Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 16, 21 April 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani-He Moolele No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hoo-kamani-He Moolele No Na Kaikamahine Elua.

0 kona hnomau ana aku i ka hele nomua, aole no ia he mea kokua mai iaia, oiai ua nawaliwali kona wahi' kino, a ina 110 hoi no » < na m«»e malie ma kela wahi, e loaa mai ana no oia ; me he olapa :»:ia ia nae na ka uwila, komo koke mai la kekahi noōnoo iloko ona, t kt.k<»U» »»ia 110 kekahi wahi e pee ai. hu«»kdk<»ke loa mai la ke kaa, me ka puahia ke kuupau mai :a ka lin i kona h»"»lu, lie mau miiHike helu wale 110 koe, o kona loaa )nni« mai 110 ia. MOKUNA 111. O kahi nae o ka laki, he nui na laau e iilu kokoke mai ana ma Keia wahi, o ke kokolo aku la iro ia o ua o Beterika a komo ana ilou ke n-pu nahelehele, me ka mokumoku o na lima, i ka pohaku :.iiic na laau uoi. he mea ole nae ia mau pilikia, mamua o kuiia paa- ] iu hou aiia mai i kona mau kaliu hanai. Mailuku mai 0 ke o-])ii nahelehele i nana mai ai oia a ike, i ke ana ae o ke kaa, me Koiiela l J alani nianiua, me kekahi kukui ■ pii ma kuna auao. a mahope hui o Kalele, me kana kukui e hoomaialama ana ma kekahi aoao, e haka pono ana hoi kona mau maka, o ia *t<. <»e <» na maka o kekahi liona, i makaukāu e lele aku maluna o kn hi])a keiki. "Aule 110 oia i mamao loa mai ia kaua aku," i lohe mai ai o Beu»rika ike kamailio aua ae o Konela Palani i kaua kēiki, "x\ole paha < i:: i huea aku ika houku'i ana ona alanui i kahi hookahi; a ina nae •!<» kuna l<iaa aku ia kaua, e ike ana kela kaikamahine hookiekie i kona auamu i kekahi hopena awahia, 110 kona hooluhi ia kaua i keia Ke kuupau la o Konela Palani i ka holo o kona lio, me ke ake <■ i..aa aku u Beterika ia laua, aia 110 nne ua naikamahine nei ke pee īnalie la maUiko o ke o-pu nahelehele, a nu kona maluhiluhi loa, me ka pihuihoi 110 hoi, o ka haule aku la 110 ia o Beterika hi/imoe, no ka hora hookahi palia kela hiamoe ana, ua p,uoho ae la oia, ua akakuu ka ]•« ana a ka makani, a ua malie lioi ka tia. Ku ae la oia iluna, me ka nana ana ma o a maanei, "aole he ikeia aku u kekahi kukui, aole no he nakeke mai o ka huila kaa, manao ino la ko ia nei palekana. "Aule he pono ia'u ke pe£'hott iho ma keia wāhi, aka e hoomaka k<»ke au e imi i wahi īm'ii e pakele ai; 110 ka mea ke hopohopo loa . ei au. ina e k>aa ule he' nif>a!i no'u i kela māu kanaka, aole ana e nele ko laua hele hoii mai e huli, me ka manao, ua pee au- iloko o ke o-pu nahelehele. "<) ke kula akea hoi palia kahi maikai ē helē ai, ke hopohopo vei nae au i ka nui o na awawa kuhoho, ua ahona 110 ka hoomau ana i k:t hele ma keia alanui, ina 110 paha n oko'u ike hdti i kekahi kaa, e hol<» no au e pee iloko o na auwai, ua oi aku ia niamua o ko'u iawepio ia." laia e ku la ma ke alanui, a alawa aku la ihope, e a mai ana 110 i.a kukui o ke Kakela \ 7 alaheka, alāil'a lioomau aku la i ka hele ana ': »mtia. He hapaha hora iā helē malie ana aku, hoea ana.ua o Bete- : ika i ka houkuina o na alanui elua. a Konela Plani o ke kamailio mai i kana keiki, aka o ka ninau pohihihi iloko o kela manawa, <. ke alanui hea kana e hele aku ai? ' Ke nana'la oia ilalo o ka honua, i ka wa e olapa' ae ai ka uwila i ka mue u ka huila kaa, i maopopo ai iaia ke alahui a Konela Palani -.la o ka holo ana, aole he īke ia ihō, oiai ua haliiia ke alanui me ka il'iii. n<tlaila mahope iho'o ka noenoo akahele ana o kona huli ae la n<» ia ma ke alanui e moe ana niā kā 1 akau. a hoomau aku la i ka hele aua imua. • Xo na hora lehulehu kela hoom'au āna aku o Beterika i ka hele, ,}q I,na halawai iki me kekahi mea, aole'no hoi he lohe aku ika nakeke mai o ka huila kaa. () ka hele ia o Beterika a hala okoa kekahi mau mile loihi, a no k<» , vi hookii ia ana ika ai. no ka mahina hookahi, ua nele maoli no k..na kino i ka ikaika, haule iho la ma kapa o ke alanui hoomaha. "He kukui hoi keia a'u e ike aku nei ! O'laua ae anei keia?" wahi a ua o Beterika, me ke ku okao ana ae 'iluna. a nana aku Ia i k.-ihi o ka malamalama. Aole no i mamao loa kela kukui mai iaia aku, aia nae ma kahi kaawale mai ke alanui mai%ianao iho lā oia he kukui paha kela no kekahi liale, e pono ai iaia ke hoomau aku i ka liele ana ahiki ilaila. Me ka hoomanawanui i hoomau aku āi ka Beterika hele ana no kahi • • kela kukui. a he mea oiaio lie kukui kela mai kekahi hale..mai, o ke ku?iaka mahiai. E hamama mai atfti ka puka-pa nui, a ma kekahi pou i hilinai a!:u ai o Beterika, me ka nana ana aku iloko, o kekahi hale papaa, .-ia ka a»«ao o ka hale moe. e ku mai 'ana ke ahua o na mauu maloo, .1 » ku ana hoi he kaa ukana. i hooj)aaia me kekalii lio. me ka piha o l:e kaa i na pahu ukaua. me he mea la e lawēui aku ana no ka makeke. Aia kela ma kahi o ka hora eha o ka wanaao, a oiai aole he mamai u kekahi mea, o ka hele malie aku 1a 110 ia o Bete'rika, a ku a.na ma ka aoao o ke kaa, ua paila ia na pahu a kiekie iluna, a k-e mai oliope <i ke pani oke kaa, he mauu ai na ka lio ke waiho ana. Xo kekahi mau sckona ke ku malie ana a Beterika mawaho o l e kaa. u kona ka.u ae la 110 ia iluna, uhi mai 1a i ka mauu maluna - i»a. a kakali aku la me ka hoomanawanui, o ka manawa e hele ai ka ona nona ke kaa i ka makeke. x Hc umi no nae minuke ia ana e pee malie la, o ka pa'uhia aku la .j(1 ia ika hiamoe, ika pumehana ftna- aku hoi paha kekahi, aole i lik» ka nakeke o na huila o ke kaa. me ke kuku iluna o ka pohaku, 1 nona e puohe ae ai, mai ka hianioe ae. \u kekahi mau sekona ke ku malie ana a Beterika mawaho o Iluko o kona hiamoe kulipolipo ua loh ekoli'uli'li ae la oia'i ke 1 :uii »» ka hele. ma ka a-i o kekahi lio kaa, me ka lohe pu ana-no hoi i kekahi mau walaau. aole nae ona papale ae i ka mauu, ke moe ■•>}o malie la 110 oia, me ka pau ana o kona lohe ana aku i ke kani .« ka bele. 1 puoho kona liiamoe. ma ia liopē mai, i ke ku honua ana iho o ke kaa. a lohe aku la oia i ka leo okalakala o ke kanaka mahiai, e k.onailio aku ana i kekahi mea. aole nae he maopopo aku o kana mau mea e kamailio ana iaia nei. oiai he olelo kana a ka poe Felemika. a i ka wa i paneia mai ai o kana mau olelo, lohe pono loa-aku la ua o Beterika i ka leo o Radele Pal'ani, me ka maopopo ole no :;ae o kana mau olelo, o ka ua o Beterika nae i mihi loa iho ai, o ia r » kona hoike ole ana aku iaia iho imua o kela ke kaa e kokua mai iaia. ina paha penei ka halawai ana mai me Konela ! •alani ame kana ketki, ua hoike okoa kela kanaka iaia maihuli o ke ki-peia mai me ke dala. Iloko o na ninau apau a Radela, ina ua ike keia kanaka i kekahi kaikamahine opio, e hoole ana oia, ahiki i ka haalele ( ; K oa ana mai o Radela i ke kanaka mahiai, me ka mau no o Betenka i ka pee maluna o ke kaa. - . _ 1 wahi e nau ai ke-kanalua o Padela Palani, ua hele okoa mai "ri oia e nana ialuna o ke kaa. ma ka hoopili ana mai i kona lio■ ma. ka aoao. aole lia'e oiia ike mai i kekahi mea. O ka ;hora ewalu I'eki ». ke kakahiaka, he ahuwale na mea apau imua o kona maka, nolaila .. kona kuupau aku la no ia i ka holo o kona lio, me ka haalele ana mai i ke kanaka mahiai, e hele malie aku mahope me kona kaa. Ua hoopapa mai no na'e'ua o,Radela i ke kuau o kana huipa ma kahi o ka mauu e waiho ana, a 110 ka pa ole o kekahi mea, manaoio lua iho la oia, ua kamailio aku kela kanaka mahiai i ka mea oiaio loaaole no oia i ike i ke kaikamahine opio.

"A(jle 110 paha ma keia alanui o Beterika i hele mai ai, me he mea la lie alanui okoa loa. a i ole aia paha oia maloko o ka hale o Kekahi poe kanaka, e malama ia mai nei," wahi a ua o Radela Palani i namunaniu ae ai. Me kela noonoo iloko o Radela„Palani. malia ua pee paha o Beterika iloko o kekahi wāhi, a i ole, aia paha ma ka liome o kekahi ]>oe kanaka mahiai, o ae la no ia i na kui ke.-pa ma ka aoao o kona lio. ke kuupau lā i'ka hOKo. ma kela alamli no a ke kaa ukana o ka hele ana mai. Ke moe 1010 la no*<BH3ēterika iloko o ke kaa; a i kela hala ana r,ku hoi o Radele, ua hoomau.aku lā no ke kanaka mahiāi i ka hele ana. me ka holo malie o kona lio: no Beterika nae, āole e hiki iaia ke hiamoe hou aku, o kana hāna wale no i koe, o ia ke kakali aku o ka hōea mai i kona wa e lele aku ai ilalo, mai ke kaa mai e ike oleia mai ai e kekahi poe. Ke noke la ke kanaka mahiai i ka himeni, a i kekahi manawa e kamailio okoa aku anā i kona lio, a i ka wa e oili.mai ai o kekahi mea, e kamailio wale aku ana no oia, me ka nana ole mai nae i kona kaa", ina paha he ukana e ae kekahi, mawaho o kana mau pahu. Ma ka hora umi o kela kakahiaka, ua hoea aku la ke kaa o ke kanaka mahiai ' ma kekahi wahi ma Anawepa, he manawa pokole wale no ke ku ana malāila, me ka ike ole ia no o Beterika. "Ua hoomau aku la no ke kaa no ka-helfc ana aliiki i kahi akoakoa nui o na kauhale, aia malaila kekahi hokele, alaila lawe aku la ke kanakā mahiai i\kdna kaa, ma ka aoao mahope O/ka'hokele, no kahi o ka halelio, malaila aku ai i kana mau ukana ilalo. . Ma l ahi o ka halekaa i halawai aku ai ke kanaka mahiai me kekahi keiki opio, ka mea nana e malama ana i ka halekaa, alaila u noke ihō lā i ke kamailiō ma ka laua olelo ponoi, me ka lohe ole aku o Beterika, i na mea e kamailioia ana, a i ka hala ana o kekahi manawa, d ko laua la no ia me ka waiho malie ana iho i ka lio ame ke kaa, ma kahi hookahi.- , Me ka malie loa i papale ae ai o Beterika i ka mauu e uhi ana maluna ona, alaila alaalawa aku la kana nana ana, ma o a maanei, lie mehameha pu wale no, aole oia i ike aku i kekahi mea, he kaikamahine kauwa nae kana o ka ike ana aku i ke komo ana ae maloko o ka halekuke o ka hokele, a pani mai la no i ka puka a paa māhope enā. •• Oiai aole he poe oloko o ka pa i kela wa. o ka lele aku la no ia o Beterika ma ka aoao mahope o ke kaa, a ku ana ilalo, me ka hele awiwi an£ aku no kahi o ka puka pa, a nihi hele aku la nomua o k.*i hokele, me kona ha'oha'o ole ia mai e kekahi poe. 0 ka noonoo mua loa i oili ae iloko o Beterika, o ia no ka loaa ana he mau meaai inaikai loa iaia, ke nana la nae oia ma kela ame keia wahi, aole he ike-aku i ke kau mai o ka hoailona no kekahi hale aina. Ke pono hele la no oia ma ke alanui, ahiki i ka hoea ana aku tivi kekahi alanui ololi, e kau, ana he hoailona no kekahi hale hookipa, akalii no a lana mai la ko ia nei manao, no ka loaa o kekahi wabi kupoho nona e hoomaha ai, a e kauoha ai i mau meaai nana. Me ke ano hoopepe i komo aku ai o Beterika noloko o ke keena hookipa o kela hale, he wahine aoo, ka i loaa aku iaia maloko olaila, a ninau aku la keia maka olelo Palani; ina paha e loaa ana he rumi nona, me kekahi mau meaai kuponō. Ina ma kekahi mau hokele okoa aku ka Beterika wahi'i ninati aku ai i rumi'nonā, aole oia;e aeia mai, he rula maa ma na hokele, Ira hookipa wale ana aku no i na lede opio, e hele pu aku ana me ko lakou \nati ukali, aole ēlike me ia nei ka hele hookahi.' No kekahi mau sekona nae ke kilohi pono a?ia mai o ka ona hokele i kana alaila pane mai lā me ka leō oluolu, ma ka olelo Palāni: "VJa hiki ia'u ke hoolako āku i kou mau makemake a-pau, aka nae e livtikala rriai oe ke ninau aku au, o oe hooka'hi Wale no anei kau iuiaka'i ?" t "Ae, owau hookahi wale no.keia," wahi 110 hoi a Beterika, me ke ki.lana o ka lede ōiaio. ' N? kela helehelena-u'i; a oluolu o Betertka, a hui pit iho no hoi me kena kulana lēde, i kono aku i ka wahine ona hale, e hookipa uku oia i ke kaikamahine malihini maloko o "kona hale hoolimalima nia ka pane ana mai: "E haliai mai 'e ka lede opio mahope o'u'nolōko o kou rumi," wahi a ua haku hale nei, nie ka pii ana aku no ka hale maluna, a hoea ana i kekahi rumi,'e na'na aku ana iwaho o ke ālānui akea. . 'Ua kupono i'o keia rutni no'u, aka e lāwe mai oe i kapuahi hoopumehana, a e hoomakaukāu mai hoi i ka ? U niau meaai, a lawe' inai inaloko nei o ko'u rumi," i pane mai ai o. Beterika, jhe ka alaplawi- ana ae a leana nana ana nialoko o kela 'nimi. Ua haawi mai la ka haku hale i kona kunōu, 110 ka hiooko i na moa. apau i kauohaia aku ai iaia, ō koila kaha aku la no ia hele, a nolio iho la no hoi o Beterika ilalo, me ka nana pono ana i ke ano o kona rumi. , We ekolu mau puka aniani nunui o ua rumi nei, me ka waiho wa;e iho no'o ka' papahele, aolē i haliiia i ka mōena. E ku ana hoi he mot ma kekahi aoaō, a ma kekahi aoao aku, he panipuka, e komo aKu ai no kekahi rumi okoa, a he wahi puka āniani uuku, i hanaia il.iko o ke panipuka, no ka nana ana aku ma kekahi aoāo. Ua loaa ka ike ia Beterika, no ke ano <rkona rumi, mamua o ka hoea ana' mai o kekahi keiki, me kā pakekē i piha me kā lānahu, a 'no-a r.ku la i ke kapuahi hoopumēhana, ākahi no a loaa mai ka mahain maikai iā Beterika, me'kona noh€fkokōke ana aku ma ka aoao o I\e 'kapuahi.- ' Oiai aple he manao hou ana aku nt) ka hele i kekahi wahi, ua wehewehe ae la ua o Beterika i kōna mau lolē owaho, wehe ptt ae la no hoi i kona IMII kamaa a koē na kakini, alājlā "kakali aku la o ka iaweia mai o kana mau meaai. - Aole no i loihi loa ia kakali ana aku ana f hoea hou mai ana ka haku hale, me kana niau meaai, rrie ka liaalele hookahi āna iho 110 iaia nei, nōlaila hoomaka koke aku la- rio o Beterika e ai me ka hoonuu pu, akahi no-oia a ai i nā meaai maikai elike me kela. 1 ka wa hoi : i kiiia ma ai na pa, ame ke koena'ō na meaai, a laweia aku la mailoko aku,o kona rumi, ō ke ki aku la no ia ō' Beterika i ka puka a. oaa, a oiai ua hele a niāluhiluhi kona rftatt makā, me !'e- kino pu kekahi, hoi aku la ōia noluna o ka moe, a ilōko o tia minuke helu wale no, o kona hoololo ana iho, o ka lilō aku la no ia poina ka noonoo. "Aole i puoho koke ua o Beterika ahiki i na hora o ke ahiahi. i l>urb.t? oia i ka hu'ihu'i oloko o koha- rumi; eia ka ua pio ka lanahu o ke kapuahi, nolaila hoopiha hōu ak.u la v oia i ke kapuahi i r ka lānahu, iieie aku la e auau ma ka rumi e pili koke mai i kona rumi, 'a iria • hoi hōu mai ai a noho hoola'i iho la- mā ka aoāo ō ke pakaukau uuku, hookani aku la oia i ka bele kahea, me ke kauohā ana <-.ku e laweia mai kana niau meaai no ka ainā ahiahi. I kona maona ana, nie ka hoihoiia ana aku o kana mau meaai, uo'ho malie iho la oia mamua pono o ke kapuahi hoopumehana. me kona noonoo nui ana i kana mau mea e hana aku ai, i-ole ai oia e loaa mai ia Mr. Palani ame kana keiki. v Heaha nae kana mea e hana aku ai. Ihea oia e hele-ak,u ai i pakele ai mai kona kahu hanai aku, ! ame kana keiki? He keiki maWip eiie- oia, i nele i na hoalohn ame ka. ohana, koe wale 110 ka ohana ka ohana i hoonohoia iho ai oia, na kela ohana e. inalama mai p.hiki i kona kanaka makua ana. Ua hoonaauaoia oia maloko o kekahi o na kula o Enelani, a i ka piha-'ana o na makahiki he umi-kumamaha iaia, ua hoihoiia aku oia a hookomo maloko o kekahi kula ma Pariha, eia nae ua kii koke ia aku nr oia, a lawe mai. me ka hele kaahele ana me'ka ohana Palani, u.e»- kekahi wahi a i kekahi, me ka loihi ole o ka noho ana ma kahi •'āooi.ahi. no ka hopohopo o kela ohana-, o loaa auanei he mau hoal«)h? ia Beterika. Ua ulu ae no ka noonoo iloko o ua o Beterika, e hoi hou oia iloko o ke kula ana o ke komp ana ma Enelaiii, eia nae ina no ka hele o Palani e hul iaia ma na wahi apau, me kona loaa ole, alailā e hoo,kolo nkoa ae ana oia maloko o kela kula. o k'o ia nei loaa norlo no ia. Oiai- nae' ua o Beterika e att hele ana kona noonoo i kona wahi e pāiekana ai, iā wa i hnupu ae ai oia no na-kahuwaiwai o kona mau waiwi, malia paha o hiki ia lakou ke kokua mai iaia nei. U';v lohe wale no ua o Bfeterika i ka hoao ana o kekahi kaikn-i-like aku ke ano me ko ia nei, i ka hanainoia e kona kahu 'hanai, a ma ke noi ana aku nae imua o ka; ahā, i hoopauia ae kela kahu haha hanaino, a koho hou ia mai la i kahu hanai oluolu, no

Vela kaikamahine, a o ia kana o ka noonoo ana iho, e hana aku oia, •like nie na mela a kela kaikamahine o ka hana ana i wahi nona.e ;»oiu- ai, Aia na kaliu malama waiwai o kona makuakane ma Ladana, a !ioi keia ma Anawepa. O ke kelekalapa ana aku ia lakou, a ka- ; eaa aku paha i kekahi leka. e hoakaka aku ana no kona hanaino ia, ! ie iiana pohihihi loa ia na kela mau kahu malama waiwai e manaoio •nri ai. he oi loa aku ka pono e hui kino no oia me kela poe. a hoike | :»oi.o aku i kona man pilikia apau. Aia no he mau alahele maalahi loa e hoea koke ai i Laelana, a j malia ua keleKalapa aku paha o Palani. ma kekahi mau I i rr,a na hale hoolulu kaaahi no ka hakilo pono ana mai iaia nei, nolaiia aole he mea pono nona ka holo pololei ana aku a hoea i Ladana ! 'uai kela wahi aku, a pehea nae oia e pakele ai? "1 keia po koke no au e hoao ai e kaawale mai Anawpea aku nei.' r i hooholo iho ai ua o Beterika. "E holo pololei ana au mai ke ; a wahi aku no Kalaia, ma ke alahele o Burukela, Palani, no ka mea ma ko'ii manao, aole kuu mau kahu hanai e noonoo ana, ua •iakj au no kela wahi." I ka holopono ana o na mea apau a ua o Beterika i noonoo ai, o ke alahele pono wale no ia ana e hana aku ai, o kona hoomakaukau koke iho la no iū i kona mau wahi ukana liilii, e uku aku i kona bil<i 0 ka hokele, alaila kauoha aku i kekahi kaapio, no ka lawe ana aku ;aia no ka hale hoolulii kaaahi. Hele aku la ua o Beterika e ki i kona puka a paa, liuki iho la i ka pale o ka puka aniani ilalo, wehe ae la i kana eke dala, a lu ae la 1 na dala apau maluna o kona u-ha. He haawina dala mau ko ua o Beterikja, maloko o ka palapala kaiu-hp. 'a kona makuakane. mawaho ae o na hoolilo o kona roho ana me ka ohana Palani, ua houluulu mau no ua o Beterika, a piha iaia he ewalu haneri paona, o ka nui ia o kana mau dala, ma l --e pula, ama na dala hila. ITe hookahi wale no makahiki i koe, o kona oo no ia ma ke kanawai, e loaa ai iaia he umi kaukani paona no ka makahiki hookahi, mai na loaa mai o na waiwai o kona makua. O kela mau haiuMi paona malalo o ka malu o Beterika, i ka manao o ua kaikāniahine ner, ua waiwai maoli oia, e hala ai kekahi manawa, me kona ike ole ia mea he pilikia. Ke helu malie la o Beterika i ka tfui o kana mau dala, -mamua n ka' hookomo hou ana iho iloko o kana wahi eka, lohe aku la oia 1 kekahi nakeke mawaho mai, i nana aku paha kona hana. e kiei mai ana kekahi kanaka, nialuna mai o kekahi puka aniani uuku, maluna o ke pani puka o kona rumi, ame.ka rumi auau, he kanaka nona l'kekahi helehelena hoomaka'uka'u e kau ai ka weli, i kekalii mea e nana aku-ana.iaia. MOKUNA IV. | Ma kela wahi e ka mea heluhelu, e ae mai e alakai aku ka mea i kakau ia 6e, noluna o kekahi kaaahi e holō ana mai'kk Akao-Hikina rnai, a e-waiho malie aku kaua ia Beterika p&k; no k'a manawa, oiai (• ka hiona a'kaua e ikig aku.ana malima o kelk kaaāhi, hfe mea pili | ia i kekahi hapa o keia moolelo. Maluna o ke kaaahi a kaua i ike mua ae nei, e noho ana he elua nian wahine opio, o ko laua wahi o ka hele anā māi, mai KaTakatā mai no ia', ma ke alahele ae o īnia, a e hōi' ana laiia nb ī.adanā; a' īna ke laua ano ke nana aku, he hookahi o laua lie wahine haku, |a he.mea lawelāwe aku hoi kona kokoolua. | Oka mea oiaio nlāoli no iiae ia, he hookahi o laua he hakii, ahe kauw r ā kona kokoolua. O ka inoa o kā wahine hāku, oia o Mjsk Binehama, ka hooiliiia o na waiwai apau o Mila Binehāmā' i inake, he kanaka kalepa no Kalakata, he hookāhi' mkahiki mamiia akii o I ka Wōomakā ana o keia moiolelo. O ka makemake nui o kona makuakane, mahope iho o kona inake ana aku, e huli hoi koke oia no Lādana, kōna onehanau, aka nae mamuli o ka maikai ole o kona ola kino, me ka loihi o ke alahele e hoea aku ai i Ladana, ua kona hooko i ke kauoha a kona makuakane, a hāla okoa he hookāhi makahiki ma ia hope mai. Oiai no nae o Miss Binehama ma Kalakata, ua hoihoiia kona mau \N*aiwai apaū i Ladana, a mamul-i o tia leka lehulehu a kona mau hoalohā, i kakau aku ai iaia, akahi no oiā ā hooko i na kaiioha ! a ra mau hoaloha nei ona, a o ia keia ā kaua e ike la ē ka mea heluhelu iaia āme kana kānwa wahine, maluna o ke kaaāhi. Aia ma kahi o* ka iwakaluā-kumāmākolii kona mau makahiki, I iie kino pilalahi walē no k'ona, a me na ano nae apau, he lede oiaio Lia: aia nae ka ma ? i ke nohoalii lq maluna ona. | laia e noho 'a ilima eke kaa, e kahiko aiia oia me kekahi lole hauhula, nie ke hoopumehana ma kona mau poohiwi, a oiai aole he mikinilima, ma koiiā mau lima; ua liiki loa i ka meā kākau Ve ike aku i ka ānapa 1 mai o na komo daiinana kiimukuai nunui, e alohi ae ana imua ona. \ l ; Ja loāa na hoonāauao kiekieia ia Miss Binehama, ao ka nui iho no-hoi o na waiwai o kona niakuakane. ua pailani ia oia, me ka maa i ka nohona lako, na na kauwa lehulehu e lawelawe mai nona, eia nae he hoohaaliaa no l<ona kulana. a e kuhihewaia aku anā no e J kekāhi poe, aole v oia he kaikamahine 0 ke kulana wai\Vai a hanōhano. j Ma kela haalele ana aku-a Miss Binehama ia īnia, he eliia mau | mea e āe mawaho ona, o ko lakou holo like āna mai, he kanaka aoo, ke kakauolelo a kōua"makuakane, ame kekahi wahine opio, ka meā c 0 noho pu la me ia maluna o ke kaaahi. Ma ka moana nae i loaa ai kela kanaka aoo i ka ma'i, a make maniua o'ke kū ana mai oka moku i Kueka. Ma kela make ana aktvla o ke kakauolelo, a o ka hoaloha pilipaa loa hoi o Miss Binehome, ua kāa aku la ka hoomaopopo ana i na mea apau e pono ai ua hāku-waliinp opio nei, maluna o kana kauwa wahine, nona ka inoa o Wadena. He lTaikamahine keia. he hookahi no pule kona nolio hana anJt mai malalō O' Miss Binehama. mamua o ko lākou haalele aiia aku ■ ia Kalakāta. a ua hilihai nui ia aku nō hoi oia, no kona āfto eīeu; a | wahine kanaka makua. Mā ka nui o kona mau makahiki, ua like no ia me ko Miss Binehome,' he u'i'no kona helr»helena i like aku ni" ko kona liaku. eia nn" nin ■ no he mau ano pilipaa a lauā pakahi i kaokoa āe kekahi mai kekahi aku. * i Aia maluna o na woho waiho wale aohe ohua. oluna o ko laua kaa, e ahu āna ko laua mau ukana, e lāa ha paiki, i kinohinohiia me ka wai giila, nā eke paalima, i hele a piha me na lako gula, pelā hoi na hiike moolelo, ame kekahi mau kiliei huluhulu, a he nui wale aku na ukana e ae. a ua mau kaikamahine nei. ' Aia hoi iloko o kekahi liina o Miss Binehama e paa āna oia he wahi omole uuku, me ka hoōhanuhanu ana ma kona ihu, me ka pane ana mai i kana kauwa: r "Eia kaua i Enelani nei i keia manawa, a ke kaiimalia loa. nei au i ko kaua awiwi ana mai i ka hele iloko o keia manawa nui o ka ino; akahi no au a mihi, he mihi make nae, o ka pono no ka ia au e kaohi mai ana ia kaua e hoopanee ka kaua huaka'i, a he hookahi pule aku i koe. No ka loihi loa paha o ko'u noho ana ma Inia, no na maknniki he umi-kumamalima, i lilo ai ko'u ike aku-i keia'ano o Enelani nei, i mea maikai ole. O ka hoea ana aku ma na hokele o Ladana iloko o keia inoino, me kekahi mea ole nana e hook?pa aku ia kaua. he nanaina maikai ole maoli kelg i ko'u manao." "O ka mea i lako i ke dala ame ka waiwai, e lilo ana na wahi apau i mau wahi hauoli wale no," wahi a ke kāikamahine kauwa, me ka leo olUolu. "He ino i'o keia, aka nae ke hoea kaua no ka ho■kele; me ka loaa o ke kapuahi hoopumehana, me na meaai maikai, aohe a kaua mea hou aku e hoohalahala ai, a ua hiki ai oe ke hoouna aku- i. kelekalapa i ka Lede Koliko no ka hele ana mai e hui pu me oe-" * 1 A'ole nae i pau pono aku kela mau ōlelo i kamailioia aku e ke kaikamahine lawelāwe, ua loli ano e ae la ka helehelena o Miss Binehama, a ku int> ae la iluna, lalau āku 1a i kekahi paiki paalima, a unuhi mai la he omole laau uuku', me ka inu ana ae he mau kulu "Akahi no a lōaa mai la ka oluolh maikai ia'u," wāhi a r Miss Binehama. "Mā ka'u hoomaopopo iho, ke pii mau a« nei keia ano maikai ole o'u i na wa apau, a ua kuliihewa nlaoli no au, 'ua kokoke loa māi la. ko'u hopena, a'lāki wale no paha i ko'u pohaia koke ana ae rtui." (Aole i i>au.) # y