Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 1, 7 January 1916 — LOHEA KA PRES. KAUKA CLARK MA KAWAIAHAO Akoakoa na Ahahui Hooikaika Kristiano no ka Hoolohe Ana laia PAIPAI OIA INA OPIO E HOOIKAIKA MA KA PONO Hoikeike Mai Oia i ka Nui o na Ahahui me na Lala ma Amerika [ARTICLE]

LOHEA KA PRES. KAUKA CLARK MA KAWAIAHAO

Akoakoa na Ahahui Hooikaika Kristiano no ka Hoolohe Ana laia

PAIPAI OIA INA OPIO E HOOIKAIKA MA KA PONO

Hoikeike Mai Oia i ka Nui o na Ahahui me na Lala ma Amerika

Alaloko o ka Luakini o Kawaiahao, ma ka po o ke Sabnti aku h i lialn, i malamaia ae ai he halawni nui e iia Aliahui Hooikaikn KiistiHiio o Ilawaii nei, no ka lohe nna i koknhi haiolelo hoeueu inai ka poreBid<;n« Kaukn Frnneis E. Clnrk mni, kn poroHi«lona o «r Ahnhui Hooikaika Kfstano o ke ao holookon. I ? a hele oloko oka Luakini o Ka* wniahao a piha i nn liilu o nn ahahiu ame ka poe makaikai pu, me ka loho aua i kekahi mau mele nani i himeniia niai e ke anaina, aino koknhi ]>oe i waeia. Mahope o ke kaa oia'i loihi ana, bo kekahi niau niahina ehiku i kaahope aku nei, akahi no ft loaa ia Kaul .i Kran< is E. Clark ka iknika kupono o haawi ai i haiolelo akea, a mamiili no 0 kon* makoniake, peln ilio la i hooknawaleia ae ai kela po i mnhawa no ō* ahaliui kuloko, o lolie ni i koha leo, mamua o kona haalele ana iho ia Honolulu nei, no knna huakai uo lapana. Ka Hooma&a Ana o na Hana Ma ka hora ehiku ponoi mo ka hapa 1 lawe ae ai o Kauka Clark ame kokahi h oe i waeia i ko lakou mtiu noho malu* na o ka awai haiolelo, a i kuliko ai me ! ka papa kuhikuhi o na hana, ua hoohalaia he liapaha hora, ma ke mele ana i | keknhi mau himeni, mai ke anaina aku, he mnu himeni, ma na olelo Beritania me Hawaii, me ka himeni nna o na mea a]iau, me ka nana oleia o ko lakou lahui. Mamuli o ka hiki ole ana mai o ka Rev. H. H. Parker, un paniia kona wuhi e ka Rev. J. P. Knlman; aluila haawi ae la oia he mau hur.pule, e hoomaikai ana i ke Akua, uo ka hoohalawai ana mai i na mea apau, ma kela anainn, pela hoi ka nonoi pu ana āe e lilo Oia i mea hooholomua i na hana o ua Ahuhui Hooikaika llristiano. Alahope ona i heluhelu mai ai ka Bev. li. P. Kauka i kekahi mau pauku o ka 12piaetole a Paulo i ko Roma, alaila hoomaka ke kahea ana i na ahahui, e hoomaka ana inai ka Makupuni mai o liawaii. , Ua mai na ahahui o na kuaaina i ko lakou mau elele, a ma na pauku paanaau i paneia aku ai, i ka wa e kaheaia mai ai na iopa. Ua hoēa ae ka o na ahahti o Honolulu nei ponoi iho ,a koo he mau ahahui kakaikahi; eia nae o ka ahahui 0 na Pake ma ke alanui Boritania ka ahahui hookahi i hoea ae kona mau lala apau, me ka pa'ipa'i nui ia i ka wa 1 maopopo ai, o kela wale no ka ahahui 1 pau pono ae na lala ma kela halawai. Hoolauna Ana Ia Kauka CUurk Mahope o ke kahea inoa i haawi mai ni ka Rev. Akaiko Akana i kekahi mau olelo hoolauna pokole, e hoakaka ana i ka lilo ana o kela manawa i wa maikai loa nana, a he hanohano nui hoi i kau aku maluna ona, o ka hoolaunn. ana mai i ka Peresidena Francis E. Clark, ka peresi(]ena nui o na Ahahui Hooikaika Kristiano o ke ao nei, alaila hoolauna mai la oia ia Kauka Clark, me ke kahea ana mai i ke anaina holookoa, e ku iluna, a e hoike i ko lakou mau manao ohohia, ma ke ani peahi ana i ko lakou mau haina-ka. I ka wehe ana mai o Kauka Clark i kana mau olelo hikimua, ua hoakaka mai la oia aole kela o ka makamua loa o kona ku ana ma ka awai haiolelo o iawaiahao, aka he iwakalua a oi makahiki i kaahope aku nei i haiolelo mii ai oia mai kela awai mai; me kona paipai ana mai i ka poe opio e nana aku ianiua. no na makahiki loihi e waiho

mai ana, no na poninikai i pili i ko !n--kou ola ana. Walii ana, he mau ona iniliona ka poe opiopio, oiai e waiho inai ana na manawa maikai he nu: Iniua o ko lakou ola ana iloko o na niakahiki loihi ma-" mua o ko lakou niau alo, oiai hoi ua heluia na la o ka poe 00, he wa wale no no lakou e hele aku ai mn kela aoao o ko ke kanaka ola ann. Kana Haiolelo Ma ke ano nui o keia iho kekahi hapa o kana haiolelo o ke kamailio ana mai ma kela po: "Eia kakou ke hookokoke aku nei i ka piha ana o na ma' ahiki he kana-! •kolu-kumamaliwa ana o ka Ahahui HooilUika »' la 2 o Feberuari e hoea mai ana, e piha ai na niakahiki he kanakolu-kumama" lima o keia hana, a e hoomanao ana na hooikaika Kristiano he eha miliona ina ke ao holookoa i keJa Ja, ma ka hoolilo ana i kekahi pule i 'Pule Hooikaika Kristiano.' Iloko o keia pule, aole e hoikeike wale ae ana 110 ka ahahui i kana mau liana kaulana, aka e laweia mai ana he mau hooikaika ana, 110 ke alako ana mai i ka poe opiopio ia Kristo, ka hoeneu ana e oi aku ka pipilipaa o ko lakou launa ana kekahi me kekahi, ka hooniahuahua hou ana ae i na hana pono iloko o na luakini o na ekalesia like ole, ia e Luoikaika aku i na lima 0 ua kahunapule ma na ano apao, o ka 01 loa aku, ma ka hoomau ana ala' i ka haJawai haipule, ame na halawai like o ia ano hookahi iloko o ka ekaleaia'.

"Oiai nae, aia lie nui a-leluileliu wale 0 na hana hoohoihoi manao iloko o ka ahahui ,o ke ko'iko'i nui nae, aia maluna o ka huaolelo Kristiam>, elike me kona inoa, e hooniahuahua ana i ke ola Krisaiano ana iwa'ena o kona mau lala." Ua hoakaka niai oia, aia ma 'na wahi Jike ole apuni ke ao uei, ua ku wale no 11 a Ahaliui Ilooikaika Kristiano. Maloko o Ameiika, ua hiki aku ma kahi o ka ekolu miliona ka nui o na lala; ma Beritania, lie hapalua miliona; nialoleo o Auseteralia, he haneri kaukani; ioa Inia,. he. kahaliipa kauk(iui, nie ka 01 aku i/kelii q vhiiita,ko Kina, ko lap^£ k ; ioiai hoi pia< Aferika, ain he #fiu hsneVi &hatnii, lal» •h'o mau kauka'iii,-' ; > : .ii,'i •. i)l aloko' o, -Kelemania, ain mala'ila 'ne 'uniona, -o elljna haneri mau ahahui; ma£ ; : Norewaf, < , Finalana," Hunagar49, ana i na Hphikaf^«V:.^Vst:ianbi o Ilonolulu nei h'e niau (ft.l oovkaika like ana no Kristo •anie 1 ona. T2kalesia. Aoie walē iloko o na ekalesia o ua hoomana: iike ole i kukuluia ai na ,ahahui hopikaika Kristiano, āka aia maluna o na mokukaua, na halekoa, na hale]>aahao ame na hale e ae i hoopiiaia aku ai ka poe kolohe. Ile mau kaukani o na paahao i hoohuliia. mai ko ia> kou mau ano lalau mai, a lilo i poē mai"kai, a nfaloko o Amerika i keia manaw.i he elua mau kaukani paahao Ilooikaika Kristiano; he poe i hoohulihuliia, mamuli o na hooikaika ana a ka poe mawaho aku nei. Hooi&aika e Loaa he Mau Miliona O ka hana aro nui iloko o keia makahiki e nee nei, a'komo aku i ka makaj hiki 1917, wahi a Kauka Clark, o ia no kii hooikajka ana e loaa he mau miliona l,mau lala hou no na Ahahui Hooikai ; ca Kriatiano; hē hana i hookahuaia ma ka aj<ahui nui o ka noho ana maloko o Kikako, i ka mahina aku nei o lulai i hala, a e pau ana kela hana ma ka wa e noho hou mai ai ka hui nui maloko o Nu loka, i.ka makahiki 1917. 0 keia hooikaika ana, aole wale no ia no ka pemaikai o ka ahahui, aka nn na ekalesia pu kekahi, ame ka poe opio. 0 ka Joaa ana he miliona mau Hooikaika Kristiano, o ka loaa ana no ia h-.; miliona (lala no na ekalesiji, ke lilo aku kela miliona lala i mau hoahanau no na ekalcsia. Ua maheleheleia ka poe na lakou e hooikaika i keia hana maloko o na mokuaipa lehulehu a ma Canada, me ka lokahi like o na mea apau, e hoea aku i ka ]>ahuhopu o na mea i makemakeia. Maloko o Hawaii nei ke kauia aku nei na manaolana e loaa he iwakalua mau ahahui hou, me elua mau kaukani hoahanau no na ekalesia, ke hooikaika pu na lala o na ahahui me Rev. Akaiko Al;. r /r;a, ma keia hana nui. O ka mea ano nui e ikeia nei ma Hawaii nei, wahi a Kauka Calrk, o ia no ke kukulu ana. aku i na ahahui no ka poe opiopio, e a'o ana i ka poe opio, e j lilo i poe maikai ma keia mua aku. E Ilaawiia Ana na Makana Ma ka liora eiwa o lee kakahiaka o ka Poakahi ae, he halawai kukakuka ka i nialama hou ia maloko o ka Luakini o Kawaiahao, ma ia halawai, i hoike akea ae ai o Kauka Clark e haawi no oia he mau makana i na peresidena o na ahaliui, ma ka pau ana o keia mafcahiki malalo o keia mau kumu:

O ka makana ekahi, he pine gula C. E., e loaa no ia i ka peresidena e hooikaika ana e loaa he heluna kiekie o na ahahui pokii iloko o ka makahiki lookoa; o ka makana elua, e loaa no ia i ka peresidena o ka ahaliui e hooikaika ana e loaa he heluna nui o na ahahui opio, a o ke kolu o na makana, e loaa no ia i ka peresidena o ka ahahui

0 hooikaika aua e loaa be heluna kiekie o 11 a lala. Ala kela halawai kukakuka i hoakaka nmi ai o Kauka rJark, o ka hana ano nui iloko o ka Ahaliui Hooikaika Krist.iano, o ia no ka hooniakaukau an:i 1 na oiūo 110 na hana o ka ekalesia, e loaa ia lakou ka makaukau 110 ia *niau hana, aole hoi e lilo wale 110 i ka ix)e 00, a wahi hou ana, ua lawe nui ka poe oo i na hana ia lakou, a hoohemahema wale ia aku ka poe opiopio.