Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 53, 31 December 1915 — KE KAUKA AME KANA MA'I. [ARTICLE]

KE KAUKA AME KANA MA'I.

Kakauia no ke Kuokoa). (Hoomauia). .ai.'inao lion oe e kuu hoalahui i :t n.> iho i moepuu mo keia na- • -;i !,i!i<i;iwa, ka ni«-a «ona ka wale pa- . . « ;;ic holookoa ai ia oe. Mai haawi,i <>«* iho i ka ;me ne a ka make- , • :ni i hoalealeia e ke (laimouio o :.m. Mai ]'iini i ke «liaholo kanaka i; liumaii form) ka mea i oi ;,e ;.*»hi o kann noowalewale ana ma- • a k.> <iiabolo maoli. t-■ iho !io kou eenmi nui e make ai .. .. keia wiliau. Mai hooili aku . .\:j na ha'i me ka olelo ana, "na ii.*i mea i lioowalewale inai ia 'u He noonoo laelae kou i ka wa ■ a :»ku o kou hoopa ana ia mea, me iki' no he niea ino ka inu nui i ka ;».• ak'u no nae oe e hooki|>a mai ■ iloko ou. He pe]»ehikanaka mao- .. ,-.i i iwou uhane aiue kou kino, e ki- :.!.:» i ko ke Akua like (uhane) iioko . :s j-«-:a pu hoi rae oe ame kou hoala- .:»: hoi, he ]>epehikanaka pukolu. :t:» li«- oj»io oe e h'eluh«*lu nei i keia . L«:»kaka e pili ana no keia akua ai ::» i komo iloko o keia. upena a salana, a ina paha he i])u pa:i .1 ,i'*a) kau i ano like no ]>aha ka .. i!i«* oe. a i kamau ole oia i ko ke ,:.ha. a i ku-e loa ia oe no kou hoaiiiii- ia mea, alaila ea, ke hoike aku • . :» : ia ch> ina ia wahi, ua loaa kou • ::» nana oe e hoopakele; no ka mea, !• kiilana k:i»o (<*onstitution) o na . .iuiio ina ko lakou ola ana, he ]»alu- .. a he oi aku nae ko lakou ano hai- . • a malania ana i nei mea he ]>ono . noho ohana ana mainua o kai ii;i '.aiie. . a ' ahi uiooielo ]iokolc e ]>Ui ana no :i . pono ai e uooiioo ma keia nmheln. A::i K«*kahj mau o]»io e noho ana nie ~ j;:»ii<>li iloko'.o na la omaka niua o ko a iioho aua ae he kane a wahine. T T a . 4t i na mea a]«au o ka manao e haa- ■ j n< :»i. <» ka hana a ke kane he ku,.i nolokn o kekahi o na halekuai ,:»:» .. ke kulanakauhale. I na ahiahi a ke kane e hoi mai ai mai kana ! .1:1 ii.ii, e iialawai mua ana oia me ka . ; t ; .w.Hhine ma ka ]»uka ]»a owaho o .: ,:i hoiiie, a me na maka a me ka . ).<•'> na hauoli i omau ia ilio maluna • i. ,::i liol.i aku la oia a apo aku la i . .. .i kana al'ākane me ka hoopuka ,i i na huaolelo waimeli mai kona niau . ut'i,akn: '-My <lear an<l lovely < :ul«-v, 1 love you with all my heart!'* p. ;ii !ima ]>u inai la ko laua h'oi ana

..iī:ui ihiko o ka halo, < > v. 1.-1 waliiin 1 oj'io, ho ano haipule > !. «■ !i<>j in;m ,*uia i ke Akua o hoopa- • i Kana aliikane mai na ino mai : ; :m n k«*ia ola ana, ina o ko ko Akun : !i,;-!:«■ in. Ua hanau mai na laun ] i.a hala ana o kokahi inau makahiki < auli' mahope mai, a i kekahi ahiahi, ; 1 hni mai ke kane iloko 0 kona ma- : :iwa maa mau. Kali aku ka wahiue a , aole no i hoi mai ke kane, oiai :. iioomakaukau oia i na meaai a ku n:i <■ ko jiakaukau. Oi kali liou aku . !mi ka wahine a kokoke i kau walii aumoe, hoi mai ana ua kaue noi • a oua. Hauhili ka liehi ana 0 na j o a ianei, e "holo ana i ka i n hoi i ka lala," i kau a mea 0 i ii-lala anie ka ona. i a huhu anei keia wahine opio i kana -i.ani' no kt->a ano hana i loa ..n:i mau maka ! Aolie. Ua kii koi<e 1 la oia a kaualupe mai la iaia me ikaika ai»au noloko o ko laua runii a hoomoe aku la iluna 0 ka mee i nana 010 aku i na hana kohu ole kane e noke ae la i ke kuha ame iiailiili. Aole i hooki keia wahino i !H»<>iJialiclie ana i ke kane ahiki i na hiamoe ana. 1 kokahi kakahiaka ae, ua hoomaoe :i la ka wahine i ua kaue nei, ina pa- = na ike oia i kana mau liana i hana : i 1 ka po i hala. Akaaka wale mai lo • ko kane a i mai la: "Ae } e kala v.ai 00 īa'u uo ia mea. Ua hoowalev. ;iU*ia au e kekahi o ko'u mau hoaloha <■ jbu, a aole au e hana hou ana ia mea J!lO. iie man la pokole i hala mahope mai a i kekahi ahiahi no, hoi mai ana no ka«e nei me ka ona; a pela aku, n P< la aku ka hooniahuahua ana o ka 0110 /ama iloko ona a ku-a aai -maoli me he nia "i lepera la i hiki ole ke lioola ia. I*e4a iho la keia kanaka opio i hoomau ai i ka no umi makahiki i hala mabo]»e maL No umi no hoi makahiki i h«oraanawanui ai keia wahine i na hana ino a ke kaue i hana mai ai maluna oua. Ke hoi mai ke kane o k& aumoe (oiai ka wahine e hiamoe ana me i;a J«-iki) a hiki ma ka puka, iliki mai la j n3 j.eku hoki mahanAhana, lepe ana l a waiho «ai i kahi-e, a me ka K*o ha o ka ona, kahea mai la i ka walnu«-: •'( arrie, ua pololi au, e awiwi e J ii aku i kahi meaai na'u!" Lohe koliuliu ae la ka wahine i keia leo ano he-

kili ku'i pama-lo o ke kuluaumoe, a i kona liooniaopopo ana ae o ka leo keia 0 kana aloha, ua ala koke mai la oia i eleu aku la noloko o ka ruini kuke o. imoiiinhannhana ai i na mea ai. I kekahi po oiai ua kanaka opio nei e kualehelehe ana me kona mau hoa inu iloko o ka haleinuiama, ua ulu ae la he manao iloko o kekaln o na hoa inu a hoopuka ae la: "Heaha la auauei ka kuu wahi oM laily e hana mai no'u ke hoi aku au me ka ona?'' Pane inai la iioi kekalii ialau: "He oi aku ka'u o Im- ino he hailuku i ka ]>ohaku a me na niea e ae apau'e loaa ana i kona. lima. 1 kekahi man.iwa mamua aku nei, lioomoeia au iwalia i ke anu me ka hoouhi ana ūi'u i kuu huluhuiu,pale lio." Pane mai la hoi kekahi: "Like pu me ka 'u ino he haeliae i ko'u mau wahi aahu a koe ka —i ka \iaiia." 0 keia kanaka' opio nae nona keia walii hoonanea, ua pane aku la oia i kona mau hoa: "O ka oukou mau wahine aku la no ka i hana pela; o ka'u la, i ha'i aku au ia oukou, aohe peiia,. He anela oia. ona ino apau a'u i nana nku ai iaia, i nana niaikai wale ia mai no me ka oluolu me he mea la aohe mea i hana ia aku iaia." Ina pela, he pili ka'u me oe no kau wahine, ke liiki iaia ke hoomanawanui i na ino a kakou na kane ona e hana aku ai." Hooho Jike mai la na hoa e ae me ka olelo ana: "0 makou kekahi e pili maliope ou, no ka liiki i ka ia nei wahine ke lanakiia maluna o ka huhu ame ka nuku ka mea W maa i na wahiue. "l'a pono," walii a ua opio nei. I 'lna pela, a ke ahiahi o ka la apopo ! kakou e hele ai i ko'u haie i ike }>ono oukou i ka oiaio o ka'u e olelo nei. Ia oukou. Ila'i aku au ia oukou me ka oiaio loa, e eo ana oukou ia'u." "All ri»ht, ua ]iono kela," wahi a kekahi liauka'e o lakou. 1 kekahi po mai, ua hele no lioi a 'kulu ke aumoe, hoi mai ana ua o]>io ! ona nei. I ke komo ana niai no ma ka ipuka o ka hale, loaa mai la kekahi noho o'laua e ku kokoke ana malaila, ua hopu iho la oia a pa-ki aku la ma ka paia o kd hale apau i ka liakihaki (pakele mai hakihaki). Uwa ae la me ka U'.o mii i lohe mai ka wahine oiai oia e liiamoe ana. Ua ala mai la ka wahine a ike i nei ano hana hou a ke kane, kn niai la no nae m'a kahi kokoke mai a hoomaka niai la'e olelo: "E kuu Charlev aloha, e kala mai ka Haku i kau moa e hana nei, no ka mea, aole oe i ike ia oe iho." I ka lohe ana o ke Uane i keia mau olelo, ua pii loa ae la kona kai a unuhi ae la i kana pahi peln 0 pahu iaia ilio. TTolo mai la ka wahine me ka akaaka a kaili ae la i ka pahi. la wa 110 i hamale- aku ai ua kan'e nei 1 ka puupuu ma ka poohiwi o ka wahine a palahuii ana ilalo. Ala ae la ka wahine me ka aka a pane mai la: "Aole nau keia mau liana-ino i liooko mai nei maluna o'u, aka na ke 'elaimonio o ke kiaha' iloko ou; ke kala aku nei au īa oe me k.o'u uaau apau." "E hamau kou walia e kena wahine ino, o ike auanei oe i ko make loa ia'u i keia wa! " "'Uamn you wahine lae paa! Hele koke oe e liana i ai na'u, I'm hungry.' ? l T a eleu koke aku Ia ( ka wahine ilok.o o ka hale kuke no ka ho-a ana i ke ahi e hoomahannhana ai i ke kope ana i hoomakaukau ai i ke ahialii i hala.

I ka wahine maloko 0 ka halekuke, ua oili aku la ke kane iwaho a halawai aku la me kona mau hoa inu rama. Ua ike pono mai la lakou i keia mau ha-hana ana iho la a ua opio nei me,'ka wahine i ka minuke mamua iho, oiai lakou e ku mai ana ma kahi pouliuli iluna 0 ka lanai 0 ka halq. I ka makaukau ana 0 na mea ai iluna 0 ke ]iakaukau, ua kahea inai la ka wahine i ua kane nei e hoi aku e ai. Komo aku la ke kane iloko 0 ka hale me ka hikaka a kahea ae la me ka ko nui: "TT-ua makaukau anei ka-ka'u ;ii /'' '' dear, ua makaukau na mea apau," wahi a ka wahine. la wa koke 110, un hele hikaka hou aku la ke kane hvaho.no ke kii ana i kona mau hoa e komo mai e ai pu me ia. I ka wahine e ku nei mo ka makaukau no ka hoi mai 0 ke kane e ai, ua ike aku la oia i.ke komo hou ana mai 0 ke kane iloko o ka hale me ehā poe kanaka e ae e ukali mai ana mahope ona, me na' kamaa i hele a pauneko i ka.lepo, oiai he ua kela po. Walaa'i» aku la ke kane i ua wahine nei; "Car« ' rie, u-ua kono a-aku nei a-au i leeia pofl ke-keonimana e hel'e mamai' e-e ai pu me a'u; lohe oel" Kunou wale mai la no ka wahine me l*a. minoaKa. "U-ua ma-maliaukau anei oe," "Yes, mv <lear." O ka hilala, o ke kunou, 0 ke anuu i uee mai ai iia pōe epa iieii i k'e paKaukau, a nie he ,mea la i onou ia iho ko ■lakou noho ana iho iluna 0 na noho, ua wala-kua aku la kekahi mau mea elua o lakou, a * * kikii ana ka hanai, kani ke u, apuhi lea oka iluna o ka papahele. Me ka hookaulua ole iho, ua liolo koke aku la ka wahine opio ame kona ikaika apau, ua hoala pakahi ae la oia i ua nian lapuwale nei a hoonoho aku la iluna 0 ko laua mau noho me na hujft)le]o: " X. T a minaniina au i ka loaa ana iho nei o keia poino ma'uwale ia olua e kuu mau hoaloha." (A oili hou aku.) +++ :— EL PASO, Dec. 28. —He pio holopoo ke Kenerala Villa i keia l«a, aia oia maloko o ka Apana 0 Guerrero ma ka hapa komohrtna 0 ka mokuaina o Chihuahua ,elike me ka lono i loaa ae i ke Kenerala Obregon. O ke Keeurala Trevino o na koa o Carrana ke liahai hele la mahope o Yilla.