Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 5, 4 February 1916 — O WAIKUHEA POHA UA HALA. [ARTICLE]

O WAIKUHEA POHA UA HALA.

I ka Lunahooponopono maikai a ahonui, Aloha oe:—E oluohi hoi oe e hookomo ilio i Ueia mau manao pokole iloko o na kolamu o kau hiwahiwa i ike mai ai na hoaloha ame ka ohana o Waikuhea (w) ua Laalele mai oia i keia ola a/iaj ka auwiiaa la. Poaono o kela pule aku nei, 3anuari 22, 191&. • Ua hanauia o Waikuhea (w) i Olaa, Puna, Hawaii, i ka la 28 o Dekemaba, 1849, a ua piha iaia na makahiki 66 a hnla aku la oia i ke ala hoi ole mai, me kona haalele pu iho mahope o keia ao luuiuu wale he kahe mare, kana keiki aine na moopuna e ikumakena nona. < Mavkona puhaka mai me kana mau kane mare, oia hoi o' Kalāaau ame Poha, ua hanau mai o Kaliana (w), Kalaau Opio, Keaniho, Akiu, Kalahilahila, Poha ame Poha Elua ,a iwaena o keia mau keiki ana he hookahi e ola nei, oia hoi # o Koaniho (Cam Haaheo), e noho nei i liawi, Kohala, Hawaii. Mai ka puliaka mai o kana kaikamahine mua loa, oia hoi o Kahana, ua hanau mai o Hannah Wailani (Hannah Kelekolio i keia manawa); Daniel Iwikau Wailani, Mary Wailani, LilUan Wailani, Elizabeth Wailani ame 'John Kaauwai. Ho 25 makahiki o kona noho ana iloko o ka berita maemae o ka mare me Poha a hala wale aku la no oia.

Ife wahine puuwai hamama a lie wahin'e heahea o na ano-apau o Waikuhea, a iloko o kona onawaliwali i na mahi* na i kaahope ae nei, 1 aole oia i poina i kana aliikane i na manawa apau, a ua hoomanawanui aku ho hoi Uana kane mare ahiki i kona pauaho ana mai la. Oiai ua ike a ua maopopo no o Waikuhea i kona kulana kup-ilikii loa i kela Ja i hoike ia ae nei maluna, ua kauoha mua aku la no o Waikuhea i kana leane ia Poha penei. "Ina au e haalele ia oe i ka po, inai hoike aku oe i na moopuna ame ka oihana, aka e hoomanawanui oe e moe pu me a'u a ao kaua, alaila oe lioike'aku," a o keia kauoha a Waikuhea ua hooko pono no o 'Poha ma na ano apau. Mamua o kona haalele ana mai i keia ola ana, ua anhu mua iho no ke kane mare iaia a i kona hala ana ua noho a ua njoe like iho no laua i kela po Poaono a hiki i kakahiaka Lapule. Ma ka hora 10 o kakahiaka Lapule ua lawe ae la ka Hui o Kaahumanu i ka-j hanohano o ka lawe ana aku i ke kino wailua o Waikuhēii i ka hale hui a ma ka hora 4 o ka auwina la, ua hoolewa ia aku la oia iuka o Homelani nie ke komo pu niai o na Ahahui Kaahuinanu ame līawaii Ponoi. Ma ka hoopau ana i keia manao pokole e ae mai ia'u e ka lunahooponppono maikai a ahonui, e hookipa aku i ka'u mau hoomaikai ana. I ke kane I mare hoomanawanui i hoonele ia me ka j ' wahine, i na moopuna i hoonele ia me , ke kupunawahine oluolu, i na keiki aloha makua e noho la i Hawi, Kohala, Hawaii, i hooneleia me ka luaui makuahine puuwai hamama, m© oukou ka uhane hemolele o .ke Akua a J>Tana no hoi e hoomama i ko oukou mau manao kau: . malia. Me ke aloha, BĒRNARD H. K.ELEKOLIO. , I Hilo, Hawaii, lanuari 1916.