Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 39, 24 September 1915 — Unuhina o ke Kanawai Munisipala Helu 2 HAKU A HOOKOMOIA E .HON. W. C. ACHI. SEPATEMABA 14, 1915 [ARTICLE]

Unuhina o ke Kanawai Munisipala Helu 2

HAKU A HOOKOMOIA E .HON. W. C. ACHI. SEPATEMABA 14, 1915

HE KANAWAI" E HOOLOLI A E PAKUI ANA 1 KKKAIII MAU PAUKU A MAU MAIIELE-PAUKU O KE POO XIX O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOU ĪA O IIAWAII O KA MAKAHIKI 1910. E hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: Pauku 1. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 1038 o «ft Kanawai x Hoo. ponoi.ono Houia o Hawaii i hilu ai ke heluhohua peuei: • ." Pauku- IQ3B. E komo iloko o ka Papa Lunakiai he Maa ame ehf o kela anie keia pakahi o lakou he mea mana koho no ke Kulanakau , ie n111(' Ka 1 ana i oleloia i ka n.anawa o kona kohoia ana, a he mea mana ,fo ka i «mi ih. ...ala.o o elua n.aKah.k! n.amua koko : "° 2. ioh Ko hoo'oliia m.'. ...a koia ka Panku 1052 o na Kanawai i Hoona kauoha-kanawai ame na olelo hōoliolo apau, a iiana e e ponopono Houia o Hawaii .„a ka pakui ana i.-b.l» ho« n.al.op'! aku o ka imihelē-paiiku 26, i kapaia 2BA, i h.lu ... ke hcl " ia hii "26A E kau, helu a e ohi, a i ole ia e kauolia e kauia, heluia a e onua na anhau maluna o na waiwai paa, waiwai huua ame na Waiwai lewa, ehke nie ia i hoon.aopopoia ma ke Poo XIV o mi Kanawai i Ilooponpoono Houia o HaW pauku 4. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 1663 o na Kanawai 1 Hoo. ponopono Houia o Hawaii i hiki ai ke heluheluia penei: «'Pauku 1663. 11 e Meia, eha mau Lunakiai a he Luna Hooia na Luna Nu 0 ke Kulanakauhale ame Kalana i oleloia, a e koho- lau!a '» lakou W 1 " a poe mana kolio i kunono e koho o ke Kulanakauhale ame Kalana. i oleloia. | P9 5Su 5 Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 1665 o na Kanawai i Hooponopono Houia o llawaii i hiki ai ke heluheluia penei: Kalall!i "Pauku 1665. E paa na Luna Nui apau o ke Kulanakauhale ame Kalana 1 ko lakou mau kulana, koe nae elike me ia i hoomaopopoia ma keia, no eha makahiki ahiki i ke koho pono ia ana jime ka hookupouoia ana o ko lakou maU paXu 6. Kc hoololiia noi .na keia ka Pauku 1666 o na Kanawai i Hoo-. ponopono Houia o Hawaii i hiki ai ke Keluh'eluia lienel:I ienel: TCnlanakauhale "Pauku 1666. E loaa na, keena o na Luna Nui apau o ke Kl^"a^ uha ame Kalana nia kahi i. ku ai o ke aupmu Kulanakauimle ame ala \ a '. wehe hamama ia ko lākou n.au keena pakalu no ka hana i kela. ame keia, la. hana malalo o ke kanawai mai ka hora 8:30 a. m. aluki ī ka hora p. nae tia Poaoiio, a ma ia mau la e yani auanei lakou i ka hola 12 m. • Pauku 7. Ke. hoololiia nei nia keia'ka Pauku 16vl o na Kanawai ī Hoopouopono Ilouia o llawaii i hiki ai ke heluhelma penei:. . TCijl „ t1 , 1 "Pauku i671. Ma ka inea e pili ana ī na Luna Nui apau o ke Kulana. kauliale aihe' Kalpna, ina no ini kohoia a ua 'hookohuia ua niau luan nui la me ke koe o na lala p ka Papa Lunakiai ame k>i Meia, e aponoia ka lawa kupouo o ka bona o kela ame keia luna nui e kft.Papa_LunaJtiai.Na kekahi Lunakanawai o ka Al.a llookolokolo Kaapuni Ekalu e hoapono i ka Jawa kunono 'o na bona o na lala o ka Pap'a Lunakiai ame ko ka Meia. Pauku 8. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 1672 o na 1 Hooponopono Hpuia o Hawaii i hiki ai ke helulieluia penei: Tf ll i n „, l "Pauku 1672. E hoahuia na hona apau me ka Luna Ilooia o ke Kulana. kauhale ame Kalana, koe nae ko ka Luna Hooia, e hoah.uia ia ine ka Meia. Pauku 9. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 16/4 o na Kauawai ī Hoo ponpppno. Houia o Hawaii i hiki ai ke heluheluia penei: "Pauku 1674. penei malalo iho ka huina (lala o īia bona o n f iiui o ke Kulanakauhale ame Kalana: Meia, Umi Tausam Dala ($10,U00.00); na Lala o ka Papa Lunkiai, Umi Tausani Dala ($10,000.00) pakahi; a o ko ka Luna Ilooia, Iwakalua Tausani Dala ($20,000.00)." . . Pauku 10. Ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 1678 o na Kanawai ī Hoo ponopono Houia 'o Hawaii i hiki ai ke he'.uUeluia penei: "Pauku 3678. Pj ukuia mailoko ae o ka Waihona o ke Kulanakauhale ame Kalana na uku o na luna nui lehulehu o ke Kulankauhale ame Kalana 1 ame keia nialama .ina ke ana uku penei: Me i a ..$3600.00 no ka makahiki; Lala'o' ka Papa Lunaiuai 3000.00" no ka makahii; Luna Il'ooia. 3000.00 no ka makahiki." Pauku 11. Ma keia ke hoololiia iiei na Pauku 1679 ahiki aleu a e kome pu aiia ka Pauku 1688 .0 na Kanawai i Jlooponopono Hoiiia o Hawaii ī hiki ai i na mana, na hana, na kuleana, na hooiionopono ame na hana i hoakakaia ma ua mau pauku la.i oleloia na ke Kakauolelo Kulauakauhale aine Kalana e lawelawe, nia keia hope aku e lawelaweia aku no ia e ke Kaliauolelo a ka ! : ' Pauktt'l2.- ! "'Ma keia ke lioololiia nel ka PaukU 1701 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii i hiki ai ke heluheluia penei: . -<fC Pauku 1701. E loaa no a e paa ka I'apa Lunakiai a e hooko aku īa Pa'pa aine kona mau lala i na mana ame na hana apau a ka inana kaukariawai ame ka mana hookolokolo i loaa, e paaia nei a e hookoia nei i keia manaWa e ka Meia, ka papa Lunakiai, ka Puuku, ka Loio Kulanakauhale ame Kalana, ke Kakauolelo Kulanakauhale ame Kalana, ka Maka; Nui ame na Luna Nui e ae apau inalalo o ke Kulanakauhale ame Kalāna, ina paha ua a ua hookohuia lakou malalo o na olelo hoakaka-o ke Poi XIX o na Kanawai i lloo]>onopono ilouia o Hawaii. "E maheleheleia na mana, ke kuleana anie na hana-a mana hooko a hooponopono iloko o ke Kulanakauhale o ame Kalan.a iloko a iwaena o elima n.au oihana> elike penei malalo iho: 1. Oihana o na Hana a ka Lehulehu. 2. Oihana o na Buke Helu ame Waiwai. • 3. Oihana Kanawai a lloomjihihia. , 4. Ōihana o na Hana Aupuni līou. 5. Oihana Ola ame Kula.-'' ' Pailku 13. Ke hoploliia nei ma keia ka Pauku 1702 o na Kanawai i Hopponopono Houia o llawaii i liiki ai ke heluheluia peuei: " Pauku 1702. E loa'a a e hooko aku no ka Meia i na mana apau a c lawelawe aku i na hanrt apau i hoomaopopoia a i hoakaleaia ma ke kanawal. a i 'ole ia, ma na kauoha-kanawai o ke Kulanakauhale ame Kalana, e ku.e ole ana me na olelo o keia poo. "E li.lo ka Meia i Luna Nui no ka Oihana o na Hana a ka Lehulehu, a ma ia'ano e kaa iaia ka hoomalu ame ka nana ana xna ke. ano pili laula i na oihana .ame na keeua apau o ke Aupuiii Kuhinakauhale ame Kalaiia;_oia.no I ka liiiia liOoko nui a hope o ke Kulanakauhale anie Kalana, a e noho hoomalu j oia ma na halawai a ka e kakauinoa. oia i na kauoha kanawai ame na olelo hooholo apau i hooholoia e ka Papa. " E kakauinoa oia i na palapala a.elike apau nia ka aoao o ke Kulanakauhale ame Kalana, a iain ka hoomulu ame ke kauoha ana aku e hoomakaukauia a e paiia na hoike waiwai ame na hoik.e i kauohaia ma ke kanawai, a i ple ia ma ke kaiioha-kanawai, a i ole ia ma ka olelo hooholo a ka Papa. "Mamuli o ke kaawale ana aku, a i ole ia mamuli o ka hiki ole ana i kekahi o na iunakiai ke lawelawe i kana hana, e hooko aku ka Meia no ka īnanawa ma ka noho hooiiiAlu ana maluiia ka oihana e paaia ana e ia lunakiai. "īaia ka hoomalu ame ka hooponopono.. ana o na wahi hoomaha o ka lehulehu, na kahua paani, na. kahua hoonanea ftme na wahi auau o ka leliulehu m'alalo a e onaia ana e ke Kulanakauhale ame Kalaiia, a pela pu> mei na holoholpna, na holoholona laka, na mea-kanu ulu, na kumulaau ame na opulaau iloko o ia mau walii; iaia ka lioomalu ana o ka puali puhiolie, ame na luna nui ame na lin.ahana apau, e l.ui pii aua me na makai e hoohanaia ana maloko a ma-o a inaauei o ia inau wahi hoomaha, kahua paani, kahua hoonanea ame na walii auau o ka lehulehn, ame na waiwai apau o*ia mau wahi i' haiia, a i ole ia i malamaia 'a i hoohanaia no ia mau wahi. "laia ka hoomalu ame ka hooponopono ana o na liale oiliana anie na kahua 0 ke Aupuni Kulānakauhale ame Kakina, ame na waiwai okoa ae apau o ke Kulanakauhale ame Kalana i hooiilo oje ia ma kekahi ano e aie ma ke kanawai a kauoha-kanawai paha. Taia ka hooinalu ame ka hooponopono ana o na wahi hoomaha i hanaia ma na alanui i hoouluia me na laau, ma na alanui kulanakauhale a ma na alahele apau. "laia ka hoomalu me ka hooponopono ana o ka hppmaeniae hpu ana, hpo. mau, hoomalamalama an\e ka malama ana o na wahi hoomaha, na kahua paani ame na kahua hoonanea apau i oleloia, a pela pu me. na hale maloko a maluna iho. "Aia no iaia ke kuleana o ka hooko ana i ke kanawai ame na kauOhakanawai e pili aua i na hoomaemae īiou ana aiue ka īiialama ana i na wahi hoom'alia o na alanui kulanakauhale ame ke kanu a poke ana i na kumulaau maloko o' laila. . * . , "E loaa no! iaia ke kokua ana mai ke Ana-aina amo ka oihana ana-aina mai elike me ke kupono no ke ana, hoomaemae, a np ka hoomaemae ana ma kekahi ano e ae i na wahi h.oo>naha ame na kahua e ae o ka lehulehu, ! a ma ke iīoi ana e loaa no. auanei ke kokua ana mai na luna nui ame na i oihana e ae o ke Kulanakauhale ame Kalana. "E hookohu no.auanei.oia i kakauolelo nana, a oia no ke Kakauolelo o ka Papa, a e loaa no iaia ka uku tna kei ana uku o Elua Tausani Elima Haneri t)ala no ka inakahiki, e ukuia i kela ame keia malania, a e paa oia ia kulana elike me ka oluolu o ka Meia; a e lawelawe pu oia i-na hana, na mana, na kuleana, na hooponopono apie na hana e ae no apau i pili mamua akn nei me .ke kulana o ke Kakauolelp Kulanakauhale ame Kalana, koe nae elike mē ia 1 "hoakakaia nia keia kanawai." P*uku 14. K.e hoololiia nei ma keia ka Pauku 1703 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii ai ke heluheluia 'penei: "Pauku 1703. E kohoia hopkahi p na Lunakiai i Luna Nui np ka Oihana o na Buke Helu ame Waiwai, a naiia p hoomalu a e. hooponopono i na buke helu ame na moolelo apau o ke Kulanakauhale ame Kalana, ame na luna nui, na papa, a i ole ua oihana apau i kauoliaia e malaina a e haua i mau buke helu, mau moolelo a i mau hoilee. " E kauoha oia e malamaia īia buke helu ame na moolelo kupono a e hanaia na hoike kupono. " "Nana e kau, helu a e ohi, a e k/uiohii e kauia, heluia a e ohiia na aiiliau apau ina ia 110 ka waiwai paa, waiwai liuiia a i .ole no ka waiwai lewa, pela pu ua uku laikini, uku hoolimalima, a i ole na dala e ae apau i aieia i ke Kulanakauhale āme Kala'na. • "Nans e hoike i ka Papa ina he'liaule hope kekahi ma ka liana ana i na

hoike a i ole ma ka uku ana i na dala i aieia i ke Kulanakauhale ame Kalana, me kekahi mau noi e pili ana no ia mau mea elike me kana i maoao ai he kupono. ' . "E ipaheleheleia a e hoopiliia me ka Oihana o na Buke Helu ame Waiwai ka puuku, luna helu, hope luna heln, na poe ohi auhau wai, na poe ohi auhau Jawc mea pelapela, na poe ohi auhau lawe opala, na poe ohi uku laikini, ame ko lakou mau keena hana pakahi a mau oihana malalō aku (buro) a mau oihana paha, pela pū. me na poe lawelawe hana apau maloko olaila a me na poe malamā buke .apad a malama buke helu, a e kaa lakou malalo o ka hooponopono ame ka hoomalu anā a ka Luna Nui o ia Oihana. "E lilo ia lunakiai e noho hoomalu ana maluna o ka Oihana o na Buke llelu aine Waiwai i Hope, Pereßidena no ka Papa, a i ke kaawale ana aku o ka Meia a hiki ole paha ;ke lawelawe hana, e noho luna hoomalu oia no ka Papa a e lawelawe i na h'ana maa jmau apau a ka. Meia a Poo hoi o ka Oihana 0 na Hana a ka Lehulehu. M Pauku 15. Ke hooldliia oiei nta keia ka Pauku 1704 ona Kanawai i lloononopono. Houia o Hawaii. i hiki ai ke hieluheluia penei: "Pauku 1704. E koh'ōi'ā hookalil o na Luniakiai i Luna Nui no. ka Oihana Kanawai 'ime Hoomaluhia.- ; "K' niaheleheleia a e hoopiliia me ka Oihana Kanawai ame HoomaUihia ka Loio Kulauakauhale ame Kalana,' kona mau hope'ame na poe lawelawe liana maloko o kona k6ena, ame na buke ame na waiwai e ae apau, a i ole ia iia lako oihana e lioohanaia ana maloko o ia oihana; ka Makai Nui, na Hope Makai Nui ame ka Oihanā Makai, ame na makai apau, na alii makai, ka 'iiakai wahine, ka luna pa; aupuni,'ame na poe lawelawe hana apau maloko o i 'aila, na ,hale hoolulu o na niakāi, na liale hoopaahao, na waiwai ame na lako | paa hana apau, me ke komo pV ana 'o ke kaa halillali o ria poe nia'i o ke Kulanakauhale āme Kalana ē'haohaiiaia nei iloko o ka oihana makai i oleloia; ke Poo o ka ; Oihaina : Kinai A;hi ame ka Oihana Kinai Ahi, ame na poe kinai ahi, na alii kinai.ahi, ame na poe lawolawe hana apau ma.loko olaila, ame na hale hoolulu o na pee kinai ahi, na waiwai ame na lako paa hana. apau o lioohanaia nei iloko o ka oihana kinai ahi i oleloia; k# oihāna uwila hoike pauahi a kahea makai, ame na waiwai me na lako paa hana apau e pili ana : a oihana. "E kaa malalo o ka Luiia Nui o ka Oihana Kanawai ame Hoomalu ka hoomaluhia, ka hooponopono ame ke kauoha ana i na liina nui amo na poe awelawe -hana apau i hoonohpia ma nā oihana i oleloia, a pela pu me na hale, ia waiwai ame na lako paa hana apau i oleloia. "laia ke kuleana o ke, kuai i na ; kaa otomobilej lio,. pono paahana, buke ame na lakō oihana āpau o na oihana i oieloia, a i ole ia o ria keena ame īa oihana i hoopiliia aku me uā inau oihana la, malalo rio nae o ria rula, a i ole na hQopo no P ono ana a ka buro kuai lako. īaia ka hoomalu ana aku mauna o nā hana kukulu a hoomaemae ō na hale apau i hoopiliia me ua mau oihana la, a ma ke npi ana e loaa no auanei ke kokua no loko o ia mau oiliana inai'na luna nui ame na oihana e ae'o ke Kulanakauhale ame Kalana." Pauku 16. Ke h'o'ololiia nei ma keia ka pauku 1705 o na l\anawai i 1100-. •>onopono Houia o Hawaii i'hiki ai'ke helulieluia penei: "Pauku 1705. E kohoia hookahi o na Lunakiai i Luna Nui o na Hana A.uj>uni llou, a e lbaa hoiiaiaka, mana ame ka hoomalu ana maluna o na 'iana aupuni hou apau, ka hoomāemae, pipi-wai ame ka ,liana hou ana o r.a ilaiiui kulailakauhale, ria ala olowi,'nā alaloa ame na wahi oka lehulehu, ke luikulu holookoa anā, hanā me ke'kapili hou ana o na hana hoomaemae alānui ipau, ka uhau pohakuv ana, kā liooh\oc paepae ana,' na alahele ohe a>ve pelapela, na ohe.'.wai, na alahakā, na alahaka pohal^u, 4 na ohe lawe wai iā, ame na.liana aupuni hou. apau, amo ko lakou hoomaeiiiae ho.u ia ana, leoe īae elike me ia i hoakakaia nia kekāhi ano e ae ma ke kanawai. "Nana e apono aku i iia kōhō waiwai io a ke Ana-aina, e hanaia ai paha ' kela aine keia-manawa no : ria lilo o k 'hana, elike me kōna nee ana imūa, a > noi aku i ka Papa no kaiaeia o ka hāna i hanaia, a i ole ia liana hoomaemae laha i hanaia, ke pau i ka hookoia clil:e me ka aelike, a e lawelawe aku hoi na liana e ae elike auaiiei me ia i kauohaia ma lee a olelo 'iooholo paha. "E kaa no iaia ka hoomalu, hooponopono ame ke kauoha ana. no ka hoonalamalama ana i na alanui kulariak:iuliale, na ala liilii^. na ala olowi, na alaloa ame na alanui, ka hoomalu ana o na wahi o ka lehulehu, na alahaka >ohaku, ria ala malalo o ka ili honua, ame na hale i halawai ole ia ma kekahi mo e ae i\ia ke kanawai. "īaia ka hooinalu ana o na pono waj ame na pani-wai apau, na lua hoo. I 'eio wai, lua wai mapuna, lua wai aniani, ohe wai, ohe <lawe pelapela, pono ;jaahana uwila, ohe lawe wai ua, pou-kukui, ipu.kukui, kukui hoomalamalama. ime ha waiwai apau, mai kaWaiwai paa a i ka Waiwai lewa, i pili aku i na lihana alanui, wai, lawe pelapela ame uwila iloko o ke Kulanakauhale ame Kalana. lata no ka mana o ka hooko ana aku i na olelo ana o ke kanawai e >ili ana i ke akeakea alanui, na pāpa kapai pepa hoolaha ame na mea e aē 1 ku-e i ke kanawai a paha a ka Papa. Īaia 110 ka hoomalu ma aku maluna o na hana imi pomaikai apau o ka lehulehu ame na poe apau i āhahui i hoohuiia j»aha e haawi ana i na hana iloko o ke Kulanakauhale ime Kalana, a i ole iloko o ke Teritore, a i ole ilokō o Amerika Huipuia, a lana e hoike aku i ka Papa a i kekahi luna riui. kupono e ae i kekahi haule ope ana o nā poe i oleloia a āhahui i hoohuiia pajia e hookp i lea hana, a i >le ia e nana pono i na kauoha a i na kumu o kā pono kaokoa.# aelike a hoopaa īna malalo aku o laila i hoohanaia ai ia oihana imi pomaikai. "E maheleheleiā a e»Ji'oopiliia me'ka Oihana o na HanaiAupuni Hou lc,e \na.aina ame ka. oihana ana-aina, atrie ~na poe īawelawe hana āpau ma.loko ilaila; ka luna iiui'o ka 6ihana ame ka' oihana wai, am<* pa .poe lawelawe hana apau maloko dlftila-;'"ka luna hui o lea oihana lawe pelapela ame ka oihana awe pelapela, ame na ,poc lawelawe h?sna apau maloko olail.a; na luna alanui nne ka oihanā hana alanui, ame na poe lawelawe hana apau maloko olaiia;>a luna nana apau malalo o na oihana apau, ame na luna nui a poe lawelawe lana e ae apau e hoohanaia ana ma nā hana pili i ua oihana la i oleloia, a e ;aa aku no malalo o ka hoomalu ame l:a hooponopono ka luna nui o iā »ihana." Pauku 17. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 1706 o na Kanawāi i Hoplonopono Houia o Hawaii i hiki ai ke heīuhelUia penei: "Pauku 5706. E kohoia hookaM o na Lunakiai i Luna Nui no ka Oihana }la ame Kula, a e kaa 'iaia ka lioomalu ame ka mana maluna'o ka luna nm p .<a 'oihana ohi opala, ka oihana 6hi opala, ka luna hoohana, kakauolelo la poe lawelawe hana maloko olaila, aiiie na hale hoahu lako hana bpala v;kaīua lu opala, pa ilina, kaa, lio, otomobile, palau, lako liana, waiwai amd na >ono paahaiia apau e hoohanaia nei ma' ka oihana ohi opala i ole'loia^, "Oia no ka luna lioomalu o ka Pa]>a Ola kuloko o ke Kulanakauhale'ame <alana, a e loaa jno iaia na mana apau a e hooko aku hoi i na hāna apaū e •nli ana i ka Papa Lunakiai, elike me ia i kauohaia i keia wa! a mā kei» ,īnua īku ma na kanawai o ke Teritore, ame na kauoha-kanawai o ke Kula/iakauialc ame Kalanā. "E maheleheleia a e haawiia i ka Oihana Oīa ame Kula na haua apau e 'nili ana i na lako mea ai ame ke kulaua ola o ke Kulanakauhale aflhe Kaana, me ke koe o'na mea e pili ana i ria poe ma'i lepera, na ma'i'lele ame ka .oomalu ana e kulike aiia me n& olelo ana o ke kanawai ma ia mau mea. "E kaa iaia ka hoomalu ame ka hooponopono ana mallina. o ke kauka r \u.Ianakauhale ame Kalana, na luna ola, makai ola, poe hapiiku mea/pelapela, 19. luna iiana ola ame na luna e ae apau e pili ana i na hāna malaaia ola, 1 'iookaawale a i haawi ole ia ma.ke kauawai a kauoha.kanawa,i paiha/i kekahi >ihana okoa āku, ma keia ke hōokaawale a ke haawiia akn i ka oihana , 'la ame kula. ' • . t " E maheleheleia a. Oihoopiliia me ka Oiliana Ola ame Kula na kula aupuni uoko o ke Kylanakau.hale aine Kalana, me ke koe o na Kula Hanalima o na ;{&kikanē ame riā K.aikaināhine, ke Kula Kiekie o McKinley,' n& kpla no na ieeiki a'kā pōe ma'i lepeiā, ā'me ke Kula .Ao I£umu, āme ka'oihaua kula, Uike me ia e pili ana-i ko kē' Kulanakauhale anie Kālajia, ame na kumu \uJa, makai kula, liina, luna nana, amē n a poe lāwelawō hana.apai; maloko 0 aila, ame. na kahua kula, hale, wai\vai ame na pono p&ahana 'apau e hooha* :iaia ana iloko o ka oihana kula i oleloia." ' Pauku 18. Ke Ho6loliia nei ina keia ka Pauku 1756 0 na Kanawai i Hoo>onopono Houia o Hawāii i ! iiiki ai ke heluheluia penei: "Pauku 1756. Na ka<lunā nui o kela ame keia oihana pakahi e hoo•īoho a e hoopau auanei ma.-.kpna makomake i na poo o na buro iloko 0 kana >ihana, a na. lakou no auanei e hponoho a e' hoopau mā ;; ko lakou makemake iho i na li.ope', kakāuolelo', kokua, āme nā poe lawelawe' halia maloko o ia buro, a e hookaawaleia 'iiō aiianei Ho *akou uku 'e ka papa' lunakiai. |. "E hiki ho' auanei V kekahi ona li\nakiai ehā ke hōonoho a hoopau [ ma kona makemake iho i leekahi hope oloko o kana oihana iho; ina nae hoi, [ aole ktt papa liinakiai e līopkaawale i kekahi haawina i'oi ole mamua o Hookahi Haneri Dala.lno 'ka mahina no ka uku 0 ua-hopo la mai ka waiiiona mai 0 ke Kulānakāuhāle• ame Kalana." . - I Pailku 19. Ma keia ke lioopā\i loa ia nei na kanawai aine īui mahele kanawai e ku-e ana me na hoakaka ana o keia kanawai. ! Paiiku. 20. ,E mana keia kanawai mai a maliope ihp okala 0 kona hoaponoia ana.