Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 6, 11 February 1916 — HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa

Xana pono mai la ka Lede Masetona i ua o Marie"me ke kahaha iloko iho ona no ko Mai ie makemake loa e hele, aohe nae he pane hou mki, o kona hooko wale mai no ka pono i ka makeniake o kc kaikamahine ana i aloha ai, me he mea la nana ponoi, a me ,he kauwa !a hf>i e. hooko mau aku ana i ka makemake o kona hakq. M.e ke ohoha.a pumehana loa laua i liookipaia aku ai i ke .kakeUi. e]fke me ,ke ano o na malihini i aloha nui ia, a i ka pau ana o ka lakou ,<ke ana, hoi -pololei aku la o Marie noloko o kona rumi, a mahoj>e.o.kona hoololi ana i kona mau aahu, noi aku la o Medo, kana kaikamaliine kauwa, e hoi'oia e hooluolu no kekahi manawa i loaa iaia ka maha mahope o kela holo ana mai la ma ke alahele loa mai Ladana-mai. Ma kela la a po aole o Pilipo i haalele iki i kona hale, nolaila, e hoomanaoia he oia mau no kona noho pouliuli a niahui ole no ko Marie hoi koke ana mai me ka hoike ole mai iaiā, a diai oia maloko o kona home, e manaoia aohe ana mea e ae e li'a ana o ka olino wale mai no -o na kukuna o ka la o laua e ai. Ma keia manawa ua pau kona manao ana he lioaloha hou oia no Sanapa, he mau enemi laua i keia manawa, o kona wahi nae i laki.ai, 0 na dala gu|a a pau ana i haawi ai ia Sanapa ma ke ano he mpu dala ( hoohamauia 4 ai ka waha o Sanapa, ua hoi hou mai iaia, a pela me keka+ii hapa.o na rube a Lale i lilo ai ia Sanapa. , Mai ka ma-nawa mai a Sanapa i hoike mai ai iaia i kana mea huna, aole oia he Makuisa, ua like-o Pilipo me kekahi moku hoe ole e pokakaa hele ana maluna o ka moana akea, he pio ia īla ka makani ame na ale .o ka moana o na manaolana poho no ka lilo mai o Marie iaia. Aole ana mea maopopo e ae imua o kona niau ,maka a iloko hoi o kona noonoo o kona lilo wale no he pio na ka hoka ame ka hoaa, ka hune ame ka nele ma ia hope aku, ke huai ae o Sanapa i na inea apau imua o Marie. Me ia nui no nae o na manao paiolua iloko ona no kona ,ilihune me ka lilo pu. aku o ka fnea ana i ai *mai -iaia aku> pela no ka nui p ka makemake iloko ona e hoolilo i na olelo apau a kahi kanaka auwana ame ka ke ao i mea ole, a e ku aku ana oia imua o ke ao.me kona kua e pili ana i ka paia a paio aku me ka ikaika .i kumu e hoone'le oleia ai oia i na pomaikai. . Np kona nohopaa loa maloko o kona rumi i ka'hapanui o ka mana,\v/i,.,a ,e nalu nui ana hoi no kona hopena, ua ; palaka loa'oia i ka hoomanao ana ae he kono ka ka i noi ia mai iaia e ka ;Haku Setonawe e-hele aku ilaila e paina pu ai me lakgu i ka aina ahiahi, ahiki kokoke lpa i ka m.inawa nona e komo ai i kona paalole kupono no ka ,hele ana aku 110 ua papaaina =la. Ua .ulu ae kekahi manao iloko ona e hoouna aku i kekahi o kana mau kauwa ine kekahi palapala e hoike aku ana i ka Haku Setonawe aole oia e hiki aku ana mamuli o kekalii pilikia i loaa iaia, aki, 1 jcona noonoo akahele hou ana mahope iho, hoahewa iho la .oia ia manao a.hooholo iho la no e hele. He kaalio ke ku mai ana e k'ali iaia a ua makaukau no hoi oia i ka wa kupono loa o ka hoea ana mai o ke kaalio, o kona ee aku la no ia a holo aku la, a i ke kaalio e'lawe la iaia me ka awiwi no.-ka hale: o'ka Haku Setonawe, aia mau ke kaumalfa iloko ona kahi i noho-' alii ai. ,He ahiahi malie a laelae ia, nolaila. ua hiki iaia ke ike aku ma kahi mamao; aole oia i ike iki i kekahi kino kanaka, a he ike ana Uana i ka pili ana mai o kekahi kanaka ma ka aoao o ke kaalio, i ka hiki ana aku i;ke ahua. Aohe hiki pono ia Pilipo ke ike i.ho i ka helehelena o : kahi kanaka no ke ku mai ma kalii poeleele. o ka leo nae kana o ka lohe ana iho i ke kamailio .ana ae i ke kahukaa a.hoomaopopo ilio la oia no Sanapa ia leo. Aohe i nui loa aku kana mau olelo oka lohe ana o ka huaolelo "ulia" wale no, a manao iho o Pilipo e hoomaka'uka'u inai āna paha ua o Sanapa i ke kahukaa, kāuoha koke aku oia i ke kahukaa e holo.

I ka wa i poha aku ai kona leo, hooinaopopo koke rr>ai ila-o Sa-. napa no Pilipo ia leo a o Pilipo ka iloko o ke kaa, nalaila, ,me ka ka huhu nui, holokiki mai la ua o Sanapa e hopu i ke panipuka o ke kaa, a oiai ua hili aku la ke kahukaa i na lio me.ka huipa ua <hiki ole ia Sanapa ke paa mai i ke kaa, ua hina mai la ōia imua a mai piiia e na huila hope oke kaa. Ua lohe iho la o Pilipo ia uwe ana ae a Sanapa me ka hoopuka ana i na olelo ino, eia nae, aohe hooloheia aku 0 kana mau haiiiili mai, a ina paha o Pilipo i huli aku ihope a ike aku ike ku niai o Sanapa maluna oke alanui me ka wiliwili ma,i 1 kana puupuu i ka lewa, ina la paha ua loaa kana mea e akaaka ai. Nananakea.ko Pilipo helehelen iaia i hoea akii ai i ka hame o ka home oka Haku Setonawe. Ua nui ka poe i konoia ma ia ah-iahi i ak(>akoa ?ie; ua hoonaniia oloko o ka mmi a e 'kauluwela ar»a no hoi i na kukui uwila o na waihooluu like ole. a o na .malihini .i hoea mua mai e holoholo ana kekahi poe a e puuluulu ana no hoi kekahi poe ma na kihi a e kamailio ana. la ..komo ana aku a ua o Pilipo iloko o ka iiale 'a aku ;la i na wahijie maka onaona iloko o ko lakou mau ,aahu nani, me ka anapa mal o ko lakou mau mea hoonani, ano hoopepe ; iho la oia me ka hila-' hila, elike.me kona ano mau, eia nae. ua hoopauia ae ia ano hilahila wale ona i ka ike ana'mai o ka Leele Setonawe a hele mai 'la me ka mahamaha a hookipaia aku la oia me ka pum^hana. Ua ,hala .ka manawa i hooholoia ai no ka ai ana, ā no ;ka koke ol.e .ana mai o ]kekahi mau malihini i kondia :ai, nolaila <ua kali iki ka.ai ana a hoea mai ia mau malihini, a oia ika ke <poo kuen.e e holo-ke mau ana iloko a iwaho e nana oka hoea mai. Huli mai laka Lede Setdnawe ia Pilipo a i mai la: ' "He-mau malihini hou k-oe e kaliia aku nei, e Mr. *Belamaine, ō ka hoea mai; oke kumu oko laua ulolohi iki he makemake makpu e hana pela i mea hoopuiwa aku ia oe. E hiki ana paha ia oe ke koho mai aole paha?" t ; Oiai no nae oia e kamailio mai ana ia Pilipo, hooho ana no 'ke poo kuen«; "Ei ae ka Lede M(lsetona me ka Lede Marie, e=ka Leeīe Setonawe." "Pela ?" - "Ae; ke komo mai nei," wahi a ke poo kuene. Ia minuke no, me he mea la ua paii iho la ke pana ana a ko Pilipo puuwai, o koua mau maka aia wale no maluna o ka Lede Marie kahi i haka pono ai me ka imo ole, me he mea la aole.e iki ana kona mau maka i ka nana.ana aku nialuna o s He minukē ko laua ku ana he alo a he alo, me ka : njftna aku a nana mai; o Marie o laua ka i ,mua mai: . , "•/He ma'i anei-kou, e Pilipo?" me ke kau pu ana mai i kona lima maluna o ka lima o Pilipo. . "Aohe o'u ma'i, he maikai no ko'u ola kino, hookahi no.paha o«w ma'i nui o kuu hookii ,i ka'ai no ke aloha ia ■0.e," i pane aku ai o Pilipo minoaka^. "A pehea hoi oe, ua maikai loa ae anei oe? .Eia ka .nei olua— : he keu.aku no hoi kou hunakele loa aohe hoike mua mai. Ina paha.aole ko'u konoia ana ae nei e hele mai i keia paina, aole no au-e lohe;iki ana. Inahea nei ko olua hoi ana mai?" ''I 'keia la mai nei no," wahi a ka Marie pane. "Aohe maikai loa o kou helehelena la, e Marie, ; i ka'u ike aku," wahi a Pilipo. . Aohe mauawa hou aku no laua e kamailio ai. no ka mea, ;ia ma.tiawa>. ua.kani ieokeonai la ka bele a ke kuene, a o ko laua hoi aku :la no ia noloko o ka rumiaina me ke kuiee ana ae o Pilipo i ka Un*a o — . — . .. .. -■. m . u ■

Ūa h.»ihi k'ela manaWa i īioohalaia e laua maluna « ke pakaukau me ke kamailio aiui ma na mea e pili ana i ka huaka'i i Ladan'a, a 110 ko ike aia ma kona aoao kana mea.i'kau nui ai. aohe s.ar(a nana ana ae. ma o a maanei, eia nae e hoopiha mau mai ana ke kuene i kona kiaha i ka waina, a e wala mau ae,ana no hoi oia. a i ke kahiohio pono ana iho hoomaka ae la kona kiunailio aua o ke ano kahiohio. . ' ' . Ia .ike ana māi a ka Lede Setonawe iajcaliiohio loa ona. kunou ;:e la i na lede apau e haalele lakou i ka rumiaina ame na keonimana e hoohauoli ,ia lakou iho me kā waina. ' He kanaka opio maa ole o 'Pilipo i ka in(f a-oiaku mamua o ke kupono, eia nae, ma keia ahiahi ua'oi aV:u kana mea i inu ai. a 110 ka ike ana mai o'ka Haku Setonawe i k.ona inu nui. ku ae la oia me na keonimana e iho a hoi.aku la ilōko o ka rumi hookipa, a haalele hooi:ahi ia iho la uā o Pilipo. " Oiai o Pilipo e noho hookahi ana me he .mea -a nia man ma kona mau pepeiao ka wawa o ka leo o Sanapa e olelo ino mai ana iaia, ame he mea la iaia e kuhea 'mai ana he niau !eo himeni ])U kekahi ,a. ua o Pilipo e lohe'aku anā. No ka-waina wale ?nai no keia. Ja manawa hele mai ana ka Lede Setonawe a hoopa iho la maluna o kona phohiwi a i iho la: , . ' "Ua lawe pu mai nei 110 nae paha oe i ko vaiolina me oe, e ka Haku Be!amaine? Eia pu ianei' kou hoapaani, nolaila ea, e hoi olua iloko e hoolealea mai ai ia kakou." . "Aole ami lawe mai nei, oia ka pilikia—ua nahaia ka ( vai.Qlina, nolaila, heahā auanei ka waiwai e lawe mai ai ia mea nalia," i pane aku ai o Pilipo. 0 ko ua o Pilipo ku koke ae-la no-ia iluna me ke kaalo ana ae,, mamua o ka Lede Setonawe nfe ke ano keo'nimana ole—aole hoi he, ike aku i ka Lede Setonawe a kapae ae ka hele ana, ā o ia kalaii no ia a ku ana ,imyia o Marie e noho ana .iwaenakoiUi o ka poai 'a na lede, a i aku la me ka leo koikoi: "He makemake au e kamailio me oe no kekahi manawa pokole." O-ko Marie eu ae.la.no hoi ia a alawa ae la no kekahi wahi kupono mamao loa inai ka puulu aku e lohe ole ia āku ai ka lauā mea e kamailio ai. Ia miiiuke hookahi no hoi hele mai la ka Haku Setonawe a;i mai ,la: ' ' ! "Makeinake au e hoikeike aku i kutl hale iauniū hou i liana ai no na mea kanu, āia ma kela kihi oka holo. E oluolu.aiia anqi olua e hele pu mai?" | 1 -ka aeia ana aku o kana kono, alakai aku la oia i kana. mau malihini no J<ahi oka Viale mea kanu. Haawi mai la o Pilipō i Jcona ,lima na Marie e paa aku ai, a ia lakou no nae e hele aku āna maloko o ka ; holo hoea mua e aku la kekahi poe i ka hal'h mēa kan'u, ■i ia manawa. lohe ana lakou i ka nunui o na le-- o kekahi poe maloko 0 ,ka holo mahope aku. Huli mai la o Marie e nnna a ike mai la i kekahi kanaka elemakule e hakaka .ana me kekahi mau kauwa. Ua hoopuniia ae 'kahi elemakule e na .kaiiwa, nolaila u7l hiki ole ia Marie 'ke ike pono' aku--1 ka helehelena o kahi elemakule, aka nae, iloko o ia manawa po-. kole loa o kana nana ana aku ua hiki loa iaia ke hoom : OiVopb' i : .ke ,: ano o kalii elemakule ana e hoomanao ana oia no kahi kanaka nana. ,i hoao e aihue ,i kona kupeelima daimana ma kekalii pcV lle 'māu makahiki i haia hope loa, mamua aku o ke kahua anuunuu o ke kaLale, hoi o ka hakaka pu ana a mai ku ai- oia i ka palii'a ua wahi .kanaka la. ; ' ta maopopo ana i ua o Marie o ua wahi kanāka la no ia e ; haniai ana me na kauwa, puliki loa aku la oia i ka lima o Pilipo a paa me ka naka o kona.kino, a ke ike pit la no 'hoi oia i ka haalulu o ko Pi'lipo lima, alaila ku malie iho la o Pilipo nie ka aaki'o na ku'i -a «kaulono pono. aku la kana nāna- ana i na kauwa ame. kahi .kanaka elemakule mahope o ka holo nui. \ ' s

"Heaha kela e .nnnu'a inar la kela poe'? j- l Heaha keia,, pi'likia •nui?" i ninau aku ai kā Maku Setonavve me ke iano/HuliHi v a liikilele' pu, oiai ;haika hapanui o na lede- i akoakoa-mai a-i a -kuku ana niahope ona, *a nana aku la me ke pāhaphao nui 'i ka a kahi'kā-'! naka me na kauwa.- . • ■ ,

Molokiki mai la ke ktl(ine a i mai la: "'H'eaha 'hiai auanei kan', o'kahi kanaka elemakule auwana. d'Sa;ntitja^;e-.kiiu lVailc#; : -6ia <7:holokiki mai'no ia la a komo ana iloko frteil-faife ke ak.u, ua like loa oia me' kekahi r kanaka i u 1 umini- l f J iia illfam! tlaiWionio;itihnao au ua piipu'le ia oia, e - kuu haku." r > ' ■ i; aah Hele akii la ka-Haku'S : ētonaw£' i?ialokō'*aku o h'olo' ! a 1 a!<u i na kauwa e waiho nialie ia Saii,Apa pela/ afrj ! ē e hōbp l bilio iaia. Kmi like aku la no :hoi na kauwa iHobe, a o ka wa no'ia o ā&napa i ku ae ai a-hele mai la iiiiiia o ka Haku Setonawe. •I ke k.okoke~ ana mai o Sanapa/papa aku la ka Haku Setonawe iaia e ku aku, a i ke ak : aku\i loa ana iho o kona inaina, i'aku la ia Sanapa:/ N "Heaha kou makemake okeia hoea ana mai la au ianei ?"Pehea oe i aa hele mai i.anei a hoao e hoohāunaele. nele nd hoi kou i ,e kauoha ia aku ana oe; mai .ka lani mai no ka oe ja ku ana-ianei. Heaha-kou makemake?" Mamua o ka pau ana o ka ka Haku Setona\\le nit^a,u, 1 huli 'aku j la na.maka o Sanapa a-nana pono aku la ia Pilipo e ku mdi ,ana, ā me ka leo wi elike.me kekahi holoholona e aneane ana e l'ele 'aku | maluna o kana mea e ale ai, kuhikuhi mai la kona 'mau linia ia j Pilipo a i mai la me ka leo hanapilo: ' . . • i "No/'keīla kanaka ko'u klimu i hiki mai nei—no kela kanaka.' Kii aku oe ma kahi e! Mai aa kekahi kanaka e hoopa mai ia'u—ua I wela au —ua piha au i ka ukiuki iaia, a i hoea mai ia au iaiiei n'o ka hoahewa ana.aku iaia—no ka hoike ana aku i ke ao i'tca oiaio-a'o ka • naio wale no, a no ka huai ana ae hoi 1 kona nioolelo miiia 'o ke ao aole oia—" "Owai kau i makemake ai e kamaili'o ? Ina'he makferiiake ,oe i ka Haku Kelamaine, alaila—" "Ha Ha! Iva Ilaku Belamaine!" i hehe ae ai ka aka hoohenehene a Sanapa. u Ka Haku Belamai.ne! Ae, o'ia'h6'i e kapa mau ia nei, aka, aole he haku. He kan'aWa komohewa a hookohukohu hewa i ka inoa i kupono i kekkhi mea okoa aku. ?Ie keikikane haahaa loa oia la, o ke keikikane no hoi kela a kuu kaikamahine a Miriama, a o kuu moopunakane hoi, i lohe, pono mai .oukou!" a nee hou ae la ua o Sanapa i kaakaaka.'' 1 ' ! ' °Mai hoopa mai kekahi o oukou ia'u !" Elua mau kan'e i aloha ;ia Pilipo a ,i makemake hoi e papa i kahi .kanaka i hele riiai la ia -manawa, a no ka ike mua ana mai o' Sanapa i ko luai man'ao : i piai la: —; ; ; • "E na keoniniana. hookuu mai olua ia'u e kamailio. Manao anei olua ua pupule au? Aole; owa«- no nei o Sanapa me ka' noonoo maikai—ke ike aku nei au ma ko olua mau hel'ehelena me he mea la aia.ka manao koho like iloko o oliia ua pau ko'u noonoo niaikai. He mea oiaio loa keia a'u e hoike aku nei ia pluā. 1 'ina he kaivalua -ko olua i ka oiaio, nana aku olua i kona hēlehelena i. keia manawa—nana aku!" . . -• ; "Ua.-huli like aku la na maka apau.e nana ia Pilipo la' iiia'nawa a ike/aku la i-ka haikea loa o kona helelielena ,a ma\yaho ae o ia me. lieanea. la ua' piha loa o Pilipo i ka huliu. ' ' : ' Alaila hoomaka hou mai la o .Sanapo i ke kamailio ' "Q kela kulana i loaa iaia i keia manawa ua flke, no ia nie ka' m ; anu koraka iloko o na liulu o.ka manu pikake,*he okoa ka hulu niawaho a he okoa ke kino maloko, no ka mea, na'u ame kuu kaikamahine i haawi au ia kulana nona. '. "Ke 'hoomanao la no anei oe, e kuu'haku, i kutrkaika'ma i liine ia Miriama ame .kana hana i .na la i hala? Oia kēkahi lawe maloko o ka hale ; o ka ohana Belamaine no kekahi niahawa 10-; ihi, a n.ana i malama i 'ka Lede Belamaine ma ke ano oia kona a pela pu me kamrbebe, a nau ia e noonoo aku i ke koena. "Oiai o Miriama malaila ua hoololi oia i kana bebe, oia o Pilipo r e ku mai>la, na ka Leele Belamaine, a o ka hehe a ka Lede Bela; maine ,ua laweia mai eia nana, o keia kekahi ,hana a makou ā lea poe auwana o ka aihue i na keiki a he hana ; kahiko ia i maa māu ia 'ma.kou, a e nana m a « aku ana makou imua—ima—i ka manawa a maohi mai ai i ka pomaikai o ka makou hana. "Eia nae, i ka ulu ana ae hoi o ,ua kuniu loaa nei a makou a nui, aohe ike wale mai i ka poe na lal<ou i hooponiaikai 'k i:h'Qohauo•hano aku iaia, hnli mai la e nan.akee, aole oia wale, aka, ua powā oia i kpna kupunakane ponoi nei—ua powa oia, o na pomaikai i loaa ai ia'u _ua lawe aku oia apau loa a ku olohelohe iI)Q la au. , "Ma keia aliiahi iho la no iaia i hdlp mai maluna 'p'ke ,īcaalio no nei, a ia'u i holo mai ai e lcahea t ..£Jcp nō ke

noi aua inat i ke kahukaa e holo'niai hoi aloaa kekahi kauka alaila lioouna ae i kuu kuu kaikamahiii'e-'e mahiiawa wale ana no.-.ka makuahine pouoi no o ua o Pilipo.,x> ko',u lohe mai \a no paha ia ia Pilipo ike kauoha ana'ae» iik& kahuk£a e holo. ao ko ii'.M la holo mai la .no ia me ka heoloUeipie ae kahoa. Ae. ua hina au iluna ole alanui a haalele ae la ā I ka'makuaiiine ona e make me ka heou'na ole ae i kauka. J-(e keti aku kela a ke kanaka awah.ua nui wale!" t Ui aku a ui mai ka poe e hoolohe aku ana. "Ea, he oiaio anei keia moolelo 3 kela wahi kanaka ?" - "Ma ka inoa o na lani ,e oluolu oe e papa aku e kaUaku Setonawe i .kela wahi kanaka opulepule. Ua loh ka pupule o kela wabi kanaka!" i kahea mai ai ka Haku Beradafna. "Aole i'o paha o ko'u pupule. Ua maopop£> ia oe, e ka Hak'u 'Jeradafina, ko'u ano no na makahiki lehulehu i hala aku nei, ehiki iho ai īio ia oe ke hoomaopopo aole au he hupo haalele loa e hoike aku ai i keia he mea la aolie ,iloko olaila. O ke kumu o ko'u huai ana ae la 1 keia moolelo 1 keia la, no ko'ii manaōino iaia—e manao ana paha oia iK)Yia konk hanoha'no ame kona poniaikai—no'u aku hoi, eia ivae, aohe nana mai ia'u' ame kona makuahine. . ■ >•_ .. . "He mea oiaio no elike me ka mea i ike mauia ; iwa?na o kekahi poe aole oe e manaoio mai ana i ka'u, aka nae, ( .jpa no kou luii aku nie kona makuahine, : kuu kaikamahine, a hinau pono aku oe iaia, e l;«iike mai ana oia ina mea diaio £fikb ūife! kā p u Phohkaka āku nei ia oe a imua o oukou apau—oia ka mea n'an.ā e 'hooiaio mai! "īna he kanaka akamai oe i ke kilo aohe hooiaio e.ae au e ake aku ai v e loaa mai mamua o ka hoike a ke Akua -ma na hic»hionn a nanaina: o Pilipo! E naua aku paha oe ia Pilipo ! E nana aku paha oe .ia Pilipo īa-^—.a nana mai ia'u; e ike ana no oe he hiohiona ko Pilipo i aneane elike me ko'u, o ka oi aku i ko kona ma|viiahine! Nana pono aku!" . , Huli like hou aku la na uiaka o na poe apau e nana ia Pilipo me ke .kilo pono i kona mau helehelena, alaila, huli ae la e nana ia Snpapa, a ma ia nana ana aku a lakou he wahi hiohiona io' no ko Pilipo i aueane loa.elike me ko ua o Sanapa, alaila, nui iho la ka hanu o na iede, a īuli iho la lioi ua poo o na keoliimail}!*. liō' ke' kaiuahao maoli o -keia hoike a keia wahi kanaka. Nanji mai la o Sanapa mai kekahi a * kekahi-; a akaaka ae la. "Ua Pil.ipo," wahi hou a ua o Sanapa, "hq oiaio loa keia •m£i: mea apaū.a'u.e lamailio »\ku nei, a ,ua m?opqpo pu uo iaia, no ka mea, ua ha'i inua aku au ,iaia aole oia he haku a he niakuisa, ak.i, he kauw», he lopa haalele loa. "I hana au j keia i mea e ehaeha" like'Ai paha owau WaU' 110 ke nele ? .e mai hoi oia :i ;ka hanohano ame ka lako, a ia'u hoi ame- kona makuahine ka huoe ka pel^; elike nie kana hewa i hana mai ai ia'u, pela au e ana aku ai, a no ke aha au e hana o!e aku ai pela ? . , "Na'u hoi oia i hoopomaikai akū, a iloko o keia mau makahiki lehnlehu i hala aku nei ua loaa iāia ka hanohano he haku a he ipakuisa hoi ma ka olelo a kekahi poe,'a ua kaheawai mai ke dala iloko o kona mau lima, me kona ai pu i jia meaai ono pau, a he niau kauwa kana nana e hana mai nona iloko o kela mau makahiki i kaahope aku la. "O kana hana maikai loa oia kona uku ,mai i 3 kekahi huina dnla nui ia'u, a i ole i :koua makuahine. Ua ūku niai oia ia'u i keknlii lmina dala no ka hoohamau ana i kuu waha aole au e hoike ae i ke akea, he haiia nae ia a'u i hana ai me ka maalea, a eia nae, na ku'i ni.'ii oia .ia'u a ua aihue hou aku i kela mau dhīa apau ana i haawi mai ai,, a hoomaka'uka 11 pu mai ,la e ho])U ia'u a lawe nku inui.i o ka lūnakanawai no ko'u inai. He keu aku kela a ke kanaka opio lapuwale!" a.huli aku la e naila ia Pilipo a wiliwili aku la i ka puupuu,. me ka piha loa i ka inaina. / "E kuu moopuna!" wahi hou ana. "Ke manao'ūei au a nei ka4.ia la e,a, wehe na oe a kaa.wale au!" Mamua o ka hiki .ana i na mea iipau k£ hōomaopopo, ua emi palamimo aku la o Sanapa ihope niawaena aku 0 na kauwa e ku nanea mai ana a hoea oku la i £a liale iWta kanū a palnhuli ka ipu ilalo a aneane e pa.a kona alanui e holo aku ai, a oiai hoi ua maopopo ole i ka poe kau\V;a ( kana mea e hana aku ana ua loaa loa he'mānawa kupoūo'ūp e l.elele aku ai ahiki i ke kaawale ana mamua 'o kona "hnhaiiā ana J\l<ii'^' , 'Ad w kflūwaV' G ; kekalii o \vjl k'eouimana e nkaliia ana .e na kauwa ka i haJiai aku mahope p Sanapa, a o ke koena SHo o na keoniniana ame iia le(le"ku .malie iho la īakou me ka nana pono aku ia Pilipō me ka piha loa i na manao hoopahaohao. ....... Aole'o Pilipo i haalele iki i kana wahi o ke ku ana me he mea la ,he leanaka i Jiāna kahuiiaia mai e Sanapa a ku .lohaloha, ame he mēa la no hoi o na olelo apau a:ia i lohe aku ai ia Sanapa iloko o ka moeūhane. ' . / Aia mau no o Marie ke ku la ma koiia aoao itlc ka paa mau o. kona lipi t a iloko oko Pilipo, eia nae, hohe .ona nana ae ia Pilipo. E kali ana oia o.ka mohala maikai ae o ko Pilipo .uanaina a kamailio ,iho iaia, a 110 ka hiki ole iaia ke hoomanawaniii loilii hou aku.no ka'pane iho.o ke.kino oni ole o Pilipo ana e paa aku aua, i okoa ae la me kahi leo liilii loa maluna iki ae o ka hawanawana: "Ea, e Pilipo, he oiaio anei na olelo a kela wahi kanaka ?"' Ua lqhe iho la.no' ua o Pilipo aohe nae he paū'e koke iho, liuli iho la nae e natia iaia, a nie k-a malie loa, hopu iho la i ka lima o Marie e paa ana i kona a hookuu malie iho'la 'ilalo, a me he mea ia na lilo kana pane i niea hoehaeha loa iaia, olelo iho la me ka n;alie loa: u Ae; ua maopopo mua no ia'u ia mea. Nana ponoi no nae i ha'i mai ia'u, a ua au ia hojke ana mai ana i .na meā apau he mau mea oiaio loa." ' • * • He kani.like no hoi 'ia o ke uhu' "a ha poe hpau e hoolohe mai ana. Mop.u koke mai la o Marie i kona lima. a i piāi lā: '' : "Ea,'e Pilipo! Pilipo! Aole—a.ol'e! Aole 1 fnaopoj)o ia oe kau il'iea e .kaiiiAilio nei ! Ua ma'i paha oe! lleaha ka 'niea hoolohe wale āku iio i na .oielo a ke}a wāhi kanaka auwana pupule?" "Aohe oia i pupule!" walii a Pilipo; "o kaūa ūiau mea apaii i kamailio mai nei he oiaio wale no. O ke no kou, e Marje!" No.ka emoole loa o keia mau huaolelo 'ua liiki ole ia Mane.ke hoomaopopo i ka manao. Hele aku la o Pilipo a kokoke i ka Lede Setonawe a ani aku la i kona firūa e hoike aku āūa iaia e -hoi «na oia, a o kona hele malie aku la no ja maloko o ka liolo ahiki 1 ka puka ana iwāho. v īloko o kela manawa oka pioloke ua maule iho la o Marie a iēle iho la rja lede e lulumi iaia—aohe mea hookahi i hoao.e kaohi mai ia Piiipo ahiki i kona oili loa ana aku iwaho a hoi loa aku la 110 kona hale, me na manao"luuluu i awiliia me na manaowlcmfwypp kona liale, me na manao liiuluu i awiiia ka hilahila ame'ka ukiuki'pu.

MOKUNA XXIX. KA HOIKE.ANA A SANAPA. Ua boea pu mai la no hoi o Lale ame Sepano ī. ka Revenafoda ma ia auwina la hpokahi no a Marie ma i Uoi.mai ai. ,E kū ana o Reubena ma kahi o ka huila wai nui, a oiai oia e nana aku ana i ke kiila ipauu, ike mai la oia i kekahi kanaka e xhele aku ana a palulvt,ae la.oia i kona mau maka i.ike pono aku ika mea e hele mai ana—a he kanaka okoa no hele aku na mahope ona.: •I ike kokoke iki ana aku akaiii no oia a hoomaopopo mai, eia ka o Lale no, a o kona hēle mai ,1a no ia e hui me ia. ēlike mc ka hana ana a ka makuakane i hele ak« ai e hui.j)ie kan&,lseiki auwana uhauha. Ia 4iui ana ae a laua, a oiai rhoi ua loihi na la oke kaaAYale ana, e hoomanaoia aole i kana iuai aku la ke aloha me ka haale pu o na waimaka ma ko laua mau lihilihi, a no kekahi mau minuke lehulehu ko laua ku hamau ana; a hala .ia mau minnke kupouli o na a ke aloha, alaila. kau mai la o Re.ubena i kona.lima ma ka pōohiwi q -Lale, a huli aku la hoi no ka hale. "Hanoli loa au i kou hoi hou ana mai la, e Lale," wahi a Reubena< "Ua ike no au e hqi hou ntai ana, no oe, o ka'u no ia i upu ai nie kē kali hoomanawanui ana o kou hoi mai, a ia hc>i ana mai la au 1a ea, maha iho. 1a ko'u noonoo. O ka'u nae 1 koho wale ai e hoi rnai ana no la oe me kela wahi kino wiwi pilalahi ou, ua koho hewn )'oa nāe 311. no ka niea. ia'u e ike ,aku nei ia f kanaka nui a ikajka maoli ka oe o na lala. a e like me koii'uln ae i ke kulana kanaka piakua, pela no ka .pii pp ae o kou kan?ika u'i. (Aole i"p.āu.),7 a , *"V".