Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 3, 21 January 1916 — WEHEIA MAI NA PANIWAI APAU O KULANIHAKOI Haule Makawalu na Pakaua Hikimua o ka Hooilo i Keia Mau La PILIHUA NA MANAO I KA HANA A KA INO NUI Halana Pu ia Na Wahi Haahaa Mai Waikiki Mai Ahiki i Kalihi e ka Wai [ARTICLE]

WEHEIA MAI NA PANIWAI APAU O KULANIHAKOI

Haule Makawalu na Pakaua Hikimua o ka Hooilo i Keia Mau La

PILIHUA NA MANAO I KA HANA A KA INO NUI

Halana Pu ia Na Wahi Haahaa Mai Waikiki Mai Ahiki i Kalihi e ka Wai

lle keu i>o o ka ua ame ka makani i j pa i)io nei iloko o na pule aku la i liala, ka ino nana i hoopilikia aku i kekahi mau.wahi lehulehu, o ka oi ia i ikeia, eia ka iia ha])a iho ia i ka ino o keia mau la, ke hele la a hiki ole i na kanaka ke a'e aku mai kekahi aoao o ke alanui ,ai kekahi aoao, pela hoi ka ha- | lana i»u ia ana o kekahi mau.wahi e ka wai, me ke kaolii okoa ia ana o na kaa* ahi, aolē e holo i ka po. | Ua hoomaka ka haule ana o ke kuaua ma ka po mai o ke Sabati aku la i hala, a ao ae nia ka Poakahi, aole 'nae he nui ! 0 na wahi i halanaia e ka wai, aka nae ma ka hora umi-kumamalua o ke awakea i haule iho ai ka ua me ka ikaika inaoli, kohu ,j)o'iwai e hauini okoa iho ana, ua like pu na alanui o ke kulanakauhale nei, me he moanawai la, a he liana nui ka hoao ana o kekahi mea e a'e aku ma kekahi aoao o ke alanui, i kau a mea o ka hele o ka wai, a lialana pu ma ke alanui kau aoao. Ma kekahi mau wahi, ua aneane e komo okoa aku ka wai iloko o na halekuai, me ka papa e ]>a-ku aku ai i ka wai mai ke komo ana mai iloko; o ua kaa otomobile keia, ame ke kaa uwila, me he waapa la e holo ana iloko o ka wai, i ka pipii o ka wai ma na aoao o ka huila, he hanuu okoa mai no ia o ka wai nie he nalu la. Ma ka Poalua ka Oi o ka Ua Ma na hora o ka, auwina la o kela Poakahi, ua makahakaha iki mai ka ua, me ke kalae maikai ana mai o ka lewa lani, eia nae e mau ana 110 ka pa ana a ka makani, ma ke kukulu komohanahema mai, a ma ia po ana iho i haule hou mai ai ka ua me ka ikaika, a ao wale ae ka Poalua mai, a mai ke kakahiaka mai o kela la, ahiki wale i ka po ana, he o ia mau ka ua, me ka makaha* kaha ana no kekahi manawa liilii wale no; a o na wahi keia i halana mua ole ia e ka wai, ua liele a lana ka wai malaila, a oi loa aku hoi na wahi haahaa, me ka halihali okoa ana o kekahi poe 1 ko lakou mau ukana no na hale o ko lakou mau hoaloha. Mai Waikiki niai ahiki aku iuka o Kalihi, ma na wahi liaahaa, he mau lokowai nunui ke nana aku, aia na kanialii ame na kanaka makua iloko o ka wai e hele ana, no ka lioopakele ana i ko , lakou mau ukana. I Ma na wahi kiekie keia, ua like pu ke ! kahe ana a ka wai, me he mau muliwai la, a i wahi e komo ole aku ai ka wai | iloko o kekahi mau pa ; e pa-ku okoa ia ' aku ana he mau eko one mawaho o ka 1 pa, no ke pale ana aku i ka wai. Lilo na Kaka i ka Wai | Mawaho ae nei o Waikiki, ma kahi hanai manu kaka a na Pake, ua hele ka I wai o na loko a kiekie me ka like pu | aku me ke alanui, me ka holo okoa ana j o na Pake no na wahi e palekana ai mai ka poino 'mai, a haaleleia aku na manu j kaka, na lakou e au mai iloko o ka wai no ko lakou pono. He heluna nui o na manu kaka i lilo alui i ka wai, me ka lilo i liana lealea i loa na kekahi poe kamalii o Waikiki ka hopuhopu ana i na manu iloko o ke kai, a o ka mea nae a lakou i minamina loa ai, o ia ka loaa ole ana o kekahi mau puaa elike me ka ino mua aku nei. Idlo ka Hawai o Makiki | Ma kela Poalua holookoa, he moana > wai ke alanui Moi, ma na aoao a elua o ke alanui Piikoi, ua lilo na pa meakanu , o na home e ku kokoke mai ana i mau iokowai, me Jca ikeia aku o na pua iloko j o ka wai. | | Ma kela wahi oke alanui e kele ana I ka wai, a komo okoa iloko o na kaa oto-

mohile haalian, a o na kaa uwila keia e j hoJo ana me ka malie loa, na kg hopo- j hopo ia o'hu auanei ke kaa niai ke ala- 'j hao ae. j Mahope koke iho o ka hora eono o ke ! ahiahi, mamuli o ka nui ame ka ikaika ; 0 ka wai, ua lilo pu ka hawai o Makiki, j me ka hiki ole ke lawelawe aku i na j hana e kaohī mai ai i ka hawai, aka nae, ! ua ku makaukau na kanaka hana o ke I keena alanui ame na kanaka kinaiahi o , Makiki, no ka hoopakele ana ae i na poino ma kekahi mau wnhi. j Mamuli o ka niii'loa o ka wai, ma o ; ka lilo ana o kela hawai, ua heīe a piha | okoa ke kahawai, e hiki ole ai ke omo I 1 ka wai a komo okoa aku la ka wai j ko o na pa ame kekahi mau hale. i Ma ka PoaUahi aku, oiai ka ua e ha- ' luku ana me ka ikaika ma ka hora n'miKumamalua. o ke awakea, ua hele maoli ke kahawai o Nuuanu a aneane-e hu wai iwaho, a no ka hopohopo o na kumn o ke kula o Sana Lui, ua hookuuia na. keiki e lioi no k'o lakou mau home, mamua o ka ikeia ana aku o kekahi poino nui. ka Ino mā na Koolau .Ma ka huli Koolau aku nei, i kulike ai me na lono i hoikeia.mai ma ka Pon- ' lua nei, he keu a ka ikaika o ka pa ana a kn makani malaila, me ka ulaa pu ia o na kaupoku o kekahi ma'u hale, a hiolo okoa no hoi kekahi, ua lilo ka paa o na kumulnau nunui i mea ole i ka ikaika o ka makani Kona. Ma .kekahi niau wahi o ke alanui ua hiki ole ke hoonalioa mai na kaa, oiai aia ma kani o ka ekolu ame ka eha ka- j puai ka hohonu o ka wai. J No ka hopohopoia 6 halawai me na ulia poino i haa'wi oko'n ia ae ai ke.kau- ; oha, aole he kaaahi e liaalele ia Hono- i lulu hei, ma ka po o ka Poalua aku la, l, oiai he nui na wahi inoino o ke alahao e i hiki ole ai ke hoopakeleia ae ke kaa, J ina no ka halawai me ka poino. j Ma ke ano nui ke olelo ae, o ita ino ; iloko nei o ka mahina o Tanuari, o ka' helu kiekie ia i ikeih ma ka mOolelo, mamua o na ino o keiā ano, iloko o.keia mahina hookahi, ma na makahiki i kaaaku nei. ' Holopapa Llke ka Ino Mai na moknpuni mawaho aku o Oahu nei i loaa mai ai na lono Hke ole 'no . ke kipa hou a'na ae o ka ino, m'a ia mau i wahi, a iiii ka huli hoi ana mai a ka I Mauna Loa ma kana kēlepa o keia puie, j ua haaleleia ka ukana ame na ohua o kekahi fnau awa, tio ka hiki ole i 'na waapa ke leomo i ke awa. Ma Lahain"a, aole e hiki i ka Mauna Loa ke kipa malaila, ua hookauia na leka me na ohua malu'na o kekahi mokuahi okoa ae -o ka liui mokuahi holo pili āiiia, a holo loa mai la ka Maima Loa no ?loiiolulu riei, me ke ku ana rnai ma ka po o ka Poakahi aku l.a, ma'mua ae o kona mana'wa maamau.

No Mauna Keii hoi, na la-we loa mai ia i ame na ukana o Lahaina no Honolulu nei no ka hiki ole ke konio ma kela awa, ā i ole hookau aku palia ihaluna o ka mokuahi kokua e ku ana malaila. Ma Maui ā ma 'Kauāi, he mau lo'no pu i loaa mai, no ka nui o ka ino ina ia mau lnokuj>uniy-"e loaa mai ai na mea oiāio, rio ka nui o na poiito i»ikeia ma kekahi wahi, ma ka hapa hope o keia pule. —