Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 16, 21 April 1916 — HE MOOLELO KAAO NO ALI BABA AME NA POWA Hookahi Kauwa Nana i Pepehi Ia Lakou Apau i ka Make [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ALI BABA AME NA POWA Hookahi Kauwa Nana i Pepehi Ia Lakou Apau i ka Make

Alaila lawe aku la i kekahi wahi pakaukau uuku a waiho ma ! kani kokoke ma ka aoao o Ali Baba. a kii hou aku la i kekahi mau omole waina ame na kiaha ekolu, a i ka pau ana o ia hana, haalele mr.i !a i ka rumi aina a Ali Haha.ma e ai ana. a oili like aku Ja me Abedala iwaho me he mea la e hoi like nna laua e ai i ko laua aina ahiahi iloko o .ka halekuke. la Ali Ba1;a īna e hoohauoli ana ia lakou iho me ka -waina, a ke kanoenoe poiiu iho la ka hana a ka waina iloko o lakou, nponoo iho la ke kapena o na powa ua kokoke loa mai ka manawa kupono | ana e ]>anai ak'u ai i ka ino maluna o Ali Baba ma o ka o'u ana ae i ka oliko o kona ola. } "E hookinaia aku ana e a'll keia mau kanaka a i elua me ka w:-'ua ahiki i ko laua ona loa ana. a-ike ole ae laua i ka laua mea e hana ai; oiai ke keiki e waiho 1010 ana i ka ona e hiki ole ai ke keaI:e;« ia'u f>ia ko'u wa e hoainu aku ai i ka maka o ka'u pahi oilua i ke koko o ka puuwai o kona malaiakane. alaila holo aku a pakele ma ka lele ana maluna o ka pa. elike me ia a'u i hana ai mamua, oiai ke kuke ame ke kauwakane e ai aha i ko laua aina ahiahi me ka ike < 'e mai i ka mea i hanaia." 4 Eia uae. o kana ia.e moeuhane palaualelo ana 110 ka poino o Ali Baba he okoa k>a ka hopena i ikeia. Ma kela hoi ana aku a Mokiana Abedala noloko o ka halekuke. a ke kapena powa Kogia i koho hewa ai e hoi ana laua e ai iloko o ka halekuke. a i ole ua hiamoe l»aha laua ia manawa. ua hoi loa aku la o Mokiana a loko o kona moe a kahiko iho la iaia elike me ke ano o ka mea hulahula, uhi ae la a paa k<jna poo me kav])apale lole, kaei ae la i kekahi apo kala ma kona puhaka. a hoopaa iho la i kekahi pahi winiwini oi loa i hanaia me ka haoki'la ma kona puhaka. Uhi ae la a paa kona mau maka me ka palulu lole kilika, a ia pau ana o ia hana hoano-e iaia iho, i ak'u'la ia Abedaīa: "O kii i ko kimehala a haele pu ae kaua e hoohauoli i ka malihiiu a ka haku o kaua no kekahi manawa, ka hoaloha a kana keiki. Hike- me ia a kakou e hoole'ale'a mau ai ma kekahi mau aha le'ale'a ! i hala aku nei i ua malihini." I Ua maikai loa keia manao i ko A])edala noonoo, nolaila, o kona kii aku la no ia i kana kimehala, a hooniaka il»_> la e paani oiai oia e hele ana mamua a aku no hoi ona o Mokiana e haa aku ana. me ka ])uana pu ae i kekahi mau leo mele kulike me ka leo o i kef kimehala, ia manawa hookahi e loheia aku ai e Ali Baba ma ame ia mau laua o ka u haele ana aku ahiki i ke komo ana iloko o ka rumi aina. . I ka ike ana aku o Abedala e aneane mai ana o Ali Baba e kamailio. hooki e iho la oia i kana hookani ana. "Komo loa mai iloko nei. e Mokiana," i kahea mai ai o Ali Baba. "Ile wahi hana hoole'ale'a i'o ka hoi ka olua, a na Kogia Housaitie j ia e nana aku i kou ike ika hula ame ka ole. Pela paha. ea, e Ko.eia llousaine? Mai manao ilio oe he hana keia e koiia aku ai oe e lulu mai. aole; he mau lala no laua nei no ko'll ohana, oke kuke ame ke kauwa no laua au e ike ae la. 'Aole no e nele ana kou hauoli, pela ko'u manao!" . A<»le i haii|)U mua o Kogia o keia kekahi hana a Ali P»-' 5 a e panai aku aiia imua ona mahope,,iiio .0 ka pau ana o ka aina' aliiahi o ka'hula. Mamuli o keia hana a- Mo^'ia,i;> i a iho la o Kogia Housaine an'r lea hoi e ko ana kana 'mea i upu ai; aole e loaa ana i manawa ii( 'ia e hookau mai ai i ka niake maluna o ,ka. mea ana i; inaina uūi am iioi <• ke tc<»ho wale ana iīio oia. ka wa kupoiio loa. Eia nae uonnoo hou ihoda oia -.i>na ua hiki no.iaia ke.kali, e i hou aku 110 ua wa kui)i>iVo; o kaim hjajja wale 110 o ka lauua a hui mau me Ali Baba ame kanh keiki. malia e loaa hou aku no kekahi na v '*awa maikai me keia. a .p ka ma'n&wa. l ia e hookoia ai o kona , I ka ike ana mai o Abada!a ua hooki o Ali Baba ame Kogia H<.usaine i ka laua k&mailio ana. ua hoomaka hou mai la oia e hookani i kana kumehala me kona himeni pu ia manawa hookahi, elike n - h«»i nie ka poe e hookani nei i na kika ame na ukulele*a himeni, 1 a ī - le hula ia inanawa hookahi. a o ke anap§ui no hoi ka k,ekahi poe iliina e kui' ai. j)elaokoa iho la 110 ka Abadala ame ka Mokiana hana nn;. 110 ka ,ho(»lealea mai ia Kogia Housaine. me ka moeuhane mua < h- o ke kapena powa he la ia nona e haalele ai i ka la i ka mea r.H hana. 1 Ma ka moolelo he kauwa wahine opio akamai loa o Mokiana i k- hulahula elike me kekahi poe i aoia a lehia ia ano hana lealea. < )iai oia e haa ana a e lelele ana no hoi i o a ianei. imua a i hope. ilu'ia a ilalo. ua piha loa o Kogia Housaine i ka hauoli, nie he mea 1a o ka makamua loa o Mokiana o na kaikamahine ana i ike ai i K l-nulehia inaoli i ka.'hula, nolaila, e ike iho 110 oe, e ka mea helu--1 e l '.'.. aole e nele ana kona nanea.e loaa ol.e iho ai iloko ona kekahi manao hoohuoi he poino' ke lianaia mai ana iaia ia nianawa hookahi. Ua loihi keia manawao' ko Mokiana hula ana, a pela 110 hoi me ka Abadala hookani ana. a 110 ekolu-a. eha paha manawa ko laua heomaha a ])aani hou ana. Ika manawa hope loa. oiai o Mokiana e 'naa mai ana me ka hakilo n'iau o kona mau maka kilo i ka palii a kr i;apena powa i hunaia ma ka poli. a ua liuliu iki 110 hoi ia hula :ri«» ana, o kona liuki ae la 110 ia i kana pahi oilua. i hoopaaia ma kona aoao malalo o ke kaei. a paa ae la i kona lima. me ka hula pu ia manawa hookahi; ua hoomahuahua mau aku oia i kona hoikeike ;m.: mai imua o Kogia i kona akamai hula i oi ae i ko na manawa nr;mua aku. nolaila, ua nanea loa o Kogia me kona piha hauoli pu, he hauoli ana i hoike ole ae ai pela mamua aku iloko o kona mau la apau o ke ola ana, me'he mea 1a i kana noonoo ia manawa o Mokiana ka niua loa o na kaikamahine laeula loa i ka hulahula, he hulahula nae ana q hauoli ana ia manawa no kona hopena. Ua loihi loa ka manawa a Mokiana i hula ai ma keia manawa hope. me kona hoopa mau mai i ka winiwini omua o kana pahi ma ka ip.nauma o Kogia. me he mea la e pahu mai ana, a i kekahi mana\va e hooana iho ana i ka winiwini o kana pahi ma kahi o kona puuv."ii ponoi, me he mea la e.pahu iho ana no iaia iho. Ke nana niau :iku la o Kogia i kela haua a Mokiana me ka haupu ole ae nona kela hana a Mokiana e liana mai ana, a ke noho mau la no oia nana alei'. iit. ka naiiea. ■ ' 1 ka manawa hope loa. me he mea la ua ano naenae loa paha o Mokiana ia nianawa, o kona hopu aku lā no ia i ke kumebata mai ka li-.īa. mai o Abadala a paa ae 1a ma kona limahema, ao ka pahi ke |)ps 4a 110 ma ka bma akau. hoohuli ak'u. 1a i ka aoao hakahaka o ke kuinehala ia Ali Baba. elike me ka hana a ka poe akamai loa i ka iiU'ahula e hana ai. i hiki ai i ka poe i lealea loa i ka hulahula ke kioi.i mai i kekahi apana dala iloko. a oiai ua ike o Ali Baba i ka ma«v.o o ia hoohuliia ana aku la o ka aoao hakahaka 0 ke kumehala i.-ia o koua kiola mai la no ia i kekahi dala gula a komo iloko o ke kumehala. alaila hoohuli aku la o Mokiana i ke kumehala i ke keiki a AJi Babn. a kiola mai la 110 hoi oia be dala gula iloko elike me ka Aii Baba hana ana. ' 1 ka ike ana mai o Kogia Housaine e hele aku ana o Mokiana i-vua ona no I<e jioi ana aku i kana kokua, ua wehe mua ae la oia i k'ina eke dala mai kona poli ae no ka haawi ana mai i kana llllu a iaia no e nanao ibo ana 110 kana wahi eke dala, o ko Mokiana manawa no ia.i lele mai ai imua me ka mama me ka manao koa a maka'u ole. a hou mai la i kana pāhi winiwini oilua ma ka puuwai o Kouia, ke kapena powa maalea. a kapw pū ka oi apau o ka pahi i'oki o Ko<ria. a 110 ka hohonu loa o ke konao aua a ka oi o .ka pahi iloko o ka puuwai. ua like ke kaheawai o ke koko i ka wa i huki aku ai o Mokiana i kana pahi. me ka wai e kahe holomoku ana mai kahi pahuwai aku i liemo ke pani.

No ka'piha loa o Ali Ba1)a ame ke keiki ika eliweli'ame ka innina pu 110 keia hana pepehikanaka puuwai eleele loa a Mokiana. ra kahea okoa mai la laua me ka leo nui: "O, e ka wahine ino pnuwai eleele. pehea keia hana ino loa au i «lana mai la? Ua liookomo aku oe ia'u ame ko'u ohana l>)look:>a ilo'<o oka poino no ka manawa pau ole! E kau mai ana ke koko o keia liana ino loa au i hana iho la maluna o kuu poo! O. e Mol:ia,i,i. ua hana hewa loa mai oe ia'u —ua hookomo aku oe ia u ilok?, o kn *ocino nui!" "E'kuu haku aloha. e maliu mai! C).ka'u i hana iho la ao!e m 110 kou poino ame ka poino paha- o kou ohua. aka. no koii.pouo— nei kou ola—llo kou lanakila a no kou palekuna! E nana mai paha oe la !" Alaila, wehe ae la o Mokiana j ka lole o Kogia 110 ka noikeike a' t » aku i o Ali Baba ika pahi oilua i like ka oi me ka pahi umium! e pili ana ma ka aoao o Kogia i make loa a i aku la: "Eia ko make la—o keia pahi i manaoia nou—no ko puuwai, ua kuhihewa oe i.aia nei he kanaka maikai. aka, e ha'i aku au ia oe. aole oia he kanaka maikai, he alii keia 110 ka poe powa i pau ai.i k«» make-ia'u me ka aila, a oia nei 110 hoi ke kalepa aila .hoopuuipuni i hele mai ai me.na hoki ana i ka.umaha i na hokeo aila hoopunipuni, he mau kanaka powa nae ko loko. "He enemi ino loa keia nou; ua imi mai oia,ma na aho hana apau e hoopoino i kpu p)a ; anie ko ko, ohana; pojio iho. paha oe !a i kona helehelena ina ua ike mua paha oe iaia a aole paha; o keia no ke kapena o na kanaka powa he kanaha! Nana'iho! "Aole anei ou.hoomanao i ke kanaka i olelo aku ai ia oe aohe ona ai i na meaai i hoohuiia. me ka paakai ? E hiki ana anei ia oe ke koī mai e hoike aku au i kekahi hooiaio hou mawaho ae.o.na mea oiaio a'u o ka hoike mua ana' aku la ia oe? "Manma aku o ko'u ikemaka ana iaia, a mai ka manawa njai no hoi au i "olelo mai ai ia'u i ke kupanaha o ka malihini aohe ka onn ai i na meaai i huiia me ka paakai, mai ia manawa n?ai ko!u hoohuoi aole maluna o ke -kahua oiaio ole, aka maluna 0 ka mea poiolei. ' t _ "Akahi oe a,palekana ua make ko enemi, aohe mea hookahi nana e hponioni hou mai ia oe; nau e imi aku ana i enemi nou ma ne ; mua aku mamuli o kau hana; ina maikai kau hana uui k.ou mau hoaloha a noho hauoli mau oe. aka, ina hana aku oe i na hana kekee e hoopoinoia .aku ai kekahi mea a poe paha, e ukali mai ana ka poino mahope ou i na nianawa apau ahiki i kou make ana." No ka ike maka ana iho la a ua o Ali Baba i kona aie nui loa ia Mokiana.no ka hoopakeleia ana o kona ola no ka lua o na.manawa ku.koke ae la oia iluna a lele mai la e apo ia Mokiana a hoopili ak;i la i kona umauma a lioni mai la me ka i ana mai: "E Mokiana. kuu kauwa hoopono, mai keia la aku, aole oe e knp? liou ia he kauwa, aka, he wahine opio lanakila, elike me ka noho lanakila ana o na lala o ko'u ohana, a ma keia manawa hookahi ke h.poliiki aku nei au inuia ou e haaw.i aku.ana au ia oe i.na hooiaio kiekie 110 ko'u hauoli, i kekahi pomaikai ma keia mua aku." Alailā huli ae la ua 0 Ali Baba i ke keiki a i aku la: "Ke ma--11 io'o nei au ia oe he keiki maikai a hoolohe, a he kanaka hoi e loaa ai lea pomaikai ma keia mua aku'a e nana'mai ana ia'u kou makuakane. Ke' haawi aku nei au ia Mokiana ia oe i wahine nau-me ko'u ninau mua ole aku ia oe 110 kou ae mai aae ole paha. O-kou aie i-iia aole no ia i emi iho i ko'u, ua like a like ko kaua ai_e iaia no ko kaua mau ola. Ma ka hana a Mokiana i hana iho la i keia la-i h jo])akeleia ai ko kakou mau ola apau, a manao au e kuikahi ana 110 ko kaua manao ma keia mea. "Lla 'ike maopopo loa oe i keia la i ke kumu o ko Kogia Housaine hoomakamaka ana mai, ia oe, i i.oaa ai ke alahele e hiki ai e hui mai ai oia me a'u a hana mai i kana liana hoppoim| ko'u ,pla ma ke ann maalea loa, a ina no ko'u niake nei ooe pu aku kekahi e make ana. . . "Eia hou. ma kou mare ana aku ia Mokiana. ua hoohui aku oe ia oe iho me ka mea nana i hoopakele ko kaua ohua apau, a nau e malama aku iaia ahiki i ka hopena o_ko olūa mau la. Pehea kou manao: e ae maikai mai ana anei oe a aple paha?" , "Ke ae aku nei au i kou m.anao me ka maikai. no ka mei, ke ike nēi au' i ko'u aie nui loa i ko Mokiana ,koa a maka'u .ole ame kana hana ana e hoopakele ae ia kakpu mai ka make mai ( i mao.popo lōa i keia la. Aohe a'u hoole ana aku i kou manao." . " Maikai loa. a ke mahalo nui aku nei au ia manap ou, e kuu keiki!" • ■ . Alaila huli.ae la o Ali Baba ia Mokiana a,i akū la: v , . "E Mokiana, l«uu kauwa hoopono. e'komo ae oe iloko o ka olioi; o kou makua oia kuu keiki nei. Ua hiki mai ka ipanawa kupono loa, a o keia ua manawa la .a ke haawi aku nei au 5a oe i kuu keiki a e Jilo oe i wahine nana a.oia hoi kau kane a e noho. olua iloko o ka hauoli ma keia mua aku."

I ka holopono ana o keia nianao, alaila. hooniakaukau il\o la lakou 110 ke k.anu ana aku i ke kino make o Ivogia Hpusaine, ke.kapena o na kanaka powa, ma ka aoao o kona mau hoa i pau .mua ai i ke kanuia iloko o ka ululaau. # He hana huna keia i hanai.a me ka ma-lu loa, aohe mea i lohelohe iki ia no keia make ana o Kogia Housaine ahiki i ka hala ana o kekahi mau makahiki lehulehu mahope mai, he mau hanauna hou i loa-i ole ka waiwai e hoomanao ai ia moplelo e hunaia iho ai. He mau la kakaikahi mahope mai o keia ua hoohiHia ae la o Mokiaua me ke leeiki a Ali Baba ma ka moteremonio laania o ka niare: he papa ahaaina i luluu i na meaai o kela ame keia auo ka i a ua lehulehu na hoaloha i konoia, oia 4.1 a makamaka kakaik:ihi ame na hoaloha e noho kokoke mai ana i ka hale o Ali Baba, a ua hauoli o; Ali Baba i kona ike ana aohe i maopopo ia poe ke kumu o ka hoom,areia ana o ke keiki me Mokiana. Mahope o ka pau o ka mareia ana o na keiki a ua o Ali Baba, a oiai aōle i pii hou iki o Ali Baba i ktjahiwi i kahi o ka lua luwia a ka poe powa mai ka manawa mai ana o ke kii ana a hoihoi mai i ke kino make .0 Kasima, ke kaikuaana maluna o kekahi. o na hoki ekoiu, a o na eke i piha i na dala gula maluna o kekahi niau hoki, no kona maka'u o hala-wai aku puha auanei oia me ka poe powa a poino hoi auanei oia, pela oia i hoomarftao mau ai. iaia iho» ahiki i keia manawa. i Ua maopopo iaia ua niake he kanakolu-kumamahiku poe powa a ua make pu me ko lakou kap.ena, eia nae, aole oia i maopopo i ka niake ana o kekahi mau kanaka powa e ihd elua, eia ka auanei ua moku ko laua mau j)oo i ke okiia e kekahi powa no o lakou ma ke kauolia a ke kapena powa maloko o ka luahnna a lakou, aole e kala loa No ia mau kanaka pow.a elua i koe kona kumu o ka maka'u an.'i nie kona manao e ola ana 116 la la laua. I ka pau ana o ka makahiki ma ia hoj>e mai. a i kona ike ana aohe-mau hana hoohaunaele a hoopoino hoi i ikeia, he maluhia wale 110 me ka hauoli.o ka noho ana ia manawa aj)au, ulu ae la ka manao iloko ona e pii e nana i ka luahu.na a ka poe powa. he poe po. paha koe e noho ana ilaila a aole palia, me kona makaala mau no nae m ( kona aoao o ikeia mai a poino oia. Ma kekahi kakahiaka laelae o ka makalii. kii aku la oia i kana ii'\ hana iho la i ka uoho a paa a kau ae la .a holo pololei aku la no ke kuahiwi, a iaia i hiki aku ai i kahi o ke ana ana i kamaaina ai. iho la ilalo ma kekahi wahi e ike oleia mai ai o kona lio>, nakii iho la a paa. alaila hookokoke a-ku la i kalii o ke ana. laia i hiki aku ai i ka waha o ke ana ike iho la aohe meheu, me lie. īnea l'a aohe paha he hele iki ia 110 kekahi manawa loihi, 110 ka mea, ua ulu ka nahelehele a loloa, ine he.mea la he makahiki, okoa kr hele hou ole ia ana. O kona hele aku la no ia ahiki ma ka waha o ke ana. a oiai e m'iiī ana no ka paanaau iaia o ka inoa huna.o ka puka. o kona kahea'"aku la no ia: "E wehe ae, e Sisamu." a o ka hamama mai la 110 ia nona a o kona komo aku la no ia iloko. .. iaia i pii aku ai he mau ekeili pu iio kekahi ana o ka lawe pu ana; o kona kii aku lā 110 paha ia a hoopiha iho a hu me ke dala enila e hiki ai i kana lio ke lawe, a o kona hoi aku la no ia me ka piha hauoli no kai .0 ke kulanakauhale, a ua hele 110 hoi a uhi na rV eu o ka po hoea aku la oia i ka hale, akajii 110 a maha kon.a noonoo ua hoea i kahi o ka palekana. Mai kela manawa mai ko Ali Baba lawe ana i kana keiki no

k? ao' pu ana Imi iaia i na luia liuna o ka ptika nn kc kon\o ani« kr. l-.enio ana ma>. a ma ia liope mai o laua na kanaka wiwai loa ma leko o ia. kiilanakauhale, ua 110110 lana nie ka lianohano. ua nui ;i lehuiehu wale na lioaloha. a he mau kanaka kr>ikoi maoli hoi no i:i >ulanakauhale a ma ia aina pu a onni. KA I-lOrENA.