Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 3, 21 January 1916 — NOHO LAHAINA I KA EHUEHU—WELIWELI NA HANA A KA WAIKAHE [ARTICLE]

NOHO LAHAINA I KA EHUEHU—WELIWELI NA HANA A KA WAIKAHE

Solomon Ilanohano, Lunahooponopo.no 0 ke "Kilohana" Pookela 0 ka Lahui, Aloha nui oe:—Ke ike e nei 110 e piha loa ana oe me na.nuhou like ole mai | kela pe'a ame keia pe'a mai o ba āina; 1a kemanao nei nae hoi 0 me'nei ka hiki mua.o ke noi aku i kou i kekahi 1 wahi kaawale 0 ke Kilohana a kaua, no na manao e kau ae la maluna. I ka hookuu ana aku o ka makahilii r 1015 i kona hanu hope loa ana i na ea oluolu 0 ka honua, e kahiko ana no ka nani ame ka maikai i ka Malu Ulu 6 Lele, a e hauoli ana no na mea apau no ia maikai; a i ke komo pono ana aku 0 na mea apau i na la hauoli mua 0 ka makahiki hou, ua hoikeike mai la ka p-aeopua a e hoomaopopo mua mai ana hoi ka paia lani, aia he kaua nui e hooukaia ana mawaena o ka honua ame na makaainana 0 Kulanihakoi (Ua nili).

I ka aui ilei ana ae 0 ka hora umi 0 ka po Poalima, la 8 o keia mahina, 1 hoomaka iho ai na makaainana*o Kulaniliakoi e po'ipu maluna 0 ke kulanakauhale o Lahaina me ka ikaika nui, a noho iho la makou iloko o ka pouli nui e papaumi ana i ka poeleele. Ua hoomau ka haule nui ana mai 0 ka ua, a hiki wale no i ka hora 7:10 minute 0 ke ahiahi Sabati. fle keiki hanau au no keia aina, aole au i ike i kekahi ua nui ana 0 keia aina elike me keia. He ua no ko na manawa i hala, he loaa nae hoi ka hoomaha iki ana iho, aka, 0 keia, mai ka hoomaka ana ahiki i ka hora 7 a oi o ke Sabati, aole loa he hookahi minute i hoomaha iki ia e ka ua, iloko 0 keia mau la. Weliweli ka hana a ka waikahe. iki iho o ka hora 12 o ka po o ka Poaliina -i hoomaka mai ai kia wai e olokaa i na pohaku 0 ke kahawai, me he kiana pauda la ke pohapoha. Ku i ka weliweli ke hoolohe aku. Ma ka hora 6 ae o ke kakahiaka nui Poaono, ua papalua iho ka nui o ka .wai. I ka wai mua e kahe ana oiai ka wai 0 na oawa liilii e hoohuihui ana ia lakou a kahe iho iloko o ke kahawai, a kahe mai la me ka halulu nui. Ua manao hoi ka mea kakau o ka waikahe mamua ilio o ka make ana 0 ka Moi Kalakaua, he hapalua ia no keia. O ka like ole wale no ma ia waikahe me keia, he waikahe ia e lawe pu mai ana i na laau; like ole, nolaila nui ai no kana hoopoino ana i na aina, aka o keia, aole pela, he nui wāi wale iho no keia, aole mau mea nana e akeakea i ke kahe pololei ana a ka wai, nolaila ua liilii na pilikia i loaa, aole oia w&le, ua mahele pu ae ka wai i elua kahawai, aia keia wahi a ka wai i mahele ai ma ka aoao komohana o ka home 0 ka mea kakau ; iho aku kekahi hapa o ka wai ma ia mahele a koe iho la kekahi hapa 0 ka wai ma ke kahawai. Ina aole i mahelelua ka wai ma keia wahi, alaila ua maopopo ua lilo kekahi hapa 0 ke Kulanakauhale o Lahaina i home no na pohaku, aka, aole pela ka inanao 0 ka Mea Nana i hana ua mea apau. Ma keia mahele ana, ua ulii pu aku ka wai i kekahi mau eka ko 0 ka mahiko a hoolana pu aku la ka wai i na hale, pau kekahi mau hale i ka hi-o, pau no hoi kekalii mau hale i ka hoomaeniaeia, lana na puaa me he mau moku la, a nalowale aku kekahi. Lilo aku kekahi mau uwapo puna, nahaha kekahi mau aina inahiai, nele kekahi mau home i ka wai, aka, ua loaa mai la nae, makaala no ko makou lunawai, a kokua pu hoi me ka haku 0 ka mahiko, i ka hooponopono koke ana i keia pilikia 0 ka lehulehu. Ma ke kakahiaka Poaono nei i ku mai ai ke Kalaiulina mai Kahului mai, oole hiki ke i ke awa o Kahului, nui ka ino, a ma ke awa 0 Lahaina nei oia i hoolele mai ai i kana mau ohua iloko no o ka ua. Aohe nae he wa a kanu ola ia he mau uhane, ma ke awa o 'ke Awaiki. Ua ike mai no na 'lii nioku e okuku ana ke poo o na keiki 0 ke Awaiki, hoopihaia iho la ka waapa a piha pono ,a i elua no kanaka na laua e hee i keia kaumaha nui. Kupanaha keia iiana! I laki wale no aole i huli ka waapi, ua po'i pu ia e ka nalu, a pulu loa na ohua, pulu pu me ko lakou mau wahi lole iloko o ua paiki. O ka meft aloha oia na kainamahine 0 ke Kula Maunaolu, me ka pulu no o ko lakou mr.u 1010 i hoi ai lakou. Nokeaha la ke klpei'a, e keia moku i kokua ole ai i ! keia poel No kona hemahema i poino | ai keia poe. j Akahi no a puka ka la, me ka ua liilii no nae e haule iho nei. E malie ana paha makou. Ua hana iho no Oia i Kona makemake a lawa pau ae la no. Ke hoomaikai nui nei nae i Kbua aloha, a no ka mea, aole he hookahi uhane i ; :nolia ia no keia ino nui. O keia na mea ano nui. Me ka inahalo i na kēiki o ka papapa'i. C. K. MAKEKAU. Lahaina, Jan. 10, 1916. +++