Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 18, 5 May 1916 — HE MOOLELO KAAO NO NA KAIKAMAHINE LILI ELUA i Ko Laua Muli Pokii Hoomanawanui i Na Hana Hoomaewaewa He Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO NA KAIKAMAHINE LILI ELUA i Ko Laua Muli Pokii Hoomanawanui i Na Hana Hoomaewaewa He Nui

') ka mea kupanaha loa i keia mau mea, a pela no hoi me ke kni\'ika kauwa nana e mahi a e malama ana i na kihapai a ke 'lii, aohe ae n<> ka loaa ana o keia bebe. No ko laua hopohopo paha . a kiiia mai e kaili a nele hou lauā. Aohe no hoi i ninar.inau aku i kekahi poe no kahi o ia bebe i hoea mai ai, eia nae, ua n\i;.:»opo no iaia kahi i hoea mai ai, no ka mea, mā kana olelo iaiā ih '. "ua mao])opo no ia'u mai ka rumi mai o ke 'lii wahine keia bebē i h«»oliloia mai ai. aka, aole nae na'u ia hana o ke ku-e wale aku no i ka mea i hanaia malaila, aohe no hoi o'u makemake e hoala aku i k'-kahi hana e lilō ai i mea e hoohaunaele ia aku ai ka maluhia mal».k». o ia hale." ' • , Ua hala ae la he makahiki mahope mai o keia ntanawa me ka ike oleia o keia keiki. I ka piha ana o ka makahiki o ka bebe ua ha.»au hou mai la ke 'lii wahine he keikikane hou, a oiai na kaikuaar:u U.koino e noho mau aku ana no' imua ona ma kona manawa i lKuiau mai ai, ua hana hou iho.la no laua i ka hana pepehikanaka i <• I>el>e h(jpe, elike no me ka laua i hana ai i ka mua; ua hookoiiK.ii» iho keia hebe hope iloko o ka waapa a hookuuia aku iloko o ka muliwai, a. i panihakahaka ma kahi o ka bebe kanaka i hanau mai iri waihoia iho e laua he popoki hanau hou loa ma kona wahi. ( )wai auanei ka mea ike mai i ka laua mea o ka hana ana, o laua wak no. I ka wa i hauau mai ai ke 'lii wahine i ke keiki a hemo, !-.ii-;i koke aku la no kekahi o na kaikuaana i ke keiki a lawe ma k.ahi e '• a e ike ole mai ai ke Suletana wahine, a i kekahi kaikuaana hoi e !i-»»»maemae ana i ka moiwahine a hoomoe aku la iaia ma kekahi nnni kaawale; ma ia ano ua nalowale loa keia hana lokoino a na kaikuanna. a oiai. he nil'a maa mau i na aliiwahine he mau la kona e ai mamua o koua ala ana mai a holoholo, ua lilo keia hana a na l-.iikuaana i hana nalo loa. K) kahi o ka ulia laki o keia bebe hope, ma ia la no i hanau ai o ke «iliiwahine e holoholo ana ka luna nui a'ke alii e nana i na kihapai. n i kona kokoke ana aku ma kapa o ka miiliwai o kona ike mai la \*i i kekahi wahi waapa pohoie uuku e lawēia aku ana e ka wai, o k;»na kuhea aku la no ,ia i ke kanaka mahiāi kihapai e holo mai a i:.»v.<iha aku la e kii a lawe aku i kapa i kahi waapa. 1 ke kau ana aku i kapa i nana iho auanei kona hana he bebe kane huu no koloko i like no ka u'i me ka bebe mua i loaa ai, a o ki.nn kauoha mai la no ia i ke kauwa e lawe i kona liāle, elike no inr ia lawe ana i ka bcbe mua, a haawi aku la i ka wahine, me ke kawha pu aku iaia e malama loa, elike me ka malama ana i ke keiki n'.'i.i. a <»iai ka wahine ua piha loa me ka hāuōli' ia manawa no ka In.'i i ana ia laua he keiki hou, ua kaa aku la malalo ō kana maU h< < .]>on»»pono ana keia mau keikialii. 1 ka lolie ana o ke Suletana o Peresia Ue popoki ke keiki a ke aliiwahine i hanau mai ai ma keia manawā liope, aōle i kan'a mai 1.-*n;» huhu i ke aliiwāhine elike no me mamua, ka 'lua keia o na mai.%a o kana aliiwahinē o ka hanau ana mai i na keiHi eepa—he ilio K-il:i make hoi ka mua, a he popoki hoi keia keiki hope. I iho la oia iloko wale iho no rtna, "ina penei iho la ka hanau ce])a mau o ke aliiwahine, aohe manawa iki āna e loaa ai i hooilina iki ka nohoalii; aole oia i hoohuoi iki na na kaikuaana o ke aliiwāliine keia mau hana hoohoka i kona makemake, a ina aole ke kuhina nu : i akeakea mai i ka manao o ke alii hfe make maoli ko ke aliwahine ia manawa. I ka hala ana he makahiki 'mahope mai ua hanau hou mai la ke niīiwahine i kekahi kaikamahine alii u'i. He oi ae ka u'i o keia kai--1 nnmhine i ko na kaikunane, ua like kona helehelena me ka liula o k(- knkahiaka, a mea la hoi kau i ka hanau ana he kaikamahine, a ike iho la hoi i kona u'i a minamina iho na kaikuaana, aole loa; elike no me ka laua mea i hana ai i na keikiakne mua, pela no ka laua i hana ai maluna o keia kaikamahine, no ka mea, ua ihooholo laua, o k'» laua hana mau iho la no ia pela ahiki i ka loaia anā i.i k<« lana kaikaina; aole o kona lilo wale no i mea hoowahawahaia e ke alii. aka. e hookuke pu ia oia mai ka halealii m.ai elike me kana ?nau keiki. •• Xa ka luna nui i hoopakele i ke ola o ke kaikamahine ālii, elike i„ > mo kana hoopakele ana i na keikialii mai ka make mai.i maopopo l<»r, • ua hanaiia oia me ka maikai loa a hoonaaUaoia ma na ike kiekie l»-«t e ia au elike me kona mau kaikunane. Ma keia hanau hope ana o ke alii\vahine, aohe keiki holoholona : waihoia ma. ka hakahaka o ke kaikamahine. he pauku laau ka i >.v:iihoia ma ia wahi, ua wa-hiia no hoi a paa i ka lole a oia ka i hoikeikeia aku i ke Suīetana. I ka ike ana o ke Suletana ua piha loa oia i ka huhu': "He wal iiie lapuwale maoli ka keia o ka'u mare ana; he wahine e waiwai „l r a i ko'u aloha ke haawi āku īaia. Ina penei iho la kona hanau i iau mai i mau keiki eepa e piha ana kuu halealii i na holoholona a e ]>« nō ia'u e hoōkaawale koke aleu iaia mai kuu alo aku." Ia manawa kukala ae la ke alii e pepehiia ke aliiwahine a kauoha -kn i koiia kuhina nui e hoomakaukau koke no ka ( hookoia aku 0 kav»a kauoha. . , i Ua haule like mai la ke kuhina īmi ame na aiālo apau maluna o ko b:kou mau k'uli a nonoi mai la i ke alii me ka haahaa, e hoopau n- i kona manao a ē hoopakeleia ke ala o ka 'moiwahine. "E ka lani e," wahi a ke kuhina n.ui,'"e oluolu oe e hoolohe mai; u;' lu mkaka ke kanawai o ko kakou aupuni nei ō ka poe ,• no e hookauia aku ai ka hoopa'i make, ōia ka poe i hana i kekahi mau karaima ino loa, elike me ka O hoopa'i ;»»t e manao la e kau aku maluna o ka moiw s ahine aole loa i kupono. ) na keiki eepa i hanauia mai ai e ke aliiwahine he mau keiki 'akou i manao ole ia e hanauia mai ana. Pehea oe i manao ai e ahewa \a aku kau wahine no ka hanau ana mai ma iā ano, oiai he poe wahine lehulehu e aku no kekahi i hanau mai i na keiki eepa, he i'a l:a kekahi, he moo ka kekahi, a he manu ka kekahi a' ui lohe ai» a 1 e iehulehu wale o na wahiiie i hanāu mai he mau keiki kamelip'i ī kela ame keia la e ike iho ai no oe he haawina like ole ia i haawiia !iu: e ka Mea Nana i hana. , ' ' < "E pono oe e haawi aku i kou aloha ame kou ano menemene no na wahine i hanau mai i na keiki o iā ano, aole ke kau aku i hoopa'i i.iahina o lakou. O ka ehaeha e loaa ana i kau wahine ma ke koena nku o kona mau la o ke ola ana, maho.pe,- o kona kaawale ana mai n oe-aku. ua lawa loa ia e hoopalupalu ia iho ai kou manao lioahewa i ti.' " Ua hala he manawa loihi no ke alii e noonoo ai paluna o keia man olelo a kona kuhina ahikl i kona haawipio ana aku iaia, no ka mf. ;i ma na olelo a kana kuhina ua maopopo iaia aohe i'o no keiā o ka newa e make ai o k'ana wahine, a iā wa i pāne mai ai ke alii: "hia hoi ha pela e ola oia, a eia kona hoopa'i: Ma keia hope .'i'-u e hanaia i halepaahao paa loa ma ka pukapa o ka halepule, a i ho. »kahi puka aniani hamama o ia hal'e'a e hamama mau i na wa :.pau. a malaila oia e hoopaa-mau< ia ai i na wa apau, a e hoaahuia oi;« nie na lole huluhulu. a i kela ame keia la a ke kahunapul.e ē 1,c!o aku āi iloko o ka halepule no ka pule' āna, e kuha mau aku oia na maka o ke aliiwahine ma kela ame keia manawa ana e kaalo nleu ai mamua ona. "Ina hooko ole kekahi mea i keia kauoha a'u e kau pu ia aku ki hoopa'i maluna ona a"ō lakou paha elike me ka hoopa'i i kauia nku maluna o ke aliiwahine, a ke kauoha aku nei au ia oe e kuu ku-i-.ina nui, nau e hookohu aku i kekahi poe kupono no ka hookoia o keia kauoha." Ua lilo ka leo o ke alii ma keia manawa ana i kukala mai ai i keia kauoha paakiki i mea e hoohamauia ai ke kuhina nui. Ua hoo-

i ko ke kuhina nui i keia kauoha a kē alii, he kauoha hoi i hookoia aku ! i kvilike me ka makemake o na kaikuaana lili elua, no ka mea, ua kani ka lauā aka i ka wa i ike ai i ka hanaia ana o ka halepaahao' e hoopaaia aku ai o ko laua kaikaina, a ua hooi loaia aku ko laua hauoli. i ko laua vva i ike ai i ka hoopaaia ana aku iloko o ua haleponhao la. 1 ka paa ana o ka hale e hoopaahaoia aku ai ke aliiwahine, a i ka pau ana o kona mau la o ka hoomoeia ana mahope o ka hanau , ana i ke kaikamahine, ua hoihoi ia aku la oia e.hoopaa no ka hoofrenehene a hoomaewaewa ia ana mai e na makaainana e kaalo ae ana ma' ia wahi, he hana hoohaahaa a hoohilahila iaia, eia nae ua au- | rUTiō oia ia mau ehaeha apau me ka hoomanawanui. no ka mea, ua j ike iho no oia iaia aohe ona wahi iihi hewa iki; malaila oia i noho ai me ka hoomaewaewaia me ka hoomanawanui, me ka lilo i niea hooI henehene 'na kekahi poe, a ua lilō hoi i mea aloha nui ia e kekāhi p"e i lohe inaopopo i 'kona moolēlo, ia i ku maoli aku no hoi i ka menemene no ka hana ia o ka moiwāhine ma na ano hoomaewaewa ' like olē rrie he holohhlona la ke kuhaia aku o na maka. MOKUNA 111. E waiho iki ka kakou kamailio ana no ka moiwahine i hainaia e kona mau kaikuaana lokoino p'ela iioko o kona halepaahao haiki, |.kohu hale e hoopaaia ai o na holoholona, a e aui iki ae ka kakou . kamailio ana no na keikialii i malama e ka luna nui o na i kihapai a ke alii ame kana wahine. | Ua hanai a malāmaia na keikialii ame kfe kamaliiwahine eka I luna nui o nā kihap'ai ame kana wahine me ka maikai loa a laua : īke :ti; ua liMakou r mea nui a punahele loa i keia mau mea me he mer. 1a na lau? ponoi ia mau keiki, a elike me ka loihi o ko laua maiama ana a ulu ae ua mau keikialii la a nunui, pela ka oi mau aku ■<» k(' laiui ?,loha me ka hoopunahele.ana ia lakou apau. » l a loaa no hc hoohuoi i kekahi poe no ka loaa ana oka laua mau keiki iioko o ko laua māu la kanikoo, aka, oiai nae e ike mauia n.ni aiia ka .loaa' o ka laua keiki hookahi manawa i kela ame keia iuakah]ki, ,uā loaa ole he kāhua e hooiaioia iho ai na manao hoohuoi i!(ji<o o ia poe, na iaua wale iho la no ka oleloia o ia mau keiki, aohe no hoi he walaau o 'kahi kanālea mahiai kihapai, ka mea i ikemaka, hele loa i ka' nalowale. Elike me ka' pii ae o keia mau keiki, pela no ka pii mau ae o ko lakou u'i, he hāpa iho nāe ka u'i o na kaikuiiane, he oi aku ka u'i o ke kaikuahine, a e loli mau afia .kona u'i i kela ame keia la, he u'i i like ole me ko na ke)ki e ae e ikeia nei, a nona ka u'i i kilpono loa e hoopiliia aku ka olelo a kahiko, "pali ke kua mahina ke alo."

O kekahi haawina maikai loa i ikeia no keia poe keiki he nui ko lakou aloha kekahi i kekahi; ua lilo kahi kaikuahine i mea nui loa i 'ko laua mau kaikunane, a oiai lakou e ulu ae ana i ko lakou kulana kanāka makua, ua pii pu ae me ko lakou naauao oiai lakpu e hoonaauaoia ana ma na ikē kiekie loā o ia au, a he hiki loa t no hoi ke ikeia he poe kulana kiekie lakou iloko o ke aupuni, o ka hoon'iaopopo oleia tnai nae e -kekahi poe, o na kahuhanai a mau makua hookania walē no ka i ike. I- meā e hoomaopopōia ai ke keikikane mua e huikau ole ai me ka muli ilio ua kapaia ka inōa, o ka hiapo o Bamana, a o ka muli iho i«a kāpaia o 'Perev'iza', he mau inoa no kekahi mau alii kahiko loa o Pcresia. No ke kamaliiwahine hoi ua kapaia kona inoa o Parisade! he inoa no kekāhi moiwāhine a. kamaliiwahine kahiko o Peresia i kaulana i !<a 'u'i ame ka piha aloha i kona mau makaainana. 'Ko lakou hoonaauaoia "aiia —I ka ulu ana ae o na kiekialii a loaa na mrfkahiki kiipōno no ka hoonaauao ana ia laua, u,a kauoha aku la ka luna nui o na kihapai i kekahi kiimukula akamai loa e hele raai e hoonaauaō ia laua ma kā helūhelu ame ke kakau ana, a oiai ko laua kaikuāhine ē noho pu mau mai ana i ko laua wa e kulaia āi, ua mākēmāke pu oia e a'o ia aku, oiai nae he opiopio iki oia malalo o kona mau kaikunane, ā nō ka ike ana mai o ,ko lakou makuakane hanai -i kona mākemāke loa e kulaia mai, haawi pu aku la oia iaia i kb kumukula no kona a'o pu ia mai. " No ka'piha aāpō a ikaika'pu o ka nōoiiho o ke kamaliiwahine e loaa iaia ka ike, aole i loihi loa ka manawā'o kona a'oia anā ua like kona makaukāu me ko kona mau kaikunane.' Mai ia manāwa māi ke a ? o pu ia aha o na kaikunane me ko laua kaikuahine ma 'nā 'haāwina akeakamai, e laa ka palapala aina, ka" hakiimēle.āme ka moolelo, a pelā me ka buke e pili ana i ke ola kino, ame ke kalaiaina. Ua holomua loa keia mau keikialii ma ka lakou mau haāwina a ua hookahaliaia ka noonoo ō ke kumukula no ka aapo maoli o kana mau haumana. oiai aia no lakou ilōko 'o ko lakōu mau la opiopiō loa, a oia kona manawa i : hoakāka aku ai imua 'o lakō'u a imua 0 na makua āole e hala ana kekahi maiiawa loihi ma ia hope aku e pau ana kona ike, a i kumukula hou aku ka mea kupono e a'o mai ai ia lakou. Hōko o ko lakou mau hora kaawale ua a'o na keikialii i ka himeni ame ka hookani ana i ria meakani like ole, a iia lilo laua he opio paulehia loa m'a ia ike; a i'ka wa a laua i'a'o ai i ka hololio aole 1 nana wale mai no ko lāua kaikuahine o laua ke ike i ka hololio a koe ia, hookah'i nō kona pu ana, ahiki i ko lakou lilo ana he poe akamāi loa i 'ka hololio; aole o ka ike wāle i k'a hololio, aka, i ke pana puā kekahi, ka oo ihe, ke I<iola ana i na ihe pokopoko, a pela pu me ka 'heihei lio. O keia mau ike apau o ia au kahiko ka ,i a'oia e keia māu keikialii me ko laua kaikuahine. Ua piha iōa ka naāu o ka I'una nui a ke alii i ka hauoli 'i ka ike mai i kanā mau kēiki hānai i ka maikai o na ōla kjno aihe ko lakou naauao; ua makepono kona-hoonaauaō aiia ia lakou,«wahi ana, a pela .hoi kana mālamā ana ame ka hoolilo nui ana'i kanā maii dala no ka hoonaauao : ana ia lākou,-'ua oi āku kā-mea i ukuia mai iaia mamua 0 kana mēa Hioolilo akii ai; ' ' Ahiki 'iho'la i keia mahāwa, no ka ike iho no hoi o ka luna nui ua lawa no oia i 'kā hale ē 5 noho ai, he hale kupono ho ia ame kona ohana ē nolio a'i aia iwaenakonu o kahi walii o ka hana, aole oia i hoi iki i kuaaina, aka, no ka pono o keia mau keiki, ulu ae la kona manao e kuai oia i aina nui he ulūlaau ko loko, a he akea no hoi ka aina no ka hanai heloholona a kanu ana i na mea 'kanu o.na ano 'apa'u, a e kukulu oia i hale nani iwaēnakonu o ia "aina i loaa kahi kupono ē noho ai kana mau keiki. a i laulā 'hoi ka liakou 'wahi e liele ai i ka holo lio a i ka hahai holoholona paha. Me keiā mānao ikaika iloko oria o kona holō aku la no ia i kuaaina e nana ai no kēkahi' aina nui. a i kona ike ana i kekahi aina i kupono i kona makemake. ō kona kuai iho la no ia a lilo mai la iaia, me .kona nana ole ae ,i kā nui hewahewa o ke kumukuai i kauia mai no ua aina la. . Aōle no i mamao loa keia aina ana o |$e kual ana mai ke kulanakauhale aku. Hē hale no ke ku'ana maluna o ua aina la, eia nae, hē hale i Ike ōle ka nani amē ka nui me kana i makemake ai, o kona kaiioha aku la no ia i na kāmana e wawahiiā ua hale la a e kukuluia ae i hale nani i like āku a oi ae no paha ka 'iiani māmua o ka hale o na alii, me ka nana ole i ka nui o .na dala e hooliloia aku no ia hale. - Ina la apau e holo mau ana oia ilaila e nana ai i hoawiwiia aku ai ka'hana ana a na kamaha, a i hanāia no hoi ua hale la a kii i kona makemake, a oiai na kamana lehulehu e hana awiwi ana i ka liale 1 paa koke ae, ua hoo.limalima pu'aku' la ka luna nui i kekahi heluna kanaka nui no ka hoomaemae ana i na wahi apau e hoopuni mai aha I ke kāhuahale, a hakālia no a paa kekahi mau rumi o ka liale i ka hanaia e hiki āi iaia ke hoi aku a noho ilaila i kekahi manawa hoomaha o kana hana, o konā hoi aku I'a no ia ilaila e noho ai no kekahi mau la lehulehu. Aole no hoi i loihi loa ma ia hooe mai ua paa loa ae ka hale me ka maikai, ua pau i ke penaia, ua hoōlakoia oloko me na lako hale nani o na'ano like ole, he mau lako 'hale i kulike ka nani me ko ka haīealii. O ka hanaia ana o na kihapai pua malalo wale no ia o kana mau kuhikuhi a"ā, a ma ke ano no hoi i'kulike loā me ko na kihapai pua a na alii o Peresia. Ma ka aoao akau aku a ma ka hikina o ka hale ua hanaia kekahi paka nui, no ka mea, oia na aoao nui o ka ululaau, o ia hann nui aWi ia ana o ka hoolilo nui ana i loana dala no kā pa ana i kekahi pa pōhakū kiekie e hiki ote ai *rfa holoholona ke lēle iwaho. a i ka paa pono ana, sflāila, hoopiha āku la i ua paka me na holoholona dia, anetelpe, ame na ano holohōlona e ae i kupono no kana mau

keiki e hahai ai, ke hiki i ko lakou nianawa e lealea ae 'ai i ka hahai h'oloholona. I ka pau ana o ila hoomakaukau ana no ka hale, a mak'aukau nb hoi no ka nohoia aku e lakou, hele aku la ka luna nui ō na kihapai i kēkahi la imua o ke alii a kukuli iho la ma na wawae a j 'aku la: "E ke alii, e ola mau loa oe!" ''Heaha keia manaQ nui ou, e kuu kauwa hoopono o keia hoea ana mai la?" i ninau iho ai ke alii. "1 hele mai la au e noi aku i kou oluolu e hookuu mai oe ia'u mai ka noho hou ana aku e hana nou, e ke alii, ma ke ano he luna no na kihapai. E ike mai no'hoi oe la ua elemakule au; ua loihi na makahiki o ko y 'u pah aila ika liana malalo o kou makuakane ahiki m'ai la 110 hoi'la oe, a i keia manawa ua ike iho au, no'u iho, i ko'v\ elemakule mai e hiki pono ole ai ke hoomau aku i ka malama ana i ka hana, a rio ia kumu'au i hoea mai la imua 011 110 ke noi ana aku ia 'oe e hookuu mai ia'u, a e hookohu hou aku oe i kanaka hou ma ko'u' makalua." Ua maikai loa keia noi i ka manao o ke alii, nolaila ua hookuuia mai la ka luna o na kihapai me ka maikai mai ka liana mai a ma ka ! manawa hope loa a ke alii i haawi mai ai i kona ae ninau mai la: ''Heaha la ka'u liku nui liopē loa e haawi aku ai ia oe no kau hana maik'ai a hoomanawanui ?" "E ke alii, mai hookaumahaia kou naau me.ka noonoo nui iho | no kekahi uku e haawi mai «ii ia'u. ua lawa l»a au i na lokomaikai | mai kou makuakane mai ahiki mai la tio hoi ia oe; ua nui ka olua j uku'i'haawi mai ai'ia'u me ka olua mau kokua lehulehu e hiki ole ,ai ia'u k'e helu aku! Aohe a'u mea e noi aku ana ia oe, o keia wale no e makē au me ka hauoli me ka maikai o kou noonoo no'u." j Ika pau ana oka laua kamailio ana me ke alii, alaila, emi hope aku la oia maluna o na lima ame na kuli, ahiki i ke kaawale ana aku iwaho, alaila, ku ae 1a a hoi aku la me ka hauoli no kona hale, a he la mahope iho, hoohikihiki aku la i ko lakou mau pono apau no ko lakou home hou ma kuaaina, o na keikialii elua ame ke kamaliiwahine. No ka wahine ua make aku oia he makahiki aoi mamua aku, nolaila, aole oia i hauoli pu ine lakou nei iloko o ka home hou. Ia lakou i hoi aku ai a ua hala no hoi he mau mahina eono ma ia hope mai, ua loaa iho la ua luna nui mua la o na kihapai i kekahi ma'i kuhewa a make hikiwawe loa, no ia kumu ua loaa ole he manawa kupono iaia e lioakaka ae ai i kana mau keiki hanai i ko lakou mau niākua ponoi, amē ke ano o ko lakou kaa ana mai ma'lalo o kana hanai ana, nolaila, e ike ana, ka poe heluhelu, ua pouli loa keia poe keiki i ko lakou moolelo ame ko lakou mau makua. 1 He hana no ia ana i noonoo ai e hoakaka aku imuā ona keiki he poē keiki lakou na ke alii, eia nae, mamuli iho la.o keia make hikiwawe/anā ua ko ole ia manao ona. Oiai aohe i maopopo i na keikialii Bamana ame Pereviza, a pela hoi nie ko lakou kaikuahine o Parisacie, he makuakane e aku ko lakoii mawaho aē o keia luna o na kihapai o ke alii, ua kumakena ladu nonā me he makuakane ponoi la no na la he nui; uk hana lakōu'i na hana' lioohiwahiwa apau elike me ka hiki ia lakou, nia ka manawa i malamaia ai ka hoolewa; ua hoike lakou i ko lakou aloha bitiio noha ma ka hana ana i kiahōomanao, ka hoonani ana i ka he ahfte ka'pa ana me ka pa hao. •Ua haalele iho ka makuakane ia lakou me ko lakou lako i na mea apau e ike ole ai lakou i ka hune a e make ole ai i ka pololi, nolaila, e hoomaopopoia, ua ola lakou me ka hauoli loa, me ka hooi loaia ae o ko lakou aloha kekahi i kekahi, oiai o lakou wale no koe, a o; ;lakou no hoi na ona o ia home nani, ame na aina'mahiai. na ululaau, ka paka ame na holoholona e holo ana maloko o ia paka, a no ia lako aohē ake ana aku a keia mnu alii opio e loaa i hana na lakou nialoko o na keena aupuni a mau hana e ae paha, oiai nae, he poe akuū > hoonaauao kiekieia e kupono loa ai e noho aku ma kekalii maii oihana o ke auf>uni. Me ka 'hauoli mau' lakou o ka nohp ana a hala he mau makahiki mahope mai o ka make ana aku o ka makuakane haani o lakou, a ma kekahi la a na keikialii o ka u haele ana i ka hahai holoholona. o 'ko la'ua kaikuahine hookahi wale no kae i ka hale me na kauwd. hoea aku ana kekahi kahunapule Mahomeda luahine i ka hale, a i ka hele ana mai'o Parisade a ku ma ka puka, noiioi aku la ke kahunapule e aeia mai oia e komo'aku iloko o ka hale e haipule pu ai me ia, oiai ka hora no ia hana ua hiki mai. ; Ua noi aku la ke kahunapule luahine no ekolu a eha paha manawa oiai ke kamaliiwahine e ku nana mai ana me ka pane ole, a no ka.hoohune loa aku o ke kaluinapule wahine i ke noi, ia wa i koi mai ai' ke kamaliiwahine i ka luahine e komo aku, a ka'i aku la iaia noloko o kekahi rumi nui i hanaia e ka luna nui i rumi halawai, oiai aōhe halepiile kwkoke īiiai malaila. Ua kono pu aku la ke kamaliiwahine i ke kahunapule luahine e he'le oia e makaikai ia loko o ka hale a ia waho o na kihapai, ke pau ka laua pule ana, a oiai ka luahine kahunapule e iini loa ana e -ike ia mau walii, ua haawi koke mai la oia i ka ae me ka hauoli loa. Ua komo loa aku la ke kahunapule luahine Mahomeda iloko o ka rumi, a v i ka pau ana o kana pule, ua laweia aku la oia e hooma'kaikai e na kauwa wahine elua ā ke kamaliiwahine ia loko o ka hale a mawaho o na kih'apai. I ka pau ana o kona hoomaikai ia ana, lawe loaia aku la oia a imua o ke kamaliiwahi'ne e noho mai ana iloko o ka rumi hookipa pui, oiai o.ia e kali mai ana oka hoi aku o ka luahine. O ka rumi a ke kamaliiwahine e noho ana he oi aku kona nani i ko na wahi e ae apau o ka hale. Ia ike ana mai a ke kamaliiwahine i ka luahine kahea koke mai 'la: "E ka makuahine maikai, koino loa mai iloko nei a noho ma kuu aoao; ua hauoli. loa au i ka loaa ana o kekahi manawa kupono e halawai ai me oe, a ua hoopomaikaiia mai hoi au mamuli o kau leo pule o na minuke aku la i hala, me ka loaa pu ia'u he kamailio maikai ana me oe, ka mea i koho ma ke alanui o ke ola a i koho hoi jma ka aoao o ke Akua, a he kumu hoohalike maikai loa hoi a na mea naauao anau e hahai ai mahope o kou meheu." Ma kahi o ka hele ; aku o ka luahine e noho pu ma ka aoao o ke kamaliiwahine, no ke ano malihini no hoi ī>aha ea, ua hopepe wale iho la no kana noho ana iluna o kekahi noho kaawale aku, eia nae, ao.he ae o ke kamaliiwahine i.aia e n'oho aku ma kahi e. "Hoi pu mai kaua maanei e nolio ai," wahi a ke kamaliiwahine, a 'o kona ku ae la no ia a kii aku la i ka luahine kahunapule e hoi pu mai me ia e noho ai iluna o ka punee i uhiia me ka weleweka. "Aohe au i kupono e hoohanonanoia mai e oe elike me keia, r»':a hoi no kau kauoha. a oiai o oe no ka haku wahine o kou liome, oiai nae, ke menēmene aku nei au i kou kulana, pela wale no au e ae aku nei, me ka niaikai ole no nae o ko'u noonoo, oiai, he kiekie loa kou kulana i ko'u." "Mai nana oe ia, ua like wale no kakou apau i hanaia mai ai e ka mea hookahi Nana i hana na mea apau. Noho iho kaua maanei," wahi a ke kamaliiwahine o ka pane ana iho me ka oluolu loa. Ia noho pono ana iho a laiia iluna o ka punee, alaila, hoomaka iho la e u kamailio, a oiai laua.e kamailio ana, lawe mai la kekahi o na haiawahine i kekalii wahi pakaukau uuku haahaa a kukulu mai 1a mamua o l&ua, a ia nalo ana ak.tt a aole i liuliu loa oili hou mai la rne kekahi pa nui i pilia i na meaai, na ano meaōno like ole, na huaai pala o ia kikina, na huawaina maloo ame kekahi mau meaai ono e ae. a kau iho la iluna o ke pakaukau. Lalau aku la ke kamaliiwahine i kekahi meaono a haawi aku la i ka luahine. me ka olelo pu ana aku: "E ka makuahine maikai, e.ai aku o.e i keia. a nau no hoi.e wae kau huaai e makemake ai. E ai aku oe i kekahi meaai, aole e nele ana kdu hakahaka, o ka loa mai auane/i keia au o ka helewawae ana mai nei e nele ole ai ka pololi. E ai, mai hopohopo oe." "E ka madame maikai, aohe au i maa la i ka ai ana i na meaono keia ano. o na, wahi mea ai haahaa nei no, oia wale no ka mea t maa ia'u, a ina au e ai aku ana mamuli wale no ia o kou haawi ana mai la me kou lima ponoi a'u e manao nei na ke Akua ia mea i haawi mai la ia'u," wahi.a ke kahunapule luahine. Oiai ka luahine kahunapule e ai ana, a e ai ou aku ana no hoi ke kamaliiwahine i hoi e hoohilahila ka malihini, ua lehulehu na ninau a ke kamaliiwahine o ka ui ana aku i ka luahine e pili ana i ke ano o ka hoomana Mahomeda a ka luahine e manaoio! a e hana pu ana. a pela hoi me ke ano o kona noho ana. he mau ninau i paneia mai e ka luahine me ka haahaa a me ke kuio. (Aok i pau.)