Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 42, 15 October 1915 — E A'O IA NA KEIKI HAWAII I KA LAKOU OLELO MAKUAHINE. [ARTICLE]

E A'O IA NA KEIKI HAWAII I KA LAKOU OLELO MAKUAHINE.

O keia kekahi mahele ano nui a koikoi maopopo loa nau e hana mai e kn ahaelele i koho ia, a e noho hana niai j«ei i keia mau la. He mahele hana ku i ke aloha lahui oiaio keia, kekahi i kekahi, a o ka hoo j»ohala ana ae o na olelo i walewaha o na wa i hala, he kinai make ana no ia i keia lahui e make loa pu ai hanu ole ae, mai ka lakou olelo 1 uahine ponoi mai. He hookano o ka haakei kiekie loa e ke aloha ole i na hananna hou o ka lahui Hawaii o keia mua aku, ka hana ole ia mai o keia pono nui no ka lakou (.lelo makuahine ponoi, a, he hoonaaupo maopopo loa hoi mai ka lakou olelo ma-I-uahine ponoi mai. O ka piikoi ana ae o ka olelo, he Amerika kakou i keia la, a he namn hikapalale ka olelo e pono ai o na harauna opio o ka lahui Hawaii o keia mua aku, o kokahi kela o na olelo alolia ole, e moakaka lea ai no ke kaoua oia manao i ka lehulehu o na oiwi Hawaii ponoi o ka aina. Ke ku nei kela me keia lahui o ko na aina e maluna o ka lepo aloha o Hawaii nei, me ke a'o ia no i ka lakou olelo makuahine ponoi mahopo iho 0 ka pau ana o ka manawa kula olelo i.amu, no kealia ka hiki ole ke a'o aku 1 na keiki Hawaii ma ka lakou olelo ponoi ia manawa kailike hookahi? He pinepine na manawa i hapai ia mai ai kekahi kanawai iloko o ko kakou mau hale ahaolelo o na wa i hala no ka pono e a'o ia na hanauna Ha wnii hou i ka lakou olelo ponoi, o'k;i hopena nae o ia mea, ua umiapuaa ia a make me ke kaakaa aku no o na maka 0 ka lahui Ilawaii. Ke ole ka meakakau e kuhihewa, o ka Mea Hanohauo W. Sheldon o Kau-ii 1 ekahi mea. nana ka bila kanawai o l»eia ano i lawe mai, o ka hopena nae, ua oki kani p- u ia no e na iioa fīawaii iloko o ka hale, make loa' Nq kealia keia kamalee loa ia o ka inea maikai? no ka naau hoakamai o k» ano haakei aloha ole maopopo i ke ola mau aku o ka lakou olelo makuahine, no ke kuonooono ole o ia mea he a'oha oiaio i kona hoalauna a. hoa !al>ui hookahi hoi mai ke kupuna 1109kahi mai. He oiaio, he lahui keia i kaulana i ka puuwai hama.na, he heahea hookipa i ka malihini kaahele, a i ka bila k.anawai hoi no ka pono o na hanauna heu 0 keia mua aku 110 ka lakou olelo n'akuahine ponoi, hu hoi si iu no mor?, Ai newa si iu pipoa.

He ano kamehai no ko okilo aku i Ke ano o na wahaolelo Hawaii o na lunamakaainana ame na senatoa o ka : Kou, aole he wahi hana hookahi no ka pniio o na Oiwi Hawaii ponoi o ka aina, i hoolio ia a i loaa aku ka hoopuhemo niau ia o ka lakou olelo makuahine 1 i'a kau aliaolelo i hala aku, oiai mo nae ka hapanui i kolio ia mai, he H.iwaii Oiwi ponoi wale no. Aia maluna o na mea e ae ko lakou Kalele loa ana me ko lakou ikaika apau, a o keia heniahema nui maopopo ioa o ka ike ole o na keiki Hawaii i kti lakou olelo makuahine, heaha iho !a nao ia mea i ko lakou manao ana, hr opala wale no paha! I keia la, i ka wa e kamailio aku ai kahi kuku wahino ame kahi kuku leane i kana moopuna ma kahi mea, e nainu haole mai ana kela moopuna, aohe olelo ana ina he wahi leuku maamaalea oia i ka olelo namu, aka, ina aohe i nuiamaalea ma ia olelo namu, he keu aku a ka mea hoaa, a ku maoli no 1 ka hoka maopopo. , I keia la 110, ke kamailio hapa haolo hapa Pake, hapa Kepani mai nei no kekahi poe o na hanauna hou i ka lakou olelo ponoi penei: "Oe pi inai no Koolau, pehea, ia oe 110 pi mai nuinui ua no, ia oe hoi, ia oe aloha nō kela aikane wau ea. "Pehea ia mama la papa, pehea ia laua no paha nuinui kela moa ea, ia oe olelo pi mai kela moa wau kekahi, pi inai kela puaa keleahi, ia oe olelo no wikiwiki hapai kela manako wau, kela uwala, kela ko, kela kuwawa, owau nuii'iii makemake kaukau, guru bai." Ea, iawai ka kakou ahewa ana aku r.o keia hemahema maopopo o ka kakon inau moopuna nia keia mea, ia oe ponoi no e na Hawaii o na kau ahaolelo i hala uau ponoi uo i pepehi a make !;a mea e pono ai kau mau keiki, na mool'iina o na hanauna hou o keia mui aku. O kou hoole loa ana i ke kukulu hou ia mai o kau olelo ma'.aiahine me ua o!elo namu o keia mua aku ma kekalii manawa kupono i hookaawale ia, no ia īhea, he oi.aio, o oe ponoi no ka pepehi olelo Hawaii maopopo loa, a o ka hanohano o kou lahui ponoi, ua keehi ia e kou mau kapuai wawae, a ua hoohalike ia oe me kekahi o na pukoa i uni ia e ke kai a nalowale e ka lahui Hawaii aloha. . Aole oe e ike ia mai he lahui kanaka Hawaii oe ina he namu kau olelo ana aole! Aole loa!! aka, o kau olelo ponoi no a make pu no oe me ia i ka i:'ake hookahi ana. Nolaila, ina paha he mea hiki ke pakui ia ko kakou olelo makuahine iloko o kekahi mau hooponopono ana a elele Hawaii o kakou e noho mai uei i 1-eia mau la, he mea ia e mahalo nui ia aku ai lakou, a e manaolana pu ia aku ai no hoi ke ola liou o ka kakou olelo makuahine aole i ka nalowale loa. ann aku. A na ke kau ahaolelo e hiki mai ana e kaana i ka lakou i manao ai in'a paha

o keia ka panina 0 ko 'u manao maluna 0 keia kumuhana waiwal nul, a na 3 e Akua 0 na lehulehu'e kakoo mai i ka'u snoi nui ana no Ka pono o na hanauna hou o Hawaii aloha o keia mua aku. Kou oiaio, SAML T EL K. KAMAKAIA. 2100 Liliha St, Puunui, Honolulu. -