Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 6, 11 February 1916 — HE MOOLELO NO NA KAIKAMAHINE ILIHUNE A I OLE Ka Oi Aku oka U'i Iwaena o na Wahine Apau-He Moolelo i Piha me na Haawina Walohia. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA KAIKAMAHINE ILIHUNE A I OLE Ka Oi Aku oka U'i Iwaena o na Wahine Apau-He Moolelo i Piha me na Haawina Walohia.

i . I Ke hoomaopopo la na kaikamahi'ne opio, ina aole e loaa ana ke- J Y ahi hana na laua no kekahi manawa loihi, e ku a pi)ikia maoli ana \ laua, ma o ka pau o ka laua mau dala i makaukau i ka hooliloia aku :i<» ka laua mau meaai. a no kekahi mau manawa lehulehu a laua e j alawa aku ai, i ke kapolena a Vana de Vca e waiho mai ana, me ka j pau pono ole o kana kii i ke pena, ua kono okoa ia aku ua mau kaik;jmahinc nei, e hookahe iho i ko laua mau waimaka, no ka hoomanao ana ae i na hana kokua aloha a kela keonimana ia laua, a o keknlii kumu no hoi o ko laua aloha, no ka loaa ana aku o ka leka a \ e hoike aku ana no ka maopopo ole o ke ola mai o Vana dc \"ea mai kona ma'i ae. "He mau. mea oiaio loa kena au e Mayda e kamailio mai nei, e j i< aa kekahi hana na kaua e pono ai," wahi no hoi a Grace i pane aku ;ii. "Eia kekahi hoolaha maloko o J<eia nupepa a Mary i haawi mai nei ia'u, iaia o ka huli hoi ana mai nei, a pehea e heluhelu aku anei nu i ua hoola)ia la i.a oe?" "E heluhelu mai ana oe, i hoolohe aku hoi au, malia paha o loaa i'o hoi be hana na kaua!" W ehewehe pono aē la o Grace i ka nupepa ma kahi ana i ike ai« i ka hoolaha, a hoomaka ae la e heluhelu, elike no hoi me ka na h.inen o na kaikamahine ilihune i heluhelu ae ai ma ia kakahiaka, no ke Bke ana e loaa he hana na lakou. "Ua hiki ia makou ke hoolako aku i hana na na kaikamahine liumuhumu he elima kaukani ka nui. He nui na hana e Ina na palule, na a-ikala, na pulima, a me kekahi mau mea humu-1-umu eae he nui. E konoia aku ana ka poe hana, e w,iho rnai i kekahi huina dala uuku, i hiki ai ke hooiaioia ka hoihoi pplolei ia mai ona waiwai apa\i me ka maikai. He maikai ka ukuhaua, elike no me ia e ukuia nei i na kaikamahine hana, ma na wahi e ae o keia kulanakauhale. E hele mai e noi'ma ke keena o KAPA & ROSA CO„ helu 79 Alapui Beka." "Ma ka nana aku, he hoolaha ano kupono kena, a ua kupono , riai la no hoi kena hoolaha ma ke ano o na hana a kaua i kamaaina 1' a ai," wahi a Mauda. ;'He hookahi wale no mea ano horu a'u e il e nku la, o ia no ka hoahu ana aku i kekahi huina dala, h.e njea malihini loa kena, aole ma na hale hana e ae, elike n.o hoi me kela hakuhana a kaiia i noho hana mua ai." "Malia paha. ua kanalua na haku o keia hale hana i ka hoopono kekahi poe kaikamahine, no ka mea he nui ka poe o lakou e hoea aku ana e noi hana. me ka maopopo mua ole o ko lakou moolelo* a ke lawe nei kela poe i na alahele e kau ole. aku ai kekahi poino maluna o lakou," wahi a Grace. , , ,• "He mau hoakaka maikai no kena au. e Grace, ma kekahi ano ke nana aku, eia nae, o ka hapanui o na kaikamahine e makemake i'n ana e loaa he mau hana na lakou, o lakou kekahi poe e ImH ole ai e loaa na dala no ka waiho mua ana aku me kela hui hana I>alu !, e p € j e oa h a kaua e hoao i pau ai kuKihewa, he mau wahi elala no ka kaua i koe, «a īaki maoli malja o keia wale no ka manawa mai--1 aī loa i loaa ia kaua, aole he hoohakalia hou ana aku, oiai ke pn tnau nei ka helu o ko kaua rumi ho.olimalima i kela ame keia la, a o ]:a wa kupono no hoi keia, oi hiki ia kaua ke kiiai mai i mau meaai, mamua o ka loaa hou ana mai he mau da!a na kaua. • _ "Ina hoi ha pela. e kii i ko papale e Grace, a. e lalau pu aku hoi i kuu wahi kihei. a hele ae ka.ua no kahi i ku ai o keia hale hana. l!c elima a kaua m.au dala i koe me ka hapaha, aole ana e hik.i aku i!aila ka nui o na dala a kela hui e koi mai ai n.o ka waiho ana aku me lakrm. Ina nei nn ka nui i'o o ka hana. aole no a kaua alunii wale ana a%t. e lawe mai kaua ma na hana kunon.o no, e pau ae ai 1 1 a manawa t>'»kole. alaila hoihoi aku ana. a noi hou aku ana i haua. J !e hapalua hora wale no a kaua e hele ai. o ka hiki no ia wa)ii, ua mnopopo loa ia'u keia alanui e kau nei oka hoolaha. • • Iho mai la o Mouda ma a loaa o Mary ma kona rumi, hoakaka al-ii la o Grace iaia ma ke kula lima i ka laua wahi e hele ana, alaila waiho akii la i ke ki o ko latia rumi ia Mary. o ka hele mai la no ia o Mauda ma. no kahi oka haila e loaa ai ia laua. • , • Ta hoea ana aku a Mauda ma no kahi o ka hana i hoolahaia ai> ua hele ke alanui a hookeke i na haneri o na wahine ame tia leaikamahino otuo. e ake ana kela ame keia e komo aku iloko o ka. hale, a 1' aa mni kana mau mea humuhumu. "Pehea kaua e hiki ai ke komo aku iloko o ka halekuai. i kau a mea n ka piha loa o na alanui?" i ninau aku ai o Grace ia Maud*. Ua hookeke i'o omua iho o ka halekuai ,e hemo ma» ®na kekahi

p'M?. me na nuolo liilii malalo o ko lakou mau poaeae, e hooikaika aku «na hoi kekahi poe e komo iloko, aka o kekahi poe e ku wale aku ana no. me ke kulou ana o na poo ilalo, i ka t>ele o ka loaa ana lie hnua na lakou. . No ka hpra hookahi ke kakali ana a Mauda ma. e hooikaika mau o kokoke aku i ka halekuai. akahi n,o laua nej a ls).ea ipa kekahi pakaukau. a kekahi poe kaikamahine e ae e kakali aku ana o ka loaa mai n ka lakou mau mea humuhumu; 0 ka ,mea nae nana i hookahaha loa mai i ko Mauda niauao. o ia no ka haiki o kela halekuai. ma kahi nae o ka hpplaha. nui hewa-l-.ewa ia e kono ana i na kaikamahine he elima kāukani ka nui. e hele aku. aka nae ake aku la laua nei e loaa he mau mea hana na Imia. Aia maluna o na holopapa. i hanaia ma ka paia o ua halekuai nei. e kakau ana na puolo. i kakauia e hoike ana i oloko. r laa na palule, na a-ikala, na pulima ame na waiwai e ae i pili i na lole o na kane ame na kamalii. a e ku an.a hpi h,e poe kahaka opio, mahope mai o na pakaukau kuai, me ke kakali ana i ka poe e noi aku ana i mau hana na lakou. ■ • 1 ka hoea ana mai i ko laua nei manawa e ninauia mai ai ina ua makemake laua i mau mea humuhumu. ua haawi» koke aku la o < >ace i konn ae. a o ia ka ke kupakakp o ka ninau koke ana mai: "Ua hiki no anei ia olua ke waiho mai i kekahi mau daU hoopaa? ? ' "Ua'hiki no ia maua. ina nae aole he nui lpa q na dala i makemakeia. aka ka oiikou e uku ai t?o ka humuhumu ana i ka palule hookahi. ,> i n«iau aku ai o Graee; "He ekplu a makou dala e uku ai no ke kakini paluje hpokahi, k" hnmuhumu ia me ka maiau; aia ilokp o k-eia puolo he i' -M-kmnamahia mau puliki. a i wahi e pa|ckanqi ai ka makou pihana, konoia nnaL ka mea i mal-emake e lawe i hookahj kakini l>olute, £ hnopaa mai i ekolu dala. Aia a hoihoi houia mai njji 4)atule i ka wa e pna jjj - i ka humuhumu. alaila hoihoi hpu i.a na Ke noonpo la na kaikamahine opio i ka iaua itiea e hana aku ai, hookahi nae a laua m°a i ike ih<"> la iloko. o kela manawa f o i$ uo kn makenono loa o ka uku ana a kela poe, i pi aku i ka uku e lp.aa : ."a īa laua. mamua aku. a ina e haln «jna he man.owa loihi a.laua e ai no kela halekuai. alaila, o laua ana kekahi mau kaikamaliine lako. "ie V?» loaa mahuahua o ka laua mau dala. "E' wiki olua e keia mnu kaikamahine. āoīe o plua wale np ka'u inau mes e kakali ai. he nui ka poe e ka.lt mai nei i ka hana!". i pane mai ai ke kupakako me'ka leo kuoo. - "He elima wale no a'u mau dala i; lawe mai aei, e lawa pono ole ai maua me na puolo elua." wahi a Mauda me kona manao e hooleia mai nna ka loaa he elua mau leakini paīūle i]a laua e humuhumu ai. "Manao au! aole no olua e kolohe ana, ma ko ola mau maka, aia ka hoopono maluna o olua, nplaila e liaawi aku ana au i "elua' man

! kakini palule na olua e humuhumu, e haaws mua m.ai nae i kela mau ' dala elima, i keia manawa, a e hoike pu m.ai i ko olua mau inoa ame kahi noho." i • Haawi aku la o Mauda i na dala elima i ke kupakako, me ka 1 hoike ana aku i ko laua mau inoa pakahi, ame ko laua wahi i noho ] ai,, o kin loaa la .n.g i.a o na puplo pakahi ia laua. a o ka puka ana j I aku iwaho ia -hana nui, oiai ua hele olūko a hookeks, a elike no me 'ka ioihi O'kela kakaH ana a laua ma ka manawa o ke komo ana mai,! pela no keia. ua hele maoli ka poe nele hana a nui, e ake wale ana no o loaa o na hana ia lakou, e hoopakeleia ae ai mai ka make mai ā ka poloii, ame ka huue. - Me ka hoomanawanui na kaikamahine i kakali ai ahiki no hoi i [ko laua hemo ana iwaho, ua hele maoli a paupauaho, o ko laua awiwi jaku la no ia, aia ka pono o ka hoea koke no ko laua rumi, a hooma>ka koke aku i ka humuhumu ana i-ka laua palule. | a; Ua hele no hoi a ahiahi loa, hoea ae la o Mauda ma no kauhale, ie kakali mai 4ria no o'Mary ia laua nei, ua kana mau j ! meaai, o ko lakou nolio aku la no ia ai, me ka wehewehe ole i na, puolo a laua. j ' ho'iho'i ana aku ika lakou mau meaai, a waiho ma na wahi > maaf)Āpti4> ho-a ae la i ke kukui, o ka wehewehe ae la no ia.i na kaula i nakiiUii ia ai i na puolo. Iloko o kp laua kahaha nui, i wehe pakahi ae ai )aua i na ukana o!dko o na puolo, eia ka he lole nahenahe loa, i kupono ole no na palule, o ke ano lole e hanaia ai no ka pepa hale, a o ia ka Mauda i hooho koke ae ai : 1 "Aia he mau hana kolohe o ke apuka ino loa i lawelaweia e kela poe,' ; wahi ana, mahope iho o kona nana ana i na ukana -o na puolo - a elua, me ka like lba ona lole olōleOi 'fO ka waiwaiio o keia mau j mea apau, aole 'i hiki aku i ke dala hookahT> he keu aku keia. a ka poe kolohe maoti. ■ E hoihoi hou au i keia mau puolo, a e koi aku e !iaawi : houia mai dala elima a kaua." ' ; i M Ua lohi loa-pahā keia manawa no ka hoihoi hou ana aku i keia mau puolo, ua paa paha ka puka o kela h.al.ekuai, a ua hoi aku na ona not )ko mau wahi," i pane mai ai o Gra.ce, me ka like o kona kaUmaha me ko Mauda no ke poho ma-uwale o ka laua mau dahu "O kekahi kumu kupono ole «ou e he)e ai i keia o~ia no-na pojno he'nui, ma o ka paa ana mai i ka hopuia e ka poe a pmt ko'u ike hou ana ia [ oe.' E kakali-a ke kakahiaka o ka )a apopo, alaila hele hou au e ikfi i kela poe kolohe." • kakali i'o ana au a ke kakahiaka o ka la apopo, a ; e-. waiho inalie au i keia mau lole, me ka humuhumu ole, e nana; pU imai no. hpi kaua la, aole e paa ka lopi ke huipuhumu iho, i kau a mea o ka hakahaka maoli no!" ",....• MOKUNA }CXV, . H.OEA KE KOKUA I A \VA PONO. Me na manao maikai ole, i haule ai- -na' kaikamahin.ev liimiipe ma kela po, a i hakalia no a weheweh<e kaiio, o ko )aua friei ala ne ia, a hele aku la no ka rumi o' Mary, ho ka hoomakaukau ana i ko j lakou aina kakahialea. • ! Mahope o ka aina kakahiaka i hoomaka koke aku .ai o Mauda! \ ame Grace e hele no kahi o ka nana mai na puōlo waiwai i • ole a laua, no ke koi ana aku e hoihpi hou ia mai na dala elima a ; laua o ka hoopaa ana aku me kela hui .kolohe. : =•••. ' ••• • > I j Iloko o kela kakahiaka nui o ko laua hele ana' aku, ua hoea mua kekahi poe kaikamahine he mau haneri no; ka halekuai, a ua.hele hoi; | na alanui a piha ia lakou, me ka. lilp i hana nui ma ka aoao'o-iea! oihana makai ka hpomalu.ana, no ka meā ua inaina ma.oli kela poe, i j ko lakou apuhiia ana e ka ona no iak©u. ka .haiekiiai. 'Ma kela ame keia wahi o ke alanui, mamua mai o ka halekuai, e ahu mokaki mai ana na puolo, j kiolaia e na kaikam.ahine he nui, 110 ko lakou piha i ka huhu. ia lakou o ka ike ana aku i ka hoolaha e kau ana mawaho oka halekuai, e olelo ana: "Ua hoopauia ka hui , halekuai, a ua hele aku no kahi e hiki ole ai ke loaa." j ''Ua pau ka manaolana no ka hoihoi hou ia mai o na dala elima n kaua," i huli ae ai o Mauda a kamailio ia Grace ? iaia i nana aku ai | i ka paa mai o ka pka o ka halekuāi, me na hua palapala nunui e l kuu ae ana maluna, e hoike ana no ka hoopauia o ka hui., u . I "Heaha iho la ka kaua mea e hana aku ai, e Mauda, he hapaha wale no ka kaua i koe?" i pane aku ai o Grace me. ka noke okoa ana , iho i ka uwe, i kau a mea o ko laua halawai hou me ka pilikia. "E hoolana i ka manao e Grace, a e hooikaika kaua e loaa ke--1 kalii hana na kaua e pono ai. Ina no kaua e uwe ana a upehupehu . na maka, aole ia he mea e loaa hou ai kela mau dala, a kaua i poho ; ma'uwale." e i •"O na. kaikamahine me na helehelena u'i nohea elike me ko olua,

aole' he heJe ana e huli ? hana," i poha mai ai ka l.eo okalakala o kekahi kanaka mahope pono aku o laua nei; me ke kiei ana mai, e ike : pono i ko laua nei mau helehelena. Aohe wahi mea a pane aku o Mauda, aka ke hookeke la no oia iwaena o ke aluka, aia ka pono o ko laua oili aku ma kekahi a.oao, laia no hoi o Grace e puliki la ia Mauda ma ka lima. I No ka ike o f ke kanaka nana i kamailip aku ia Grace ma, i kona hoohoka ia : , o kona alualu mai la no ia mahope, a paa aku la ma k:i poohiwi o Mauda me ka i ana mai: "Mai pupuahulu olua e na kaikamahine u'i, e kaawale mai keia wahi aku. Ina i makemake loa olua e loaa he hana ea, e hele mai olua me a'u. a na'u auanei e haawi aku i kekahi hana kuppnp na olua, me ka ukuhana kiekie, i loaa ole i ka nui o na kaikamahine e noho hana nei me kekahi poe." , "E hookuu mai oe ia maua, aole nau e huli i : hana na maua, ua ike no maua i kahi e loaa ai o ka hana," i pane aku ai o Mauda ma I ke ano pakike. "Owau hoi paha ka mea hana i makaukau toa i keia manawa. he J oki loa ko olua noke aku i lea hele huli, me ka maopnpo, ole pi o ka loaa i keia-laj" i pane hou mai ai ua kanaka nei, me ka owiliwili ana ae i kona mau umiumi. ''He hale inurama ko'u. a maloko o kela hale au i makemake ai. e hoonohp nku ia olua, me ko'u haawi i kekahi uku kiekie loa no ko olua luhi." "Aole o maua makemake i na hana o kela ano; e hookuu mai oe ia maua, o kahea okoa aku auanei au i kekahi maka'i, e hele m?', e kokua ia maua," wahi a Mauda. me ka maikai ole mai la o kona noonoo. no na hana hoopilikia a keia kanaka ia laua. ,<f Heaha auanei ka maikai ole o keia hana, he nohp wale i.l|o no ka olua, a e uku np au i eono dala P ka mea hopkahi p plua np ka pule. me ka loaa wale o kahi moe, tjie ka 01.u.a mau mea apau e ai ai. E lohe olua e ria kaikamahine ppip, pwau ka peresidena o ke Kalapu Kenerala, a no keia kau koho haloka ae. e kohoja aiia au i hpa noloko 0 ka he kulana kp'iko'i maoli ko'u, a ina no cflua e kahea aku ana i ka makai e huli ana kona mau maka i kahi. e, fce ike mai i kekalii hoailona mai ia'-u aku. E ae anei olua e hele pu me a'u ?" •'Aole maua e hele aku ana me oe. e hookaawale koke oe e kena kanaka mahaoi. o4ca hilahila ole," wahi a Ma.uda, me ka huhu maoli, 110 ka mea ua hpea ppno mai la uavkanaka nei mamua p na kaikanrajiine. no ka manao rib paha e limanui okoa mai ia laua.nei. "O ka'u kpi- hoomano iho la no ia ia olua, ahiki i ko olua ae okpa ana mai e hpi me a'u e hana ai," i pane mai ai np ua kanaka nei. me ke alai okoa ana ae i kahi a Mauda ma e hele aku ai. • "Aol.e anei he ano kanaka iloko ou. i maliu ole mai ai oe i ka leo <» kekahi mau kaikamahine pilikia?" E hookuu koke mai oe i maua # hpi np ko maua wahi, 'e keia kanaka," wahi a Mauda, me kona kokoke loa e uwe, i kau a mea o ka piha i ka huhu ame ka hoonaukiuki pu. "• v "E keia kaniaka a ka hilahila ole, e hoo|<uu koke o'e i keia mau kaikamahiūe au e ake'ake'a wale-nei no i ko-.laua alahele," i pa-e mai ai kekahj W kauoha mahppe porio mai o Mauda ma, a lohe aku la Ua mau Va , "kfima]iine nei i kekahi leo i kamaaina mua ia laua, oia no kā leo.o Eneki Volokale. J "Owa ; ne a'u i ike ole ai," i huli aku ai ke kanaka hoopilikia a kamaih'o t> Volokale. "Aole anei oe i ike, owau keia o Deneki Obaka? E haman koke kou waha mai ka hpopuka ana ma| i na olelo e i.hnopiiia ar kuu inaina, p ka loaa kpke no ia o kekahi pa'i mahamau kumu pepeiao." ' Aole i pono mai na alelo a Deneki Ohaka i makemake ai e hoopuka rr->'< imua o Volokale. o ka lpaa koke nku la no ia o ke 1 umu " i ka puupuu a Volokale, no ka mea he kanaka oia i a'o i ka makaukau ku'iku'i puupuu, ma ke aho h6 hana hooikaika

kino, a walawala ana ua peresidena nei o ke Kalapu Kenerala iluna o ka lepo, me ka poniuniu e hiki ole ai iaia ke ala koke mai iluna. I Me ka nana ole aku o Volokale ika hopena o kela kanaka, ua 'l-aawi mai la oia i kona linia i na kaikamahine, o kona alakai aku la no ia ia laua mailoko aku o ke aluka o na kanaka. j "Me he mea la, na na lani i hoouna mai nei ia oe e kokua īa maua iloko o ka wa o ka pilikia," i pane ae ai o Mauda ia Voloksle, I me ka nui o kana mau hoomaikai i ka pakele ana mai kela kanaka iapuwale aku. "O ko'u hoea ana mai nei no ia, me ko'u nana ana o ka ike aku ia oiua, no ka mea ua manao no au. o olua kekahi i hele mai e noi hana i kela halekuai. Oiai no nae au e nana hele ana iwaena o ka nui o na kaikamahine, ia wa au i ike mai nei i ke ake'ake'a o kela kanaka mamua o olua, o ko'u hele mai nei no ia e kokua. "I hoouna maoli ia mai nei no au e hele mai e huli ia olua e ka • makuakane o Vana de Vea. Aole au e kala i hoea aku nei no ko oJua rumi. ua hala mai nae olua i keia wa kakahiaka nui, a na Marv i kuhikuhi mai nei i ko olua wahi e loaa ai. ma kona kakau ana iluna o ka papa pohaku, o ko'u haalele awiwi aku nei no ia, a hoea mai la i ka manawa kupono loa .e lanakila ole ai na hana kolohe a kela kanaka hilahila ole maluna o olua. - , "Alaila heaha iho la ka hana a Vana de Vea makua i makemake ai e ike ia maua? Aole- loa oia i kamaaina ia maua. ake pohihihi ioa nei au i ke kumu o kona hoouna ana mai nei ia oe," wahi a Maiuia, me iee kahaha. "Ma ka hoike mai nei a ke kauka ia'u, e kahea mau ana o Vana de Vea i ka inoa o kekahi mau kaikamahine, iloko o kona wa ulupuni e olohewa ai kana olelo. no ka ikaika loa oka fiva maluna ona. Ikahea mau ana oia ia ; Grace ame Mauda. E noi okoa mai ana oia im-ua o kona mau kauka, a imua no hoi o kona makuakane, e ae ia ! aku e ike oia i kela mau kaikamahine, a ua noonoo na kauka. malia hje mea e hoopakeleia ai ke ola o ke kanaka opio ina e ae ia aku ana leana noi. "I ka manawa i lohe aku ai o Vana de Vea makua, ua ike au ia olua, o kona kauoha koke mai nei no ia e hele mai au e kii ia, olua, a lawe aku imua o kana keiki, pela iho la au i hoea mai nei, a pehea e hele anei kakou noloko o ke keena ma'i o ko olua hoaloha?" "īn& pela i'o ea, e hele aku kakou n?e ka awiwi loa i keia manawa," i haawi koke mai ai o Mauda i kona ae. ; Ua lohe mai la kekahi makai. oka hele pololei ana mai no ka lakou nei wahi e- ku ana ,a o ia kana o ka pane ana mai me ka leo ":Ua makemake ia oe e kela keonimana. e ku iho oe pela, uo ka mea he hana ka'u maluna ou." walii a ka makai me ka leo okaiakala; me ka hopu ana iho o kekahi lima i kana newa ma ka aoao. ■ Ia huli ana mai o Volokale ma kahi oka leo i kamailio aku ai iaiia, e ku kau ana he makai kino loihi. a mahope pono aku ona. e hs}<a mai ana kela kanaka o ke ku'iia ana e Volokale a hina iluna o ka lepo, me ka paa ana o kekahi lima ma ke kumu o kona pepeiao hema. Ia ike ana aku o Volokale i ka manao o ka hoea ana aku o ka makai, o kona i iho la no ia i na kaikamahine e hookuu ae i ka paa sna; i kona mau lima, alaila huli papu mai la imua o na kanaka elua, a pane miii la: "fa'u anei oe o ke kamailio ana mai nei?" ; : "Ae<. ooe ka'u mea i-makemake ai, aole o kekahi poe e ae. Ua j makemake au e hele pu ae oe'me a'u no ka halewai, me ka ukali mai | O 'keia'mau kaikamahine ma ke ano he mau hoike ma ka aoao o ke i aupuni." . . j > . "E hopu aku oe ia lakou apau, o kela ke kanaka nana i ku'i mai nei- ia'u,' a ua; noke mai nei hoi na kaikamahine opio i ka hailiili me na- olela kuamuamu e |iiki ole ai ke hookuuia aku laua me ka maalai)i,"\i poha.i?iai-ai ka leo. o Obaka mahope mai oka makai. j "O oe aku kekahi kanaka hoopunipuni ino loa. He oiaio ua ku'i aku au ia oe a hina ilalo. aole 110 kekahi kumu okoa ae, aka no kou hoao ana e hoopilikia i keia mau kaikamahine," i hoakaka aku ai o Volokale ike ano maoli oka mea i hanaia aku maluna o Ohaka. I "Ai hoi paha la, e ae okoa mai la i kona pili i'o i ka hewa, nolaila, | e. hopu aku iaia a'me na kaikamahine pu, a e hahao aku ia. lakou mn- 1 loko o ka halepanhao. e a'o ia maj ai ka poe hookiekie apau." "O ka'u mea ia e hooko aku ana i keia manawa," wahi a ka ma« kai me ka leo okalakala. me ka wehe ana ae i kana kalapu a paa ilokō 0 kona lima. me ka i hou ana mai. "E ukali mai oukou apau mahooe o'u, o hahauia aku auanei ke poo o ka mea hoolohe ole, me keia , kalapu!" "Ē hoihoi hou i kau kalapu noloko o ka ili, ua kamaaina au i keia keonimana ame keia mau kaikamahine." i poha mai ai ka leo o ke kapena makai ma kekahi aoao mai o kahi a lakou nei e ku ana. "Heaha ka hewa a keia poe i hana ai. e lilo ai lakou i lawehala nati ?" 1 "No ka hewa hoi ke o ko'u hopu ana ia lakou, ina paha j aole he hewa nawai hoi ka hopu wale ana aku! E lohe oe ea, o keia j kanaka ame keia m.nu kaikamahine, ka poe na lakou i hoeha aku nei 1 1 kekahi/kanaka ko'iko'i oloko o ka aina, ka peresidena o ke Kalapu Kcnerala," i hoakaka ae ai ka makai i ke kumu o kpna hopu ana h

Volokale ame Mauela ma. I "Ua lohe aku nei no oe i ka'u kauolia. e hookuu knke oe ia lakou i keia manawa. a maluna iho o-'u ke ko'iko'i no ko lakou hoea aku irft.ua. o ka aha hookolokolo, ina. he kumu hoopii kekahi e ku-e ana ia lakou. e waihoia aku ana imua o ka aha," wahi hou a ke kapena makai. "Aole loa ou kuleana iki e kauoha mai ai ia'u e hana pela. no k.i m p a aole keia o kou apana." i pikanana mai ai ka pane ana aka maka'h no ka ipea. ke hoao la oia e liana aku no ka pono o Ohaka. ' "Owau ke kapena makai o keia anana i keia manawa, ua loaa mai ke kauoha ia'u i keia kakahiaka pela', a eia au ke hele nei e nana i njß makai ma ko lakou mau huina. No kou hoao ana mai e nakike i ka'u kaiinha, ke olelo aku nei au ia oe. e wehe knke i kbu nihi makai. ame kau newa a e haawi mai ia'u, a e hoi pololei oe no ka halewai. no ke kakali ana ahiki i kuu hoea ana aku, Mai keia manawa aku, iia kapaeia oe mai ka oihana ae!" . " "Tna pela e kala mai op no ko'll. nakike ia oe eke kanpna. īna no paha i maopopo "mua ia'u ua hoihoiia mai nei oe no keia apana s »nle au e pane aku ia oe me na olelo kikoo-la. E,ike ae oe ia Mr' Oliaka, ka peresidena o ke Kalapu Kenerala," alaila.huli ae la ka makai 110 ka 4ioolauna anā aku i ke kaōena makai me O.haka aole nae ua kanaka nei, ua holo e kela. iaia i ike mai ai i ke kapena 'makai. "He keu aku ka hoi keia oke kanaka. hohewale, oka holo aku nei ka ia; a'haalele hookahi ia'u, e alo i keia pilikia ana o ka hookau ana mai 'nei maluna o'u. . • "Kje mihi aku nei au imua ou e kuu kapena ua hana hewa loa aku m imuA ou, e oluolu oe e hoihoi hou i kau kauoha, a mai hoomai oe ie'u. o pilikia auanei hoi au me ko'u ohana nui!" "Ae. ke huikala aku nei nu i keia mau hana au no keia manawa i#a keia hope aku nae, e akahele loa oe. a mai puni wale aku i ki hookikinaia mai e koti mau hoaloha. e hooko aku 1 ko lakou ma-i niakemake. me kou ike no. aole i oili ka hewa i na makaainana mai kai hewa ole. Ua. maopopo aku la anei ia oe kau kauoha "Ae. me ka mahalo a nui ia oe. a e makaala loa ana au no'u iho ma k?ia hope aku." o ka haawi mai.la no ia o ka makai i kana aloha pili oihana, a hele aku la jio k«. nana ana ma kana huina me ka nihn nae i ka haalulu, i ka aneane loa ana e kaawale ke pihi hokn m a ; kona kuka aku. • . Ma keia wahi i hoakaka pono mai ai o Volokaie i ke ano o ka mea 1 hftnaja, a he noke wale no hoi ka ke kanena makai i ka akaaka f ka walawala o ka peresidena o ke Kalapu Kenerala iluna o ka leno a mahope o ka ha.awi ana ae o na al.oha piawaena o na keo'nimann' ame na kaikamahme. o ka lawe nololei aku 1a no ia o Volokale a Mauaa ma. no kahi e loaa ai ia lakou he kaa. i hikiwawe ai ka laknn | holo ana aku no ka home o Vana de Vea. a hele aku la no h ' k | kanena makai, no ka i kona mau kanaka. ma ka lakn;,°lo. C . huina. ' mau Ta \'olokalp ame Mawia ,ra e hele t 8 no'kahi e loaa ai he k»a 1 73 lak-ou. iia ; hoakaka pono aku !a o Mauda Iko laua ike ana ika 1 ilaha maloko n ka nunena, ko laua hele ana mai e noi hana hoopaa ana aku i n&dala elima a la.ia a pela ka hoihoi hou ana ma l 11 na nuolo lole kolohe. ahiki wale 1 ka loaa ana i ua o Volokale I Hoakaka aku 1a ua o Manda i kona manaoio. ua emi mai ko l a „a ' nihkia mamua o kekahi mau kaikamahine e ae he man .. ua kuat' hoolilo aku kekahi poe o lakou i na lole maikai i 13 • mni he mau- dala lioopaa na lakou e waiho aku ai me nTon« V halekuai, no ke ake wale e loan he hana na lakou e pono P" < I