Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 10, 10 March 1916 — HAINA NINAU. [ARTICLE]

HAINA NINAU.

K Mr. Lunahooponopon<J o ke Kuokoa, e'Aloha kaiia a nui:—E oluolu mai oe i Wsu ahoiiui ame kou lokomaikai e hookomo iho ma kahi kaawale o na kolamu o ke kino lāhilahi o ka kaaia elele waha ole,.nana ia e uwila aku nia na kihi o na mokupuni llawaii o kaua, i ike mai ai na' l«ea imi ninau i ka haina o'ka ninau a 'kuu hoaloha maikai 'iona ke ]»ooinanao "o kji ninau i kakauia i ka la 1 o Maraki, nona ke poom'anao, Heaha .na Like Ole Mawaeua ? I—Ehia mamalaolelo I komo ai ka huaoielo Poalima ma ka kakou t)leiom'hkuahme, a hoaha na lil:e ole inawaena o lakou? ilain/i: Elua inamalaole--10 nui iloko o k'eia huaolelo Poalima, a [M'nei e niaopopo ai ka hoonohonoho aua. Ma ka hapn mua, poeleele; ma ka hhpa elua pili i ka helu a ka poe kahikp, alima kauna, a i ka hoohui: ana i keik i hookahi, loaa kela huāolelo Poalima, a penei ka like ole, he okoa o poeleele, h4 oieoa o alinia kanna, he "hdbkaW īio uae hopunāolelo. 2 —Heaha na like ole niawaena o hekau ame hoola'i ame mo-ku ame lana ? 11 ainra: lloko o keia r»au mahele (<ha o k'eia mau hojHinaolelo, he hookahi no nui, o ia hoi hookahi no wahi e 'ana <na|i? ai, aole he nee aku. imua, aole h'e eihi mai ihope; o ka like ole ma kahi o ka huaolelo ka like olo; pertei e nia'opopo ai: He okoa o hekau, he okoa o hoola'i, he okoa o mo-ku, he okoa p lana. 3 —"E hoike mai ina i/ahele i pili aku ai ka huaolelo aniani? Haina: l'loko o keia huaolelo aniani, ekolu mahele, penei e maopopo ai i ka olelo a ka poe kahiko: He kilo, kilohi nana i ke aka, hookjihi no nae inanao; ēia ka like ole mawaena o lnkou uia l\a Uapa hope o '<a hpaolelo an'aoi, penei: Aiiiani kilohi, aniani kil'o, aniani nana i k-e aka iioko.

—l-h:a maliele i j»iii aku ai ka huaolelo ana, a heaha na like ole mawaena 0 lakou? Haina. J7a hoonili aku ka Poe o ka iva kahiko i keia huaolelo ana niaiuna o ka lakou poe keiki, amo ka mau ; ])enei lakou e Uamailio ai: " Ana ole no hoi oe e ke keiki i ka ai ko, p ka ai ana iho nei no, ai hou no! " A o ka lua o ka nia''ele pili i I<e«n huaolelo ana, ua olelo ka poe k'.hiko, aua ka niakewai; o ke kohi o na mahele ana huna i'.oko o na kuahiwi, a o ka eha o na mahele pi|i 1 keia lmaolelo ana. ua olelo ka poe k.iliiko ma olelo kumu e pili ana i ka loā o kekahi waa a lakou i kalai ai, e olelo ana ekolu auana me ka ha'ilima, hookahi 110 iiae manao o keia huaolelo ana ma na hapa hoi»e wale no ka like ole.

3—Heaha na like ole mawaena o mikiao, niaiuu ame maiao f O ka !ike ole mawaena o niaiuu j)enei: Elua niahele o inaiuu, o ka niahele mua pili »o ia i ka nawaliwali ma ke kino oir.a ? ima 'i, ke lawe ia mai na hua ekolu o ka mahbte mua na hua elua o ka inahele liope, pili no ia i kekahi i'a o kai i kapaip he u-u, a i ka hooliui ana i k'eia mau mahele eluā, loaa, o maiiiu, o; kā like ole hoi o maiao, elua no hoi ona mahele, o ka mahele mua, e laweia mai ka māliele mua a elua liua oia hoi ka m ame ka a, alaila ua loaa ka hua paa pela a na kamalii kula jic»ei; M-a ma, ,a o ka haj»a hope o ua hua ekolu ke hoo'hui ia e loaa no ka moa o kekahi i'a o ke kai i .kapaia iao, a i ka hoohui ana i ka haj)amua' nie ka haj)a hope e loaa no maiao. a o kekaln uā ii'oopili akn ka jioe kahiko i keia huaoielo maiao i ka mahina. e olelo ana lakou ua māiao loa ka mahina; o keia huaolelo maiuu ame maiāo aiiie mikiao l'ookahi no manao ma ka olelo wale no ka like ole,. piii no k'eia niau huaolelo i na kanaka ame na lioloho-i lona. ) (s—Heaha ka like ole mawaena o lima ij ame.lima,? , Ilaina: Eia ku like oie inawaena o lima ame lima, i\ia e hookaa-i waleia o liina ame lima, alaila Uijt ( iiko. no laua, o ka lik.e, ole np .īiiawa.^na} 0 lauā. aia a lioohui--ia na inah.ele elna a lilo i alaila e loaa ana hookaiu hopunaolelo j)enei: Liinalima, o ia ka like ole, pili.l/eia hopunaolelo i ka liina>iima lawelawe, lima aihue, a pela wale aku. i — Heaha na like ole mawa6na o ala ame a.la aufe 'ala?. Hāina: Eia ka like °le o .keja mau. mamalaolelo ekolu. Ke ■hookaawale pono ia o ka mahele mua I ala, pili n'oia i ka hwaolelo ain, ka hiampe; a la ka noonoo; o lt a niahele i koe elna ina e hooliuiia. laua a lilo i liookahi, alaila e loaa aha. ia huaolelo a ka poe leahiko e pili āha i kā ma 'i o kekahi kanaka a wahine paha i pili aku nia ka • a-i. e kuamuamu iu ana e kamalii kanaka a-i -alaala, a wahine alaala īmha. $—Heaha na like.ole mawaena o a-la aihē pōhaku aine āna āme iliiii, pahoe|ioe ame aa? Hookahi xio manao "mii o keia mau. mamalaolelo eono, 6 ia iioi huaOlelo pohaku, akā, ma ka olelo n<o- ka lik*e ole, ua kapaia lakou ! uiai na hapāhiōpe Hke ole penei: pohakupaea/ pohakuiliiīi, poh.akua-la, pohakuana, aia iloko o ke kaj, e loaa ai ia fl6n&kii, j»olraku }yihoehoe. jiohakū aa. Ina e hooplli -ak»- i ka Euanelio o ka -Hakn o kāua, loāa aku o lesu oia ka . pohakukumu o ke kihi i haalelera e ka ! poe hana hale; iiia'ma ka olelo kaliiiep ! a iia k'upon'a o kaiia, o keia ka'u hainā anie na wehewehe' āna. j —Heaha na like ole mawaena o mo■i\t ame moni nnie mom ! Haina: HooKahi no nianao nui o.ke'-a inau mānia'a- | oTel'o ekoiu o ia Ti6i o ir.oni, a o k'a like oie wipp no., o iā ,hbi leeia: Tna e lawp •a mai.ka huaolelō o lea mahele mua o ka huaolelo moni, eia k;ona wohewelie - ānn. Moni i kn ai, moiii i ka i "a. moui 1 iia inēa apan e ai ia ana, a b nn mahele i koe elua, ina lawa e hoohniia i hookahi hopiiiiaolelo, u)uHa e loaa ko mele a ka poe haku mele penei: MouK.

inoni la e monimoni i ka wai 0 "lia niuliaohao. j 10—Heaha ,na like ole mawaeiia 0 . moku aine moku'- ame moku ame imoku? j Haina: 0 na mamalaolelo eha 0 keia ninau ua like a like ino kekahi mau mamalaolelo i hala mua'aku la, aka, ma j ka oielo ana' hoi ka like ole, aka, hookahi no manao nui "o moku, ma ka olelo an'a i ka mahele mua, penei: Moku oe i ka il»o, moJ<u Oe i ka jtahi, moku j oe i ka puhi, a peia aku; ma k% mahele elua ke hoohuiia i hookahi alaila loaa ia huaol'elo ponei: Mokumoku ke kauj ia, mokumoku na likini, mokumoku ke aho lawai 'a, a o ka mahele hope, mo- | knalii. moku ka'ej)a, moku kiakahi, moku nianuwa. • " ' j Keia iho la ka.'u na ninau a, 1 ka Anelo 0 Mekiko, aine 11$ wehewelie ana, malia ua lōaa pono aku la ka haiua ame na wehewehe- aua 0 ka hinau a kuu hoa. j Me ka Lunahooponopono ko'u anoai, a me nā keiki on'iu hua mekala ko-Ju welina aloha. Owau no me Ua haahaa, j J. P. K. tKAUWILAHOLUOPUUKAPELE. . ' ' j Ua paewa Joa maj ,la ka j).ilin& T|| ka nihoniho, lihi launa ole aku la de i ao aina.* Ua pa lilii mai la no kau hauna. laau-i kekahi mau mea. eia nae ; nau no i hoohaukae mai la, a liapala' k'e. | ke'a na kaele ka ai. iliki liou ia mai! • L. H.