Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 40, 1 October 1915 — OKIIA HE LUINA HAWAII I KA PAHI E KEKAHI KEPANI Maluna o ka Mokuahi Niihau Kela Hana Karaima o ka Hookoia Ana PAA NAE KA MEA OKI PAHI I KA HOPUIA E KA MAKAI Noke ia ke Kepani Hoeha i ka Huli Ahiki i ka Loaa Ana e Pee Ana [ARTICLE]

OKIIA HE LUINA HAWAII I KA PAHI E KEKAHI KEPANI

Maluna o ka Mokuahi Niihau Kela Hana Karaima o ka Hookoia Ana

PAA NAE KA MEA OKI PAHI I KA HOPUIA E KA MAKAI

Noke ia ke Kepani Hoeha i ka Huli Ahiki i ka Loaa Ana e Pee Ana

Ma ke Sabati aku la i hala i hoopaa ia ae ai lie Kepani luina noluna o ka Niihau maloko o ka halepaahao," no ke kakali ana i ka hopena e kau aku ana maluna o kekahi hoa luina no ona, o Hawai ka inoa, he kanaka Ilawaii, ka inea i noke ia i ka okioki nie ka pahi eia maluna o ka moleu, oiai e pili ana ma ka uwapo. Ma ke kakahiaka nui o kela Sabati i loaa mai a,i ka lohe i ka oihana makai no ke okiia ana o kekahi luina oluna o ka mokuahi Niihau i ka pahi, a ke waiho la oia ihe na moku pahi maluna o kona kino. 0 ka Makai Sanders ka i lioounaia no ka hele ana e nana i ka' pololei o kela lono, a he oiaio, ua loaa aku la iaia o Hawai, e kahe awai ana ke koko mai kona mau wahi mai i moku i ka pahi. Wahi ana imua o ke kanaka o ke aūpuni, ua hoopaapaa oia me kekahi Kepani, o Sato ka inoa, ahiki i kona oki okoa ia ana aku o ka pahi © kela Kepani. Ua lawe koke ia mai o Hawai no ka halewai, malaila i haawi ia aku ai na koleua iaia e pono ai kona mau wahi i eha, alaila hoihoi loa ia aku la noloko o ka Halema'i Moiwahine. Aia he moku nui ma ka lae o kela luina, pela no hoi ma ka poohiwi hema, malalo o ka lima hema, a ma ke kua, o .ka moku pahi nae ma ka poohiwi, ka. e.ha kukonukonu, ua hiki aku ma kahi o ka iniha a.oi ka hononu o kela moku pahi. Mahope ka o ka oki ana aku ia Hawai me ka pahi, ua hoao kela Kepani e holo i wahi nona e pakele ai, aka i ka ike ana, he nui loa na keiki Hawaii maluna o ka uwapo, uā holo oia iloko

alea lie liana ia na kela ame keia makaainana e koho ai i na kanaka kupono m.i na oiha.Da. l'a kahed mai ka lunahoomalu ia Kauka W. H. Fry o Honolulu nei, no kekahi mau olelo pokole, a iwaena o kana haiolelo, o keia kekahi o na mea ano nni: "He mea ]>ono ia kakou, ke [ hoo|!ono])ono ae i kekahi mau hemahe- | īna e ike ia ana e kakou iloko o na | inaUaainaua maikai." (.) W. O. Srnith kekahi i konoia mai c ka hmahoomalu e haawi i kekahi mau olelo pohole ; a wahi ana, mahope iho o ke koho ia ana o na luna aupuni ma ko lakou mau kulana, lie mea pono e hoolohe lakou i na manao mahalo ame nn nianao nema e hoea aku ana imua a Inkou, a e Uaupaona i na aoao a elua i/u; ke akahele, mamua o ka hooholo ana i ka olelo hooholo. Ma ka aoaa h.oi o ka Mokupuni o Kauai, ua konoia ka Rev. «L M. Lyde hoakak-a mai i kekahi mau manao pokole. l'a hoohuihui mai oia i na niea ano nui apau, i kamailiōia e kela ame keia, alaila hoike ae la i kona manao, aole e ike ia ka holomua o kekahi iiana, aia wale 110 a hoao ia e hooko.

l;a kahea mai ka lunahoomalu ia Mr. »V. O. Aiken o Maui, i kana hoike e pili ana i.ka hale hoomaha maluna o ka piko o Haleakala. l'a noke ia kaua haiolelo i ka pa'ipa'i ia me na manao }hohia, o ka oi loa aku, i ka manawa vna i hoikeike mai ai i ke kii o ka 'iale hooniaha o Haleakala, a haawi "akana aku la i ka ahahui kalepa o Kauai. Ao lia loaa ana lioi he hale hoomaha inaluna o Haleakala, i noi mai ai o Mr. Ponl, e loaa ]>u he hale hoomaha ma ke kuahiwi ma Waimea, i wahi no na ma.ihiiii e hoomaha ai. I T a lilo kela noi i mea ohohia nui ia ; a iloko o na minuke .uiku loa, ua hoomaka no ke kohokoho ma., a loaa ka huina o elua haneri me kanalinia dala no kela "hale. Ka Aliaaina Luau ma Niumalu 1 ka hookuu ana o kela aha ma ke '.eakahiaka i akoakoa aliu i na mea ipau uo lea home aekai o ka Mea Halohano .1. 11. Couey ma Niumalu, kahi „• hoomakankau ia ai o kekahi ahaaina 'uau, a malaila i kohoia ai na komite, 2 piii ana i na hinanui paamau o ka iha, ame ke komite no na olelo hooholo. Mahope o ka pau ana o ka ahaaina, { hele aku ai ua elele i ka makaikai, naluna o na kaa otomobile, e hele ana kekahi pog no Waimea, no Hanalei hoi eekahi poe, a o ka hopena o kela mau īuakai makaikai, o ia no na manao nahalo, no ka u'i ame ka nani o na ilanui, ka mea i ike ole ia ma kekahi mau kalana e ae. tfoho Hou ka Aha ma ke Ahiahi Ma ke ahialii iho, mahope o ka akoakoa hou ana mai o na elele apau, i nalama hou ia ai ka halawai, me ka haawiia ana i unii minuke i kela ame keia e kamailio ai, maluna. o kekahi mau kumuhana. a o kela kekahi o na 'ialawai, i lohe ia ai na manao hoakaka •lui, o ka hoomakaukauia ana e kekahi poe. Ka La Hope ma Kauai Ma ke kakaliiaka ae o ka Poakahi, •nahope o ka pau ana o ka aina kakahiika. ua hoohala hou ia he nianawa nui na ka hele makaikai ana ma kela ame '<eia wahi, a aole i noho hou ka aha ihiki i ka pau ana o ka, aina awakea. Ma ka hora eliahi o ka auw.in{j, la, he mhiohe ka ka Bana Hawaii, maloko o 'ui pa luakini, a ma ka liora elua, i noho hou ai ka aha, no ka hoopau pono nna aku i na liana i koe. O kekalii*o na hana mua loa a kela iha o ka hoololie ana, o ia no na hoike i na komite, me ke apono ia ana o kekahi mau olelo hooholo, no ke noi ana 'iku i ka ahaolelo lahui, i haawina dala 10 ka palekai o Nawiliwili. O ka lua o na olelo hooholo i apono 'a, o ia no ka hana ana aku i kekahi •iwapo mnikai no Lahaina, i wahi no ka mokuahi e hele ai a pili malaila, ne ka lilo o kela uwapo, i mea nana e kono nku i ka manao o na malihini, e ki]>a makaikai aku i Maui. O ka hope loa o na hana o kela aha. •) ia no ka lokahi ana o na mea apau, e noho hou ka aha i keia makahiki ap iia Hilo, Hawaii.