Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 45, 5 November 1915 — HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa

' ' 1 Me kona lima e paa aiia i ka pu panapana i ala ke kiko, nihi heh aku la oia no kahi o ka puka aniaili, a kokokē rio hoi oiā e"Wikl aku i kalū o ka puka aniani, auwe! aia hoi, uā poina oiā i ka nōiiō anā 0 ke kUkulu ana kahi ana o ka hookau ana aku i kona mau lole, e. koiia hōokui aku la no ia a hina aku la ka noho ilalo me ke pa-lui v hiki loa ai i ke kanaka mawaho mai kfe lohe mai. Ma ka manawa i hemo ae ai ka piika aniaili iāiā ua aliai akn la ka pupuhi i ke kolohe, aohe walii halulu ana i lohe aku, liē me!i;i wale no owaho o ka pa ame na wahi a pau e hoōpiihi mai aila i ka a oia wale no keia e ala nei. Hoi hou aku la oia a lunā o kona moe a nolio iho la noonoo, l*a ike anei kekahi niea lie mau rube kekāhi ana e lawe pu atia nrt ia? Hc kanaka anei kekahi e hoohalua mai ana iaia* a i ole he nakeke wale no paha kela na kekahi pōpoki mawaliō mai ō kōiiā rumi? 0 ka poe htluhelu ka i liiki pono e pane i ka liaina o kana mau ninau i keia manawa, no ka mea ua maopopo ia lakou o Sanapa ke kanaka e hahai hele nei iaia. # Ma ke koeila aku o kela po aolē hiki iki iaia ke hiamōe inē kena maopopo no nae aole e hoao hou mai ana kekahi kanaka ailiue a powa paha e hana i kana hana. Ma kekahi kakahiāka nui ae, oiai lakou e ai āiia maluna o papa aina, ke hakilo loa la oia ia lakou ka poe e noho ana nialiai o ka papaaina, ke nana la i ko lakou mau helehelena, eia nae, aohe inau hiohiona ana e hiki ai ke hoohūoi nā kekahi o ia poe i hele mii e lux>halua iaia. He poe maikai. hoopono, a hoihoi lakou ma ko lakou mau helehelena ke iiaha aku, he poe lawelāwe oihaiia kālepa wale no, a eia nae, oia hookahi wale ho ke kanaka Pelekaiie ā he poe Palani wale no ka hapanui nialoko o kela hokele. Ma kela la. ma kāna mau wahi apau e hele holohōlo ai ma ka pakēke o ke kuka nia kona aoao oia e waiho mau ai i kana pu panapana a e paa mau āna kona lima i kana pu pauapana i na manawa apau ana e hele ai ma kela la; eia nāe mamua o ka napoo ana o ka la ua poina loa oia no kela lioao ia anā ona e powa, nolaila, ua waiho heniahema kana pu aohe ona paa mau. 1 ka pau ana no o kona aina ahiahi, puka aku la īiiawaho o ka lanai, ho-a ae la i kana kika a hele aku la e holoholo ma na huina alanui. ua ineha na alanui ia manawa aohe pofe ana e ike aku ain, a no ka nani o ka malamalama konane o ka mahina, ua hele loa aku la oia e holoholo a hala loa mawaho aku o kahi malamalama nui o na kukui, eia nae, e kiai inau ana Uo oia ma ka aloalo ana 'nia o a maaiiei nie ka makaala loa nona iho. Aole i liuliu loa ia wahi ana o ka liele ana aku hoea aku la oia i kekahi pio kahiko nui mamua mai o kekahi walii halepule uuku, he pio i like ka malama ia a i like no hoi ka niaemae me na rube ana e paa ana me ia ia manawa, he mea hou loa ia iāia nolaila- ku iki iho la oia malaila ē nanā pono aku ia pio. Aohe-no i liuliu loa ia ku ana iho ana ua pa mai la mahope o kona poo kekahi niea oolea kaumaha ana no i hoomaopopo iho ai la manawa pokolē loa lie eke one, no ka mea ua kamaaina kona ike ia mea i ka hoohana ia maloko o Mekiko. Hc mea pepehikanaka ino loa keia o ke eke one, no ka mea i ka wa e nou ia niai ai a pa ma ke poo e kokē ia ana ka noonoo o ke kanakā i kā manawa pokole loa me ka lohe ole ia o k i liaalulu a kani paha, elike me ko ka pu. a he pōkole loa hoi fca. manawa e hoopoino ia āi o ke kanaka i like ole me ka liou ia tn;..i me ka pahi no ka mea, lie loaa ia o ka manawa e uwa ai a e kahea ae ai palia i kokua. Ia pa ana mai la o ke poo o Lale mahope, ua niniau ae la oia a h : na aku la ika lionuā elike ine kekahi ilio. Malaila oia i waih'o ai me k§ pouli o ka noonoo ame ka ike ole ae a liala kekahi manawa l"ihi, elike me ka pio kaliiko e ku malie ana ana o ka nana ana aka he miuuke Wale iio mamua iho. 1 kona wa i pohala ae ai ku ae la oia iluna me ka hikaka me k.i mau no nae o ke poniuniu, a i ka hoi ioa ana mai o kona mau noonoo ūkai ilio koke iho la kona mau lima e iiaha ilokō o ka pakeke o k«'iia kuka no kaua pu panapana, aole nae malaila. Alaalawa ae la oia ma o a maānei ina palia e ike aku ana oia 1 kekahi kino kanaka. a oia kona wa i ike aku ai i kekahi kānaka e uaiho mai ana iluna o ka lepo hē wahi mamao iki mai iaia a. i; Hele koke aku la oia a nanao iho la kona lima ma ke kanaka e \vaiho mai ana no kona kuhihewa o ia ke kanaka nana oia i'powa': «i 'U i pale mai ke kanaka aka nae pane mai la i ka i ana mai:

* 4 Ua kuhihewa oe aole na'u i hoopoino aku nei ia oe. Ile kanaka Pelekanie anēi oe? Kahea koke aku i makai. Ua hde au a ī awaliwali loa uo ka nui loa o ke koko e kahe'nei!"' la jke ana iho o Lale aole oia o kona inea nana i hoopoino hoo--11111 ae la oia i kana uūini ana a nana pono iho la ike kanaka. O kauaka anā e īiana ihō aiia he aahu maikai kona, kona lielehilena. kona lct> e hoike maopopo ae ana rio iaia he kanaka Pele-l-aiio-nia. a ma kana hoomaopopo iho ia manawa me lie mea la ua uuaaina mua no oia ia kanaka. "Owai kou inoa?" i ninau iho ai o Lale. "O oe paha ka i hoao, »»«•'• e powa ia'u ea ?'. A<»le au, he kailaka ōkōa no a ua liolō aku nei," waiii a ke keon,e ke ailiili Wale no o kana hāiiu a'iia. "T liolo āku' iiei liot ,VI v h«iopakfele ia oe no ka mea, ua hoea iiiāi nei ā.ū māahei i ka u a kupniio loa a kela kailaka e kukuli iho aiiā inaluna o'u, ā o'ke ki niai nc ī "° ' a o kela kanaka powa ia'u me kō pū paiiapāna ānā o ka huki ana ae mailoko āe oko kuka. E oluolu oē e hāpai ae ia'u liuna—o kuu wawae kahi ikua ke kahēawai nei kē kōkō." " La hoopiha loa ia o Lale i ke kahāha i kela iuanawa. a me ke kakali hou ole aku, lalau iho lā i kie kānaka a kukulu aē la iā'a i una a hoopili, akū la iaia i ka pa pōhaku ē hoopuni ana i kahi haloule uuku. He pololei paha kau i olelo mai iiei ā āolē paha,' aka pehea a.na e oaā ai ia u ka mea ōiaio?" ā iho kōkē ihō lā koha niau lima e liaha ma Kona pnhaka ua lilo io kana apoili riibe. "La pilia loa iho la oia i ka ināina i ka'wā ahā i ike iho ai ua , kana mau t rube »ka m ēa pōwa. alaila hplo koke aku la ike alanui aka. mahope o koiia noonoo ife!i aiia iho malia hē lelnilehu loa paha ka poe e hoohalua mai aiia iaia, ae lioi īiou mai ana e ki laia ke ike mai ua ola hou mai la oia, hoi hou' niai la nia kahi ana oke ku pu ana me ke kanaka malihini; E maū aiia iio ke ku o ke kanaka nie ka hihnai aku i ka P a 'pohakū, ua hēle kōhā hēleliēīena a nanakea loa la manawa mē ka aneane loa e pili kona maū maka. l,a eha loā anei oe? O oe ahēi kekāhi i powa ia? Ke liop.ōliopo hei au pela," wahi a Lale. ' "A pehea hoi oe, ua eha anei oe? Ua pōwā iā bē, Ho kā mea. un ike aku nei au i ka huki ana aē o kela kanaka i kekahi me«t loihi mai kou kino ae," walii a ke kanaka malihini.

"Ae, ua lilo kuu apoili ame kuu pu panapanai. O oe pu atif.i kekalii i hui pu nie kela kanaka powa—he hoahui anei oe nona? Makemake au e ike i >au hanā ō ka hoea ana mai maanei i keii manawa," \vahi a Lale o ka i ana aku i ke kanaka. "Oia no hoi-ka'u o ka i mua ana aku nei ia oe ua powa ia oe. a ke kaumaha nei nae au no kuu hota mua ole ana mai nei maant:i i ka wa kupono loa e hoopakele ia ae ai oe ame kela apo ili au. Aole auei oe e oluolu e liele aku e i makai—e kii mua aku nae oe i kaalio no'u e kau aku ai a hoihoi āku ia u i ka Hokele Garana au ilaila e noho nei—o Belamaine kou inoa. MOlj:Ui\ r A XVIII. KA HALAWAI AN'A. ; Ua emi hōpe mli fa o Lāle a nana aku la nie ke kahaha loa i ke kaiiaka rhē ka'lielthelfenā haikea, me ka puai leo ole no kekalii minuk'ē. Ae, 6 ka'Hakli Opio' Beiamaine io no, ua .ike m<iopopo loa aT<u la oia o Pilipo io ilo kana e ikē aku ana; hoomanao ae la oia i kā lāiioho ame ka helehelena o Pilipo ōiai/laua e hololmlo like ana i ko laua liiāu la Wāle. Eia auei ka makuisa maanei, \ Rouenā liei, i liālu iliō āi oia, a iia hoea māi oia ma ia wahi i ka wa kuponō e hoopakeiē k'e āi i konā 'ōla? ' f , He halawai kartiahap loa aiia.ia o lāuā, iio ke kanialiao loa ua āii'eanē 'hilei ole ia Lālē ke ku pololei a nana aku ho kona ano ,ilihi:i ii>a iho la. eia nae, i koha wa i ike aku .ai i ko Pilipo.ano hehee ah-i iho e ināulē, lele koke aku la oia e hopu a hoonoiio iho la ia Pilipo iiunā o ka lepo. a hoīokiki aku i.a i ke alanui e huii i kaa. He wāhi loihi ia ana o ka ht?le kiau ana. aku. ahiki i ka loaa ahā o kekahi kāalio iaia, o kona pii aku la no iā a kau iluna a olelo akii lā i k'e kalāiwa e holo māi nō kahi aiia i haalele ilio ai ; a Pilipo ma kalii kokoke i kā pukapa piokaiiiko. He maii makai elua ka i hoea pu niai ia māiiawa iiookahi, a e makāukau ana na makal e lawe aku ia Pilipo i ka.halewai olele» aku )a nae o Lale me kahi olelo P'āiani uuku lōa i ioaa.iaia, he hoaloha ke kanāka poinō iiohā, ā noi aku ia laūa e āe liiai {aua e iawe ia oia i ka Hokele Grand kahi a Pilioo e noho ana ia Alanawa. Ua ae ōluolu iā inai kana hoi a hōihōi ia aku la o Pilipo no ka Hokeie Grand. I ka hōea ahā aku ilaiīa ua kāliea koke ia kekāhi kauka. a aole ho hoi i u iho ku ana ke kauka. a oiai o Piiipo e moe ana iluna 0 ka hiōe ā kau iā kā laau ma ko Pilipo wahi i ku ai. hele pu akn la o Lale me na makai i ka halewai a malaila i hoakaka aku ai i iia 'lii'maleal i nā mea aoau i haiia ia nona ame Pilino. 1 '.Hfe kanaka oiiiolu loa kā Makāi Xui me kā .piha aloha no ko laua halawāi ana nlfc ka popilikia, eia nāe ua hoakaka mai la oia i kona kānaiua i ka hiki e'lōaa kā mea po\ya e hiki ai e hoihoi hou ia mai kaha maii rubc analt.

''Ua loāa iho la iā'u keia liianao iia ukāli ia mai oe-r-mai Enelani lōa mai peiā kō'u ihanaō," waiii ana. "Aole liāna mau ia o keia ano ō ka pōwa ame ka iiē|?ēhi anā i ke kānaka me ke c;ke one ma ke ktilanakauhale 'nei o Rouēn. o ka pahi ka mēa hiake hana' mau ia maaiiei. Eia kēkalii, mē he mea la ua loaa ka ike i keīā- powa he māu rube kau e l'awe pu ana mē oe, ia oia kau iiaiia o ka iiiki ana mai ianēi. ōi'a pāha kōiia kuhiu o ka iiakilō loa ana ia oe, a i kona ?ke ana <i ka kupono aiiā ē lawe ai kou ola, ua hooko maJ la no oia ia hana a pela ōe i pilikiā ai." "Maliā palia ua ukali niai oia maliope oV,'niai'-'kā hale niai 'o na kanaka kuai a poliakii momi?" i hoakak'ā aku ai o.Laie. "Malia paha pela.' O kaii mēa e kaumaha'nui nei no keia hihia au. oia kā liiki olē ia ōe ke hoakaka maopopp mai i ke-ano aiue ka hēlehelēna o'ua kanaka la ina la hoi ua pokōle ka nia'nawa o ka huli ana aku iaia, Maliā paha o kela kahaka i tioaq niai ai e hoopakele ia ōe kā mea i ike mopopo aku i ke ano aniē ka heiehelena o ua lapuwale la, a ē.liiki iaiā ke wehewēhe, m'ai ,i kona ano. "E pono e' loaā mua liiai īa'u iia ike apau. maniua o'ka liuli ana aku, ā ke ldaā niai ka hoi la, alaila lo'aa .maiiaolana 110 k v loaa āku o kela kānāka alaila hui liou aku au me oe, a i ole, lioike aku ia oe ma kā lēka. ' . "Māi keia manāwā aku niai haalele mai op. ia Kouena nei me kou lioike ble mān a mai kōu ae ia aku hoi e lieie, oiā ka'u noi ia oe; iiia rio kōu manaō e hēle aku rio - kekahi walii ea e pono oe e hoike mua mai ia niak'oii.''' O ke hoi aine ke kauoha aku lie mea wāiwai ole is, no ka inea ua ike e aku oia i ka makai nui i ka haawi ana aku i ke kauqiia i kekahi niakai e kiai ia Lalē ma kāna māii wahi apāu e hele ai. Ia pāu ana o kana haha malanā, hoi aku la oia no ka Hokele Graud. La ikaika loa ka eha o kona poo e hiki ole ai iaia keiioonoo me ka mōakakā leā no na mea apau i hana ia; hookahi wale no mea hiki iaia ke hooinanao nie ka maopōpp ioa oia ka lilo āna o kana ou nanapana;» kona hoopakele, ame kana mau rube makamae loa mai iaia aku, a pela lioi kona hoomaopopo no ko ka Haku Belamaine hoao ana mai ai e kokua iaia a lilo ai oia i luālii 'na polea. Me ke kaumaha ame ka ehaēha loa oia o ka hpi ana aku ahiki i ka hokele, a noi aku la i ke kauka e ae ia mai oia e hele aku e ike ia Pilipo no iiooieahi manawa. E nolio ana ke. kauka maloko oka rumi hookipa iaia i komo aku ai, rt Hc inaicemake.au e ike aku ika Hakū Piīipo ina e oluolu mai ana oe." walii ana o ke noi ana āku i kē kaukā..

He kulana nawaliwali loa ko ka Haku Belan?aine i keia manawa ole ai i kekahi mea 'kē hfele a'kii e jke iaia, e Mr. Danale. wahi a ke kauka," aka nae, ua hoākaka hiai o?a ia'u i koni makem.ake loa e ike ia oe a e ae ia aku oe e konio aku e ike iaia i kou wā e hoi mai ai. no ia kumū,. ua hiki ole ia'u kē kaohi iho ?a oe mai ka hele aua aku e ike iaia. oiā'i nae he hana ku-e loa ia i ka'u' mhana ka — xvale ana aku i kekahi poe e kaniailio me iā iloko o ka wa kupilikii loa o ka mea ma'i. Xo.koiia % makemake loa nae ea, e ae aku ana au ia oe'e komo eMke iaia, eia nae ka'u ia oe mai kamailio loihi loa aku oe ine ia. No ka. manawa pokole wale no oe e kāiīiailio aku ai a puka hoti. mai." _iyi"aikai loa iho la ia i ko Pilipo manao. nolaila haa.wi ak'i a oia i.kona mahalo ma ke kūnoii aiia aku. a. mamua o ; kona konit» loā anā aku iloKo o ka. rumi a Pilipo e moe n;ai aiia, ku iki iho īa oia a, ninau hou mai la i k e kauka: ,4 Ua kukonukoiiu loa no nae pāha ka poino i loaa iaia?"' ku '. oia 1 H a ook'a ma ka Wa'wae, a oia kau hana nui i wehe iho iiei i ka poka ahiki i ka hemo ana: ua .haT<| ka i\vi a,e lilo ana ia wāwae ona i lala loa no kona ma nei mua aki.. . e^ia ao^e °' a e °^ a koke ana; ua ikaika loa kona niva i keia manawa me ka loaa ole o ka noonoo'maikai iaia: e olelo ohewahewa mau ana oia i ka hapanui o ka" mānawa. O kekahi mea hoopilikia loa i kona uoonoo oia kā holopono ole ana o kekahi liaiia ana o ka liolo ana mai nei i Palani nei., ,H e ano olalau kani mau olēlo, eia pae. he noonoo maikai no kona i keia maaawa e lnk l ai no kc kamailio mai me kā maōoopo. E pono oe e houuku loa i kau niau olelo me ia. a e Uamailio : pu aku no hoi oe 'ma ke ano oluolu loa e hoomama ia aku ai kona noonoo. O ko"u kena koke āna aku nei no ia i 'kekahi kaiiaka o ka Hokele nei e kii i Kekahi kalīūma'i a lawe niai ianei māi ka haiema'i mai." Haawi hou aku la o Lale i kona māhalo ma k e kunou ana, me ka 1 pu āna aku e hooko ana oia i na mea āpāu i kamailio ia. mai la īaia, a komo aku ia oia iloko o ka rumi. j Ia halulu ana aku no o kona mau wawae. huli koke niai la lea Hakii Pi.hpo e nana iaia me ka makemake loa mai e kamailio iaia ni^ U °^. e la no * "L'a lōaa aku nei anei oia ia oe?"' "Aohe i loaa, aka. nne. aia ka piiali makaiki'u malione o kou.i meheu i keia manawā. Ite makemake lakon. e hele. mai ianei a e niele akū ia oe ma kau mea i ike ai no ke kanaka nana o e ame a'u

i powa, ke oiuolu iki ae nae oe e liiki ai e pane aku i ka lākou mnu ninau. "E lioopau ko kaua kamailiō ana no ia niea i keia manawa a kahi wa aku. I hele A\ale mai la 110 au e ike ia oe a e h.iawi akti i ko'u mahalo nui i,a oe. no kou liōao ana e hoopakele i kuu ola ame kuu mau ruhe. a eia nae, ia mahawa hookahi ua liiki ole ia'u ke uumi iho i ko'u mau waimaka no kou poino ma'uwale ana. O ka\: e manaolana nei e loaa koke ae ia oe ka oluolu mai'kai." "O! oia ka liaua pono lōa e hana aku i ka hoakanaka ih'ko oka pilikia, oka haawi aku i na kokua elike me ka hiki. ()! aole pilikia o kela! Ina paha owau ka. mea i halawai me kela poino a ike mai oe, aole 110 paha e nele ana kou haawi niai i na kokua ia'n. Pela paha, ea? "O ka'u i nnnnon mū ai mo ka makemake loa, oia ko'u hoea koke mai ma kela wahi i ka wa kupono loa e hoopakele ai ia oe ame Uau mau waiwai niai ka limauui ia ana e kela lapuwale. Mc da!a aiu\i kela au i lilo ai? Aole 110 hoi palia i nui loa ea, pela ko'u manao:'' "Aohe dala maoli. akā, he mau waiwai nui nae e nui ai ke ilala e loaa mai ana ia'll." i pane aku ai o Lale, me ka mii ana iho o ka hanu. ' "O ka'u e kaumalia nui nei aole na'u hookahi wale 110 ia mau waiwai, he ekolu makou i kuleana ia waiwai.'' "Minamina ino!" wahi a Pilipo o ka pane ana mai me ke kani aua iho o ke uhu. "Me kanaka elemakule kela mea nana i aihue i kela mau 'waiwai au; he kanaka wiwi, loloa ka lauoho i liele 110 hoi { a kuakea, a he paa makaaniajii jio-lu ke kau ana ma na maka, he j "_au mea hoano e i kona helehfclena pela ko'll manao. Manao au ina 110 ko'll ike hou aku iaia aole no e hala ana ka'll koho 110 ka mea,! na maopopo loa ko'u ike ana mai iaia, a ke paanaaii nei no ia'u kona mau ano a pau, koe wale nō pah'a keia, wia oia e hoano e hou ae ana 1 iaia." "Ua wehe aku la i>aha oia i kona mau maka an'ani i keia nlanawa, a ina ua kuakea io kona lauoho. alaila, ua hooluu hou aku la oia a eleele a ulaula palia, i liiki ole ai oia ke kuhi poīolei ia aku;" walii a Lale oka pnne ana aku. "Mai hookaumaha oe i kou 11001100 ro ia mea, ooe kekahi i poino iaia, e kuu Maku Helamaine. Mē liana hiki anei ia'u e hana aku ai.noii?" i ninau aku ai oia i kona ike aua aku i ke kau loa o ka Pilipo nana ana maluna o ke pakaukau e ku mai ana ma ke ki'hi o ka rumi. "E kii aku oe i kiaha wai inu no'll, akahi mai la hoj ka maloohaha o ka puu," walii ana, a i ke kii ana aku a Lale a lawe mai la a haawi iaia. i hou mai la: "Mahalo ia oe.'' Ia Lale e hoopiha ana i ke kiaha i ka wai a hookau aku la i ka lehelehe o Pilipo, a oiai o Pilipo e nana ae ana iaia ia manawa apau nie ka pihoihoi iloko ona, ninau ae la: ' "Owai oe? Ua maopopo ia'u kou helehelena, ua kamaaina ia'u, ua maopopo.no ia'u kou leo, a eia nae, o l<a'u ia i'nalu iho nei me ka ninau ia'u iho aohe loaa a oia ka'u e niiiaū okoa aku nei ia oe. O.wai oe?'' , • "O Lolena Hāelina 110 hoi.au; o Lale hoi ma ka hoo'mkole ann ae i ko'u inoa, au no hoi i kamaaina loa ai oiai kaua e hololmlo pu ana i ko• kaua mau la kamalii," wahi a Lale> o. ka pane ana aku. "Auwe! o Lale! Ae, b Lale! aole au e moeuhane ana,.aole n<3 au i kua hehena a pau paha ko'll noonoo maikai. Ke hoomaopopo nei au, o Lale; ae, ō Lale Maelina o ka Rcvenafotla, ke keikikane hanai a Reubena! O. kamahao maoli keia hui ana o kaua—kamahao.maoli!. Eia ka e luii ana kaua maanei ma keia ai % na malihini, a halawai like ana 110 hoi kaua me na ulia pakalaki. O Palani keia ; —o Palani, he aina i mamao loa mai ko kaua home niai "

. Ia Pilipo e kamailio niai ana ua nui maoli koha leo a 110 ko Lale hōpohopo o lplie mai ke kaiika a kii koke ia mai oia e kipaku e hele iwaho, i aku 1a: .."Hamau! Ilia e lolie mai ana ke katij<a i : Jfs. īi.iii o kou leo kii koke ia mai a'u eia e liele iwalio a o ka pau no ia o ko kaua hui ana. Ilooliilii iho kou leo ike kainailio ana. Ae, owau iq np keia o Lale, ua poloiei mai la kau olelo o k,a hooia ana mai la." "Ua hoea hou aku anei oe e ike i ka Reve}iafoda mahope o kou nalowale ana?" Pii iki ae la ko Lale ula ia manawa a 1 akii la:. "Aone. Aole au i hilei iki ilaila a hui iho la kaua. Aoliē au i liuliu mai nei i Enelani a holo loa mai nei ianei. Ile makeinake «ri e pau mua ka'u liana iapei alaila Ik>lo hou 'aku au ilaila e ike i ka a:na ame na niea aioha malaila a hoo?>uiwa aku iā lakou.'' "Hana! Heaha ia hana au? Auwe. oiaio, o kela waiwai ka lioi au i ailiue ia ai ia oii anei, ea? E Lale na maor>o])o 110 anei ia oe he oia mainio ko'll noonoo maikai me a'u i keia manāwa? E Lale, ke keiki lawai'a, e huikala mai oe i ko'u hewa! Ua holomuā pah,a kau huli wai-wai ana? L'a waiWai anel Oe?'' "Ae> ua holopono. a ua waiwai pu no hoi," i pane aku ai 0 Lale me ka minoaka ana aku. . "Eia nae aohe o'u waiwai i koe me a'll i kc : a manawa a kaua e kamailio nei; i keia inaiiawa ua like loa ko'ii il'hune nie Lazaro ame loba—hao aku la ka ailuie a pau a. ku olohelohe au e iloho aku la. . < "O kela matt waiwai a'u i aihue ia ai he mau pohaku tnoiii'i, he mau rube maikai o ka luia ia o ka hpomanawailui'. ia ai\a mti ka hana ikaika na kekahi mau mahina loihi, a i ke.la palaualelo aku la nae hoi lilo ana. Aka mai noonoo aku oe 110 ia mea e—īiooiioo oe nou iho. "'Peliea o Revenafoda, oia mau no anei? Maikai anei na ola kino ona poe o kakou apau malaila. eka Ha.ku Belemaine? Pehea o Reubena a-me-ka-po-e ae apau olaila?'' No ko Pilipo ui ia ana ak.ll la no Revenafoda ame kolaila poe, oni ae la o Pilipo a.hamo ae la i lima i ka lae a i mai la : "He i mai auanei kau eke hoa la ehe pono kekahi. 'Ua haunaele Ewa i ka Moae.' Xo Rettbena, he maikai no kona ola kino. a 110 kekahi poe e iho olaila he— "a oki pu iho Ja kana kamailio ana. me he m.ea la.ua hoomanao koke ae la oia i kekahi mea, "O, e Laie. Lale, ua aneatic e 'n-aha kuu nnnwai i keia UiHilawa!" Me he.kui i lion in mai la i ko 1 ale pini\vai ia man'iwa ka wllavyalania o kela wai.' a'aila. kulou aku la oia iinua. hopu aku la i ka lima o ka Haku Relair:aine i hel'e a mahnnahana i ka wela o kek;iiii ma i piva ikaika loa v a hawanawana iho ma. ko an.n e hoonana ih > ana i ka naau o ka mea i hoolnuluu ia a ninan iho la : "Healia ke kuinu o ka pilikia i eha a,i oe, e ( kuu -haku Kelama'ne?" "Xona hoi, nona (110 ka Lede Marie ka-.mnuao') !*': wahi ā Pilipo me ke ano ailiili oke kamailio ana. "Ua hailele mai oia iā'll a ua holo mahuka aku i-ka_po mamua iho o ka la e, }nare ia ai maua: ,ka la niamūa iho o kuu hauoli. ktiu olioli. kuu lealea, a o kun oH. "La haalele mai o;a ia'u! N'o'u 110 ka hewa, ho'u hookah'! Xa*u no i hoohemahema: 110 kuu pinai 111111 aku.. .Aolie 110 e hik' ia u ke aio ae i ka hanā ana aku pela, 110 ka mai. ua liele mai ko'u aloha nona a papale i kuu maka. "Aole ou makemake e hookuu iaia aole o'u makeinake e nele kona liloniai ia"u. a nolaila, aole an r liookuu āna ift : a e kalwai»' loa niai ia 11 aku. ( Ua kakau o'a i kekahi na'u a haalele i.ho e olelo ana 'aole au e.liuli aku iaia,',aoJe au e.hoolohe ana i kana. Mahope au pupule ina e hookuu loa aha au iaia e hele nie.ko'u hoao ole e huli iaia ame ka hooikaika ole hoi e lilo mai oi£ na'll. O r a ko'ii kum 1 o ka hiki ana mai i Rouena nei a hui ilio la kaua, ianei i Palani nei, e Lale!" Ua liele oia a naenae i ka vva ana i hopki iho ai i ke kamailio ana me ke aili wale no. a 110 in ike iho o Lalē i kona nawaWwali ku ae la oia e iiele aku e kahea i ke kauka a hie he mea la ua noono<i no pnlin o Pilipo i ke "k.umn o in ku nin ne n I nle. āln mni la o : n iluna a mai la i ka lima o Lale a i mai la : jtAole i pau.)