Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 39, 24 September 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

'ile hana hikf anei ia ke hooko. ia, ka hoopuka ole ia maloko o na nupe'pa?" t i : . "Ma ko ; u mailaO, he h'anā maalahi*wale Ao ia, a he kakaikahi ioa ka poe.e ike ana i kēia m'ea/" f ' , •' ' ' O keia no ka papahanā. ,a ' ,o ka hoolala anā ma ka po aku i hala, a na keia -mua aku auanei e hoike mai i ka pololei o na mea a ua mati keonimana n.ei o ka hoolalau ana, me ka lilo ole hoi o kela mare ia'anai \ meā hooleaulana aku ia Caladi inuia o ka rehulehu. ; ! ' '»■ Ma kekahi la mai, hele okoa' aku fa o 'M/. ē huli ia E\-aleka ma ka hokele i m.aa iaia i ka noho i na manawa mamua aku, hoike ia mai la iaia nei, ua haalele kahiko mai ua o Evaleka i kela hokele, he elua pule mamua .aku o kela hooko ia ana o ka mare, mahope koke mai no o ka po a lakou o ka hele ana i ka nana keaka, a mahope mai ka loaa ana o ka ike ia Kamihele ma, eia ka ua hoi aku o Eva!eka a noho ma kekahi • wahi taona uuku, he mau mile ke kaawale mai ke kulanakauhale aku, a malaila oia kahi i hoolala ai-i kana papahana no ka hoohoka ana aku ia Geofere, aole e mare aku ia Cala<li. Ma keja ;jku a Evaleka i ka hoine o Mr. Kamihele, ua holo jK)lolei aku. lā 6ij» /io kekahi ; hokele kokoke, a malaila oia i pee ai iaia iho, mai kaiike wale ia ak\t e,ka poe i iaia, me kona noonoo pu rna no hōi, 'no ika hiki 'iaia'ke koi'ak&i kona kuleana maluna o Caladi ame ka ole: 1 ' r \ 1 ,' Mal-ope, naje,,o.koiiā ?kahele;'iaha, me h\nica'la, kau 'mai la pa inea aj)au imwa.o ma^ka,,,nic |<a moaekaka loā, aole e hiki iaia ke koi ?jku/e lilo. mai. o ; mar t e, rtfnā, a pela hoi kn hiki ole ke kP'kānāi'hoapii ma ke kanawai uno ka> mfe v a ; ina e ikeia ae ana kana" īnau WoOlālk «l; : 'itiā ka;"iKoohoka ana aku ia (ieofere, jiple e t3£latli e ā'na i ko lhuq mareia ana i mea ' \ "He keu maoli aku no a ka nui o ko'u 1010, e noho hamau loa ia no e au.' me ke kamailio ole, ahiki i ko maua kau ana maluna o ke knnahi, ina ua kaa ka lanakila ma ko'u aoao eia ka e lilo ana ko'u niau luhi, i yiea ole loa, a e. poho ma'uwale ana hoi ka'u niau dala mahuahua o ka hoolilo ana aku no kela hana,'" i noke wale ae ai no o Evaleka i ke kamailio, eia nae ua hele oia a piha loa i ka huhu ia Geofere, mē ka hoohiki ana iho, e ku aku ana no oia a paio imua o ka aha hookolokolo, ina e hookomoia ae ana he hoopii oki mare, o kona makemake wale no, e hookaawale mau ia Geofere. mai ka lawe mai ia Calani i wahine nana. Ō kela haule ana o Caladi ame Geofere, no ka huā huakai no, Euro]>a, aole no ia i lilo i miea hookahaha aku i ko laua mau hoaloha, a ua manaoio lakou, he. kumu maikai io 'no ka holo ole ana O ka paa mare ooio, mamuli o ka ma'i o ka wahine. me ko lnkou mahu'i ole, i ke kumu nui o ka loaa ana o kela haawina ano e ia Caladi. Maniuli e ke kauoha a ke kauka, aole he ae ia o na hoaloha, e liele mai e ike ia Caladi, a oiai he mea maa no ia iwaena o ka pohai 0 ka poe hanohano, aole no ia i lilo i kuniu e hoopioloke ia aku ai o ko lakou noonoo, nolaila, ua noho kokoolua wale no ka makuahine, me kana kaikamahine ma ka hale, oiai hoi o Geofere ame I<amibele, i haia aku ai ma ka laua huakai no ka Hema, no ka hui pu ana me Konela Mapelakona, a e koi aku hoi e hoike mai i ka moolelo piha o ko Geofere hanau ia ana mai. O Geofere hōokahi no ke hele ana ma kela huakai, eia nae mamuli o ka makee o Mr. Kamihele no ka pono o ka opio, ka mea ana 1 lawe mai ai- he' keiki ponoi nana, ua makemake no oia e hoea kino, a e iolie i ke kamailio niai ō Konela Mapelakona, i ka moolelo o ka \valTine. nana i hanau mai ia Geofere, a ina he waiwai kekāhi o kela makuahine, alaila he kuleana ko uā o Mr. Kamihele, e lawe mai ai i ka liooponopono ana o kela waiwai. malalo o kona malu. t Ma ka auwina la, o ke kolu o ka la, mai ko laua manawa o ka haalele ana iho ia. Burukalina, ua hoea aku la na kamahele ma Rikimona. a i ka ninaninau ana i ka home o Konela Mapelakona, i hoikeia mai ai ka lohe ia laua nei. he mau mile ka mamao o ka home o ua kanaka hanohano nei, mai ke kulanakauhale aku, nolaila na kekahi f hoolimalima i lawe aku ia laua nei m.e ka nui no nae o lea liana ko liua huli ana ahiki i ka ae āna mai o kekahi kanaka e hoomanawanui aku i kela po, me ka nana ole ae i ka ukele o ke alanui. L'a helē po.lioi a ka ( hora ehiku o kela po, lioea aku la ke kaa mpimia' poiio o ka 'puka' o' ka' ii(imi Kofrēla s 'Mapēlakoria/ He kauwa Paele ka'meā (J 3 WeV f aha , 'ma i i , 'iwāto o! kā hālē.''a i ninau aku ai o"Mf. KaniiU&ld'' iita' aiw no o .Konela:- Mapelakona: ;iloko, ia \ra i ae mai -ai -i*e kai|wa»;meike -kpi 8 ana..ti}ai..ia,-,lat\a ,n<2i ,e .kpnip aku īloko, 9 ko 'iaua l^aku K l£ :i no u hpi ia aku la noloko <\ kekaiii hale .qanj, a,,n]alokp t o ke keelia hookipa 'nui i hoonoho ia iho ai hua mi. a kakau iho la o "Mr:' tCaitiifeele i ko laiia mau inoa ma'hina o kekaīii Kamihele ame kana keiki, me lsa haawi ana ak\i i ke kauwa; e lā\ve akil a haawi i kona hqkti. ; . , .He elim» minuke o ke-kakaili <ana iho o Kamihele mā, oiai nae, ua hele laua a piha loa me ka ; naukj, piU mai la o Konela Mapelakona, mniloko mai o. kekahi ( rumi- . ... , He kanaka kino loihi o onela Mapelākoiia, me na ihaka' kuiō, he hiehie nae kona kulana, elike me ke ano i na aliikoa. Ia ike ana aku a Geofere i ua kanaka la, ia wa i hikilele ae ai oia, no ka mea o kokanaka hookahi no keia o ke kamailio pu ana me ia maloko o ka a i holo mahuka ai mai iaia aku, me ke kakali ole ahiki i ka wa a laua i aelike ai, no ke kamailio pu ana maloko o ka hok'ele. "Ea, malihini wale olua o ka hoea ana mai nei i keia po," wahi n Konela Mapelakona, me ka haawi ana mai i kona lima imua o Mr, KamilK-le. "Hauoli maoli au' i ka halawai ana Vne oe," a eu mai la no hOi»o Mr. Kamihele, me ka puili ana ae o na lima o ua mau kanaka nei.' Aia no 0 Geofere kenoho la uia kekahi noho, ma ka- akau aku o Mr. Kainihele, a ia alāwii a'na'aku"a Konelā Mapelākoiiā, ā ike iaia, V»ahola ae la ka minoaka ma kona māu papalina, a i mai la: "Ea. inai heā hoi be o ka haule aiiā mai e Evaleka, a hoea ana o<? i keia po, me ka maopopo; mtia ole ? E manao ana ka hoi au. aia rn> oe i ke luakaha la me na kajkamahine. huapala o Nu Ioka!" Mamua o ka loaa : he manawā ia. Geofere e pane aku ai. ua kai e ae la ia.Mr, Kainihele ke kamailio ana, i kā i ana aku: "Ua kuhihewa oe e kuu Konēla inaikai, aole keia o Evaleka. aka o ka'u keiki kena, a o maua like riiāi la"tio 6 ka hoea anā mai lā) i keia po. 0 'kā iroa o keia kanaka opio. oia o Geofere Dale Kamihele." - ' Elike me ka anapu ana. a ka uwila, pela ilio la no ka hikiwawe o ka loli ano e ana ae o ka helehelena o Konelā Mapelakona, a ke nana aHi i->ia i kela wa. ua haalele māi ke ola i kona kinoi k<t haka pono loa la hoi kana nana ana malf»a o ke kanaka opio: me ka maopopo ole o kāna mea e nāne ae ai'. oiai ua hookaliaha loa ia aku o'a. mamua o ka mea hiki iaia ke hoomaopopo. " Me ka hikaka. i kikihi aku ai o Konela Mapelakona, a noho iho lā vr»ahma o kekahi noho, palulu ae la i na lima. ma kona mau maka, a kulou iho la no hoi ke poo ilalo. me ka hooho ana ae i keia mau ohlo: "O keia no ka mea a'u *' hopohopo lo.i ai. ua hoea mai nae 1 -ka manawa e hiki ole ai iā'u ke alo ae. nolaila e halawai no au he a!o a he alo, me ka hoao ,oie e huna ia'u iho.". _ Ua nohoalii iho la ke anoano eehia kela keena no kekahi mau minuke no ka n^ea v aia JvaJe no ke poo o Mr. Kamihele ilalo

kahi i kulou ai, me he mea la, ua hoopoina loa oia no ka hoea ana aku o kekahi mau malihini. a ua kaa ma ka aoao o Mr. Kamihele ka hoohēle hou ana aku i na kamailio ana: • "Auhea oe e Konela Mapelakona, o keia kanaka opio e nolio nei ma kuu aoao, he keiki oia na u, mamuli o ka hookama ia ana; a mamuli o ka loaa ana o kekahi mauhooiaio. ma ka ulia laki, o oe kona makuakane ponoi, pela maua i hoea mai la i keia po, no ka lohe ana i ka moolelo pololei, mai kou w r aha ponoi mai ,ina paha, he koko i o tkou e holo nei iloko ona." Noho pono aku la o Konela Mapelakona iluna, me ke kau pono ana mai o kana nana ana maluna o ke kanaka opio, alaila alawa mai la ma kahi a Mr. Kāmihele e noho aku āri'a, me na' ; maka i hele a hulili 1 ka hiihii, 'me he mea la ?/ aia oia ke ku lā imuā'' o kona enemi ino loa :* eia nae ua pāne mai la no oia me ka' leo oluoltf: "Imua'ōii a imua o na lani, ke hoike aku nei au i ka mea oiaio loa; o ka makiiāhi'ne naha i hoohua mai i keia opio, O'.ka'u wahine ihua ia o ka mare ana, ; oia o Ane Dale, a o keia opio, o kau keiki poiioi no ia, a keiki hoi na kaua," me ka haawi ana mai i kona lima akau imua 0 Geofere. ! MOKUNA XLII. jr ! Ua liiki ole ia -Mr. Kamihele ke pane koke ; mai,: i kau a. mea, o ka piha i ke kahaha. no keia pane pololei loa ; mai ihnKonela Mapela-. kona aku, 'ka mea ana o ka moeuhane mua ole 'ana,- pela iho la ka. 1 maalahi ame ka holopono.o ka laua huakai, a ke noho hoolai wale |la no oia. oiai hoi o C,eofere, i ku mai ai iluna. me ka puliki ana mai i i ka lima'o Konela Mapelakona, me ka pane ana aku i keia mau olelo: "Aole e liiki ia'u ke kaohi ilio, i ka liaawi ana aku i ka'u mau mahalo' he nui ia oe. no kela mau huaolelo au o ka hoopuka ana mai nei, e hoolilo ana ia'u i kanaka hauoli hookahi maluna iho o ka honua." Puliki ilio la no hoi o Koneh Manel-kon.-» i ka l-'ma o kana'keiki, a me na wāimaka e hoopulu ana i kmn mnn lihilihi, i pane mai ai oia: "O, e Geofere," wahi ana me'ka leo haalulu. "O oe ke keiki a kuu Ane alolia," a no ka hiki ole iaia ke uumi hou iho \ ka nui o kona aloha i kana wahine I mua loa. ame ke keiki a laua, ua hookuu mai la oia i kona mau waimaka e hoopulu i kona mau papalina. No kekahi 'mau minuke, aole e hiki i ua o Konela Mapelakona ke kamailio mai, a ke hooikaika la oia e uumi i kona mau manao uluku. a i ka ma-o ana ae o na kipona ikiki o ke< aloha keiki,. ame ;; ke aloliā" wah'ine, ia wa i nana hou mai ai i na maka o> Geofere, ke mau lā no hoi ka-puliki ana i kona lima, alaila i mai la: ~ • "Ua like loa īpaoli no oe Evaleka, ka lua q< ka'u. mau keiki! Ua kuhihewa loa■ au, i'au o ke komo ana mai nei, oia la oe. "Aole keia.o ka manawa mim loa o kon kuhihewa ana, ke. hoo-. manao ia no anei'.oe,' i ko kaua .halawai mua.anā?" . . 1 , , I, "Ke hoomanao.nei no au, a e huikala ,mai .oe, e .119. ka hewa au i hana aku ai ia.oe, a pela hoi me ; ke kpniu hpoko, ole ana i ka hoohiki No keia halawai hou ana iho la nae o kana. aole a'u mea e a.e e hana ai, o ke apo wale mai 110 ia oe, elike me 'ka hana a ka makua i ke keiki. "Mamua o ko kakou hnoluana ana iho, e wehe mua i na kuka loloa e olua. alaila hoolohe aku au i kou.moolelo e .Geofere, kou hooka'ma ia ana e keia keonimana, oiai hoi au e hoao ana .e hoopau ae i ko'll mau manao pihoihoi. Pehea, ua ai anei ko olua aina ahiahi? E kauoha ae anei au i na knuwa i mau meaai na olua?" I Hooia aku la o Mr. Kamihele. ua ai no ko laua aina ahiahi, ia laua ! \ haalele aku ai i ke kulanakauhale o Rikimona, aka wehe ae la nae | laua i ko laua mau kuka pumehana, alaila noho nui iho la, me ka hooinaka koke ana aku o Geofere, e kamailio i kona moolelo, ua hele hoi kona mau maka a lamalama i kau a mea o ka olioli, me he mea la, ua auhee lon aku na ano maikai ole apau mai i ka hooko ia ana maluna ona ame Caladi. | Hoike aku la oia imua o kona mau makuakane, i na mea apau ana i lohe ai mai ia Keaka ame Magere aku, kona mau kahu hanai, kona halawai pu ana me laua ma ke ano kupaianaha loa, iaia e hookolo ana mahope o ka meheu o kona makuakane ; kona loaa ana ia Mr. Kamihele ma na alanui o Nu loka ma ke ano keiki eepa, kona lapaau ia ana ahiki i kona ola ana malalo o ka lokomaikai o Mr. Kamihele, kona hookāma ia ana, ame ka loaa ana hauoli iaia, me kela ohana. O na mea wale 110 ua o Geofere;.o ka hoike ole ana ae, o ia no na mea e pili ana i na hana a Evaleka, o lilo auaneHa i kumu e hookaumaha ia aku ai ka noonoo p Konela Mapelakona. Ke noho malie mai la o Konela Mapelakona- hoolohe i na mea apau a Geofere e hoakaka aku ana, a ma kahi i pili loa i'ka loaa ana 0 ka poino i ua o Geofere, ua aneane e hiki ole i ua kanaka nei ke uumi iho i kona mau manao aloha no kana keiki, aliiki i kona palulu okoa ana ae i na lima ma kona mau maka. No kekahi mau minuke kona noho hamau aha, me ka pane ole mai, me he mea la ua hoihoi hou ia mai kana mau hoomanao ana no kona mau la e noho pu ana me ka makuahine o Geofere, alaila ku ae la oia iluna, a hele aku la 110 kahi o kana pakaukau e waiho mai ana, n me na lima haalulu. i huki mai ai i kekahi wahi ume uuku, me ka lalau ana iho he wahi poki iloko, a lawe mai la a waiho nialuna o kekahi pakaukau uuku mamua pono aku o ke alo o Geofere_ "Ua manao loa au, ua hoopoina loa ia la na mea i pili i kekahi hapa o kuu ola alia, e kiei hou ole aku ai au ihope," me ka wehe ana ae i ke pani o ka poki uuku. "la'll nae o ka halawai pu ana me oe ma Saratoga i kela kau wela aku nei, ua hoala hou ia mai la na mea c> ka wa i hala. He oiaio, pehea kanui o ka kākou mau heniahema e hana ai, e hoala hou ia mai ,ana v»Oj ia, i kekahi 4 a peheā. hoi ka; nui o ko kakau mau, hewa, e nkaH mau'ana no, ia ko ola ana. E wehe ae i na ukana oloko 0 kena. wahi pahu e Geoferc,i aia inaloko olaila, e loaa auanei ia oe na mea e h6oljiiolu ia. aku ai kou : mau noonoo!" : ... . lf ; Pii ae-la ka ula ma na papalina o Geofere rio kela.kauoha a .Ko-' nela Mapelakonā iaia, oiai o kona manao mua o >ka hele ana mai e liuli 1 keia kanaka, 0' ia no ka hooili ana aku i na ahewa ana maluna pna, 110 •kā.ia mea i hana aku ai maluna o ko ia nei makuahine, iiloko nae o' keia manawa ana e hui-pu nei he alo a he alo me'kona makuakāne/ aole loa kela māu manao mako-na iloko ona, ai ka . manap aloha. no. kela kanaka. ke nohoalii la maluna ona. .. ;j ,. • Me na lima haalulu, i lalau aku ai o. Geofere i kekahi ope :; pepa i nakii ia me ka lipine bolu, a wehe ae la, a o ka apānā - pepa i loaa iho iaia maluna loa, he kelekalapa, a penei na olelo maloko: "Eia au ke hele aku la e Uilama. E haalele iho ana au ma ka hora umi O. ka la ewalu o keia mahina." Aole i hoohewahewa o Geofere i na manao maloko o kela kelēlealapa, ame ka mea nana i hoouna aku i ua kelekalapa la, na kona makuahine-no ia, ma ka manawa 0 ka hele ana aku e hui pu me Uilania Dale, iā wa i halo'ilo'i mai ai na kulu waimaka nunui, e hoopohina ana i kona mau lihilihi. Alawa hou ihp la ua o Geofere ma ke ope pepa,' aia hoi e waiho ae he palapala loihi, a hnupu koke mai la no oiā, he palapala kela e niai ana i ka' hauoli iaia, o ia hoi he oalapalā mare. no kona nkua. <\Vehe malie ae la oia i ua palapala nei, aia hoi je kaii ana maloko olaila, o-Uilama Dale.Mapelakona aine Arie:,Dale, | e hoike mni ana i ko laua lioohui ia ana ma ka be'ritā o ka mare, he | mau la wale np mahope iho o ka !n i kakau ia maloko o ke kelekalaoa. E hoakaka ana kela palapala i ka hoohui ia ana o Uilama Dale I Mapelakona me Ane Dale ma ka mare, maloko o ke kulanakauhale 0 ! Kansas. e' ka Rev. Eeile. . x * I iea ike poho ana o Geofere i ka hoike oiaio no' ka mare pono ia ann o koha mau makua. he meā la e ka pihā' o kōna naau me kā 'olioli, a o kela pnhaku i)ui ko'iko'i e hekau mau ana liloko o k'ona noonoo, he wahi keiki noP ole, akahi nft a hiki inia ke iaia aku,*eia kā oia ka heoilina oiaio loa o Konelā Mapelakna, : aPle o Evalekn. kā mea i hoao māl e ho'okaii i na alina hoomaewaewa maluna oia nei. Alwa hou āku la o Geofere maloko o ka pahii, e waiho mai ana he wahi noki uuku. a i kona wehe ana ae i ke pani.-e waiho ae ana he komohma gula. aia hoi maloko o m komo la, na huakumu o kona mau makua, ame ko laua la i mare ia ai, a ia wa i hu mai ai kona aloha no Konela Mapelakona, aole ka oiā he kanāka i piha me na" mnnno miko-na elike me kana o ke kuhihewa ana, aka he mea i piha mo ke aloha. no kana wahiiie mua, pela wale no oia i malama loa ai i t kela mau waiwai makamae me ka makee loa. No ka hiki ole i ua o Geofere ke hoomanawanui iho i ka uumi ana 1 kona mau manao hauoli, i hooho okoa ae āi oia i keia mau olelo:

"Pehea ka nui o na waiwai o keia ao, aole loa e hiki ke kuai ia keia mau mea, na mea na lakou i hoopiha loa mai i kuu uhāne i keia po. me ka olioli," a hiolo okoa mai la na - waimaka mai kona mau lihilihi aku, e hiki ole ai iaia ke hoonui hou aku i kana kamailio ana. Hoihoi hou iho la o Geofere i na mea apau maloko o kahi poki uuku, aia hoi o Konela Mapelakona ke nolio mai la me ka haka-nu loa, olai ke hoomaopopo la oia i ka nui maoli o kona mau inanao ehaeha, no kana i hana aku ai i keia keiki, ma ka hoohemahema wale ana i kona pono. Ia Mr. I\amibele e nana aku la ia Konela Mapelakona, aole oia i hoohewahewa i ka hoomanawanui ana o ua keonimana la, e hakoko me kona mau manao kaumaha he nui, a i ka hala ana o kekahi mau sekona o ka noho hamau aiia. o».na niea apait, ia wa i aea ae ai ke poo 0 Konela Mapelakona, a i māi la: • ■ * ; "Auhea olua e Mr. Kamihelo ame Geofere," wahi ana me ka alawa pakahi ana mai i kona mau hoa: s "He moolelo loihi ka'u e hoike $ku āna imtta o olua, no ka mea aole loa: he poe mawaho ae o olua ame ke kahunapule nana i mare ia'u me Ane, i maopopo, ua mare mua au i ka wahine, niamua o kuu mare anaaku me ka'u wahine e noho ■ nei i keia manawa. "He mea ano nui loa keia i pili i ko'u ola ana, a na kono ia mai ait, e'lioike aku imua o olua, a imua hoi o kuu wahine, a e hua'i ia ae n'a mea 6 t kā wa i hala, pela wale no e loaā ai ka maha i kuu lunaikehala- ka 'nnea' nhtia 'i hoolilo ia'u i kanaka kaumaha i na~la ae nei i liulā:' ! ■'• ! "Ua hana hewa loa a'ku au i kuu wahine, ma ka hunakele loa ana 1 kekahi hapa o ko'u ola ana, a e ike mai olua, aole keia he wahi hana uuku, ia'u e hoike aku ana imua ona. "īle moolelo keia i piha me ka ehaeha anie ke aloha, no ka mea ua aloha aku au i kou makuahine me kuu naau apau, a i kona kaawale loa ana mai ia'u ku, me lie mea la, ua pouli ke ao holookoa nei ia'u, ua aneane loa au elike me kekahi kanaka hehena, ahiki no i keia manawa, me he mea la e hoopupule ia mai ana au, ma ka hoala hou ana mai i na mea o ka wa i hala. "O kuu hoike ana ae i ko'u moolelo o ka noho pu ana me kuu wahine aloha, ua like no ia me kuu kii ana aku i kuu Ane "aloha, e hu-e inailoko mai o ka lua kupa]^au: e hoomanawanui 110 nae au elike me ka hiki ia'u, no kou pono e kuu keiki hoomanawanui. Mamua' nrie ,0 ko olua lohe ana i kou' moolelo. e noi e aku ana au i ko oliia oluolu, -e ae niai, o kuu wahine |)U kekahi maloko o keia keena, a i hookahi ko'olua lohe like ana ia hapa o ko'll ola ana. Pehea la keia i kou manaō e Geofere?" O Mr. Kamihele ka i hōakaka ae i kona manao, he mea pono no ka lioho pti ana nia'i o Mrs. Mapelakona, elike ni'e ka ke kane i makeniake ai, ke ole nae e lilo kona 'iioho anai miii, i mea hoeliaeha aku i ;kona nooiipo. | J 'He elua „mau kumu ,nui a'u i makemake ai i kuu wahine e 'nolio ,'p.u .mai, me -, 0 ka mua, no ka loiie ana no ia i ko'll moolelo, a ;o ka lua, no kona ,ike mai ja ,olua, ,a e hoopau ia hoi kona.mau manao kanalua apau, iio ko Geofgre lilo ana he keiki pōnoi na'li. Peliea 1; kou manao e Geofere i keiā manao o'u ?" "Aole a'u mau mea e'ku-e aku ai, aka e hana aku elike me kau i ilee ai.he pono," wahi a Geofere, a o ke ku ae la no ia o Konela Mapelakona iluna a komo aku la ma kekahi rumi, no ka liele ana e hui pu me kana wahine. Maloko o ka rumi o kana wahine i loaa aku ai o Mrs. Mapelakona iaia, e heluhelu ana i kekahi buke moolelo hou loa, a o ia ka Konela Mapelakona oka i ana aku iaia me ka leo malie: "E ae ana anei oe e hele pu mai me a'u noloko o ke keena hookipa? He mau malihini mai nei ka'u o keia po,. a'u i makemake loa ai e hoolauna aku ia oe e kuu wahine." x Aia kdkahi aiio e ma ke ano o ka leo o Konela Mapelakona o ke kamailio ana aku i kela mau olelo, ka mea nana i kono aku i kana wahine e huli koke mai e nana i kana kane, ua hele hoi ka helehelenn o ua konela nei a haikea pu, ka mea nana i hookahgha loa aku i ka manao o kana wahine, a o ia kana o ka ninau koke ana mai: "Ea, heaha keia pilikia i loaa ia oe?" me ka eu pu ana mai iluna a paa ae la ma na lima o kana kane. "He pilikia nui anei kekahi i loaa i ke keilei a kaua?" v - "Ma kau ma'u mea apau i hoomaopopo ai, āole lie mau pilikia i kau aku maluna o Evaleka, aka nae—" me ka hooki honua ana iho o ua o Konela Mapelakona. "Ua loohia maoli oe i ka ma'i, pela wale 110 i ano e ai kou helehelena." "Aole o'u pilikia maoli, aka he hana ano nui ka i halawai, mai | me a'u i keia po," me ka hiki ole iho i ua o Konela Mapelakona ke uumi i kona ano pihoihoi. "Ua ike 110 oe, aole o'u makemake e komo pu aku me oe. ma kau mau lawelawe oihanā ana apau, nolaila e hookuu mai 4io oe ia'u me ka hele ole aku e hui pu nie kau niau malihini." "He makemake wale 110 ko'u e lilo Qe i hoike, no na mea apau a'n j e hoakaka aku'ana imua o kela mau keonimana," me ka hoao ana aku o ua o Mapelakona e hoomalielie 1 ka manao o kana wahine. "Alaila ua halawai anei oe me kekahi mau pilikia pili elala, iloko 0 kekahi manawa 0 kou ola ana?" i ninau mai ai/ka walline, me ka pau ole no o kona iioonoo, no ke ano o ka misiona a kana kane o ka hele ana aku e kii iaia. "Aole o'u pilikia iki ma kahi o ke elala, aka he hemnhema na'u i hana ai o ka wa ae nei i hala, e pono ai o oe pu kekahi e lohe." "A owai keia mau malihini au o keia po?" "lie ma,u. .keonimana laua mai Nu loka mai 'nei, o Mr. Kam'ihel' j :ame.:kana.keilf.i." ; .... .. , | "F.a.,ua loheumua au i kela inon ō Kair'l)ele, ihea la au i lolie a: 1 kekahi inoa o kela ano?" wahi a Mrs. Mapelakona ine kā wa'uwa'u ana ae i' kona poo. " "Np k-ekahi_ nianawa okoā akii oe e'noōiloo ai' 1 kau \vahi i lolie ?. i kela inōa, a mai hoololohi'loa oe ia'u, ke kākali mai la'paha kel.i mau, keonimaiia o ko kaua hoea aku," o ka lalau āku la no ia o Konela Mapelakona i ka lima o kana wahine, a u hele mai la no ke keena a Mr. Kamihele ame Geofere e noh'o aku ana. Ia laua e hele la.no ke keena hookipa, aole he hookahi huaolelo 1 kamaiiio ia mawaena o laua, aia wale n'o ko Konela Mapelakona no<> iioo. 110 ka moolelo ehaehā ana e hoike māi āna imiia o kela ānaina, oiai Hoi kāna wahine e nalu nui la i ka mēa nana i hoano e i kana kane 0 ko laua nei hele aku la ia ahiki i ka puka, ku iki iho la o Konela Mapelakona. alaila wehe aku la i ka puka, me ka hookomo mua ana aku i ka wahine iloko, a pani hou mai la i ka puka, me ke ki ana mai a paa, i ole ai e hoea aku kekahi mea, a wehe i ko lakou wa e noke ana i ke kamailio maloko o kela rumi. Lawe pololei aku la o Konela Mapelakona i kana wahine imm o Mr. Kaniihele, me ka hoolauna ana aku me keia mau olelo: "E Mr. Kamihele, o Mrs. Mapelakona keia ka'u wahine mare." Ta na»ia ana aku no a Mrs. Mapelakona a ike i ke ku mai o Mr. Kannhele imua pna, ua loli ano e ae la kona helehelena, naka ae 1 j hoi kona kino īne ka haalulu. alaila kuemi hope mai la oia, me ka ht>oho ana ae i keia mau olelo: ' "O Augāte T)aimanā ka!" ālaila māule iho la oia iluna o ka papa'liele, a'e ōlee lalau koke iho o Konela Mapelākona, ina paha ua loar 'ea ehā i kaiia wahine. ' • , MOKUNA XLIII. ' L'a hoopuiwa loa ia aku o Konela Mapelakona no kela haawina i loaa i kana wahine, me ka hapai koke ana aku iaia noluna o kekahi noho ko-ki e waiho mai ana, oiai hoi o Mr. Kamihele e ku mai an: me ka hiki ole iaia ke-neeu mai imua, a hana mai paha i kekahi mea e pono ai ka wahine maule, no ka mea, oia pu kekahi ī hookau ia aku nā manao kahaha me ka pihoihoi pu, oiai o ka mea ana o ka ike ana mii. aole 'ia he wahine okoa aku, aka o Mrs. Makona no ia. ka makunhine o Calali, ka mea nana i haawi aku i kana kaikamahine na ia nei e mnlama. 1 ka ike ana mai hoi o Geofere i ka unu o Konela Mapelakona i kana wnhine, lia holo mai la oia imua me ka haawi ana aku i na kokun. elike me ka hiki iaia. oiai hoi o Mr. Kamihele i pane mai ai* nie ka hooikaika ana e lanakila maluna o kona mau manao pihoilioi: "E kahea ae anei au i kekahi o na kauwa, e holo aku e kii i ka- ?" wahi ana me ka hookokoke ana aku no kahi o ke kaula o ka be 1 e e lewalewa mai ana. CAoIs i pau.)