Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 41, 8 October 1915 — HE PONO E KULA IA NA MAKAI. [ARTICLE]

HE PONO E KULA IA NA MAKAI.

u koknhi o kn lioolioloia ana ae mawaena o ka Makai Nui,Ro3e, kn T.o*o Kalann T'rr>wn, no ke kulaia aku o na makai, i na Wiakaukan i i»i!i i kn lnl-ou ohana, o kekahi manao maikai loa keia, no ka mea ho ] «.ii i c lona ni u na ike i na makai, no ka lakou mau mea e hana aku ai, i wahi «• k'i <>I.P :ii i kahi o ka hoka, ke halawai mai me kekahi mali hana hooko i :mh ''*i i :jin]iliini ia lakou. V. n 'oin nn mnkai i ko lakou kuleana e hopu aku ai i kekahi mau laweh .ln ino kn ]»alapala hopu ole, a pela hoi me ko lakou kuleana ole e liopu ma ! »'kniii mau hihia, me kn palapala hopu ole, he mau mea ano nui keia, e pono . ka ike i na inakai, i ole ai e ili aku ke ko'iko'i o ka lakou mau hana l..!\v.'>-.v:i in.'ilmm o ke poo o ka lakou oihana. o keknhi hemnhema nui i ike pinepine ia iwaena o kekahi mau makai, o 'n ii' ka ronni»opo ole maoli. o kekahi mau wahi o ke kulanakauhale nei; o ke- ! nhi mr:i nui koia e kulamau ia ia lakou, no ke kokua ana aku i na malihini <• W i(<:< inau mai nei i Hawaii nei, ama ia hana ana auanei e maahloia ai kakou, Imi e hoohilahila ia" Mn kekahi manawa ae nei i hala, ua. ninauia aku kekahi makai, eku ans !t n V:i '.luina, i ka Museuin (hale hoikeike ona mea kahiko), a no ka ike olp, n ninni-npo ole j>aha i ka manao o kela- huaolelo, ua kuhikuhi aku la ka makai , ; nlii !ioik«'iko onn i'a ma Waikiki, a holō ana kela nialihini nie ka hoaa i I :ilii <• lnaa ai konn makemake. K niiiaii okoa aku ana kekahi poe. malihini i ka iiiakai e ku ana ma ka luiinn i kn lialeleka, i ka Hokele Hawaii, a i kekahi mau wahi e ae paha a ]:i\wu i innkemake ai e hele ilaila, a ina aole i a'o pouo ia kela makai, (koe nl.u ka poe naauao maoli), he hookahi no paiie" maopopo loa ana e kamaliio ti nna. aia inakai aku nei, aia iuka, aia paha i o aku nei, he pane e hiki ole ai k<> loaa i na malihini ke huli aku. Ina aia ka makai ma ke kihi o na alanu: M< i nme Papu kahi i ku ai, a ninau aku ka malihini iaia i kalii o kn haleleka, < i n i-:me kvi»ono ana e kuhikuhi mai ai, o ia no ka iho ana o kela mnlihini it:n ke alanui Pnpu, ahiki ika Toaa ana o kekahi alanui mai, oia ke alanui Kal< | a, alni'a e huli i ka akau, a hele pololei rija kela alanui ahiki i ka loan m.a n ke alniuii e ]>ii ana iukn, mai ke alanui Kalepa ae, ma ke kihi mauka, o k:i Imleleka ia; aole loa e hnhewa anii ka malihini, ma kela kuhikuhi, ke hele oin <1 iko me na inea i kauohaia aku ai iaia; ina ma kekahi mau kihi alanui e no kn niakni i ninauia aku ai, e haawi mai no i ka pane ma ia ano hookahi, j«la wale uo e loaa ai i na malihini. Kia hou keia mea pono e a'oia i na makai, o ia ko lakou malama i na m!a kooniinana, ma ke kamailio ana i na olelo kupono, e noi aku i ka oluolu <, ka i'oe ana i makemake ai e hooko aku i kana kauoha, e hookaawale ae, a i nle i' knhikuhi mai paha iaia i kekahi mea, aole o ka manaio aria he makai < ia, a lawe ae i ka lnana o ke kanawai iloko o kona mau lima, a hooko aku, ).im knna ano he luna liooko, e lilo ana i hana nui ma kon'a aoao ka' hooko ana r, t ii i kela kauoha, pela hoi ka hookomoia aku o na inaiiao uahoa a hoowahawaha nona, iloko oka poe ana i haawi aku ai i kaha kauoha. ' lna paha e piha ana kekahi puulu ma kekahi wahi, a i 'makemake oia e hiH.kaawale ae i kela wahi, he oi aku ka maliu ana mai o kela puulu iaia, ina i kamailio aku oia me ka oluolu, no ko lakou nee ana nku ihope,"mamud 'o kona kainailio ana aku me ka leo pikanana a okalakala; a'he nui aku na liiiea knpono. e a'oia i na mnkai, a o ka makaukau e loaa ana ia lakou, he mahalo in ka mea e loaa i ka oihana makai, "a i na makaainana hoi o Hawaii' nei n-.a ke ano laula. Ma ke kakauinoa ana o Kiaaina Pinkham i ka palapala hoopa 'i make maluiia o na Pili]ūno ekolu, na lakou i pepehi i kekahi Kepani ma Kauai, a i pakele mahunehune aku ai ke ola o kana wahine anle na keiki a laua, ua hooVo aku oia i ka mana i loaa iaia malalo o na kanawai o keia Teritore, malalo o na mea oiaio i pili i ke karaima a kela mau Pilipino i hana ai, he . uku]aua'i kupono loa, e lilo ai i haawina a'o no kekahi poe e ae e ike ai, aole īiio na hooikaika ana i wahi no lakou e pakele ai mai ka make mai, ina ua ].i!i i"o ka hewa pepehikanaka ia lakou, me ka manao ino, o ka powa ame ka makee waiwai.