Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 13, 31 March 1916 — HE MOOLELO NO NA KAIKAMAHINE ILIHUNE A I OLE Ka Oi Aku o ka U'i Iwaena o na Wahine Apau-He Moolelo i Piha me na Haawina Walohia [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA KAIKAMAHINE ILIHUNE A I OLE Ka Oi Aku o ka U'i Iwaena o na Wahine Apau-He Moolelo i Piha me na Haawina Walohia

"<) Klina aku la kena kanaka e na la,, 110 ka mea ua komo pono ;:ku ka oi <> kuu pahi iloko o kekalii o kona mau u-ha," i pāne.ae ai 1 a Madame Pilina. "O lakou akii la ka poe oluna o kela kaaj'a pel<ca. aole anei e liiki ia kakou ke hoomau aku i ka hele ana nb mua?" "Auhe he alahele e ae no kakou e kau āku ai ma kela aoao o ka limliwai, aia, wale no a hoea hou irmi kela moku, a malaila kakou e I:au aku ai. ua like me ekolu-hapaha hora a kakou e kakali ai. alaila ku mai kela moku. Aole nae a kakou hopohopo ana, e hoouna e .•'k/ au i kelekala])a i. mau kokua no kakoli," wahi a ke kapena makai. me ke kauoha ana aku i ke kalaiwa e holo aku 110 ke keena kelei'alapa kokoke ]oa,, a mailaila i hōouna aku āi ke kapena makai i ke l.,iuoha i na makai o ke K'ulahakāuhafe jese, e holo āe no ke Kie.l ; ciVi Ilohokana. no ke kokua ana mai iaia, nia ka hopu ana i ka l»oe aihue ame ka powa. Mai ke keena kelekalapa no hoi i hoouna mai ai o Volokale i I ekahi lono ia Yana de Vea mak'ua, e i ana: "E olelo ae oe ia Kalena. e hoea aku ana au me na kaikamahine. E hoolana i ka manao, :.ojc he pilikia!" ! <) kela ae 1a na olelo hoolaiia a A'olokale i hoouna aku ai na i ema hoaloha. i ole ai e lele mai;ka oili o ke kanāka ma'i, me kona hoakaka ole aku i ke ano o na mea i hanaia maluiia o Māuela ma, l.e nui loa ka manawa no ia mea, ke huli hōi aku oia a hui kino me ke kan'aka opio. ; 1 ka piha ana o ka hora, ua ku mai la ka moku 1-oloholo o ke !Vau aku la no ia o ko lakou nei kaa, aia ke liolu \a ka moku no kekahi kapa o ka muliwii. Ke maamaama ae la i kela manawa, aia ko lakou nei kaa ke l'ii la no ke llohokana, o ka mea apiki nae, aole ka Ma<iame Pilina i ike i kahi o ka hale, e pololei ai ka lakou nei hele ana aku. nolaila ua lilo iho la oia i mea waiwai ole. () kahi nae o ka laki. ua hoeā mua no ke kapena makai lio kela ;»ahi. ma kekahi manawa ana o ka huli ana mai he kānaka pepehil anaka, a ina ia hele ana aku ana, i hookamaaina ai oia, me ka makai K elemania, oia kela niakai, a ka mea kākau i hoakaka. aku ai rrtā ke--1 ahi mokuna ae nei i hala. i konā honi ana i ka hohono o ka uwahi vaka. mai ka hale mai a lakou o ke kau ana o ka weli> ' - () kana hana wale no i kela manawa,-o-ia ka. hele pololei āna j.ku no kahi i noho ai o ka makai Kelemania, ua ike no ke kapena ivakaii.-i kona wahi, nolaila kauoha aku la oia i kekahi o kona rtiau r.:akai e hele oia no ke alanui Pālisade e kakali ai o ka hoea mai o na makai o ke Kulanakauhale Jese. ana i kelfckalapa mai ai, a o lakou anau ke hele ae. no kekalīi vvahi e loaa mai ai lakou nei. E noho mai ana no ka makai Kelemania i kauhale, i ka wa> i hoea aku ai ke kapena makai. me kona mau hoa. a no ka n'inau a ke l- ii)ena iaia. no kahi a ka poe 'powa i noho ai. ina paha ua ike oia i 1-ekahi hale. ia wa i pane mai ai'ua makai nei: "Ina eia oe mahope o ka m.eheu o kekahi poe po.wa ea, alaila loaa ana lākou ia oe! nīaloko ō kekahi hale hookalakupua." alaila l.oakaka mai |a oia i ka ikeia ana o kekāhi poe. maloko o kekahi l nle. noho ole ia e na kahaka. a ma kona manao, i ka wa poeleele ka-h-»ea ana aku o kela poe, no ka mea a(Me i maopopo iki ke anp o ko, iakou hoea ana aku r ilaila, a i ole. ike paha i ieo lakou māu inoa. Iloakaka niai la ka makai. i ka liq elua mau kanaka, na eke paalima. me na lole ekaeka. 1 ka haalele ana aku i kela :-ale ma ia'kakāliiāka, a ia wa i. hoōiaio āku ai ka Madame' Pilina, Hina ame Kanakipa, ua mau kaiiaka nei, ua hoea aku imua ona, k<;l:i la. a o laua' 110 hoi na p< v*n. e n'. ke ia āna : k ; i l uiīi. ' "K kokua mai h'oi ha oe ia makou e Nikola! 'Eia nku a lioea ma! he mau makai a'u o ka hoōuna āna mai nei, a^ l -'- hewa'-o kā i ui. i f)iini pono kela hale ia kakou. e lōaa ole ai he"waln"no ka i'a e i uka ai: o ka paa no ia o na debolo ia kakōu i keia la. ina no e liiolo -o ua hale nei, maluna o ko lakou mau poo." . MOKUNA XXXV. ■ lIOOPAKELEiA NA KAIKAMAHINE ILIHUNE. Ua pomaikai maoli na kaikamāhine opio, ma kela huakai āihue ;» Kannki-pa hia. mamuli o ka nawaliwali o Elina, ua lilo nui ko Kana' ipa manawa, ma ka hoolana ana i ka mānāo o ko.na lioa, me ke kamailio mau ana no hoi iaia, nolaila. ua waiho malie Wale ia aku ;>«•. «» Nlaiula ma, me ka. hookau ole ia aku o kā laāu hōohanuhānu iimui o 1-u) laua uiau pukaihu; a i ke kaa e hōopii ana 'noluna o ke Kiekiena Hohokana. a pa pono mai la' nā ea huihui ia laua, o kā poha.a ae la no ia o ko laua kulana maule. eia lia'e aia no ke waiho lōlo i i ilo'o n ke kaa. me ke kaakaa ole ae o īia hiākā. lko mai la o Kanakipa i kela kulana o kanā mau piō/inā e hōi pom. mai ana ko laua īiiau noonoo māikai. alāilā'he liaiia n'iii ka ana aku ia laua. oiai kona kokoolua e waiho ana i kā nawaliwali. nolaila pāne aku la oia'i ke kālaiwa: "Ua l amaaina 110 oe i kela hale. iiolailā e āwiwi aku ko kakōii l.o! 4 . ana. aia ka poiio o ka h " i O keia mau kaikamahine iloko o I 'i hale mnnina o ka niaāmaama ana. o ikeia mai aūan'ei kākōu;'ā o 1 "kahi n.o ho?. ke hoi mai nei ko laua noonoo ināikāi, a ke hōpoliōpo 1« -v nei au e h-wu a;nnei laUa e holo niahnka, ināi ia kakōu aku. Aia \Vriihn mai <>c :a makou, o kou wa ia e lyolo aku ; āi 'nia' kekahi alānui «'•"o-4 l» a. no'aila roic oe e lia'ōha'oia mai. ke loaā i kekahi mau maI ai - ' "Iloko e» na minuke ekolu e hoea nō ke : kāā o kākōu iio kalii o l ela hale. e hoomakankau miia mai oe i ka'u dala, i ōfe b pa.u wale ! ;♦ nanawa ina ke kakali ana," wahi a ke kalāiwa, me ka hahāu ana ; 'aV i koiia mau lio i ka huipa. "Ua nis>kaul*an mau no kon uku ia'ii, eiā mai, ālāila hāawi āku 1< Kanakipa i kekahi 110 o na hila dala apuka a lauay o umi dala 1 -• wa;».v «io. "Mai kakali wale oe no makou, i hakalia no a ku ke 1 aa "1 (,'u kaualako aku 110 ia ia lākou nei apau iloko o'ka 'luile, āia h<»i malaila ka madame, e pokole loa aiia ka hana, niamua o ka : \ au i manao ole ai, pela iho 1a kā hikiwawe." o na minuke elua wale 110. kapaiulu āna ke kaa maWaho ; jnai o ka hale hookalakupua. a ku ana 110 ka Madame. Dupo- ' a "i.i; ua hoi pono loa mai ka 11001100 liiaikai iloko o Mauda, i ke l-»; 1 ana ae o kona maka, ike kōke aku 1a no' ia i kā wahiiie 110 : ua i kamaaina mua ai. alaila pii hōu mai la ka maka'u iloko ōnā. "() olua anei ia e o'u mau hoa?" i ninau mai'ai ka Madānte I.)i;pona. . ' ... , :• ;;••• > "Ae. e wiki mai oe e l koktta ia'u, i ka hoihoi aiiā aku i nā kaika•v h ui' ame Elina noloko o ka liale, aohe he wa hou r aku e kākali ai. kuk inukonu loa o Elina i ka pahi, a* ua hopōhopo loa au, aōle ī-aha oia e ola.ana," i hoakaka mai ai o Kānākipa. 1 hakalia no a pau na oliua iwaho, o ka hoohuli aku l'a nō'ia o 1 :• ' a'a'\va i kona mau lio, fna kekalii alaiiiii okoā lōa," ua kā'niaāiiia •'e n<» oia i na alanui o kela wahi, oiai o keia ho kana liana; o'ke 1 '■»a i na kanaka powa. a aihue, ma ka lawe'aiia i ka lakou mau wr : r makemake ai. A 'le i meha ka nakeke ana o na huHa o ke.'.kaa, aia o Grace <, ! •• hnle me kona ole. a hoomoeia aku. la ilUna o ka 'pāpaV v »e. ; kaualupe okoa ia mai hoi o Elina a komo ilokp, me ka hoihōiia il.u noluna o-ka moe. a na Mauda no. i. h.ele,maoJi>!mai. hie 'ka 1 ■'' ' ava a ka Madame Dupona ma kona lima. .Mal'una o kekahi r ka aoao o Grace. i noho iho.ai.o Mauda ilalo, me ke kakali una o ka ike. i na mea e banaia mai ana maluna ō laua. I na mea apau maloko o ka liale, pa'paniia aku la nā pi'ika a r paa, me ke ki ia mai maloko, pela hoi na t>uka aniani i iialo, me ka paa i ka pale maloko aku nei, alaila hr>i aku la o Kanakipa : me ka Madamc Dupona ma ka aoao o ka moe o Elina, 110 ke kokua ann aku i kona pilikia. Manuili o ke kahe nui loa o ke koko, ua ku a nāwaliwali maoli

ua o Elinq.; aka elike me ka ike i loaa ia laua, ua h.auhoa ia iho 1a kahi o ka eha, me kekahi welu, me ka hoohainuia ana aku hoi o ka rāma ia Elina, ia 'wa i poliala ae ai oia, kaakaa ae la kona mau maka, alaila hooho mai la elike me ka poe uluahewa o ka noonoo: "Eia au ihea?" me ka alaalawa aiia ae o kana nāna ana ina kela ame keia wahi. "E manao ana ka hoi au. ao,le e kaakaa hou āna kuu niau maka!" 1 "Eia oe maloko o ka home o kakou ma ke Kiekiena Hohokana; he pilikia āiiānei kena ou, a uuku mai. ua hopohopo maōli no au nou ; e hoolana nae i ka manao e kuu 'hoa alo make. ua hala aku la ka. poino, e loaa āna no ka palekana ia oe, iloko o ka wa pono." i pane iho ai.o Kanakipa. "Ua oi māoli no ī;a pahi aka Madame Pi■lina. a ua- ikaika no hoi kana hou aiia mai ia oe; aka manao nae au. ua make kela wahine, ua loaa pono kona puuwai i ka poka o ko pu panapana:" • I "He keu kela aka wahine lapuwale!" i pane ae ai o Elina. "Ina no i ku'pono kuu poka ma kona puuwai, a lilo ia i kumu nona e make ai. ua pono 110!" Aole e.hiki i ua o Elina ke kamailio ae me lea leo nui. aka me ka leo malie loa. me ka mau no nae o kona kuamuamu i ka Madame Pilina. i ka hookau ana mai i kela poino maluna ona. "Eia na kaikamahine ihea?" "Eia laua a elua māloko nei o keia hale, a ke hoi pono'mai nei ko laua noonoo maikai." Ma, ka ma.nawa e lulumi ana o Kanakipa ame ka Madāme Dupona no ka pilikia o Elina, ua'hele okoa āku 1a o Mauda.e kii i wai, me ka ike ole ia mai, a hooma-u la i ka lielehelena o Grace, me ka hoohainu ana aku i kekahi wai. akahi 110 a ikeia āku ka onioni ana ae o ua kaikamahine nei, me ka hapai oleoa ana mai o Mauda iluna ona; īā ike ana aku ,0 Kanakipa ua pohala loa o Mauda, a iloko o ka mana\va pokōle e pōhala niai ai o Grace. ua pupuku ae la kona matt ku'emakā, alaila kāmailio mai 1a "Ke ike aku nei au, ua pau' ko ol'ua mea e ola ai maloko nei. Ina e hoao ana kekahi o olua e nee aku i ka hookahi 'iniha mai ko olua mau noho aku; a'hoao paha olua e kahea ae i ma'u kokua. o ka hope loa ia o ko olua ike ana i ka pumehana oka la. He mau paahao ōlua maloko nei o keia wahi, h elike me ko olua hoolohe loa i na hiea apāii, pela no auanei e mai - kai ai na mea e hanaia aku ana maluna o 01-ua. a i hoolohe ole mai 110 olua i na kauoha apau, e loaa aku no auanei ia olua he hoopa'i kupono np ia hoolohe ole." "Ua loaa mai anei ia oe kela kaukani dala?" i hawanawana mai ai o Elina me kona leo nawaliwali. "Aole, ua palaka maoli ko'u 11001100, aka e koi ae au i na kaikamnhine e liaawi mai i kela mau dala. i keia manawa," alaila huli aku la o Kanakipa imiia o Mauda a ninau aku la: ; "Ea, eia no paha ia oe kela kaukāni dala? E haāwi koke mai • keia manawa e ka lede opio!" me-ka hoomohala ana aku o Kana 1 ipa i kf)na lima <imua. ' "Aohe a'u kaukani dala. e haawi aku ai ia oe i keia manawa!" I wahi a M.āuda, me kona manao ole iho e huiia i kiekahi mea. | "Mai hoao oe e pulapu mai ia'u. 'E haāwi koke mai oe i keia jinanawa! I mauna okoa aku māua i ko maua mau ola i 'keia po, j,ma ka lawe,ana mai ia olua 110 keia \Vahi. mamuli o īia dala a olua ; nolaila e haawi koke mai oe i keia manawa me ]<a hoapaapa ole mai. I Ua ike maua i ka hookahi kaukani dala a olua, ia maua i hoea aku ai i ke ; !' kakahiaka. he, mau mea kuai kui humuhumu, ke hooyianao la a n c : oe. i kau hana lokomaikai ina elemakule niakāpo?" "Aolo au i poina iki i ka niea a'u i liana aku ai maluna o kek'ahi j ka'naka, n'u .i manaoio. loa ai, he pilikia 1a kona, eia ka oia kekahi o II i.m •» i» i o loa,'' wahi a Mauda nie ka piha'inaina. | "E lau aku ana kekahi.poino nui nlaluna ou, ina'aole oe e haj aw' "'ii i kela mau dala, me k-i maalal- ; ." "Aole me a'u kela mau dala i. keia w." wahi a Maiula me ke k UOO.: i "'a i'o ka hoi; malia ]jaha āia i kōu •kokoōhia kahi i malama •ai?'' -vahi a «Kanakipa, me ka imōimo ana iho o' kona inau maka. \ mai la.ka hoi au a hoōhihi i keia' kaikaniāhine o ōlua. ua nui ma : oli np ( kā'u 'hana i ka'ika'i mai ai noluiia oke kaa; a ina oiā e noho malie āna, nia keia liope aku, e hoolilo 110 au<iaia i wahine na'u." ' : i kiiu, kokoolua nei kela mau dala; a ina o ko olua ku- ( i'iu ili.() la ia. o ka lawe ana mai ia maua no keia wahi, alaila ua poho . ma'uwālē ko olua maihnanao lapuwale." l m ■ 1 / . ''/Uaih. eta ka ihea'kefa mau dala e kēia kaikamahine lapuwale! E h'ōike koke'mai ōe i ka mea oiaio. o kiolaia aku auanei oe iwaho a h'aule aku ilalo. ma kahi iiona ke kiekie o hookāhi hāneri kapuai." "ATa kā 'hōi' ihea ko olua, akamai, na olua no ia e huli aku, aole au e lioike aku ā'iā." "ī Vu lioi paha kau i-'ine pakike mai i ka hana ole'ia aku o'keka'-' 'e nui ai ko w ;Vi i,ka alaīa. E kiola okōa ia aku' ana keia '.''vV-amahihe o ' ohia e'ā'h." o ka laUiu aku hi 110 ia o Kanakipa ia Grāce, 110 ka hooniaka'uka'u 'āna ia Māiula, i wahi e hoike mai ai iaia nei. i-l-a 1 '? : wāihoia a| na dala aua mu kaikamahine nei. I . I V,l 'i h<iuttia ana aku hoi o Grace. i hoomaka koke mai ai oia IL-iHiail;o:1 L -iHiail;o: "Māi pepehi mai oe ia'u, aole me maua kela mau dala keiā 'nianāwa, āka aia īiialālo o ka malii o Mary."ke kaikamahiiie >uli' 11 a hunaia' iloko o kōīia riimi ma kā po nei." wahi' a Grāce me kā' noke okoa ana ae i ke kupaka i w&hi nona e hemo mai ai māi ka f ptiliki "āna a 'Kānākipa, i ua kanaka nei o ka holo ana aku a ku ma kahi' o 'ka piika ahiani.' .. • » "0 keia ānei ka mea pololei? Ke kamailio mai nei ānei oia me ka i hiili mai āi o Kanakipa a kam&ilio ia Mauda, tue kā paa 110 ia Grace iloko' o kona mau lima. me-he hebe la. '"O ka iiiēā ōiaio' loa ia; e hoōkuu koke iho oe iaia ilalo. aole e lōāā ia oe kela'inau' dala. niaīuna o ko maua mau kino. a ina he makemake kou e ike i ka mea oiaio, ua hiki ia oe ke liōlo hōu e kii ia Mary." •' '' : ' s ' "Akahi au a manaōio āku la, 110 ko olua hoike ana mai la i' ka . : mea ōiaio,'inā iiaē aōle i'hooweliweliia aku'la. ina oka olua 110 ka hū'na mai," aīāiīa hōokuu iho la o Kanakipa ia Grace ilalo.-huli mai 'a jmu'a o Elina, a hōomāka hou aku la i kana kamailio ana:

"Ua pōho niā'uwale maoli keia luhi o kaua: e pono e loaa kelā mau dalā, akahi āku lā ka hōi ko'u minamina." ' Mnā'hohha pela ēa. owau ka mea nana e holo aku e kii i uā 'm'au,''elala hei ā hoilioi mai. ua kamaaina loa au i ka Madame Pilina, āole'ana e iiēlē kona kokua mai ia'u," Wahi a ka Madame Dupona. ' ''-'Ke kanalua īo'a nei aii i ka loaa aku.o ka Madame Pilina ia oe, 110 ka mēa, ua inu aku īiei ka poka oka pu panapana a Elinā i'ke kōko o kō'ha"puii'waii a ō ke akehiama paha," walii a Kanak\pa. "No k'ō ināua haāwi ōle āhā āku iaiā i na dala a kakou e kamailio nei i 'komo ake'ake'a mai ai kela wahine. i ka holomua o ka maua misiōha. a ki okōa ia 'aku i ka pii. a hina ilalo. a me ia eha no maluna ona, i'hoil māi ai oia i kāna pahi me ka ikaika ia Elina nei." ' ' v, lna ]>e'la ea. aole 110 a'» 'Wnn kela wahine. ina ua make aku Ta o'ia, ōwāu hōōkahi no ke h'ele aku a hoihoi mai i ua mau dala nei. '*rne- lea niāalāhi loa. E kakāu akli ana au i kekahi palapala hoopuni- • f)'iih'i'-'iala7"Tne 'he;iiVca-la m'ai keia mau kaikamahine aku, e koi ana, ē 'liaāwi māi i kēla kāiikāni dala ia'll. a ina 110 oia e paakiki mai ana, 'e uuihi oleoa ia ākii āna e a'u kona kania-i, a ma-ke dala 110 ka'u lawe mai, nie ka' makā'u ole 1 ka paa mai i ka hopuia." "Ua pāa'iināōli no ka pianao q ka niaelanie, e hookuu aku iaia e ■heie, nte ka'pāa iiō'o kūū mānao. e holopono ana kana misiona," i kaniāilin māi āi ō Eliha mē kēla leonawaliwali 110 ona. "'E liōōmakā : ukāu koke ehi ho.ka'u liuakai anō, a iloko o ka mihukehoōkāhi'\\>:aiē iio, o kō'u haalele iho 110 ia ia ouoku; e makaala Voa : īlāe'oe ē- eia ilōko o kou mau lima, he elua mau wahihe nie liōōkāhi kaiiāka ma'i, a nau 110 hoi e hoomakaukau ae i niau inena-' na. oukoii." ō'kā halo akii.la no ia oka Madāme Dupoha āole nō 'hoi i 'eiiio aku, kti hōu ana me kona helehelena i paa i kekahi 'nhi .a i hou ināi la: • ' •• s "Ho niai i'ko pāhi anie ka pu panapana ia'u e Elina, ua nawali\valj loa oe. * h ; ki oīe āi ia oe'ke hoohana i kekahi ō k.ela mau mea!" "O ka tvrhi kMu e lawe-aku: e. waiho malie iho i ka pu. ua ikeia a'kii aiianei ka piīikia e hōea māi anā: he ma'u no kēia wahi ikaika uuUu iloko nei o kuu kino. e liiki ai ia'u ke hoohana aku i ka pu panapana!" Ilalan aku la~ka Mad.āme Dupona i ka pāhi, me ka hookomo j:na iho 'ilokn o kona lole, hana pono iho la i kona uhimaka* a paa, alaila i mai la i kona: mau lloa:

"E kakali malie olua ia'u 'no na hora elua. e 'hoea lioii hia? uo au me na dala a kakou. nolāifa o k'e-alōha "iio ko ōlua. a e kau aku na manaolana 110 kekahi pomaikai nui e hoēa mai ana," o ka huli aku la no ia o ua wa'inio nei. no kahi o ka puka. laia uae i wehe aku ai i ka puka. ia wa i hoomaka koke mai ai e kahea me ka leo puiwa a hikilele: "Ua puni kākou ina makai! Ua puni kakou ina makai!" alaila hoao aku la oia'e' pani hou i ka puka. aole nae e hiki. oiai ua paa e mai la ke pani puka i ka hopuia. a kula'iia mai la ua wahine nei ihope, a no kona piha loa i ka maka'u. me ka pihoihoi. ua holo hou aku la oia iloko o ka hale, a lele aku la ma ka puka aniani, me ka "noonJVniua ole. aia kela hale ina ka'e o ka pali kahi i ku ai. o ka 'hāule'' aku la no ia ilalo o na halo'alo'a pohaku e wanao'a ae anp malalo, a make loa, me ka hakihaki o na iwi, kau a mea p ke kolohe ' ' •' ' lloko Hoi o kela nawaiiwali i hooikaika wāle ae ai no o Eilna e a'a iluna'. o ka n-anawa hookahi 110 hoi 'ia a ka Maelame Pilina o kr l:cimo ana aki: iioko o ka liale, a i ka wa i ike aku ai ia Elina, i kahea ae ai m</ ka leo nui: "Eia ke kanak/. ai'iue' Eia ke kanaka hana hila elala apuka!" ia wa nae ; kau; koK»' mai ai ka pu pe.napana a Elina, a ku mai a ka v-\ o ua wahipe ;iei i l<a poka. ine kona nana oleae nae i ke kahea'wai o ke kok'o mai kona a-i aku. uā mau aku la 110 kona holo ana imua. me ! ka paa no o kaiia pahi iloko o kona lima, a hou aku 1a ma ka puuwai o ke kanaka ana i inaina loa ai, o ka pau ae la 110 i;i o ka oni ana. Aia hoi o Kānākipa ke''ku hookahi la iwaena ona kanaka 6ke āiipuni, iaia i ike āe ai i ka niake aiia o kona mau hoa. a ua inakaukāli loa hoi oia e poliolo aku iloko o na lima o na kanaka o ke aupuni. iloko o ka imo aha ā ka maka. o ka Jalau aku la no ia o ua o Kana':lpa ia Grace, a hapai ae la iluna o kona mau lima. me ka pane ana mfti: " ■ ' . "E ku aku oūkou ihōpe! E ku aku oukou ihope! o kiol.iia aua:>ei keia kaikama,hine iwaho oka puka aniāni a make loa! E hookuu niai oukoū ia'ūme ka hoopilikia ole, pelā 110 auanei e hoopilikia ole ia aku ai k&kahi o keia maū kaikainahine." "E hoopākēle niāi ia'll! E hoopakele ae ia'u'!" 1 uwe kapalili ae a 1 o (jrace, ia 'Ka'nakipa, e lawe ana iaia no kahi o ka puka aniani. •1 hakalia no apau. ka olelo hoj)e i hoopiikaia ae e Gracc, a he l.ookahi hoi i-a i koe hoea aku i ka puka aniani. o ka wa ia i kani nai ai he pu panapana. a pahu ana o Kanakipa iluna o ka papahele, ua loaa poiio mai la kona poo i ka poka a Volokale. kekahi o na kanāka ki pu pololei, a o ia ka ke kapena makai i huli ae ai ihope, a pane aku la i kona hoaloha: "Nāni wale ka pololei o.kela ki ana aku la aii e Volokale." walti 'āna me ka hele ana māi'ā hopu i ka lima o Volokale. "Ina owau ka mea nana i ki aku nei i kena pu panapana, he kanalua loa ko'u, 110 ke ku o kela kanaka." Me ka pane ole āku nae. ua holo mai la o Volokale. a hnpu aku la ia Grace, me ke kā'ili ana mai ka paa Kana'kipa, ia wa i pane ae ai o Grace me ka leo o ka mea i aneane' e pau ua manaolana : "O. akahi an a pakele! Akahi au a pakele!" wahi ana me ka noke ana i ka uw.e. „j "Ae'. ua pākele oe mai ka īiiake mai, a mai ka mana mai hoi o kela poe lapuwāle, iia hoea i'o mai nei au 110 ka hoopakele ana ae ia oe. no ke ola o'kiiu hoaloha, V.ana de Vea," i pāne iho ai o Volokale, īi'ia ke ano hoōlana i ka mānao o ke kaikamahine opio. "Akahi a lioopauia na manao hoomanamana o na kanaka o keia wahi, eia ka, aōle he debolo, ka poe oloko nei o keia hale hookalakupua, he kanāka maoli'no; a ma keia hope aku, aole a'u maka"u hou ana i īia ākua hoomakā'ukā'u oka po," # i loheia aku ai ka leo o K'.i makai Kelemā'nia i 'ka ]Vane ana ae, iaia e nana ana maluna o ka helehelena o Elinā ame kti Madame Pilina. "I hookahi no ka hoi ! hanā āna, o'ka'pau loa no ia o keia puulu lapuwale'i ka make- E'kā l^de ; opio, ua āneane maoli no olua e poino i ka .hana ā keia poe." wahi a ke kapēpa makal i kamailio aku ei ia Mauda. me 'konā hele ana aku ā ku iho lama ka aoao o ua k«ikaniahine nei. "O 'ka'u a'o wale 110 ia olua, e hoi pu ohia me Volokale, ūana e liōihoi pololei āku no ka home o Vana de Vea, makiila e lōaa ai ia olua na hoopakele ana e : hopohopp ole ai ka noho »na o keia mua aku r ." • - "E hoi'hōi i'o aku oe e V6l6kale ia niaua: a e hookaavvale koke aku-hōi mailoko aku nei'o keiā hale me ka hakalia ole; uā aneane 0 (.rāce e uieule i kāu a mea o ka hele a'piha me ka maka'u: a owau PU'kēkahi iloko o ia haawina hookahi. () keia kekahi o na pilikia ko'iko'i loa i kāū māi tnā'lunao inaua. a na ka lokomaikai o na lani, 1 hoopakele ae mailoko māi o na 'lima. ō kē alohl ole." lt Ae. e hoihoi i'o aku' ana au ia olua ena lede opio; aka ma keia akū, aole lōa he mea nanā e hōōpilikia hou mai. e o'u mau hoalōha," wahi a V r olokale.' "E 'hiki ana 110 anei ia oe e Mr. Kapena ! āme kōu mā'u kanākā ke hoop'onōpono akii i na hana i koe. a e hoi I koke ae\au i keia wa' me na lede opio?" "Aōhe āu noho hou ana"iho. e hoi oe fne na kaikamahine elike me ka hikiwā'\Ve e loāa ana ia oe. He nui ka'u mau liana i kt)c; o ka nuia, e liana aku ana'au i na lako hana hila aj)uka a keia puulu, elikē nie ka ka Madaine Pilina i hoike mai ai ia'u. a o kekāhi no iioi. e waiho malie ana leeia māu kiiio make ahiki i ka hoea ana mai n ke koronēlo, e hāla ana he mau hora'loihi ia'u maanei, mamua o ko'u 'huli hoi'ana aku. Nou nae e Volokale, e hoihoi pololei oe i na kaikamahine pio. no ka ike ana mai o ke kanaka ma'i, ina ia he mea e hoopakeleia ae ai oia mai ka make mai!"

r ''E h'ele ae kakeiu 110 kalii oke kaa eku mni nei." wahi n Voln Kale nie ka lalau ana aku ia Cirace, n ko lakou hele'. nui aku la 110 ia no kahi o«ke kaa, nie ka ukali.pu ana aku 110 lioi oke kapena ma|kai. a ia kau ana aku o'\olokale me na kaikamahine noluna o ke kaa, ia wa i kauīailio aku ai ke k?i'n?na makai: 1 "E hoouna pu ana au i ekahi n ko'u niakai me ne e Volokale. j ka waiho ana aku ika lioike imua oka oihalna makai, a mahope | aku nei no au e hoi aku ai. Aia hoi a pau kau liana- ea, e hele ae oe c : ike ia u ma ka halewai. a e hoakaka mai i na inea apau." 1 Ua ppno kela e kuu kapena maikai, ua aie. nui loa au ia oe. Ilia fio|e o oe pu kekahi me a'u ma' keia hana hookapele, ke'.kanalua loa nei ko'u noonoo no ka hiki ia'u ke hoopakele i na lede opio nei. K' 'iohe aku ana no oe i na /mea apau mai ia'u aku iloko o ka wa pono." "Auhea oe e kuu hoaloha. o kela poka au o ke ki pololei ana a ku o Kanakij)a, o ka niea hōokahi ia nana i hoopokole mai i ka kāua inau hana hoopakele. aole au i ike i kekahi mea ki pololei elike me ia au i hana aku ai. He elua-iniha wale 110 ke.kaawale oke poo oke kaikamahine opio mai ke poo ae o kela kanaka, eia nae, ua pololei ki ana, me he mea la i ka maka o ka pipi bulu oe i ki aku ai." "O ka'mea oiaio loa ia a!u i hana aku ai, o ia m> ke ki pololei ana ma ke poo o kela kanaka ino. Aole ko'u he makemake maoli e peoehi aku iaia a make, aka 110 ka hoopakele wale ana 110 i ke ola--0 ka leele opio, pela au i kaili ae ai i ke ola mailoko ae' oiia." I hakalia no a kau ae ka makai mamua me ke.kalaiwa kaa, a haawi no hoi ke aloha hope mawaena o Volokale ame ke kapen.: makai. ia wa i nane aku ai o A r olokale iMe ka]aivva:, . ' . "No kahi oka waapa muliwai eke kalaiwa ine ; ka hikiwawe Ina. alaila hoihoi aku i na lede opio no ka. hale ,0 ko liaku," o ka hili"aku .la no ia o 'ke kalaiwa i kona mau Jio, aia ke kaa ke holo la, me ka ike pono ole mai o na kanaka. i na le<le opio iloko o ke kaa. oiai ke oiliili mai la na kanaka mai na wahi like ole mai, 110 ka makaikai ana 1 na mea i hanaia maloko o ka hale a lakou i niaka'M loa ai. Ma kela alanui hookahi *no a Elina ame Kanakipa i hele ai nn ke kulanakāuhale ma J<e kakahiaka mamua aku, ma ka laua misiona ;kurj : kui humuhumu. ma ia alanui no o Volokale e hoihoi la i na kaikamahine, me kona iini-e h«ea koke aku .imua o kona hoaloha, iloko o ka wa pono, e .hoopakeleia ae ai kona ola mai ka make mai. .. ' ' MOKUNA $XXVt. "' ; ' - , KE KAIKUAHINE ME KE KAIKUNANE. Ma kela alUhele r huli lioi a"Volokale nie na Ifcdfe opio i holke rikti ai rtia i ka lōaa aha ōiea moeuhane ia Vana de' Vea 'Vio kn laua powaia : ana"e 'kēkahi mau'kanaka ino eli'ia, 'a ffirfiMili n kāYia kaunha i hA.To'a!"u ai ua o Vōlokale e kii i ke n\akai, a heh mai la e hoopākele ia elike me na mea i ike muaia ae nei. (Aole i pau.)