Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 48, 26 November 1915 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

Ka Haku Kitchcner ma ka Balkans SALONIIvA, Nov. 3 9.—Ua halawai ka Haku Kitchcner, ke kuhina kaua Pelekano, a ua kukakuka pu me ke Keiierala Sawail, ka alihikaua nui o na pualikoa Palani, maloko o na aupuni o ka Balkans.-^ : - Ko Kuhlna Paiani Maloko o Helene LONDON, Nov. 19 —Ua hoounaia aku ma kekahi miaiona kuikawa no Helene o Deoyo Cochin, kekahi hoa o ka aha kuliina I'alani ,a he hora hookahi kona 0 ke kukakuka ana me. ka Moi Con-stant-ine. E holo aku ana oia mai Athens aku a i Salonika maluna o ka mokutopido Helene. Ka Aha Kuka Malu ma I*adana Ana LONDON, Nov. 19. —Maanei ana e malama ia ai ka halawai ahakukakuka hou aku a na kuhina Pelekane ame Palani a*no na kenerala, a me he mea la e hoouna mai ana o Italia ame Rusia i ko laua niau kuhina no ke kukakuka pu ana. Make Kokahi Mau Kanaka i na Poka KOME, Nov. 20. —Ua hoohauleia iha lie mau poka pa-liu e na kanaka Auseturia mai ks, lewa iho maluna o ke kulanakauhale 0 Udine, ina ka mokuna aina hikina akau loa i nehinei a make he umi-kumamalua mau makaainana a hoohaia he 27 poe e* ae. Aohe mau koa i hoehain, aōhe no i hoakakaia kahi a na kanaka Auseturia o ka manao nui ana e hoopoino. 0 na kulanakauhale o Yerona ame Vic'dnza kekahi i manaoia o hoohaule iho i na poka pa-hu, eia nae ia hoauhee muaia aku na kanaka lele i ka lewa mamua o ko laua liooa ana mai \ kahi a laleou i manao ai e hoopa-hu. Kauaia na Papu o Venico VIENNA, Nov 19. —Ua holopono loa ka hoohaule ana iho a na mokuea Auseturia i na poka pa-hu maluna o na papu ,na halekoa, na halehana ailaea ame ka halehana lako kaua o Venice. Ua kiia ae na pu i hanaia no ka hoopoina. ana i na mokuea e na Italia eia nae aole 1 ku ae na inokuea Auseturia. Lanakila Mau na Rukini LONDON, Nov. 20. —E hoakaka ana ka hoike a ke kuhina Kaua mai Petrograrh mai, no kekahi mau kaua lehulehu i hooukaia, no ka loaa ana o ka lanakila i na Kukini ma na kahua kaua holookoa ma ka hapa hikina. Ma ia lono ua hoauheeia mai na Kelomania ma na manawa, apau a lakou i lele kaua aku ai ma ka akau, he heluna lehulehu o % .na paahao Kelemania i iilo pio aku i ha Rukini me ka hoauhee pu ia o na koa Kelehiania-Auseturia maloko o Oalieia, me ka lilo hou aku i na Kukini o kekahi mau kahua kaua'ika'ka i lilo ai i na Kelemania ma ke kapa komohana o ka muliwai Stvr. Ma ka loiio mai Berlin mai e pili ana i ke kaua ma ka hapa hikina he mnu j kaua hahana loa kokahi i hooukia, eia I e o ka hopena o ia mau kaua ana he oia mau no na wahi i paaia e na aoao elua me ka hoololi oleia.

Ku-e o Kelemania i ko Kuman'.a Pono JīU('IIAKi;ST, Nov. 20.—Ma ka hoakaka n ka Nupopa E[»ocha, kekahi o na nuj»e]»a alakai o keia kaj»itala, a ua lilo ia hoo[>ukaia ana ae i mea e nune nui !a ai, ua komohewaia ni.ii e' na Kelemawia ma ke ano limaikaika ka lepo o Kumania a lawe aku i hapa oaa ma ke ano i kahua neka hoohanaia ana e kona inau pualikoa me ka hana aku i kekahi niau liana hao wale, e-hahaki ai i ke kanawai o ke aupuui i komo pu ole i ke kaua. I kulike ai me ka olelo o ke kanaka nana i hoike ae i ka Epoehn, he puali* koa Kelemania ka i hoopaeia ae maluna o kekahi mau mokupuni o Eumania maloko o ka muliwai Danube, a ma keia aoao niai o ka mokupuni ua waihoia he mau maina iloko o na wai i onoia e Rumania. Mai keia mokupuni i hoounaia mai ai kekahi pualikoa iloko o Rumania no ka hakilo niai i ka nee ana o na pualikoa Kumania. * He koi ka ka Nupepa Epoeha no ka Uiakemake e.ike i ke kumu o ko ke au'>uni noho mumule ana me ke ku-e ole aku i keia komoia ana mai e kekahi aupuni kuikawa a no ke aha la i lawe oleia ai kekahi mau keehina hana e ke aupuni.e kaiehuia aku ai na'Kelemania mailuna aku o ka lepo 0' Kumania. Komo o Rusia e Kokua ia Serbia rETROGRAD, Nov. 22.—Oiai aohe mau hoike niai ke kuliina kaua mai e hooiaio ana i na lono i holopuni ae e pili ana i na hoomakaukau kaua o. na pualikoa Kukini i loaa mua mai ai ka lohe no ka hoakoakoaia ana aku ma Oilossa, no ka lawe ia ana ae no ke kaua inaloko o na aupuni Balkans, eia nae ua hoikeia mai ua lioopāeia aku kekalii haj)a ma- ke kapaki Bulegarian ma kahi kokoke i Varna, a ma kekahi lono hoi e olelo ana no ka lioea ana ae o kekahi pualikoa Rukini nui ma ka aoao Bulegaria o ka muliwai Danube, kokoke i ka niokuna aina o Bulegaria; i ka nana •iku ua maopopo ka hoike mai a ke kuhina kaua o nehinei aneane loa > ka'i aku kela mau pualikoa. E hoaaka ana ke kuhina kaua ma kana hoke, ua nana ia e ke Czar i ukaliia aku 0 ke Keikialii Alexis kona hooilina, ka pualikoa Rukini o o(lepsa ma ke kakahiaka o nehinei, a ua haalele liou aku laua i ke awakumoku ma ke Kai Eleole no ka akau. Heonawaliwaliia na Papu o Gorizia ROME, Nov. 22. —Ke hoomauia aku la 110 ke kipoka pa-hu ia ana o na papu Auseturia ma Gorizia me ka hahana loa, 1 ma ka hoike a ke kuhina kaua aneuie e hoohiolo holookoaia, he mau pu nunui ka i laweia aku e na Italia no ka wawahi ana i na papu. Aneane loa e 'iiolo kela mau papu a o ka lilo pio mai ka hope i na Italia. Ma ka Poaono a ma ka la i nehinei ia holopono loa ka lele kaua aua aku ī na Italia maluna o na laina koa Anso.turia ma ke komohana aku o Oslava, \ ua lilo mai kekahi kaliua ikaika i nal koa helewawae ltalia ma ka piko ii'ka mauua Miehele.

Ma Trent a i>ela nia kekahi mau kahua kaua c ne me na pu kuniahi nunui ■>valc 110 ke kaua e hoomauia mai la. Nui ka Make o na Koa Kelemania BKRLIN, Nov. 22. —Ua lilo pio mai i na koa Kelemaiiia-Auseturia ke kulanukauhale ano nui o na Serbia o Noviba7.nar, īie i3O niilei maloko mai o iuLono-. kuna aina Monteneg:o ,a ke ka'i aku la no nae nomua na pualikoa. Iloko o ka iilo pio ana o Novibazaar he 4400 mau paahao i paa i)'.o pu mai me kekahi holuna nui o na lako kaua i lawepioia. Kia nap me ia ike no o na Serbia i ka lilo pio ana he 50,000 o kona mau koa a aneane 500 pu kuniahi, ke lioomau inai la 110 lakou i lee kaua ana me ka loaa ole o ka manaolana. Oiai ke kaua nee malie ana me ka maoi)opo loa o ka hopena, eia nae, ua koikoi na koa Kelemania-A(iaetcralia i make, mamuli o ka inoino o ka aina kahi a na Serbia e kaua mai ana, oiai lakou e auhee aku ana. PARtS, Nov. 22.—Oiai ke kulana o na Serbia he kupilikii loa ,eia nae ma ka nana aku aole 110 ma ke kulana e hooneleia ai ka manaolana elike me ka lono i hoikeia mai iloko o na la ekolu i liala o ke kaua ana. He oiaio ke noo malie loa mai la ke ka'i ana a na koa Kelemania, eia nae ma kela ame keia kapuai lepo i lilo aku ia lakou ua koikoi ke kumukuai ma ke koko i hookaheia ame ke ola i o'uia, a no ka nui loa 0 na koa i inake e lilo ana na kaua la!nakila lehulehu a na Kelemania i mea hoonawaliwali i ka ikaika o na pualikoa Kelemania, koe wale no a hoouna houia .mai kekahi mau pualikoa hou. He oia mau ko na Serbia paa ana ia Monastir, a ua hoea aku ia wahi kekahi nualikoa Pelekane, e lawa ai e paa aku 1 na koa Kelemania ahiki i ka hoea ana aku o kekahi mau pualikoa hou. Kulana Pale Hope Loa no Monastir K hahana ana ke kaua ana no keia kulanakauhle, pela ka manaoia, oiai o kona lilo pio ana ke auhee ana aku no ia o na koa Serbia ame Pelekane mai keia hapa aku o Maeeelonia iloko o ke aupuni o Helene. I kulike ai me na lono niai Ducrharest mai, o keia kahi ano lui o ke kaua a na Kelemania i manao ;iui loa ai, a ke upuia aku nei ka lioea mai o ke Keneiala von Mackensen ma» ioko o ka pule hookahi no. ke kaua ana mamua o Monastir a nana e kuhikuhi ke ano o ka hooukaia ana o ke kaua. E ka 'i pu mai ana oia i kekani mau pualikoa hou no ka hoopuipui ana mai i ia Bulgars. Maloko o Serbia waena, ma Nish, ka'>i a na koa Serbia e kupale mai la, ua hoohoka houia na Bulegaria ma kekahi kaua ma Leskovatz, kahi o kekahi kaua i hooukaia ai no kekahi mau la le!iulehu. Ma ka la i nehinei i hoolaha ia ae ai kela lanakila ana o na Serbia e ke kanikela Serbia maanei. Ma ia 'ioike e olelo ana ua nui hewahewa na kpa Bulegaria i make, lehulehu na regimana i pulumi holookoaia. Ke hoomau 1 110 na Serbia i ka hahai ana mahope

) na koa Bulegaria auhee me ka lawe >le mai i mau paahao. Ka'i na Koa Pelekane no Mua Ke ka 'i awiwi loa aku la na koa Pc-lekane-Palani elike me ka loaa ia lakou o ka nianawa malie kupono, me ka liouuhee aku i na Bulegaria mai kalii aku o na alanui kaaalii, me ka hana pu i na alanui kaaalii, oiai lakou e ka'i aku ana no ka akau. Ua hoomao]>opo ia o ka manao nui o kela ka'i awiwi loa ana a*ku p na koa Pelekane-Palani i hiki ai'e weheia ke alahele a hamama no leekahi pualikoa nui hou e ukali aku ana. Ahiki mai i keia nmnawa o na pualikoa nui hou o na Kelemania e ka 'i mai ana no ka hoopuipui ana mai i na :<oa Bulegaria no ke kaua ana inai i na oa Pelekane-Palani, aole i lioea mai, a keia manawa ke ku malie wale mai la .10 na Bulegaria ma ke ano e kupale ana no lakou iho. ■ \la ka hoike a ke kanikela Monetcrin inaanei o kekahi hapa o ka pualikoa Serbia ua auhee ae la iloko o Moiietenegro a ua hui ae la me na koa Mo»tenegrins ma ka muliwai Lin, kahi a lakou i hookahua ai i mau kahua pale ikaika maloko o na auwaha. Ma ka Poalima i lele kauaia ae ai lakou me ka liahaua loa, eia nae ua hoauheeia aku ka epemi. O ka ]>ualikoa nui o na Serbia i keia manawa aia ko lakou'kahua maluna o a aina kiekie o Kovosso. Ma ke poo ,j keia mau pualikoa, a e kaua ana ma ka laina mamua loa, ka Moi Peter o »Serbia, oia ka mea i hoohiki aole oia e ola ina e lilo aku ana kona aupuni anie kona lahuikanaka i ka enemi. Hooikaika ia Eumania e Kaua Pu EOME, Nov. 22. —Ke lioao mai la na Kelemania me ka ikaika e lilo aku o liumania ma ko laua aoao. Oiai o Ke(emania ame Auseturia e hooikaika ana ne Rumania no kona ae aku e hui me laua® eia nae ke manaolanaia aku nei ;io e hoomau ana no ka Moi Fer<linand ame kona mau kuhina i ka hoopaa ana ia Kuniania i aupuni kuikawa, a ke homa pu ae la lakou i ko lakou manao īoololi ma kekahi mau alahele okoa e ipono aku ai o Rumania. Ke haawi ku la.laua i kekalii mau apana aina ia -umania ina e komo pu mai ana o Rumahia i ke kaua ma ka aoao 0 na nupuui emepera waena. 10 Mau Papu i Lilo i na Kelemania BT!RLIN, Nov. 22. —Ua lilo pio mai i na Kelemahia elima niau papu ma Belegiuina, he 12 ma Palani, 15 ma Ruaia a he 8 maloko o Serbia. Mawaena o na ■'apu i lilo pio mai lie mau papu kekahi i manaoia ua oi loa aku ka paa ame :a ikaika ma ke ao holookoa. llūa Moku Pelekane i Hoopiholoia i'.iONOON, Nov. 22. —O kahi mokuahi l J elekane uuku Hallamsl)ire ame Mer'aneei ka i hoopiholoia maloko o na !>ai kaua. Ua hooj»akeleia na ola o na kanaka o k£ia mau moku a elua. Makem&ke o Belgium e Aie Dala THE lIAOUK, Nov. 22.—Ua hoolahaia ae i keia la maanei ke liuliu mai nei na kuhina waiwai ame hookolokolo e haalele iho iaanei no ka liolo ana aku no Amerika e hoao ai e aie <lala no ke :iupuni Belgium.. īakemake o Bulegaria e Aie Dalai ,BERLIN, Nov. 22. —Eia ke kuhina waiwai Bulegaria Toneheff ianei kahi i hoomnkaukau ai no ka aie <lala ana. Ua olelōm o ko Bulgaria manao oia ka paa ana i na apana aina apau o Serbia i lilo pio aku iaia ma ke kaua ma ka manawa e hooponoponoia ai ke kuikahi maluhia. Lanakila na Auseturia BERLIN. Nov. 22.—Ua hoolahaia ae e kekahi.luna aupuni Auseturia maanei ua hoauheeia na koa Italia mai na kahua aku apau i lilo pio aku ai ja lakou ma ka la 20 o Novemaba maloko o ka apana o Oslavia. Kaua Weliweli i Hooukaia e na Italia GENEVA> Nov. 22. —He lono meahou mai ka mokuna aina Swiss mai ke hoakaka ana he kaua hahana loa ka na koa ītalia o ka hoouka ana maluna o ke kulanakauliale o norizia i hoopuniia me na papu, a ke hoomauia mai la no ke kaua i keia manawa. He kaukani o na koa make a i hoehaīa e waiho mokaki ana mawaena o na laina. He oia mau ka hooukaia o ke kaua me ka loaa ole i manawa hoomaha no na koa i aneane e pau ke aho. O na hana kokua a ka Ahahui Ke'a I Ulaula ua oi aku ke koikoi mamua o ke kupoiio no ka oi loa aku o ka heluna o ka pōe i make a i hoehaia mamua o ke kupono. He 10,000 a Oi Aliikoa 1 Make LONDON, Nov. 23.—0 ka huina nui o na aliikoa i ikeia ko lakou heluna iloko o ka papainoa o ka poe i poino o ka pualikoa Pelekanie, mai ka hoomaka ana mai o ke kaua ahiki i keia la, he 19,G68. He 6133 o keia poe i make maluna o ke kāhua kaiiia, a i.ole make paha mamuli o na palapu i loaa ia lakou. Hoolnaka Hou ke Kaua ma Oillipoli LONDON, Nov. 23. —Oiai aole mau hoolaha i hoamanaia aku e ka luna aupuni o ka buro hoolaha mea hou e pill ana i kekahi hoouka kaua hou a na P«lekane maluna o na Tureke ena na kahua kaua o Gallipoli ; eia nae ma na lono mai Berltania mai, ua lele kaua hou aku la na koa Pelekane-Palani me

ka loaa ole o ka manaolana no ka lilo mai o ke kowa Dardauelles, ua aponoia ia lono he pololei. Ua hoea aku ka Haku Kitchener ma Gallipoli, oia palia ke kumu o ka hoomaka hou ia ana o ke kaua ma na laina hou a ]iau, me lie mea Ia mnmuli o na hoakaka ana aku a ka Haku Kit<'hener. Ma ka lono i loaa mai ma Se«i<l-ul-Bahr kalii nui loa o ke kaua a na aupuni hui i lioouka aku ai, me ke komo pu mai o na moku kaua ma ia kaua pu ana. He moku lawekoa Tureke e halihnli I mai ana i kekahi man koa hou no na pualikoa Tureke ka i hooku'i me ka maina a piholo me 500 koa. Piholo he Mokukaua Kelemania LONDON, Now 23. —lle lono moaliou mai Rottor<lam mai ke hoakaka ana 110 ke ]>iliolo nna inai la o keleahi mokukaua liou loa o Kelemania maniuli o ko ana me ka mnina ma ke Kai Haliie nia ka Poalima i hala. Ua liookapu loaia ka hoikeia ana ae o ka mnolelo e pili ana i ka poino ana o ia moku e ka aha hookolokolo moana Kelenianin. lle 33 o kona uiau kolu i holoiia pu me ia i ka hohonu. Na Mokuluu Pelekane ma Cattegat T kulike ai me na lono niai <\)]M>»hn <jen mai he nian mokuluu Pelekane ka i liolo aku no ka luku ana i na mokn \vawalii to]ii<la Kelemania ma ke Kowa īattegat me ka makaukau e hoopau ]>o--10 i ka liana o ke paniku ana i na awaumoku Kelomania nia ke Kai Balti°. ) kela aumokuluu no lakou ka nui inai a 10 a ka 25, he mau mokuluu o ke ano hou loa, ua holoia e lakou mawaem» i ke Kowa Catttfgat ame ka kaikur me ka ]>oino ole o kekaln o lakou, oiai nae, ala nuiwaena o ka 25 ame ke 40 mau moku wawahi topido Kelemania e makai liele ana maluna o na kai i kela ame keia manawa. Mamuli o ka ikeia )ana o keia mau mokuluu i keia manawa maloko o ke Kai Baltic ka inea nana e hoakaka ae i ke kuniu o ka holoke mau I ana o na moku wawahi topi<lo Kelemania ma kekalii manawa i hala koke aku '•■ei maloko o ke Kowa Cattegat. (.Melopaa a Helene ia Kitchener [ LONDON, Nov. 23—Ma ka lono i loaa mai aole nae na ke kuhina kaua, oia hoi, ua haawi ae ka ka Moi ConBtantine o Hehne i knna hoohiki imua o ka Haku Kitehener e hoomauia aku nna l<o llelene ku ana i ka wa me ka noho aloha me na aupuni a pau ,oiai nae hoi na •u»epa e hoomau, mai ana i ka hoolaha aia ma ka aoao o na aujmni hui o Pele-kane-I'alani ke knlele nui o ke aloha a ka lahui Helene. Lnnakila na Koa o Serbla LONDON, Nov, 23. —0 ke auhee ana na Bulegaria ma Leskonvat.s, ame ka lanakila liou ana ma kekahi kaua ma ka 1.-i i nehinei ma Prishtina, me he moa la i kn nana aku he hoopahua holookoa ana nku ia i ka papahana a na Keleniania i hoolala ai, o ka hooauheeia ana aku o na koa Bulegaria ma ka akau a inn ka liemn, he haawi ana mai ia i kekahi manawa kupono loa i na Serl»ia o lele kaua aku ai i na Bulegaria no ka lilo mai o ke alanui kaaahi o Nish-So-(ia i wehe hamama ia ae ai, oiai oia ka ■nanao nui a o kalii hoi a na koa i akenui ai e lilo aku ia lakou. O keia alanui kaaahi oia ke alanui e liolo ai mai P»elgra<le a i Konatinojiela.