ki mua loa paha keia o keia ano waa 1 hana ia ma ke kahua ma'i nei, he kona mau papa aoao, a he papa ulnnla olalo a he papa na molina. | He mea oiaio haalele iho ka meakakau o Ke Aloha Aina, e lana ana no «a mau wahi kaulua nei, he mea oiaio | ua luu ua mau wahi kaulua nei tia j pilikia ia kekahi wahi e pili ana i ka| iv4i aoao, a ua huki hou ia ua mnu i wahi waa kaulua nei iluna o ke .aia- j hao a ua hSna hou ia iho la I kahi hemahema, a e luu hou akn ana laua mamua o ka puka ana o keia I hoiko i ke Kuok'oa, a ina e ike "hou ia he pilikia no keia mau wāhi waa. -tilol ka mea ino, hana hou ka hiiea inaikal. Eia hou ma ia kolamu elima no nona koia.mau mamalaolelo pene>: InA piiha o koia noeau a i ke au o Kamehameha o ka lilo koke' no ia i adimarala no "M-.hi'kai, a i hnku maluna o na kni han;ijtnnnpa o Kalawao, me Kalaupapa.

Ma Ua hoomaopopo ana a ka mea'<akau o ke Kuokoa ma kekahi ma« namalaolelo, he ku i ka pahenehone t ke iho no ka mea heluhehi o ko Kuo-\-oa. Ma ia kolamu no hapa waena e i i ina, Na Hunahuna Meahou o ke Kahua Ma'i, e oleīo ana, e oluolu mai ka meh'<akau o na hunahuna, aoie me na ma'ea nunui o .T. M. Esq. aka me na maka 'iilii no elike me kuu mau hoa makaainana o Kalaupapa a pela aku, ia ua | ihewa ka mea kakau o Ke Aloha Aina. 'ee h<jikē aku nei ka meakakau o ke Kuokoa a i maopopo ke kaona o ka ->leJo i kuu makamaka, a i ka poe helu'ielu o ke Kuokoa apau. He mea maa mau 1 na maKaainana 6 ':e au kahiko hele aku nei na makaaiiana i kahi o na alii, a haawi ia mai! 'a ka haawina kapa, ai, i'a, a pela aku, i kekahi poe a i kekahi poe hoi aole, i kn iho la ka olelo a ka poe i no*e, Tke ia mai la no kii maka nunui, koe ho la no kii maka liilii, a o ka' lui "hoi puolo no kahi o na lli, hokai -no hoi ua kii maka nunui," pela ka -neakakau meahou o ke Kuokoa i hoooili akii ai penei: Ife nūi ka poe e makemake nei e 'eomo. iiiāi iloko nei e alualu aieu a kahe ka wai i ka maka, he ole ke pi ia mai, o ka huāolelo malaila,. "no, pau iho la rio ia maiaila,'-' a oia ka poe i kapa iā he kii maka liilii, a o kekahi poe hoi, he hawānawana ,wale aku no, e ae iā mai e komo iloko nei O kā huaolelo e loaa māi ana O, yes, a pelā : ho la i loāā ai ka ike ika meakakau 'o ke Kuo"k6ā ; aia kā niaka maika papa oka poe kii mākā hunui. He mea oiaio 'ea ka iiieakakau e hoike nei. Eia nb iloko o ke kahua ma'i he poe e nol nei e. komo mai ka lakou mau kane ā wahine paha, a he ole ke pi ia aku. O ka lono i hoike !a māi i ka meakakau no kā opiopio. Aole he makemake ia o ka poe opiopiō e komo mai, o hanau nui na keiki ma'i leppra, inā lie poe ua elekule, pokole loa pupuu a Hoolei loa noho ana iloko nei, pela paha' kuu mākāinakā māikai i kau āe ai i ka pāpā o kii ihāka lianui. , Aka, aūh'eā oe e kūu makamaka maikai, inā ū'a lil'o iā inau manialaolelo, h hopūnā'olelo okoa paha i meā maikai ole, fe, kālā mai i ka meakakau, a ke unuhi nei āū iā ihāū huaolelo a mamalaolelo, a hopūnāolel'o pāhā ,a ke mihi nei irij, uā lilo ia māū huaoleo hoo-" mak'eaka i.meā e eha ai kou manao, & ria ka Hkku maluna kauā • e malama a e hoopau ae i na manao pono o?e. O na -mamalaolelo i hoike ia maluua he hoohenehenie, inai nana oe ia ina kou manao no ia i ulu ae. Me ke aloha nui no ia oe eJ. M. B. Esq. Kou oialo, S. K. MAIALOHA. Kalawao, Augate 27, 1915.