Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 14, 7 April 1916 — KA PANE I KA LUNAKANAWAI CLEMONS. [ARTICLE]

KA PANE I KA LUNAKANAWAI CLEMONS.

MnloKo o k:« nn|>t*|'a Atlvertiser oka ln o A]KM'U'a nei i ] : »ane ae ai kii I.t.'-:il:an:nv:M <'lrmons, elike ine ia e hōopnkaia aku nei, ma kekāhi wahi o \<-.a i ka m:inao ]>ej>a i puka aku ai maloko nei o ke Kuokoa, o ka la j (i Maiaki, muluna o kana olelo hooholo e haawi aiia i ka pono hookupa makMuinana i na Pilipiuo. . / <i ka inea nana i hookahaha mai ia makou_, ma le'ahi o lia haaWi 'ana māi o ka iiinal.anawai naauao. a noonoo akea i kekalii pane, e kakoo aiia/ a e kokuii ;. i.i i kana <ilelo hooholo, ua lawe ae la oia i ka manaō o kekahi kanaka hooiv;ii.i, a kukulu mai la i kekahi kumupale ma kona aoao iho, a ma ia hana ana ua iioike ae ia i kona manao maikai ole no kona hoa paiol .\Ja ke auo ht» inea a'o ahe alakai no ka nianqo oka lehulehu, ua hookaiiiiaia ke Kuokoa no na makahiki he kanalima a oi aku, niialUna o ke kahua ha-ī'.-aiia a noonoo akea, me ke kauka'i ole aku no koiia mahilo ia mai', mamuli o ka haiki o ka noonoo; me ka lilo ole i mea no makou e huhu hala ole ai, i ka .v:i e konoia mai ai e hooiaio aku i kekahi o ko makoū m'au' manao hoakaka. Ma ka j.aue a ka Lunakanawai Clemons, i koiia oleīo ana ae, aole i ku i 3;o kumukanawai ka mea a makou i kapa aku ai "o ka lahui iīi keokeo kuokoa" ko uinau aku nei makou me me ka haahaa, ma ka niaiia pili lahui hea, i aku ai o:a i ka ])ono hookupa. makaainana ia Mr. Ōzawa, lie keoni,,.n„a Kepani i loaa ka hoonaauao kiekieia ana, ka mahaloia aiiie ke kuoiioono? o 1 *kahi o na ]wiuku o kana olelo hooiiolo ma kela hihia o Maraki 2ō, penei kj h< luhelu aua: "Aole na Kepani iie 'poe 'ili keokeo kuokoa," pela ka mea J ae e ka Luiiakanawai Savvyer, ina kekahi hihia i ala ae m'a Kaleponi, ;na ka hihia o Ah Yup, 1 Fe«l. C. 223, a ma na olelo 'liōoholo a na liinakanawai «• ae. ka ]ioe i haawiia aku na mahalo kiekie no ko lak6u mau nianao hoa'Uaka, ].ela hoi mai ka Lunakanawai naauao Deady o Oregon, ma kd hihia.o Camille, C r><l ka Lunakanawai Kaa]>uni Colt o Makekukeka, ina ka'hihia ō Saito,

ka Lunakanawai Chatfie,lcl o Nu īoka ma ka hilna o Knight, 171 Fr«l. '299: ka Lunakanawai ("'ushman ma ka hihia o Young, 198 Fe<l. 715>; ka Lu-.-inkanawai Hanfor<l ma.ka liihia o Buritaro. Kama£i. 163, Ferl 922; ka Lunakai.:«wai Kiekio 15eavis. o Wakinekona. ma ka hihia o Tskuji Yamaahita, 70 Paie. ::inc ka Aha Kaapuni Federala o na hoopii hoohalahala ma ka hihia o Ii«-ssho. 17s Fe«l. 245; a iloko oka 1854, ma ka Aha Kiekie o Kaleponi? ma ka ]iima o na Kanaka vs. Hall, 4 Cal. 399, ma ia mau olelo hooholo e olelo ana o K:i poo o ka lahui elike me ia, aole he 'ili keokeo.' ,} . T Nolaila, ina e ae aku ana kakou, aole ke Kepani he kanaka ili keokeo; a niie Uo olelo nei makou he kanaka oia i loaa ka liohona kuokoa. Ma kekahi •ioau. ko 01010 noi makou aole ka Pilipino lie niea ili keokeo, a kuokoa, me ke kviio okoa ana aku i ka hoaloha i mahaloia, ka Lunakf*naWar 01ēriiit)nā, e waiho ii,;ii i kana ku-e ana no keia mea oiaio. ' Oiai he mea hooluhi wale no palia i ko makou poe heluhelu, ke leualehelehe aku. me na 01010 he nui, e kahakaha aku kakou i kekahi kii, na ko kakou i .mhioo o kaaua uie ke akaliele: " .•. [ ' ■ r ' ; 1 >fa ka la o Maraki akii īiei e.ku aiia kekalii kaiial<a nKāUao: a mahaloia in.ii.-i o ka aha hookolokolo apana, he kanaka 6holo ana 'iloko o kona mau : ko koko o kokahi lālmi-haaheo a : kuōkoa, he kanaka i makaukau mau - ..siawi aku i kana lioohiki ii'6 He, J 6 kona emepera, ka' mea nona ii-> kupinia i ike ole i na auAmo'o na liknai Mholuhi no na kenekulia, e haawi' i kaua hoohiki malalo o. kfela makana- Hwahiwa; ka pono hōokupa makaJt :«,aiia Amerika: he kanaka i liookomo aku i kana: mau keiki- e hoonaauaoia ni iioko o na ktila o A'menk'a; a* i li'o ;h'6i ia' lakou, elike lne ria ma'nao onh • ri»iaka Amorika, eia nae, o kā inoa a ka lūiiaMiiawai aaiauao -i olelo aku''ai: •■; ku uo. a e hele pela, aole oe he kanaka iVi ; koek.eo!'. . > i Ma kekahi aoao hoi e iUe pu an» kakou i kekahi kanaka e ku ana imua !•<, <» ua aha hookolokolo hookahi J.a, nploko |).,-kekahi lahui, i kaa aku. malalo\> »f, ;iamo hooluhi nia ko lakou- inaurio l nja.-keiiekulia; a.i loaa nae .ka haku o h lv ,l,i i keia la, ma o na ulia pōma?lVai la iiiamuli o ke. kaua; i nele nae i ka cn)f<fra, a moi paha, a i ole aupūni paha, e haawi aku ai i kana hoohiki.no ;<,nn kupaa, ua nele maoli no ma na ano. appu, eia aae, oia ka. m.ea a ka lunaKM t ;:'.vBi naauao i kikoo aku ai ,a huki niai la ma kona lima, me ka olelo ana u;i ::<īn: "Aole oe he kanāka kuokoa, a ili keokeo; aka nae, ke haawi aku Jit i nu i ka makaua makamae o ka poiio hookupa Ameiika, me ka manaolana, e i..ril-iTi:a pono ana no oe ia mea.'' Auwe! Auwe! Aole he maopopo ia makou <. K<-ij. moa! . i*;. «»!010 ao ka Lunakanawai Clemons, aole i ku-eia mai ka ninau makaai:ir)ii;i o na kanaka Hawaii; i ka wa i haawiia mai ai ia pono ia kakou; ea, i..i i.-.iiia paha o : .a ika mea oiaio i hanaia, maluna oka papahele o,ka Ahaolelo • i'oko o ka 1898, i hooukaia ai kekahi paio hahana loa, no ke kupono e 'iauww.i mai kola pono makaainana 'ia kakou ame.. ka ole, na makaainana o kv\ū l -»ritore. He kanaka hoi ka Lunakanawai Clemons i loaa ka. makaukau t-i;i ' :i:,iiwai, na ia makaukau ona, e hookaakaa i. )iona mau maka a nana .1 ];-• t< . ka maopopo loa; oka aeia ana aku o Hawaii nei iloko p ,ka : Uniona, i, iio ia o ko kahna hookalii, me ko ka o Texas; nolaila, he kule-i-.na piiipnn ko Hawaii, i ka pono mamuli.p Va hana]ii ana. <liai. ko lioole nei makou ika o'iāio o mea aka lunakanawai. naauao | loai ai : ka liaiki o ka noonoo; āka ke ae aku nei aae m»kou, no ko maki.u 'nnnan makee a hiipoi i ka makana makaainana Amerika, me ke ku-e ana iKi! i kn aoia o kola pono i kekahi lahui kanaka, a makou e manaoio nei,. mamuli <i k.. nmololo o ka lakou mau hana karaima, aole lpa e ,hiki ke malama i na h:i:iwina kiekie o ka makaainana maikai. j