Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 17, 28 April 1916 — KA MOOLELO ANO NUI PILI NO KA AHAHUI HOOIKAIKA KRISTIANO A I MAA I KE KAPAIA O KE C. E., AME KONA MAU LOINA ALAKAI. [ARTICLE]

KA MOOLELO ANO NUI PILI NO KA AHAHUI HOOIKAIKA KRISTIANO A I MAA I KE KAPAIA O KE C. E., AME KONA MAU LOINA ALAKAI.

(Kaknnia e I<p Kf»kauleta, Ahahui C. , K. o Kauai). (Iloomauia.) Mokuna XXIV, Komite o na Mea Heluhelu. O ka Ji/Jna a keia komite, o ia no ka lif»f,lHtilioi ann aku nia na ano apau e ii īki ;uia iwaena iho o na Inla. a mavw;lio ak;i no hoi o ka. aliahui, i ka lieluhdu aua aku i tia huke kupono a maikai, a i kokahi mau iuike nupej»a kupono no hoi. KUolu iio lala o koia komite, ma ku īui'a maa e ikeia nei, aka ina he kakaikahi no na walii lala o ka ahahui, ua lawa no ina no he hookahi uo lala. o ke'ui komite a ua oi akū'no hoi ia fnanua o Uu nele loa aua, ina he mahua-. Ihi;i no hoi na lala o ka ahahui, a he nni'no hoi ka haiiii i Joaa i ke komite e : , haua nkn ai. alaila e hoouui aku no i na lala o Ueia komite elike no hoi me. I a iiu'ii e pouo ai o ka hana. () ka poe kupono ma keia komite, o ka poe | ii!ii lielulieiu a nuikemake uiaoli i ka lieliiiielu huke, a i un huke nii-, |><'|ia innikai no hoi, a i ike he hana no e |iomaikai mii ai ka heluhelu ana i na l'iike kupono a inaikai,' a he mea no l;oi e |>oiio nni ai nō ka' hooniohala a liookuonoono pono ana iho i ke ola haiI tile ana, a me ka poe hoihoi a maken.ake no hoi e hoike aku.ia ha'i i na i*:ea maikai e heluhelu ai. 0 na huke mipepa C. K! ame na nu)>ejia |>ili i na hana misionari, iwaena 0 ka ' aoao lioomana ilio, o ia kekalii mau mea heluhelu kupono a keia komite e hooikaika ai, i im lalā e he.luhelu aku. I kela aane kem manawa 1 upono no hoi, e hōike aku no'keia kb-_ mite i kekahi mau manao pepa maikai a kupono ana i ikc.ni maloko o na b.iīke a nupepa paha. 1 mea e holomua ai na hana hoohoil'oi, ame na hooikaika ana # a keia kon:ite i heluhelu nui ia ai keia mau huke nupepa ae la, e hooikaika no ke komite ! e laweia keia mau buke nupepa no ka poe heluhelu (a e hauoli ana no ka poe hoolaha ia mau buke e kokua'inai," m?t ka hoemi ana iho.i ka auhau;:p.iā mau buke); a i ole e haawi hoi; ke komite i kekahi māu : o- keia : mau buke, a kamailio nui no hoi no keia mau buke maloko o ka ahahui. E hehilielu maloko o ka aliahui i kekahi i)i,iii mnnao waiwai nui i ikeia maloko 0 keia mau buke, a i ole oki ae paha iii mau manao mailoko o .ka a paM aku maluha o ka papa lioolaha meahou a ka ahahin. E'Haawi. lilo Ole s:ku i kekahi mau helu o keia mau buke 1 na lala; e kau paha ihaloko o 'k'eena halawai o ka ahahui i kekahi mau kope o keia mau nupepa, me ka hoike pu ana maluna ae'o kela ftrile . nupepa me na hua palapala ni6\ui no hoi i ka auhau o fa maii nupepa! 0 na buke pili i ka Baibala, a i na misionari, o ia no na hiike kd komite e hooikaika nui loa ai i najala e heluhelu aku, pela no hoi me na buke pili i ka noho haipule ana; na buke no ka moolelo āme na loina ,alakai a. ke C.. E.; na buke pili i n.i' hana Kula SaJ bati; na moolelo e i ka inanao maikai maoli; na mele maikai loa; na moolelo pili lahui, ame na moolelo pili no hoi i kekahi poe kanaka kaulaua o ke ao nei. ITe liana maikai loa na ks\ ahahui ke kukulu a hookaawale aiia paha i keena heluhelu buke nona iho, a o kekahi lala ' o keia koinite, ka mea nana e malama I in keena,.a ma keia keena e loaa ai i ' na lala no ka heluhelu ana na buke kupono a maikai no hoi. E noa pu hoi ! ke keena buke o ke Kula Sabati i na lala 0. E. īio ka heluhelu buke ana; a l-ela no hoi ke keena heluhelu buke o ! ke aupuui, ina he keena kekahi o ia ano maloko o ka apana iho a o ke kaona paha. lle liana inaikai pu no hoi ka hoala ana i na kalapu heluhelu buke a nupepa paha, a i kalapu paha no ke kuai ana i na buke, anie ka haawi lilo ole ana aku ia buke no ka heluheluia n»ai. He mea maikai no i kekahi w r a e malania i halawai hoolauna a hoolaulea paha, i halawai i kapaia he book poeial a' o ka ukukomo maloko o ia halawai o na buke hiaikai a kupono no e Iloaa ana. ina paha he buke hou loa n,o ia a he buke no paha ua heluhelu mua ia. 1 mea e leauo aku ai i.ka noonoo o na lala no na buke maikai e heluhelu ai, j e malama ke koniile i halawai ma kelcahi; ahiahi, a e kapaia ia h&lawui he 2 J book evening, a mawaena ohana o I ia ahiahi, e hoike paanaan f kekahii 1 niau mauao waiwai 'nui i ikeia malotto j o kekalii bukē a nupepa paha; kekahi mau manao maikai e ae no hoi; kekahi j nau manao hooliauoli no lioi, a manao hoomakeakapoiia lala, mamuli o ka ana ' p'aiia. E. ae mau i e hoike ahu no kekahi nja.ii pono a ke komite i ike' ai, a i hoenhAōpopo ai he mau buke ia; e pdnirtikai ai no ka l»oe e hehiheiu ana; a niai no hoi i kekahi mau manao waiwili i loaa maloko mai o na buke. I kekahi wa e : hiki ana. mahope o ka hoike ana aku no kekahi buke e paa ae ia buke iluna

a hiekie a piūpai ikaika aleu i kokahi ' lala. e laire'aleu i ka buke-a e helulielu. O kek.lhi hana lioohoihoi i ka heluhehi h.ukē aiia, o ka malaina ana i kekaiii manawa i keknhi halawai, a o ' ka hana o ka hookuku.i ka mea nui o na huke knpono a maikai i heluheluia, a i buke kupono a maikai no hoi ka maa i huke kupono a maileai no hoi ka makana no ia hana. I hookahi »• elua no nae paha manawa o ka niakahiki e malama ai i keia halawai. He hana maikai no keia no ka meā ilaiia e ikeia ai ka mea nui o na palapala S*'heUihelu ai. | I mea e h'iki ai ke komite ke hoohoihoi aku i keia li.ma heluhelu palapala, -mawalio nku o ka ahahui, e hoouluulu ke* komite if na huke ame na ?btik6-nupepa ā na lala, ame'ka lehuleliii no hoi. maloko o ka*Ekalesia e haawi mai ai. a haawi akn ia mau niea ma ua wahi e hiki hi ke hehiheluia mai e*like paha .me nei hauleapila, halema'i kau-hale-kUmā'kahiki, na moku, na hale hooka halewai, na h.lle kinai:ni 4 'ftalē hoahii *kaa, trV hale kahi uiniumi ame na wahi like. me ia. k| waiho i 'pahu ma keia mau wahi ae la, i wahi e waiho aku o na buke am<? ha luike nup-epa niaikai no ka hehihelu ana. a e kakau pu 1 ka inoa o ka ahahulinawa'ho o keia }iahu. | O kekahi hana maikai no e kukulu.i wahi pakaukau mawaho aku o ka lanai paha o k'Ou luakini. i wahi e waiho iho ai na lala' ame k'a lehulehu o ka Eknlesia i na ine&' heluhelu maikai a lakoir .1 heluhelu ai. E aeia aku ka lehulehu e lawe akū mai keia j>akaukau aku i na j niea a lakou i inakemake ai, a e kakan in no i wahi palapala pe!a a kau maluna āe o ke j>akaukau. Ma keia komite. Mahope iho o ka hehihelu ana i kekah?" hiau mokuna i ke ahiahi e lioohala aku i ka manawa i koe me ua nn-a lioohauoli, e liiki ana i rtiea hoohauoli :iflai 110 hoi i ki lehulehu i'akoakoa mai. 3.fiMalokō o kekahi walii buke i kapaia 6ood Litorature Oomnnttees at Wovk e' kuaiia 'nei e ka United Boeiet.v of .shristian Kndeavor no ka hapaumi wano o ka huke hookahi, e loaa no he •mau ike lehnlehn hou aku no ka hana a keia komite a lie mea niaikai no e hooikaika ua ahahui e loaa i mau buke o k.eia ano. O ka pomaikai nui e loaa mai ana maiiiuli o ka hana a keia komite, e ha•na ana ine ka hoomanawanui maoli. o ia ka lo'aa ana aku he mau ike lehulehu $c waiwai nui no' i ka ahahui; ke akeh. ■lina aku 0 ka ike o ka ahahui, a me ka :Mako ana'hoi o na lala ame ka lehulehu e ae me na ike,- nana e hoohoihoi a e hooikaika mau aku ia lakou, e iilii inau aku no na mea maikai wale ner. Mokuna XXV. Komite> no Kela ajne Keia. O ua lala o keia komite ; o ia na Pokii' i ; jHika moi i kela.ame kei«i hiki, inai ka Ahahui mai a e noho lakou nia keia koniite i hookahi makahiki paha, mahope iho o ko lakou komo ana akn i mau lala no ka aliahui no ka poe opio, a no ka Ahahui Kuwaena paha, ina lie ahahui ke'kahi e kn ana pela. Ua liiki no i keia ,komite, ke apo mai i na lala opiopio ame ka poe liilii no o ka' makaukau ma na hana maloko o ka ahahui no ka poe Opio, a o ka Ahahui Kuwaena paha, ina no aole ia poe i komo mai maloko mai o ka ahahui no na-Pokii. 0 ka manao nui, a 1 makemakeia ai 0 keia komite, i mea e ike a kamaaina Te'a ai na pokii i komo mai la i ka ahahui, no ka poe Oiiio a i ke Kuwaena paha i na hana, a hoohana aku ia lakou maloko o na halawai haipule, a ma na hana komite e ae uo hoi a keia niau ahahui ae la. O l<a lunahoomalu o keia komite, e koho mau ia ai oia no ke alakai o lia Ahahui Pokii, a i ole o kekahi niea i konio nui aku i na hana no na pokii, malia paha o ke kokna alakai, a i ole ,0 kekahi Hooikaika Krist.iano makaukau e. ae, i puka mai mailoko mai o ka ah'ahui no na Pokii. Tna ka poe i puka mai ka ahahui mai no na Pokii, he hana nmikai no i kekahi manawa ka mahele ana ia lakou a hoonoho aku i na kamaliikane maloko o keia komite, a i na kaikamahine hoi maloko o ke komite i kapaia "he mau lima kokua." Ua like loa no ka hajia a keia mau kotnite. Elike no inoa, pela no ka hana a keia komite, o ia hoi, e hana.ana ke komite i na hana apau e loaa an.l iaia; 1 na hana jxi no hoi a na lala komito

e manao maopopo iho ai, ua makemake "a ka Haky e.hanaia ia man liana. Mai liona keia kpmite. i .na liana l „komo akn malok|o o na poai o kekahi- kornite okoa alai, aolie pplolei o ia. He komite keia ' no na hnna a kakou e olelo ai paha he 1 niau hana ulu wale ae, a mamnli o ka hana ana ia mau hana he oiaio no e loaa ana na ike hana iehuleliu wale 1 jSj|,a lala o keia komit.e. . • '> 5 E maiamaia na lialawai a keia koinite; ma ke ano i hooponopono maikai l ia, 110 ka mea e a'o ana na lala o keia l:omite no na haua a lakou omua aku, j maloWo ka Ahahiii Hooikaika KriatiITe pono ke halawai mau keia i komite i hookahi manawa o ka mahina . a e hoomaopppo pono no hoi i na hana i hanaia i ka mahina i hala. ame na kumu o ka holopono a hp]oinua ana paha o ia mau hana, alaila noonoo a hoo- >. lala akn no na hana e hana.aku ai. i . l<a mahina e hoea mai ana. O ka hoike > a keia komite e waiho aku ai imua o. ka i ahahui i ka noho hou ana mai o ka hai lawai hana a ka ahahui, e heluhelu mua i ,

' ia no ia nie ka noonoo j>sno j>u ia. iwaena o ke komite iho, i maikai a maema* ai ka hoike i ka wa e lieluhelu aku ai iinua o ka ahahni. ' 1". niakaala pu keia kornite i loaa niau 1 j hoi na ea oluolu maloko o ke keena halawāi, mamua o ka hoomaka ana o ka halawai; a ina he halawai e ae kekahi e noho mai ana mahope iho o ka j>au ana o ka halawai' haipule, a ua j>ani ia iho na puka makani, e wehe ae ia mau pukn makani i komo mai na ea makamaka hou a ohiolu no hoi. E hoolilo no ke komite iaia iho' i mea nialama hale, a j e hoonohouoho pono i ua noho mamua ae o ka hoomaka ana o. Ua halawai ina aole i hoonohonoHo ponoia.na noho; e e-hi ho hoi i na a/ana pej>a ame ua mea e ae e waiho m.okaki ana, mahope iho 0 ka paū ana o ka halawai. i maemae no hoi ke keena ke nana aku. He hana niaikai no na keia" komite ke malhma pu i na huke himeni, a na lakou no hoi ' e haawi aku i ka loliulehu i ka manawa lmlawai, a i ka pau'ana no hoi o ka halawai, e. hoiliili hou mai no hoi i Tia huke 1 himeni i liahi hookalii. | Ina ua nahaehae na buke himeni, e hooponoj>ono hou iho no hoi ke komite, '0 holoholoi pn ae no hoi i na mea i kahakaha wale ia iho malok(T o na buke. e na linia menemene o)e iwaena o na | liooikaikā Kmliano; pela no hoi e hana ai i-na Eaihala a ka aliahui, a i na btilte no hoi maloko o ke keena heluhelu huke o kn ahahui, a o ke Kula Babati pa]ia. E hana pu no hoi j>ela i na • bul<e himeni o ke Kula Babati ame ko ka Ekalesia. I Tkawa o ua haipule, e nolio na lala o keia komite ma na nolio nia nuiii loa a lilo ia hana i kumn hoohalike maikai loa no kekahi poe e aku. Fle hana kupono loa i keia komite. ke I.iwp lakou i na minute mna loa mahope iho o'ka wehe ia ana'ae o ka halawai, ina no j>aha lie liilii wale no ka lakou mau wahi hana e hana ai ia wa, n hookuu aku i ka halawai e holo hikiwawe aku iwaena o ka lehulehu i akoaT<oa mai. He hana maikai lōa no i ke komite ka hinieni an.a o lakou wale iho no i kekahi himeni, a lakon i hoomaamaa mua ai, a lie hana maikai pu no hoi ia lakou ka ha'i paannau ana aku 1 kekahi mau hiolelo, a mele palia i pili j pono loa aku i ke kuinuhana o ka lialav.ai. j Tna he wah'i paina ahiahi paha ka ka ahahui e lilo a.na no i hana niahaloia na keia komite, ka hoolilo ana ia lakou iho i poe kuene no ia paina; he liana mai- J kai 110 lioi i ke komite ma ke ano ko- j kua aku i ke komite no ka halawai hai* ' j;ule, ka haawi hele ana i na pepā ku- j niuhana o ka halawai; a ma ke ano kokua aku no hof i ka puiiku, e lilo no hoi I' ke komite i mea haawi hele aku i na wa-hi leta liilii, a ka-puuku i hoomakaukau ai no na elala a na.lala, i liool.paa. ai e. haawi nianawa,lea! mai • i ka I aiiahui. E lilo pu ana i 'hana' leokua na j I keia komite i ke komite pua, ka ohi | anā mai i mau pua a i na launahele ku. I j>ono no hoi, ame ka lawe ana aku i na ! ipua e.hiāawi i ka poe ma'i a nawali-! wali. E hooia mau aku ka lunahoo-I

• malu o keia komite, i uf/wa apan i ko i lokou makaukau niau e haawi aku i na kokua ana, elike me ka mea e hiki ana , i na wa apau e makemake ia ana, i na lunahoomalu komite e ae. He hana kokua nui aku no na keia komite i ka ekaleaia, ke kokua aiia a'ku i ka mea ma'ama luakini, a malama ka- | hua luakini i ka malama inaemae ana, 1 i ka pa anie ka luakini. E haawi pu aku no hoi keia komite i na kokua ana apau i ke komite kokua i ke kaliu.'ma kaua mau hana no ke kahu ekaleaia. Ina ike keia komite i kekahi jnau hemahenia o ka. Ekaleaia, e hooikaika no oia e lioopau ia hemahema, a i ole kii aku i kekahi poe hi'ki ke hoopau ia | liemahema. īoaa ai ka makaukau pono i na lala ' o keia komit.e, no na liana a ka ahaliui, he mea maikai loa ke kukulu ae i papa kula no ke komite, a e heluhelu i k.ekahi buke pili i na hoolala hana no na liana C. E. He hana mai'kai loa na na lala* ka hooikaika ana e loaa keia buke, a heluhelu iho me ka hoomaopopo pono ana i na mea apau i lanakila ai lakou i ka wa e ninaninauia ai, no ka lilo ana i poe i kapaia. (( He Poe Loea ma na Hana C. E," (Ohnstian Endeav- | or Experts.) I oka makaala mau ona lala o keia komite, o ia no ka mea e loaa mau ai 1 k'a hana na keia komite. E ma'kaala 1 mau me ka lioomaopopo i na wa apau no na mea i makemakeia no ka ahahui poe Opio ,na Kuwaena, na Pokii, ke Kula Sabati a no ka Ekalesia no hoi.. I (Aole i pau.)