Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 1, 7 January 1916 — HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa

"Ee ae aku nei au i kou manao, e kuū Pilipo," wa-H'i a Nlane, ine ka Um liilii I«»a. "H hilinai mai oe maluna o 4 u i keia manavva, e Pi- I wahi a Maric me ka leo liilii lōa. "E hilinai mai oe maluna 1 n'u i keia manawa, e Pilipo. Elike me'kau e makemal<e ai pela e li(»«.k<»ia aku ai. Aolie a'u hoohoka liou ana aku i koe ia oe." | llopu nlai la oia i ka lilna o Marie a kaū ae la rha kona matt | ielielelie a no kekahi mau mihuke ko laūa nōho hamau like ana; a ! ha'a ia maii minuke alaila hoomaka hou iho la ko laua kamailio ana tne he mea la ua hoopiha likeia iho la laua me ka hauoli, a me ia helehelena hauoli laua ahiki i ko laua kaawale ana, alaila komo aku 1;» <» Plipo iloko o ka holo, lalau aku la i'kāiia vaioliiiā; a o-i'liele aku la iloko o ka ululaau kalii ana e hoohala mau ai i kona manawa hoonanea mamua aku. . • Aohe i liuliu loa kana nolio ana iiio e hookaiii ano e wale ae la 110 kona noonoo, Ua lilo iho lā ke, kani o ka vailina i mea f>le i kona noonoo, a ua hoomahuāhua ia iho hoi kona hooulūhuāiā mamuli o kona ike ana aku i kek'alii *kanal<a e hde ae ana maloko j 0 ka ululaau. . Ku ae la o Pilipo a hele aku la i ona la, a i kona kokoke ana aku. 'ike aku lā o Pilipo o kahi kanaka aūwana mua no ana o ka ike ana mamua a i olelo māi ai i ua o Pilipō i kā pololei ole o kanā'paaili ana. a i hookaiii ai nohoi i ka vaiolihā md ka paulehia nui; Kahea aku la oia i ua walii kanāka la e ku malie, a hele aku la oia a hui me ia, me ka mau no o na lima o kahi kanaka iloko o ka pakeke. "Ileaha kau hana maanei?" i nūi aku āi ka leo o Pilip6. : "E hooholo ae ana a no ka hoōlohe aīia aku no hōi i kau hookani ana mai, e kuu liaku," wahi a kahi kanaka. Aole keia he kanaka okoa. o Sanapa no, ke kanaka nana i nou ia Lale i ke eke one; "Ileaha kou kuleana o ka hele ana mai ma keiā wahi me ko ike n<< no'u keia wahi? Ūa ha'i muā ākū'au ia oe pela ma kēlā manawa a'u i ike ai ia oe e maauhele ana maloko o'keia ululaaU, a kulli'au ua lohe la oe eia no nae oe ke maauhele liou mai nei. O koū lohe aku keia aole o'u ūiakemake e ike houia ana oe maloko o keia mau wahi. mai keia manawa aku. Lolie aku la oe?" Kalele aku la kahi kanaka i kekahi" kūmulaa'u ā weHe" ae lā he ipupuka mai ka pakeke ae, ho-a ae la a a a nana pono mai la ia Pilij o me-ka lielehelena ano hoohenehene māi iā Pilipo e kū āku ātiā. Ke lKKimaliuahua mauia ae la ko Pilipo huhu ia manaw r a, a 110 ka hiki ole ilio la iaia ke uumi, i okoa aku la: "Ku oe a liele pela mai ndi aku a liiai hoomaalo hoil māi oē .naanei ma nei nuia aku. Hele koke i keia manawa me ke kali hou ole iho i hookahi minuke." Xana mai la o Sanapa me ka iielehelena koa a i īiiai la: "A inā nu e hele ole aku ana iloko o ka minuke, alaila, heāhā aha kau mea e hana mai ana maluna o'u. e kuu haku? liē makemakē au ē ike i kau niea e hana mai ana, 110 ka mea, ke ike aku nei aū aohe i loaa \ -,i ikaika ia oe e hiki e pepehi i kekahi elemakule hapauea eiike me au nei; g.ohe 110 hoi he ikaika i loaā ia oe e hapāi ai ia'ū a laLVvē āku 1 e kiola mawaho o ka pukapa." j Wehe ae la o Pilipo i kana uwaki'pakekē a maliop.ē o kona hoo- | malu ana i kona inaina i aku la.me ka ,lep kupoho nei: , . i "E haawi aku ana au i hookahi minūke.nou e hooka.a,Wale aku ai; ina aole oe e hookaawale koke aku ana iloko o iā.mapawa, e kahea koke aku ana au i na kauwa ē hēle māi ē hopu ia oē īiia ke ano lie kanaka komo hewa-i ko ha'i kuleana a l.awe aku ia.oē.,i ka ha!ēpaahao." , ... ...... 1 i e oia mau 110 ka pili o kahi kanaka i liie na lima iloko o ka pakeke-a e puha'u ana,.no hoi ka .uwahi. o ipupaka, me ka haka pono mai o na maka malūha o Pilipo. Ke ku aku la no hoi o Pilipo me j<a ; .no i kana, uwa.ki i,ka lima. me ka oni ole elike me Sanapa e ku mai aiia. Ua haawi hou aku la.oia he minuke hou no Sanapā, .ā' nō.ka' liē.eu plē ,aku p Sā,iiapa, luili mai la oia e hoi 110 ka hale. , , laia i huli mai ai kahea mai la o Sanapa maliope, aolē me ka awiwi, aka me ka malie loa me kel.ā wahi lēp kphū .wahinē ona i ka i ana mai: .. ; "'lna e kahea aku ana oe i a'u in.au kauwa q'.heie mai, { liē&ha aua kau mea e kamailio aku ana ia lakoū? Me' ko'ū ikē ple aku nae i l*au mea' e kamailio aku ana ia lakoū.,pwau, pu e aku ana ia lakou, owau pu kekahi' ē kahiāilip ; ana' ia r ]fiUou t a . malia. maliope o ko lakou lolie pono ak;u i .ka'ū maū olelp., e kuha'u iho ana lakou me ka ole, p kp' iakoū. niāt\ .liniā e la'au mai ia'u a lawe aku iwaho niai kēiā wahi akū." , ( i . , 4 "E. e i ala !" walii hoū a niē,lsā.tiui. ,0 ka s lep, mannwa i ku ole iho ai. "He; kuniu'hoū kekāhi a'ū ē hōike aku ana ia oe no ko'u hele ana mai maaiiēi .i.keia pp, ,e jraku; he ,elua a'p mau kumu i lohe mai oe. O kekali.i o iā mau, aole au £. hoike aku ana ia oe, aka. o kekahi iho piā ka'ū e.libjke,,alat ,ā,nā, a ,inja. T»e noouoo niii oe no kou ppno, anie ka pōjip p kp ledē att ;i aloliā ai. a pela hoi me ke koe iho o ke k.akela' ia oēj e pōhp pē.,ē li,pi hpu'.iiiaii, e hoolohe pono i ka'u mea e kamailio.aku ..ai?a, . ( , He ukiūki ko Pilipo ia manaWa, aka' nāē,iio kēiā rriaū olēlō'aiia aku la a Sanapa iaia, huW hope hou mai la oia me ka awiwi np kahi a Sanapa e ku ana. a i ke kokoke ana -Hkjpaii jjā' i H°P& OO a hahau mai la ia Sanapa. "E keia wahi kanaka aeahattl<ae hupoJ ( pehea, oe. i.aa ai k e Jipopuka mai i k<ihi olelo e pili ana i ka Ldde Marie i hana'hēwa. Olē akū ia oe? Ku oe a hookaāwale lōa mai ke.i'a, ,a >txia.i hoomaalo hou mai hiaanei!" . t .. . Ua maopopp mua ia Sanapā ē.hahaui.a aku arift, ōia nolaila. i ka wa i hahau aku ai o Pilipp ua.a-Io aē la ūa wahi ka'nāka la a hopu mai la kekahi limā i ke kpokoō. a liōpū niāi lipiā 1 kekahi lima o Pilipo me ka hulili o ūia maka. <M . , , , , "Heaha katf o ka liahau ana ip^i'la ia'u, eā, ē :i nēlJapūwalē liuil Ku aku nialaila a hoolohē māi i ka'u ip. pē," mahone iho nāe keia o ke ka ana ; aē ia Pil,it>b pili' aku i ke kumulaau āna o ka hilinai a'nā akū māmu'a ihō, ā mahōpe o kekahi mau huaolelō hou o ka aku, UsU,rr}aj,i,e ifro.,la o Pilipo ,me ka oni ole. .. Oiai ua wahi ka'naka la e niai i Uekalii niāū'niea a Pilipo i lohe mua ole ai, noho iho la oia ilaīo nia'kē kuinu o laaū a paluHi ae la i kona mau maka me kona mau lima.. . Ua pau loa kē anp pihoihoi o ,S.angipa iikeia th > a^\va,,a f hoakaH:i mai la oia i kana niea i makemakē ai ē lioikē'māi iiiiūa ō Pilipo, he mau nana i hoopiha loa ia PilipO me k<p Jkahjaha.jp. nia#ia>>ya«,,.Q,K9 Pilipo manawa hoi keia o ke kāniāillo-i ,aūa, ,aku; • .* , , <4 0. aoh-e 'oiaio o kau ma umēa' apāu i mau mea hakuena wale iho no nau mē ka' hōōplihipuni iiio lqa; ,hē. ma,u luina amihi au i manao ai.e hooniele. ia'u i kp'u.ma,u,pono^R^.'',, ; •'Oia pafia |cau o|ēJ6, aka, o koujlōl\e pono oiaio walē 110 keia a|sāu a'u i" aktj la, if kemake oe i mau hooiāio hou e loā'ā āKu iiō iā' ia oē, ina" He' niāhāō maikai kou i hanau pū iā mai. oe e ike koke iho ana no oe i ka, ojaio o ka'u matt nlea! i kamāilio aku la. O ka ninau, e kuu haku, oia keia : līeaha kau e liana aku ana 110 kou pono, oiai, ua lohe aku la oe i

kou poinp?. Hoomaha iki iho la kana kamailio ana mamua iho o "kuu haku" me, he mea la he mea ano nui ia i kona ononoo, a naka ae la ko Pilipo kino i ka haalulu ia lohe ana aku ana. ,'Aohe maopopo ia'u! Ē pono e iiaawi mai oe i manawa no'u e nf>olloo .ai 110 keia moolelo pahaohao au niamua o kuu pane ana aku. E -pono au e liui mua aku nia kuu loio me Sarebona, o kana mea e hoakaka mai ai o ka'u ia e hoike aku ai īa oe. : . VAole; ao.le i kupono ia hana i ko'u manao; he ,huai ana ae n<; hoi ha ia i keia mea hunaimua oke akea ; ina hoi t ha e hana aku ana kekalii mea ia hana. ow.au pu kekahi e makemake nei e liana aku. Aolq; he makeniake au na'u ponoi e hana ka'u hana a holopono. . • "O ko'u lohe koke ana.-.mai nei np ia 110 keia : mea, aole i loihi loa aku. ne;i i hoike aku au ia.-oe, noUiia, noonoo iho. la. au owau ka mua.loa o ka mea nana e hoike ae i ke akea 110 kekahi hewa koikoi Joa i hanaia, a nie ko'u kanalua ole ( ke olelp ae e ukuia mai ana au me kekahi uku nui e ka poe na lakou i hoike mai ia'u. "Ē hoike koke mai oe i kou manao i keia .manawa a hoi koke a.e au a hoike aku i na.m'ēa apau iniua o ka loio, a nana ia e hana mai i kekalii, hana 110 kou pono. lna he kanalua kou no ka maopopo ole, o kau mea e pane mai ai, a me kau mea paha e hana aku ai a i makemake oe e lo.aa aku kel ahi a'o ana mai ia'u aku, ua hiki loa ia'u ke haawi aku i nei manawa. , . "Ina oe e uku mai ia'u i kekahi huina elala nui e loaa ai ke ola, a e, l.awa pono ai hoi ka malamaia ana o kekahi kanaka aeahaukae. eiike me ka mea .au e ike mai la, alaila, e pani ana au i kuu_waha aole e hoike ae i keia mea huna, aka, i ole pela, e auhea oe, e uwe \vaimaka ana oe," wahi a. Sanapa. * "Aole; aole loa au. e haawipio aku ana i kp'u mau pono. Aole iloa e hilei ia'u ke hana ia mea! Alaila, he wahi hana imi dala maoli Lio keia au.. Ina he. oiaio loa keia mau mea apau au e olelo mai nei! alaila, e hoomaka koke au e hana i kekalii hana i ke.ia manawa e haawjpio ole. aku ana i ko'u inoa me ko'u mau pono me na pomaikai apau i ka mea okoa. elike me ia au i hoike mai nei," wahi a Pilipo o ka pane ana aku. Kana pono mai la o Sanapa ia Pilipo no kekahi manawa, alaila, huli aku'la e nana i ka hale o Pilipo e ku mai ana iloko o ka ululaau. .a i mai. la: , "H.e mau waiwai nui makamae nui no kela la e haawipioia aku ai ika mea okoa e'nele .ole ai ka minamina iho. I ha'i aku au ia < aoie o ko inoa haJ<u a makiiisa wale no ke lilo aku ana mai a oe aku, aka, o ko mau aina ko hal£ nani, ko pūu dala nui iloko o ka hanako, d mawaho ae. o ia, oia ko waiwai ,oi loa aku o ko miiiamina, oia ka —lede opio ame—" • . hoopau koke oe i kau kamailio ana no ka lede opio! Aole o'u makemake e lohe hou aku au ia oe e kamailio mai ana nona!" wahi a. Pflipo me ke, okalakala. , , "Pela paha kou manaō, aka, he mea oiaio loa keia." i pane mai ai o Sanapa me ka leo na.henahe. "Oiā.kekahi e pono e noonooia aku. Oia ka pilikia nui o keia ao oia kou noonoo aku i ko ha' pono. E pono oe e noonoo aku no ko ha'i hauoli ame ka pilikia au e hana akū aila maluna o ha'i. I ha'i aku au ia oe, e kuū keiki, he nui ko'u noonoo nona.

"Ke hilinai aku nei au i ko'u pono mālūna ona elike mē ko'u ike i kou alo.ha ame kou paulele maluna ona. Ua manao rio au e papani loa i ko'u waha ahiki i koū mare aiia iāiā, ,no ka mea, ia nianawa e ike iho ana au aole oe e hookaulua iho ana 1 ka ae anā īnai i ko'u makemake, aka, no kou limāikaika aiia ia'u i keia po, ma o kou hahau ana mai ia'u me ke kookoo, a hoala mai la oe i ka manao i.naina iloko o'u e hjki ole ai ia'u ke uumi iho, niē kou kipaku ino loa e. hookaawale koke ia'u mai keia wahi aku, nolaila., e. koi aku ana aū jā oe e, pane koke mai. Aka 110 ka ponō oka Lede Marie ; —" Ku koke ae.la o Pilipo iluna a, holoholo iho la iuka a i kai me ka haalulu no loa ; iliō la i ka inaina. .. No ,ka .hoopuka. aha āku o Sānapa i ka inoa o ka Lede Marie ,k,e kumu o ko Pilipo ukiuki loa, mai ka manawa o ka hoomaka ana niāi o .Sanapa ē hoike mai i kana mea huna. Ua liiki iaiā ke haawipio aku i 'kona inoa lianohān.o he ri?āk'uisa. kona mau aina,. ka hale aiiie ke lala, aka 110 Marie! O, ua,lilo ka noonoo.no ko Marie kaaWāle ni,ai iaia aku i mea inoino loa' iaia i oi aku mamua o ka make. Ia nianawa he pjp maōpopo oia liā na, manao hoowalewalē weliwēff Joa. Aohe manāwa.i oi aku ai ka, lalāpa o'ke a'loha iloko o kona pUuwai no ,Marje inamua elike 'mē ia i' keia A, elikē me ka niēa i ike m.ua ia, aia ka rhea hoōwMewale ia ina ka aoao o ke diabolo. Ijia lie oiaio ka moolelo a.kahi kanaka, alaila he oi aku ka mai'kai'e ūku oia i .kana i koi mai ai, i paiiiia aku ai" kona waha, a kipaku aku jār'<i e. hele i ka. aiii.a mamao' loa. elilee me k.n.a o ,ka olēlo ana n)ai. i koe ai.ko;ia.i,noa iianphano. koiia nlatv waiwai ame Mārie me i.a. no .ka mea, he niā.u pulē kakaikahi wale 110. koē a hoOkoia ko lāūa 'rhare. ka manaolana, hoi o. kona ola aria. Mai ko laua hoi aiia niāi ahiki i.a manāwa he oluol.u īiiaikai lōa o Marie iaia; akahi 110 o Mariē a hppniaka. ka ,jke ihp i t ke alolia mai a ina nō ko laua marē nei.e oj aku an.a .koiia aloha iaia. O ko Marie haūo}i aipe ko.na a.loha aia mamūa mai o kona nlau ;maj<a kalii i. olino niai ? ai,,o ka laua mēa i moēiihane ai aneane loa e hppkoiā., a e lilo ana anēi ia hauōli i īiiea ulūpaia mamuli o ka moolēlo a ke.ia wahi kanaka aeahaūkae i.ike oleia. kona ano maikai j7lam.ua. aku, ~ . O.i lie pono e Uoohamauia ka waha o keia wahi kanaka me ka i?a.na ole ika nui pka lii.o, Maluna wale ifro no ona hookahi ka pilikiā ,e kati mai ana .me .ka iUe ole īpai ō Marie, o na hoopai e kau .īhai ana wale. i,hp no ona hookahi, ina he hewa kekahi e hanaia ana f Ua hi,ki iai.a ,hpokahi ke auamo ina ehaeha apau nie k ( e.. kaniūUu.pJ.e,- ina np,Q kekahi mā kona aōao. ~It ha'noli ana no o M#ri.ē iiia īio konā lohe mai he puu da!a nui kekahi. i. aku i ,k,afrt . kanaka. he kumukuai 110 kona hoopakel« ,iā ana 0 haawina poiho niii; oia ponoi ke auamo •ilio'i kā eha.eha.i.hoopa.keleia ae ai o iiiai' kekahi poino nui mai naha e hoo.lilo.i kpna maū |a haūoli o ke ola ,ana i .niāu la pouliuli loa.

Oiai. manao like ole e paiō ank iloko o Pilipo, ke ku mai la tio, o iaia me ka puha'u o. ka o kpija iplipaka. . " Sanaps,'"ii > a : toāa ilio la anei kau olelo hooholo? Mahea k#u liphp—iiia 6 S Jko.'Asu, mai ,ariei i ktkahi puu dala riiti ih'u i hooliamaii'.a ai,Jviiu .\yal>a, ,a, i ole, ma ka .aoaō paha e hooneleia ai oe i ( iia, īilo pū* me ko ipo ālōhk a hele ololielolie oe i keia ao- me' kalii keneka,ole iloko o ko pakeke, .a ,o ika 'poe i 'ike' ,a, j kpiv waiwai.anie koū alli liiamua, e liok'e m.ii anā la|cou ,i ka, ia oe lio ko hoOkohukohii alii, eia ka, aohe wahi ,alji iki iloko o kc|u njau . * ''liia.pp .kpū aij liiki ij<a ū koi; e koe ānā ko dala m'e pe, loaa nb Xa mca .e; hōōtiākeke ai i ou mau pak.eke; maēn\āe na maka lee naiia aku,..ijiplaelae na' mea, apau■ niaplua o ke alāhele. a i ka mare ana i ko ipo.aole i hauoH'i mai oka hopena: O, nani maoli kela'" y a. nee ja.e la p ; Sanapa l( i- ka akaaka. , (? ''. ( l\4a kekahi aoaip lioi ke īiooiloo aei he waHi, lole. weluwelu ana ko.ii § kpiup aku ana, a i ka ike ana" akū he kane okoa v ka ko ipo o ka niar£ ana, he kanaka i piha i ka uhane niaikai me ka waiwai a hānohāiio pu- aole aila i kana mai.kou kaumaha me ka hilahila no kpU hoohaahaaia ana, , rumi ilpko o ke ao nei nb,ka pōe hupo. aohē no i lawa ka [ rumi r|b ka poe nponoo. . Aohe o'u alolia r ka' poe hupo. Mai hoolilo p? ia oe.ilio i kanaka hupo, e kuu'keiki. Mai' wawahi oe i ka' pāpaku o.kpū hauoli, a pēla mfc ko ka L«de Marie nianiuli o kou hooholo $tia ( " . s ... . . aku la o Pilipo i. kahi ē me ka piha i, ka huliu. alaila huli Ti.ou .mai la nie ka manao e kamailio akii ia Sanapa me ke kuiou no o kē .poo iīalo, eia nae ua hoomau hou aku la o Sānapa i kaiia kama- ; iljp a'r\a i. ka i . ana a.ku: ~; . -'Ua liaiia mai ia'u mai ko Mane manawa i hof mai ai ahiki i keia .rpanavya ua aloha ka~ oia i keia aina a ou mau wawae e hehi •nēi— *' , . kok-e ae la o Fi,lipo iluna a i aku la me ke ka.lakala: "E ha'i k,pke rnai ( oe \ kau ai no ka loaa aku ia oe mai a'u mē r Hopkjakaiahili. plē i kau kamailio aiiā. Kāmailio. koke ksu mēa, i'„ūiākemake lpa : ai V? ~ No'u iho aohe o'u J*aji'.irtool]d.jj3 i;. n*ā'i" iie|." , . , , ,"t> ka'u mea'i iioonoo iho la ē yicy,.iriai,- r oe ; i hoaka.Hi kaukani dala ia*u i keia manawa a i hookalii d'āiā i'kēlā ame keia niākaliiki, a e ukuia mai ia'u ma kela ame keia hapaha," wahi a Sanapa.

"Ina lioi ha pela e hele pu mai oe me a'u i kā hale." "Luliluli mai la .ke poo o Sanapa a i mai la: 'Aple, e. kuu haku, aole. Mahope auanei lilo kuu Roea -kino ana aku i ko hale i kumu ■īoala aku i na manao pahaohao i k6 poe kauwa. E hoike mai no •e i kou manao ia'u maanei, a maanbi iho 110 kaua e kukakuka ih > ai la a naio iho keia mea." , Me huina elala nui maoli keia a kalii kanaka makilo o ke n«»i ina mai la ika Pilipo noonoo iho. Ua maopopo iaia ia manawa aole ■'ina e lawa ka makemake o kahi kanaka o keia iho la kana e uku mau'aku ai. e noi hoohune hou mai ana 110 ia no kekahi mea e ae. 1 e lilo ana kona mau la apau o ke ola ana i liiau la hoomaka'uka'u mauia mai e nei wahi kanaka. a i kona wa e hoole aku ai i kana koi, 0 ka owaka koke ae no ia o ua wahi kanaka la i kana meahuna, ak:i. 'aia aku paha ia ua mare oia me ka Lede Marie. "Pehea. ua holo iho la anei keia ia oe? Ina pela, e kuu haku, ia pono. Ua maopopo ia'u aohe au dala me oe i keia manawa, a e u ala ana no.paha he niau la ia oe e huli a,i ia luiiua dala al>iki ika V>aa ana: ao'e o'u makemake e haawi niai oe ia'u ma ka hila banak»> 1 mau hi'a dala e ae paha. no ka mea, he mau mea hoopoino mai ia 'a'u mahope aku. aka, makemake au e hakwiia mai ma ke dala ula wale 110. a i Inaa ai i niana,wa lawa kupono loa nou e hooma- ! aukau ai ia mau dala ea, e hoea hou mai ana au maloko o hookahi nule mai keia la aku. "Aohe o'u hopohopo ia ne no kou uku ple mai i keia huina dala. ka mea. ua hilinai att ia oe. a aohe no hoi o'u maka'u e hoololi / n.'a oe i kou manao. no ka mea. o kou h'oao aiia e liana pela o kou hooknmo ana aku no ia ia oe iloko o ka pilikia. "Ēia hou. o ka loihi o ka manawa au e noonoo akahele ai e loaa 1 ana ia oe ka ike 110, kau olelo hooholo niaikai loa. Ma keia la no o 1 eia pule ae. e kuu haku. e hoea hou mai ai au. O ke aloha no kou, e kuu haku. a hui hou aku kaua." la, pau ana no o ka ua o Sanapa kaniailio ana huli koke aku 'a oia e hele .a 110 kona haupu hou ana ae no kekahi mea, nana mai 'a maluna o kona poohiwi a hele no nae na wa\v<ie a i mai la: "Ua poina aku la ka hoi au ia oe. maanei 110 kaua e halawai ai, nja nei liianawa 110 o ka po, i ole kaua e ike Wale ia mai." Hapai iki ae la ua wahi kanaka la i kona papale, kunou mai la, me he mea la akahi no oia a hooinaiiao iho la he makuisa o Pilipo' -10 Belamaine a e pono oia e hoohaahaa mai imUa o Pilipo. a nalowale aku la iloko o ka pouli o ka ululaau. Ku iki iho la o Pilipo no kekahi minuke, a i kona ike ana ua nalowale loa aku kahi kanaka, hoomaka aku la e o-i hele no ka liale. laia i hiki aku ai i ka hale, ku iki iho la oia ma ka puka a huli aku la e nana iwaho iloko o ka pouli. I kona ike iho iaia ia manawa me he mea la ua loli loa kona ano mamuli o ka helehelena hooinaka'uka'u o ke kanaka ana o ke kamailio pu ana ma ia po. Komo loa aku la oia iloko o ka hale a kau aku la i kahi vaiolina ana iluna o ke pakaukau ma ke kihi o ka rumi, a i mea hoomahiaia i ae ai kona mau manao uluahewa ia manāwa, lalau aku la i k]i omole barani, ninini iho la iloko o ke kiaha a inu ae la, alaila noho iho la noonoo iiq na mea apau i kamailioia mawaena ona ame Sanapa ia po. Ua komo loa aku kana ala ana iloko o na hora kuliu o ke aumoe mamua o kona lioi ana aku noluna o kona moe. a iaia e moe ana, a nd ka nui o kana niea i noonoo ai, ua hooliia-a loaia oia me lea liiki ole ke hiamoe maikai. I kona ala ana ae i ke kakahiaka aole kela helehelena hauoli mau ona, a ua lilo ia i mea haohao na kana mau kauwa. Hakalia no a pau kona aina kakahiaka kauoha koke aku la oia i īia kauwa e hana mai i kaalio nona no ka holo ana aku i ke kaona. 0 kona rula maa maU mamua aku ina oia e holo i ke kaona maluna wale no oia o kahi kaalio uuku e holo ai; i keia kakahiaka hoi. īiialuna o ke kaalio nui hale kona laweia ana me na lio nani elua e kauo ana. I ka hale banako oia oke kauoha' ana ai<u i kana kahukaa e lawe pololei iaia'ilaila, a ua hookipaia aku oia e ka luna nui o ka banako me ke ohaohā elike me kona kulana alii. "Makemake au e haaiwi mai oe ia'u i hoOkahi kaukani paona ma ke gula. e Mr. Geta," wahi ana i ka luna nui me ka helehelena minoaka. "O keia mau dala a*u i īioi aku la. he mau dala hoohamau aku 1 ka waha o kekahi wahi kanakā makilo o ka hoomka'uka'U anā mai' ia'u 'āme ka'ii. He kumukuai keia māu dāla a'U i noi aku la ia oe no.ka. hoonakele ana mai iā'u aniei ka'u:" "E kauoha aku ana- a,n£i o<i i kela kanakā 0 hele mai ianei e kii ai, a i ole, e. hoōuna aku no paha au i ko hale?" "E hoounā ae no oe i kun hale. ke oHiōluia mai e oe. Pehea la ke kulana o ko'u heluna waiwai me oukou; ke diiii loa aku nei paha?" i ninau aku ai o Pilipo. "O. aole! he heluiia nui loa koe'o kau niau dālā nie makou. līa | hiki ia oe i na manawa apau ke huki i kekahi heluna dala nui elike ,m"e kou makemake. aole no e lauiia aku." wahi a ka luna niii. | "Pela! O, ina pela, kē liauoli nui nei au 110 ia hoike au," wahi a Pilino. * ■ . I ka holopoiio ana o ka Pilipo liaina me ka [una o ka banako, ukali nu mai 1a ka lunanui ia Pilipo aliiki i ka nuka iwaho. aia ilok<l 0 ka luna'uu' ke 110 ko Pilipo ano ia manawa; aohe nae ona kamailin mai ia Pilipo. "I ke kakela." wahi a 'Pilipo o ke kauohā n"'n aku i ke kahukaa. I •nahopo' o kona qp a'in' mai iluna o J<c kaa hnaw' aku 1a i knna I aloha'i ka tuna oka haliako. aoko ko hnohu'i e la 110 ia i na lin riia ke alamii e lmea aku ai i ke kake'a Peveiiāfoda. | He loa iā wahi o ke a'lanui a laua o Va holo ana aku. a ona ululaau apau e ulu ma ; mahai n k,e ,aia wale no maluna o na aina i ona ia e,ka Makuisa Pilip'n. .lle ,niait inile.loihi i hala ia ilaua ma ia holo ana akti alīiki i ka palena e kaawale ai ko Mane aina 'n p. kaawale ai ko ua o Pilipo. alaila, kiei aku la ua o Pilipo iwaho a 1 iho 1a iloko ona : I ''Maanei i hui ai kn niapa mau aina. a niai e hooliuiia aku ana māua ma ka mare ma nei mUa 'aku, hookahi ka waiho o nei mati aina nui niai o a o." Ma ia wahi aku a laua o ka holo ana. ua pii malie na lio, 110 ka mēa: he niiku loa aku ke alanui ma ia wahi. ... la Pilipo e kiei ana iwaho ike aku 1a oia i kekaiii liāle papai o ka pōe.auwana e ku mai ana. a Vip Wahine ke kii ttiai āna ni'āwaho e nana mai ana i ke kaāHo. I ke kokoke loa ana.aku oke kaa. heli? . malie loa māi 1ā oia a kokōke ma'ka aoao o ke kaa ā ke !,iana pnno loa aku lā ko Pilipo niāu nlaka maluna oiia. me kā naiiaō ana ilio ii kekalii apana dala 110 ka haawi ana aku i ka wahine ilpko o kona pakeke. I I ka maopopo ana aku i ua wahihfe la o Pilipo ko luna o ke kaa i alaila i mai la. - - "Na ke Akua e hoopoitiaikai ia e, kitu liāku.'* ! Hooman aktt la-ni ke kahukjia '1 ka heleana. n Jce kan, a ma- , hope o ke kiola ana aku a Pilipo i ka apalia dala i ; ka wahiiie. hiua mai 1a ihone n ka riohn ana. pupuii-na lima, a noonoo iho la no kana mea e hoakaka aku ai- imua o Marje. j MOKUNA XXV. •HIKI lI.OU O LALE I KA MAINE. Ē hoōpaiiee iki ko kakou kaniailio ana no ma. a e liuli ae ka kakou.nana aiia 110 Lale, e i aky nei la oia ihea. I I'a ī.alie i haalele iho.ai ia Rouena. Palani, kaii aku ja oia maJuj na.o kekahi .mokuahi e holo ana no Enelani, a la hookahi wale no kotia, o kā noho ana malaila. ee hou al<u la maluna o kekahi mokuahi |e liolo ana : no Vanekouva. kahi o ka poe o lakou e hoomau mai ana i ka eli aha i ka honua 110 ka rube! Q Linda ka mea mua loa i ikq mai ia l*aiq iaia i hoea aku ai i kauhale. Mamua o kā holo ana mai o Lale 110 Enelani no.ka.lawc anā niai e'kuai i na rube a lakou, a i pau mua aku nei hoi ia mo.olelo i , ka hoakakaia ma na mokuna* i hala. ua kukuluia e Lale ma kekal)i la. kekahi papai hale maluna o ke ahua no Linda e noho ai. i, kona w.-( e hele.ae ai.e nana i ka eli rube ana. a Lale ma. no ka mea he wahi makemake loa ig. nana. a mai ko Lale wa i kaawale ai aliiki i i ona hoi ana aku ? e hoohala mau ana o Linda i ka o kotta manawa.hana nui ole maloko o ka hale, malaila; niai ko Lale piauawa i ka'awale ai ahiki i la lā a T i h«-»i lmu aku ai. naa mau o ko Linda manawa i ka hana, elike me ka manawa e noho pu aiia o I.al'e. I ( Ao, « > W«-) - i .... •