Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 16, 21 April 1916 — HE MOOLELO KAAO NO NA KAIKAMAHINE LILI ELUA i Ko Laua Muli Pokii Hoomanawanui i Na Hana Hoomaewaewa He Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO NA KAIKAMAHINE LILI ELUA i Ko Laua Muli Pokii Hoomanawanui i Na Hana Hoomaewaewa He Nui

" (No ka pomaikai 110 oko ke Kilohana poe makahehi moololo, l"f. hoopukaia aku nei keia moolelo walohia 110 ka ana aku i ka makemake, me ka manaolana e lilo ana i mea hoonanea a i mea n'o pu ia manawa hookahi.) MOKUNA I. iloko o kela au kikilo loa, he mau haneii kenekulia ka mamao ilioiie, e ola.ana i kela manawa kekahi keiki alii maloko o ke nupuni o Peresia nona ka inoa o Koroukana. O k amea kupanaha i keia alii nolie ona hele nui mawaena o na kanaka i ke ao. aia a po o kona wa makemake loa iho la ia e hele ai iloko iho o ke kulanakauhale, nie ka hoololi i kona ano, kona helehelena ame kona aahu a loli loa n-e he mea la he kanaka malihini haalele loa oia, a ma kela ame keia !iianawa 110 hoi-ana e hele ai e ukali mau ia ana oia e kana kauwa i like loa ka hoano-e.ia ana o kona helehelena ame ka aahu me ko kt:,na hakualii. E kaahele mau ana laua ma na wahi a puni ke kulanakauhale i ka po, a ma kekahi mau manawa a laua e hele ai, e hr.k;\vai mai ana me laua kekahi mau haawina ulia lehulehu o na aro i maa maii ole ka ikeia. s Mahope IMIO o ka make ana aku o ke Suletana, kona makuakane, ua pii ae la ua keikialii la maluna o ka nohoalii o ke aupuni 0 reresia. no ka mea. oia ka hooilina kalaunu. Ua make elemakule loii kona makuakane, a i ka wa e ola.ana kona makuakano ua kauia ka weli o ke aupuni o Peresia e na aupuni e ae apau e hoopuni mai ana no ka niana o keia Suletana. kona naauao kiekie ma ka hookele ame ka malama ana i kona lahuikanaka. me kona mau pualikoa i a'o pono ia i ke kaua! ka lako i na'mea kaua, a o ka oi aku, ua lilo maoli kei i, iUii i mea aloha ia e kona lahuikauaka nui he mau miliona kanakr., mai kela pe'a a keia pe'a o ka aina. 1 ka liala ana aku a na la kum'akena a maewaewa a ka lahui kannka 110 ke Suletana aloha i make. ame ka lawelaweia ana hoi o na liana e pili ana i ka poni ana.i ka moi hou. a hoi iho la ka noho ana a kā lahui a ka lana malie. ana o na manao, elike me ko na la mnniua aku. a oiai, aja mau 110 iloko o ka moi hou ka manao e liele e hoolohelohe i ka manao o na kanaka ma.ka po .elike me kana hana maa mau mamua aku, me he mea la o kekahi apana hana no paha īa i kauohaia mai ai iaia e kona luaui makuakane. kauoha aku la oia 1 kona kuhina nui e hele mai i ka halealii, a ekia hora mahope iho o ka T>oeleele ana, haalele like iho la laua i ka halealii me ka ukaliia e. ke kauwa, a hele aku la mawaena o ke kulanakauhale, me ko lakoi; hoano-e loa ia lakon iho e ike oleia mai e ka lehulelni. o ka moi. ke kuhina nui ame kekahi kauwa.keia e hele akn^nei. Ua nui na wahi o ke kulanakauhale i hala ia lakou ma ia hele ho.loholo ana ahiki i ko lakou hoea aua aku ma kekahi apana aneane m.i ka aoao mawaho loa o ke kulanakauhale, kahi e noho nui ia ana e ka poe o ka papa haahaa, oia lioi, ka poe ilihune iloko o ia kulanakauhale, a ia lakou i maalo ae ai maniua o kekahi hale, lohe like aku l-i *akou i ka nunui mai o na leo o kekahi poe oloko o ka hale. he !so nui maoli e hiki ai ia lakou ke lohe maopopo aku i na mea e kamailioia mai ana. 4 Ku iki iho la lakou a hoolono pono loa aku la, a 110 ka iiiakemake.o ka moi ia manawa e maopopo iaia ka helehelena o ka mea nrna ka leo nui, hele nihi aku la a kokoke i ka puka, a nana aku la ial6ko ma kahi hakahaka o ka puka. ► He malamalama oloko no ka mea e a mai ana no ke.kukui i« nnimwa, a he ekrtlu mau kaikamahine ilihune .e, nonoho mai ana ilun; o ka punee, he mau hoahanau lakou apaū ekolu na ka makuahine hookahi i make, a e noke nui ana i ke kamailio mahope o ka pau ana o ko lakou aina ahiahi. Mamuli o na olelo a ka hiapo loa o lakou a ka nioi i lohe pono aku ai, i maopopo ai iaia ka lakou e.kamailio nui ana ia manawa. oia hoi. e hoakaka pakahi ana kela ame keia i kana kane i mskemake ai.

"Oiai kakou e hoakaka ana i ka kakou mau mea makemake pakahi." wahi a ka hiapo., "eia ko'u makeniake: he» makemake au i ke kanaka puhi palaoa a ke Suletana i kane na'u. Ke lilo ka lio'i oia i kane na'u la ea, ola nei mau iwi, i)o ka mea, aole au e ike ana i:i mea he pōloli. e lawa mau ana ka ai na'u i na manawa apau elike me ko'u makemake, e ai mau ana au i kela palaoa on»j loa i kapa mm ia 'ka palaoa a ke Suletana.'" "Ua lohe mai la olua i ka'u ano kane i makemake ai a nnlaila e Io!ie aku hoi au i ka olua kane makemake ina paha e like ana ka maikai o ka olua mau kane me ka'u.'' ''Ae, maikai no kau kane e kuko la." i pane mai ai ka muli iho, "a e»a hoi ka'u kan« e makemake nei: He makemake au e lilo ke kuke a ke Suletana i kane ua'u, 110 keia kumu. ina 110 kona lilo i 1-ane na'u, e.ai mua aua.au i na meaono a]>au a ka'u kane e hoomoa 3i na ke Suletana. a oiai lfe lawa mau na meaai maloko o ka halealii au e ike iki ana i ka pololi. elike nie ko kakou ike mau i k.i polnli i kekahi manawa a kakou e noho nei. Nnlaila. e ike mai oe, e kuaana. ua like no ko'u makemake me kou." O ke kaikamalnne muli loa o lakou. a oia aku 110 hoi ka oi ae 0 k?. u'i manuia o ko na kaikuaana» a lie oi ae 110 hoi kona naauao 1 ko kona mau mua, me ka oluolu o kona lieleheleua a maikai 110 hoi na c«1elo. oia ka mea o lakou i koe e hoakaka ae ai i kana kane i'make'uake ai. "F. kaina." wahi a ka hiapo, "ua lohe mai nei oe i ka maua knne i makemake ai, nolaila. e nono pe e hoakaka mai i kau kane i ai i lohe aku hoi paha maua?" "Aohe 110 ia.he hana nui na'u e noonoo iho ai, no ka mea. ua k"TC» mua no ka'u mea j makemake ai. No'u iho. aohe o'u makemake i na kane haahaa o ko lakou kulana elike me kā olua mau kane i hnakaka mai nei; he makemake au i kaue hanohano a kiekie. i kane waiwai. a oiai kakou e hoakaka pakahi ana i ka kakou mau kane i niakemake ai, o ko olua lohe pono aku keia, he makeniake au e lilo i wahine na ke Suletana: he'makemake au e loaa i keiki na ke Sulctana, i keikikane u'i. he gula koha lauoho ma kekahi ar»ao a he kala ma kekahi aoao, a iaia e uwe ae.ai o na waimaka e kahe mai ana mai l.ona mau maka mai he mau momi makamae loa: a iaia e minoaka mai ai, .elike kona mau lehelehe me ka opuu rose nani loa e mohala ae ana." Aole i kana mai ke kahaha o na kaikuaana i ka lohe ana aku i la makemake o ko laua pokii me ka olelo pu mai i ka piikoi, ka haakoi. a pela aku. "Pehea oe i manao ai e loaa ana ke Suletana ia o kau kajie ia. me ko ike iho no i ko kakou kulana he ilihune haahaa )oa, e ke ia mai ai e ka lehulehu ke lohe aku i kou makemake? O na kamaliiwahine paha ka poe kupono e lilo aku i .wahine na ke Suletanft, o oeu-e nei wahi kaikamahine a ka piikoi nui. wale," wahi a ka hiapo loa i pane kakana Vnai ai. "Heaha auanei ko'.u piikoi: oia maoli 110 ka iini iloko o'u e noho aku la. a ke ole au e kuko hewa e hoea mai ana ka !a, ke ae mai ke Akua. e lilo io' aku ai au i wahine na ke Suletana Koroukana. He u'! hoi ka olua ia'u no ka'u kane e makemake "ai a o ka'u haina aku la hoi keia," i pane aku ai ka muli loa. (A 1 na.ll \