Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 7, 18 February 1916 — HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLENA HADINA KE KEIKI LAWAIA I Hoomaopopo Ole ia Hoi He Makuisa

' lle manawa loihi no keia o ko kaua kaawale ana, eia nae. i ka nana aku. me he mea la he mau mahina pokole wale no i kaahope aku i ko'u manao, aka. nou, ua loihi loa keia manawa o ke kaawale ana n<> kf»'u ake e hoi koke mai. "llokn o keia mau makahiki loihi o ko kaua kaawale ana, ma k<.'u h« »< >maopopo aku i kou helehelena ua lehulehu kau mau popilikia i alo ai .eia nae. ua puka laelae mai oe mailoko mai o ia mau pouilikia. Noho iho ilalo. a e hele a.e hpi au e hoomakaukai\ i kekahi mau wahi meaai no ko kaua aina ahiahi. a oiai kaua e paina ana ia wa oe e hoike mai ai i kou moolelo piha mai kou haalele ana ilu) ia'u ahiki i keia hui hou ana iho la o kaua." < 'iai o Reul»ena e hoomakaukau ana i na meaai no ka aina ahinhi. oia ko Sepano wa i komo mai ai a hookamaaina iho la iaia iloku o ka hale malihini. a noho like iho la laua me Lale iloko a kamaili-» like iho la ma na mea e pili ana i ka noho ana o ia wahi. Ua ma-u ii(i hoi ia holoke ana mai a, Reubena i ke kuke a ia komo ana mai ana. hoolauna aku la o Lale ia Sepano imua ona me ka i ana aku. '*() ko'u hoamake keia i alo ai i na inea o ka moana ame ke)a aina waoakua hoi o \ ; anekouwa," a ia pau ana o ko Seoano ma ike ana, eleu aku la ke kamaaina ma ka hoomakaukau ana mai i ka iakou mau meaai, a haule nui iho la noho e hoooiha i na houpo lewala manawa a lakou e paina ana i w r ehewehe aku ai o Lale i kona moolelo mai ka mua ahiki iho 1a i ka hui hou ana mahope o ka liala ana o kekahi mau makahiki lehulehu .a he hoolohe wale mai no hoi ka Reubena me ke kaumaha o kona manao ma kekahi hapa 0 ka I.ale moolelo, a he hauoli hoi nie ke ohohia ma kekahi hapa, eia nae. aole oia i hoao iki e kahamaha mai i ko Lale wa e kamailio aku ana. 110 ka mea. ua manao iho la oia iloko ona, o ko Lale huai aku 1 na mea apau imua ona he hoomama ana ae ia i kona naau kaiimaha. no ka mea. ua maopopo ia Lale oia (Reubena) pu kekahi e kaana pu ana i na kaumaha apau ame na hauoli apau me ia. I ka hiki ana mai o ka Lale wehewehe ana i ka hooena o kona moolelo, kau mai la o Reubena i kona lima ma ke kuli o Lale a i mai la: "E hoomaikaiia ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka li.nina, lie aloha no i kanaka! Nui ko ke Akua ahonui ma ke kiai ana ia oe a hui hou kaua. e kuu keiki. Ua hana oe e kliu keiki i ka mea maikai loa. a ke haaheo loa nej au nou, no ka mea, aole i hawahawa kou lima i ka ha'i. aole hoi i paumaele i na hanaino o keia ao, aka. 11:1 alakai ke Akua i kou lunamanao ma ke ala o ka malu. "Ke hauoli pu nei au. no ka mea, aia mamua o kou alahele ke olino mai la na pomaikai he nui, a ke ole au e koho hewa i nei manawa. e lilo aku ana oe he kanaka waiw'ai ma nei mua aku, aka o ka nuhou oi aku nae o ko'u hauoli oia no ko'u lohe a i ole ikemaka ana aku ua loaa ia oe ka "mea maikai loa." "() ka huaolelo loa" ua hala loa }a mawaho akū o na paikini o keia mau la. pela ko'u oleloia mai, aka no'u ihoj aole i hala joa—aoJc.' Ua hakakaia e oe na kaua lehulehu iloko o na la i hala a ua lanakila oe mailoko mai o ia mau popilikia, he niau pilikia koikai loa. pela ka'u hoomaopopo aku ma kau māu mea i hoike mai nei. a i hai aku au ia oe. ano koke ilio. a i ole i keia mau la akū paha, aole e loihi loa ana na la e ohi ana oe i ka hua ohaha o kau mau hana maikai. a e loaa pu ana lioi ia oe ka uku no kou luhi—mai po- i ina oe i keia mea a'u e hoike e aku nei ia oe i o la honua. : "Ae. ina aole e loaa mai ana ka mea a kou naau i iini ai, e loaa ana ia oe kekahi mea maikai oi aku—oia hoi, ina e loaa ole ana ia oe kn waiwai. e loaa ana ia oe kau mea i aloha ai. "Ua maopopo ia'u ke kumu o kou hooikaika ana e loaa ka waiwai a haawi maoli oe ia oe iho e komo kuhohonu iloko o na popilikia, 110 ka mea. hookahi wale no. ī ko'u mau la opiopio elike me oe ua loaa ia'u kena mau manao elike me kou, a i kekahi manawa ua ku ih(» la au ma ka huina o na alanui elua a ninau iho la ia'u iho, ma ke alahele hea la au e hele ai; aka, niai hoopau manawa kakou ma ia mau mea i hala a i make; no kou mau popilikia, e kuu Lale, ua hala a ua make loā. nana aku imua—imua me ka manaolana!" "Pela kou mamioio maoli la ,e Reubena?" i ninau aku ai o Lale me ke ano kakanalua no. "Ae, o ke Akua ka uiea i ike i na mea apau a maluna ona 1 e kau aku ai i na manaolana no na haawina pomaikai apau," Ku ae la o Lale ia manawa a olelo aku la i kona mau hoa e hele ana oia e holoholo no ka nana hou ana aku i na wahi i kamaainaiaia i ka heleia a e kamailio pu aku hoi me kana poe i kamaaina mua ai i na la i aui aku. "O kekahi kela o na kanaka opio maikai loa a'u i ike ai, i kamaili«» aku ai o Sepano ia Reubena, me ke kunou ana aku ma kahi a l.ale e hele la ma ke alanui. "He kanaka makua oiaio oia ma ka manao a ma ka hana, e Mr. Reubena; he kakaikahi loa ka poe elike me ia. Ma ka'u nana aku ia oe ua haaheo loa oe nona. aole anei? Oia. nawai hoi e ole ka haaheo o kekahi makua i ka loaa o kekahi keiki maikai—he hauoli j»aha kolaila. No'u iho, aole au i pili iaia, eia nae, ua hewa ole'au ke olelo ae ua haaheo loa au iaia. "Xo kekahi mau mahina lehulehu ko maua noho pu ana me ka al<» i na inea lehulehu o keia ola aan, eia nae, iloko o ka loihi o ia manawa apau o ka noho pu ana, aole au i lohe hookahi manawa iaia e kaniuhu mai ana i ka luhi. i ka pilikia, i ka inea, ka mehameha, a ]>ela aku. "Mamuli o ko maua pili mau. i ha'i aku au ia oe, ua hakiloia e n'u kona mau aoao apau, a ua maopopo ia'u ua like loa oia me ke trula i hoomaemaeia iloko o ke ahi, ka maemae, aohe puu, aohe kee;ua like oia me ka lole lilina aiai loa i kau oleia e kekahi kiko eleele mailoko a waho—he keonimana oiaio oia ka polōlei loa e olelo ae ni. ke hoomaopopo mai la no oe i ko'u m^nao. "Ile mea nae ka'u i kaumaha ai nona. a ke hopohopo nei ail nonn, no ka mea, aia kekahi mea nui iloko o kona noonoo nana i lioehaeha mau iaia, a ua hooholo au o ko'u mahele iloko o ka maine rube a makou e haawi ana au a pau nana i mea kokua i ka hapai aua aku iaia iluna —iluna o ke kulana ana.i iini ai, a he manaolana no ko'u e loaa ana no ia iaia;" ; Luliluli iho la ko Reubena poo a i aku Ia: "Kahaha! He mea maikai ke dala, e Mr. Sepano; he kakaikahi loa na pilikia hiki ole i ke dala ke kala ae, oia nae hoi kau e manao la e haawi aku ka kou mahele apau iaia, a ina oe e hana ana pela, i aha iho kau, oiai ke ola nei no oe, aooe pu kekahi i makemake pu ia mea? Aohe o'u hopohopo iaia no ka loaa ole o kona mau kokua, no ka mea, he kanaka oīa me ka ea. he la piha loa ka hoi keia o'u i na malihini," w r ahi ana i hooki iho ai i kana kamailio ana, me ka aka iki ana iho, no ka mea, he wahi keiki ka i holo mai l'a ia manawa a ku ana mamua o ka puka. Ua hele no hoi ua wahi keiki la a pii ka ula ma na papalina me ka nui o ka hanu, a he manawa loihi kana o ke ku ana nia ka ]>uka mamua o ka hiki ana iaia ke kamailio mai. i ka i ana mai: "I mai nei ke kauka ia'u e holo mai ia nei a noi aku iā oe e hele koke aku ilaila. E ae ana anei oe?" "Pela no ka hoi paha! Heaha hoi auanei ka mea e hoole aku ai he pilikia hoi kela. Owai ka mea ma'i, a aia ihea?" "O kekahi o na wahi a ka poe auwana iluna aku nei o ke ahua a makemake loa oia e ike ia oe i keia manawa." Huli mai la o Reubena e noi ia Sepano no ka hookuu ana aku iaia. a eia nae. ua eleu pu ae la o Sepano ma ka hopu ana aku 1 kona papale a i aku la: "Ina pela, ea, o kaua pu ke hēle akh, ke ae mai nae oe, malia paha he pilikia hoi kela a e' makemake ana oe i kokua, a eia hoi au ke kokua kokoke loa." Oiai laua e u hele kiau aku ana mahope o kahi keiki elele halawai aku la me Mr. Serebana, ka loio o Belamaine tf e holo Wki ina

maluna o ka lio. a ia ike ana mai ia laua i mai la^ ■ "Ihea olua e hele nei me ka awiwi launa ole? Heaha keia pilikia nui?" i ninau mai ai oia ia Reubena. "Heaha mai auanei kau : i kiiia ae nei au e kahi keiki la e holo ]a mamua. na ke kauka i kena ae nei ia'u e he4e koke aku, ua ma'i ia ka kekahi o na wahine a ka poe auwana." Hoohuli hou aku la ka loio Serebona i kona lio a i hou mai la: "Ina pela o kakou pu hoi ha ke hele aku." Ia hiki nui ana aku a lakou i kauhale o ka poe auwana, hele mai la ke kauka a ku ma ka puka no ka haawi ana mai i kona aloha lulu lima i ka loio Serebona, a.i mai la: | "Auwe! O oemai la ia e Mr. Serebona. Hauoli maoli au i ko'u ike ana aku la ia oe. He lunakanawai hoi paha oe, ea, e Mr. Serebona ?" ! • ''Ae; a i ke aha la? Ileaha keia pilikia e kupono ai na'u e hoolohe aku?" "Aohe hihia e kupono ai nau e hookolokolo, aka, he wahine ua loaa i ka ma'i, a ma kuu manao e make aku ana oia, no ka mea, aohe wahi i koe o ke aili wale t no ia e na mai la," i pane mai ai ke kauka. "O Miriama, ka wahine auwana. ka mea ma'i au no hoi e poina ole la i ka hale o ka ohana P»elamaine oia kahi i noho hana ai mamua ma ke ano he wahine malama keiki na ka ohana Belamaine. A' ua poina paha oe! "He mea nui aia iloko o kona noonoo, a ua hoakaka mai nei ia'u i kekahi mea kamahao loa a'u i lohe ole ai mamua. a no ko'u piha loa i'ke kahaha, ua hiki ole loa ia'u ke hooiaio aku i kana mau olelo." . "O. he mau olelo ohewahewa w r ale no kela, elike me ka poe i pau ka noonoo maikai a e make aku ana," i hoakaka aku ai o Mr. Serebona. "Aole o'u nianao pela. He maikai loa kona noonoo me kana mau olelo e hiki ai no ke hoomaopopo aku. Aole o'u manao he mau olelo ohewahewa kana. Aohe ona piva, a i ole kahi ma'i e ae paha elike me ia, e hiki ai ia kaua ke manao aku he mau olelo ohewahewa wale no kana. He maikai kana kamailio ana, he maikai kona noo--1100, a no ia kumu au i makemake ai i kekahi mea okoa mawaho ae o'u ma ke ano i hoike no kana mau mea e kamailio mai ai, a pela aū i kauoha aku nei ia Reubena e pii mai, kekahi o ko kakou mau hoalnha maikai. a laki loa iho la no hoi ua hiki pu mai la oe. "Konio mai kakou iloko nei a mai walaau oukou. a i ole hoonakeke paha, no ko'u hopohopo o hoakaka hou ole mai auanei oia i kona manao. He mea nui loa aia iioko o kona noonoo a ua makemake oia e hoike mai mamua o kona make ana, o kona iini nui loa ia." '' • • ' •• Ukali aku la lakou niahope o ke kauka ahiki i ke konio ana iloko o ka halelole, a kulou ihō-la ke kauka maluna o ka wahine e make aku ana, a olelo iho la: "Ea, e Miriama; eia ka limakanawai Serebona maanei. E oluolu anei oe e hoakaka ae imua ona i kau mau mea apau i kamailio mua mai nei ia'u?" Kaakaa ae la na maka o Miriama a nana ae la iluna iaia a kunou ae la me ka pane pu ana ae: "Ae, hiki no; no ka mea, he mea he mea pono ia J u ke hoike aku i ka mea oiaio mamua o kuu make āna. Ua loihi na makahiki o ka upoi ana o ko'u mau lehelehe aole i hoike iki ae i keia meahuna, aka, oiai aohe o'u manawa i koe ma keia aoao o ka honua. ua kokoke loa mai ko'u hopena, nolaila, aohe hiki ia'u ke huna hoil iho i ka'u hana hewa loa i liaiia ai. "Ua lehulehu na manawa i hookonokonoia ae ai ko'u lunamanao e huai ae i keia meahuna, eia nae, aohe oia la, kuu makuakane, ae mai i ko'u nianao, a oki pu wale iho la no hoi au, no ka mea he kanaka nianao paakiki oia la, o kōna makemake wale no ka'u e hooko aku ai, a ano wale aku nei no fa akahi Ho oia a ae mai-ia'u e huai'ae i nei iiōahuna, me he mea la ua hoololi paha oia i kona manao ke kumu o ka ae ana mai, i mea e maopopo ai i k'e ao ka mea oiaio, o Pilipo aole oia he makuisa. "Aka nae, ua paa no kuu manao, ina no no kona ole a penei ko'u ike i ko'u hopena, e kaniailioia ana no e a'u, no ka : mēa, ua, makemake au o ka pono ke hafiaia. "O ke keonimana a oukou e kapa nei he makuias,,'o kuu keikikane ponoi loa ia, ke keikiane a Keoni Kele, ke kela moku i mare ai ia'u. He wahine hana au malalo o ka ohana Belamaine maloko o. ka Home Belamaine no kekahi manavya, ma ke ano. he wahine īama keiki, ke hoomanao loa la no oe, e 'Reūberia?" wahi a ua': o Miriama i huli ae ai e nana ia Reubena, a kunou aku la o Reubena. "Na'u i malama i ka bebe a kuu haku wahine i k^ r wa oha i har.au ai; ma kela manawa ona i hanau mai ai i ke keiki ua loaa oia i ka a oiai oia e waiho a ma'i ana aohe mea hookahi e aeia ē ike aku iaia o ka Makuisa Belamaine wale no ame a'u, a aole rio hoi i loihi loa ia kaa ma'i ana ona, make aku la oia a kaa iho la maluna o'u ke koikoi o ka malama ana i ka bebe." No ka nui loa o ka ua o Minama kamailio ana ua paupauaho maoli iho-'la oia, o ke kaili wale ia ae no koe o kona hanu hope loa. a i ka hala ana nfie o kekahi manawa ua loaa hou ae la iaia ka ikaika, alaila, hoomau hou mai la i ke kamailio ana: "Na'ii i malama ke keiki, a oiai he bebe hou loa oia a he nawaliwali no hoi, e pili mau mai ana me a'u ke keiki me ko'u haawi i ka hapanui o ko'u manawa ame ko'u noonoo maluna ona, a oiai aohe ike mai o ka lede i ka'u mea e hana ai, ulu ae la kekahi manao kolohe iloko o'u e hoololi i na bebe —o ka'u na ka makuisa, a o ka bebe c. ka makuisa na'u, no ka mea, noonoo iho la au aohe i kana mai ana a ka hauoli o ko'u naau ke lilo ka'u keiki i makuisa opio. "No ka pili mau mai o kela bebe ia'u a oiai hoi ua maopopo ia'u e lilo aku ana oia he makuisa, i wale iho la no au iloko iho o'u: 'Ina no hoi paha o ka'u bebe i hanau ai-a he koko alii kekahi iloko ona, he haku, ola maoli keia mau iwi,' a na ia manao kuko hewa i hoolalelale i ko'u noonoo a hooko i'o iho la au pela ma k6 kuapo ana i na keiki me ka ike ole ia. "Aohe hiki iki ke hookaawale aku i kela hoowalewale mai ia'u aku, ua pipili paa loa iloko o'u, a o ko'u hoololi iho la no ia r na keiki, oiai, he hehe no hoi ka'u e hanai ana ia manawa. He hana maalahi loa ia e hana ai, no ka mea, aohe mea e ae e ike mai ana; ua hookaawale '• aia kahi o ka bebe e moe ai, aohe mea hiki ke ike iaia o ka Makuisa Belamaine wale no; he keonimana kupanaha maoli no kela, no ka mea, iaia e hele mai ai e ike i ka hehe e hoohuoi mau ana oia aole ia o ka laua bebe, eia nae, aohe hiki iaia ke alo ae i ke kapa ana he keiki nana, no ka mea, aole oia i ike i ka hoololiia ana o na bebe. "Hookāhi wale no mea i ike i kela kuapo ia ana o na bebe o'kuu makuakane hookahi. Ua .liiki iaia ke hoomaopopo i ka like ole o na helehelena o na bebe i kuu \xa i lawe mai ai i ka makūisa oiaio i keia wahi; a maopopo kona hoohuoi ana, ninau mai la ia'u e hoike aku au.i ka mea oiaio, a hoike aku la no hoi au i na mea apau a'u i hana ai; kauoha'koke mai la oia ia'u e kakau au i ka moolelo piha 0 ka'u mea i liana ai. "Aole au i maopopo i ke kumu o kona kauoha ikaika ana mai ia'u e liana pela. eia wale iho a ua hala kekahi manawa loihi ma ia hope mai. Ma ia palapala i kakauia ai ua kau loa ke koikoi o 'na ahewa ana ame ka hoopa'i e kau mai ana maluna o'u —a ma ia palapala hookahi no hoi i ho'akaka pihaia ai ka moolelo o ka makuisa opio," a hoomaha hou iho la oia mahiuli o ka paupauaho loa. "He kanaka paakiki o Sanapa, kuu ma kana mea e manao ai, me ka haawipio ole mai i kau mea e olelo aku ai. aia no a ko kōna makemake pono iho la, a he kanaka akamai a maalea pu/ 1 lohe mai oukou. I ka hale a Pilipo e nohō nei oia i kekahi manawa i hala koke aku nei o ka hele ana a ma ka'u manao me he mea la ua: hoao oia e hooulu i kekahi haunaele malaila. Makemake oia ē i nkuia mai me kekāhi huina dala mahuahua, i ole ai oia e hoike ae i ke ao no ko Pilipo moolelo, elike me ia a'oukou i lohe mai la. e huhu mai ana paha oia ia'u no keia hoike ana ae la a'u i keia mea, ?.ka, aole hiki ia'u ke alo ae a hunia ia mea. E pono au e hoakaka ae ia mau mea apau imua o oukou i keia manawa, i lohe mai oukou. "O ka pālapala a'u i kakau ai i kuu inoa ame kekahi mau mea e ae, aia iloko o kekahi wahi pahu uuku iloko o ka hale e hoahuia ai na ukana. E kii aku oukou ia pahu. i ike pono oukou i na-mea apau i hanaia," a hemo pu iho la kana kamailio ana. Ua hoopiha ia na poe apau e hoolohe aku ana i kana mau olelo me ke kahaha nui e hiki ole ai ke puana ae i keleahi huaplelo a nana aku lakou a. nana mai. O ka loio Serebor.a ka mea oi loa aku o ke

kahaha, 110 ka meā. o ko Pilipo loio a kahū nīaiamā ia; iaia i lohe aku ai i na mea 'oiaio a pau mai ka waha ponoi.mai o Miriama ka mea nana ponoi i hanai a i hoololi i na bebē, aole i kaha mai kona kahaha. ke nalu wale la no oia iloko ona iho i ka ? nelq māopopo loa o Pilipo i na pomaikai apau i manao kuhihewa ia ai nonk. . "Ea, e ka wahine. he keu aku keia a ka moolelo kupaianaha maoli au i hoike mai nei," walii ana o ka pane ana iho, oiai oia e kulou i'no ana. "He oiaio loa anei keia mau mea aj)au au o ke kamailio ana mai nei. a e hiki ana anei ke hooiaio ia mai kau mau olelo e kekahi mau hoike oiaio loa e hoopaapaa oleia ai?" "He oiaio loa keia mau mea apau a'u e hoike aku nei. No ke aha auanei au e olelo ae ai aohe oiaio o nei mau mea, no ka mea, he hana keia i hana ppnoi ia e a'u. Ua lawa loa ka'u mau olelo 'i hoike aku nei e pu-e ole mai ai oukou i mau hooiaio hou mawaho o keia ame ka palapala a'u i kakau ai i kuu inoa. E kii oukou i kela palapala I "E make ana au. ua maopopo loa ia'u'ia mea; ua kokoke loa mai ko'u hopena. Q ka makuisa opio a oukou e'.kapa nei i keia la e noho mai la i ka Hale P»elamaine, aole oia he makuisa ōiaio, o ka'u keikikane ponoi loa ia. ? ' "Alaila, owai ka makuisa oiaio? Anhea oia i keia la? i ninau jho ai o Reubena no ka manawa mua • • "O Lale—O Lolena Hadina ma kona inoa pololei loa—ka mea a na mea apau i kapa aku ai o Lale, ke keiki lawaia." (~>iai no o Miriama e kamailio mai <ana no Lale, weheia mai ana ka puka oka halelole a komo ana no o Lale. Ia ike ana mai a ua o Miriama ia komo ana aku a Lale a ku pu me na keonimann, o ka alawa mai la.no ia a ike, a me ka leo nui hooho mai la: "Oia—oia kela e ku mai la! O ka makuisa»oiaio ia; oke keiki kela a ka makuisa wahine Eelamaine. a o ka hooilina pololei loa hoi 0 na waiwai apau oka ohana Belamaine! Aole o Pilīnol Q, e huikala mai i kuu hewa! He wahine hewa loa au. aka nae. ua nui no ka'u hoehaeha me ka hoao ikaika loa ia iloko o na la i hala, a e make ana au. aka, mamua o kuu make ana, ke makemake nei au e hoikeia.ae ka mea oiaio a e luiikala pu ia mai au i loaa ka nwhn i kuu uhane mamua o kuii' " . . Pili iho la kana mau maka ia manawa a manao iho la na mea apau o kona hopena loa paha ia, a kulou iho la ke kauka e nana me ka haha pu ana iho i ke pana. O Sepano. oiai oia e ku mai ana mahope a e kakau ana i na olelo apau a Min'ama; hele mai la oia imua a ninau mai la i ke kauka: "Pehea, ua pau loa ae la anei oia?" "Pehea, ua pau loa ae la anei oia?" Luliluli akn la ke poo o'ke kakua a haawi iho la i kekahi puna laau no ka hooikaika h'ou ana ae ia Min'ama. A hala hē mau minuke kaakaa hou ae la na maka o Min'ama; alaalawa ae.la rha ō a maanei", a o ko Sepano hele aku la no ia a kokoke a i iha la me ka paa no o kana luike pakeke iloko q kona linia: "Ea, e Min'ama, .iia kakauia e a'u kau mau oielo apau '(ka linpanui) i hoakaka nVai nei imua o makou maloko o keia huke pakeke. a e noi aku ana au i kou oluolu e kakau mai i kou inoa. E hiki anei ia oe ke kakau mai?" Kunou ae la o Miriama, a o ko Sepano haawi aku la no hoi ia Ika buke a kah#L pe'a X iho la oia ma kahi o kona inoa. Huil ae la o Sepatio i ka Loio Serebona me kona manao e kakau iho ana la hoi oia i kona inoa ma ke ano he hoike no kela kakauinoa ana o Miriama. eia nae, ua hoole aku la o Mr. Serebona, a o Reubena ka i kakau mai i hoike ikemaka no ko Miriama kakau ana j kona inoa. la maiiawa ani mai la ke kauka i kona īima ia la4<ou e haalele aku i ka halelole ia manawa, a o krt Lale ma oili mai la 110 ia iwaho. a haalele aku la i ke kauka ame ka mea ma'i iloko. Ia oili nui ana aku a Lale ma a puka iwaho» hele aku la.o Sepano a imua o Lale, a hoakaka aku la imua ona i na mea apau a Minama i hoakaka mai ai iniua o lakou. Ua hoopiha loaia o Lale ia nianawa me na manao kahaha, ua kaumaha ioa kona noonoo ma kahi o ka hauoli ina he poe okoa, a mahope o kekahi minuke o kona nōonoo ana, i mai la: "Ea, e Sepano, aole pono e hoikeia ae keia mea i ke akea. Aole o'u makemake e loheirt kahi niea o keia ano." H'apai &e la ka. Loio Serebona i kona mau poohiwi. Ile helehēlena nialie kona ke nana aku' mawaho, eia maloko ona ke pono ole la kona noonoo, a ke nau la kona mau ku'i me he mea la he pilikia koikōi loa kana e ii ana ia manawa. "O, he mea pohihihi kamahao loa maoli keia a'u o ka lohe ana aku nei!" wahi ana. "Pela no; aka he mau mea oiaio loa nae i hanaia me ka ma-lu loa a i huaiia ae la hoi ma ke akea i keia la/' i pane aku ai o Reubena. "Pela paha, aka, auhea ka hoike oiaio? Aole au i ike i kela palapala a Mipama i kakau ai i kona ino; a eia hou, ina e kakoo mai ana na hoakaka maloko o kela palapala i ka Miriama moolelo, lie mea hou aku no kekahi i makemakeia e hiki ai e Joaa ka ikaika ma kela aoao." "Malia o hiki ia'u ke haawi aku i kekahi ike waiwai loa e kakoo aku ai i ka Miriama moolelō ina no ko'u uiia mai," i komo aku ai o Sepano e kamaiīio m'a keia wahi, me kela ano lololii no ona ma ke kamailio ana. "Ua ike a kamaaina pu no hoi ia Keoni Gere, a ua ike pu no hoi'au i keia wahine ia Minama, no ka mea owau kana ipo aloha mua ahiki i ke komō ana mai o Keoni Gere e hoowalewale iaia, l»ela i kaawale ai maua. Oiai maua me.Gere e hana like ana iluna a ka moku ma ke ano he mau luina ( e kaimailio mau mai ana oia ia'u na kana keiki a'u nae i ikemaka ole ai ia keiki, eia ka, oia no keia hoapili o'u e hele pu nei maua i na manawa ap.au, akahi ae nei no hoi a maopopo naamuli o ka Minama i hoakaka mai nei ia kakou."

"He oiaio loa keia mea a'u e kamailio aku uei ia oe a 110 ko Pilipo pono. e hakaka aku ana makou ahiki i ka hopena." wahi m Mr. Serelx>na me ka nana ana aku ia Lale. "O ka'u e kauleo e aku nei ia oe, e Lale, ka hoaloha. mai hookaluia oe i kou manaolana maluna o keia moolelo palai\alelo. Ma ko'u manao iho aohe kahua iki e hiki iki ai ia oe ke ku a paio mai no kou pono mamuli o kou lohe ana i kela mau hoakaka a Miriama—aole e loaa ana ia oe ka pono ke hele aku oe imua o na aha hookolokolo o keia aupuni,, a, elike n)e ia a'u i kamailio mua aku nei e hakaka aku ana makou no ko Pilipo pono ahiki i ka hookoia ana, e hana aku ana makoti .no ko Pilipo pono ahiki i ka hookoia ana, e haiia aku ana makou." "Aohe waiwai o ko'u hakaka ana aku i keia niea imua o na aha hookolokolo," i pane mai ai o Lale me ka malie. "He oiaio paha na olelo o Miriama a aole paha. aohe hiki ia'u ke hooiaio; aolie no a'it nana ana aku ia mea ina he oiaio a oiaio ole paha. Aole au e koi aku ana no ko'u pono imua o kekahi aha." ! Aneane loa o Sepano e pane mai ia manawa no ko Lale naaupo i ka haawipio wale aku no i kona pono, a paa e mai nae kona iima ia Reubena. me ke kunou ana ae ia Lale e apono aku ana no 'ka Lale mau mea o ka olelo ana mai. "Ua pololei oe, e Lale! Pololei!" wahi a Reubena. la manawa oili mai la ke kauka iwaho a i mai la: "Ua pau loa mai la oia la. Ua kauoha aku la au e kiiia kekahi mau wkhine ana laua e hooponopono kona kino, nolaila, e kali ae ana au a hoea mai laua. - "O ka makuakane paha ka'u e noonoo 3e nei. Oia kekahi mea kupono e noho mai maanei i keia manawa e pono ai, aka, malia nae paha o hoi koke mai no. He kupanaha no kela makuakane, me ka ike iho no i ka nawaliwali loa o ke kaikamahine o ka lalau aku nei ka )ia. He wahi kanaka epa ino kela i ka'u hoomaopop(o. Ma ka olelo a ka poe o lakou he wahi kanaka maaiea a powa ka kela, a ua kapa lakou iaia o Sanapa." ' Uā oni k'oke ae la o Lale ia manawa, eia nae, aohe i kamailio ae i kekahi mea no ua wahi kanaka la, a o ka hoi like aku la no ia o na kanaka ekolu no kahi o ka halewili me na naau* i piha i ke kahaha no ka Miriama moolelo a lakou o ka lohe pono ana aku. Oiai o Lale e hoi ana aia iloko ona na manao like ole e hana la, me he mea la aia oia iloko okawa e moeuhane ana e hele la. He mea oiaio ānei oia ka Makuisa o Belamaine? Ina he oiaio ka Miri'amā moolelo alaila, ua like kona kulana ma ka hanau ana me ko ka Lede Marie ana i manao ai he lopa haalele loa oia, a ma ia ano, ina n'o ko Marie mare me ia, aole oia e nemaia mai ana e ka lehulehu 110 ka mare i kekahi kanaka haahaa loa» alaila, lamalama ae la kona helehelena i kona hoomaopopo ana iho me ia ka ka Lede Marie i hoopalau muaia ai e ko laua mau makua. (Aole i pau.)