Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 19, 12 May 1916 — KUU OPUU DAIMANA UA HALA. [ARTICLE]

KUU OPUU DAIMANA UA HALA.

Mr. l.unahooponopono o ke Kuokoa. Alolui mii kuiui: —K oluolu oe e hookomo iiio m:t kuuwuhi kauwale o ka kaua hiwaiiiwa. i ike nini na makua, na j»o--kii. na makamaka atue na hoaloliu e nolio atta nui n:t walii upuui o Hawuii nei no keia poomanuo e k:ui ae la mnluna. Auwe, luuluu wale! ila ka hapalua o ka hora "> o ke ahiuhi Poakolu, lu 10 o Aperilu, 191<>, i niau palanehe aku ai ka ukane o kuu lei i alohu nui ia, Daniel P. Huleainuu, Jr., a wailio jho lu i ke kino puanuunu uu niaua na na makun ame ku ohunu e puiauma aku ma keiu ao inuuleule. Uu hunauia kuu lei uloha ma Hookena, Kona, Hawaii, mui ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. Maria P. Haleamau i ka mahina o lulai 10, .1911; nolaila ua piliu i kuu lei he elm makaliiki me eiwa maliina o ke ola ana. Ma ka mahina o Feberuari i hoomaka mai ai e kau ka ma'i maluna o kona kino. he kunu ame ka lua'i, a ano oolea mai la ka opu. l'a kii iu o Kauka Goodhue no ka nana ana i ka pilikia, a ua olelo mai ke kuuka ua louu ia oia i ke anu, ua pehu ke ake mama; ua liaawi. mai i ka luau, a ua ano oluolu mai no hoi,.paani no, holoholo no he mau pule, loaa hou i.o i ke kunu me ka lua'i, no elua pule paha, ua loaa hou no ka malia, me kn manao ho pono keia. Ilele no i ka paani, holoholo ma na ano apau, me ka paa mau no o ke Kauka Goodhue. lloko o Maraki hoomaka hou no ke kunu, hanai no lioi ka laau Hawaii o ia ka popolo, papaa oh ; a ,a pela wale aku, a loaa mai la no kahi maha no ka manawa; \ii iu o Kauka Ross o South Kona, o kana ike lioi, ua pau loa ko koko o kuu lei, ua palupalu, haawi no ka laau o ia hoi e hooikaika i ke leino nme ka laau hoohemo i ke koe o ka opu. I ka hanai ia ana o keia mau laau aohe koe hemo mai, hoomaka mai lu kuu lei e anō e, puu mai la l(e kunu' aole moe la o ka po ,olelo ohewahewa, aia a ao loaa mai la ka malia. Noonoo maua no ka hoonee anu ma kau walii, nialia o loaa mai hoi ka maliu. Kau ma ke kaa otoinobile no ka home o na makua o maua ma Kalaoa, N. Kona, Hawaii. Hoea malaila loaa iki kahi maha me ka manao hauoli. He mau la «o ka loaa o kahi oluolu. kunu hou no me ka luai, auwe no hoi ka hana n keia ano ma"i e! Hoomaka mai e wiwi ke kino a koe ku iwi, oi noke aku ka laau a pahu'a, kii hou ia na Kauka Kepani, o ka ike hoi a keia kauka Kepani, aia ka pilikia o kuu lei ma ke akemama ame ka opu, haawi no ka laau. la inu ana no i ka laau a keia kauka hoomaka mai ana e loli, pau ke kunu ino, ana akakuu iki mai ke kunu, no eha palia la o ka inu ana i ka luau, hoomaka mai ana e hi, me ka manao nei he hi pono keia, ua loaa i ka laau, eia ka he hi .keia e poino ai, e hi ia una ka po ume ke uo no aneane hookahi pule, mai ka ikaika mai ahiki i ka palupalu ana, eia nae aole no oia i poina a hoohewahewa mai ia mukou. He ai uo i ka ai ame na mea apau una e ono mai hi, a i ka Ia ona i haalele mai ai, ua ono oia i na mea apau, ua hooko ia no ia ono ona me ka manao ele e make ana. Awukea ai uo i ka aina awakea, 'me kn maikai, olelo mai no ia maua me ka maikai, lioomaka mai la nae ka liou e hiolo, ano hopohopo - mai la mnua ia manawa, ninau aku la maua pehea oe e pepe? Olelo mui la no maikai no oia. l'ehea ka noonoo? Olelo mai no he maikai no. Pela wale ka apa ana a liora ~) 0 ke ahiahi Poakahi, koi mai la e hoi makou i Kailua i ko makou linle; aole maua i hooko, ua ike aku la aohe wahi 1 koe o ke keiki, hoomaka maua e uwe, huhu mai la kela. Papa e, Mama e, aole uwe. Aole o maua hoolohe, uu hele mai la ke aloha o ke keiki a liaawe i ke kua. Ninau hou au, kona mama: E pepe e, e haalele mai anu ku paha oe ia makou? Kunou ae la no kahi poo. Auwe no~hoi ka, meu ehaeha e. Ua olelo hou no'e. hoi kakou i ko kakou hale; kahea ae la no e papa e, eha mai la kuu opu, ia manawa haipule hope makou no kona uhane, pau ka haipule ana, hoomaka mai ana kuu lei e uwe, na ka waimaka no e haale i ka inaka a hanini mu nu pupulinu. Auwe no hoi e! Olelo hope ae la, aloha kakou, a lawe ae lu ke Akua i hanu ola o k\iu lei aloha nui ia, a upoi iho la na maka no ka wa "inii loa. Aole oia i hooehwahewa a poina.kona noonoo a lawe wale ke Akua i. kona hanu ola. Aiiwe no h6i maua ia hora hope, pau ka noonoo kanaka, hele niai la a kupouli i ke aloha i ka mea minnmina he keiki, ka opuu (Inimana o na la hapanea. Ivaena o na keiki a maua, o keia lei a' maua ka helu. O kana mau hana apjiu he ku wale no i ke uloha, he naouao piha, he maiau no hoi ma kona f»ahu ame kona kino, a he aloha makua no hoi. Iloko o kona naaupo, ke olelo m."i oia. he knnaka makua maopopo. he akahai. he alohn i konn poe pokii, o kana niea haule ole o ka pnpa i na la epnu. ahiki wnln i kona haalele ana mai ia mn.un. Alolm ino kun lei lc/> manao ae i kana mau hana ku i ke aTohn makun. K<» n«nn aku i na wahi apau ua pili wale ia no. Ua nili in kn nini. ua nili ia ke kn'. ahiki lon i Kauai, ka pnlena o na moku, aloha ino ia wahi a maua ! pfli ai me na lei & maua i ka hale ipukukui o

Kil-uu'a. ino i:v r fiii|u luakani a .) 'u m:ui hoahannu aloha, 'alaae Mrs. maua o i!oh«» ai mo n« loi a E Annie Kalania, eia ka loi a kakou la ua hnalele mai ia knkou, a olua no hoi j me ka olua loi, o maua.no hoi me ka muua mau lei, au ia ke kai loa o Kau- ' ai mahopo o ka haua a ka Aniorika he puhi kukui noho ana kakou i Kilauea light station, e hoomanawnnui ana i na m«u o keia ola honua ana. aloha ino kuu lei ke noonoo no! iraiiaila mai hoi hou i ka aina ha« nau, 0 ia' r muiv *n«>liō aliiki' i ka hala ana o kuuNmea minumina ho keiki kuu lei a i haule ole ia'u. Ma na wahi apau a'u e hele ai kon>* mauui, oia pu kekahi ahiki i konu haalele ana mai la ia'u ma keia ao. Ko noonoo ae kupouli ke aloha. Ke hoomanao ae i na wahi apau a inaua i pili ai me kuu lei, na ka wtii,ninka ho e hanini, pau 010 ko aloha i ke ana ia, e uwe.mau ana i na la apau, aloha ino ka maua me ino ke kaiknnana o maau. ame na pokii a mnua. l ; a lei like ia keia keiki e makou a nui wale oia. He mea īuii lea kona anako, kona anakala, ame na Jtuku iaia ko iko, o hauoli mau ana oia, pela me kona helohelona, he oluolu pilta, kohu kaikamahino kona nno. he keiki nlomona, maikai kona kino, eia ka e loan ana i keia ano i«a 'i kau ia ka ( woli ke akepau wahi a ka haole, he ina'i paaoao walii a ke kanaka. i Ma ka Poaha ae. la 20, i maneleia ai | kona kino lep«> ma kn ]>a halopule Kai kolika mauka o Kulaoa. Na Mr. .Too Kiaha i haipule i kona kino lepo n nalo nku oia i ka lepo, no ka wa mau loa. Aloha no! . Ke hoomaikai aku nei ninua na mnkua, na kukii, ka ohana, i na makamakn, na hoaloha i akoakoa inai i na hora o ko mnua kaumaha a luuluu, n pela me na makana pua a na hoalohn mo na maknmnka i nyikann mai no ka maua moa aloha i hnalolo mai, a na lfe Akua e haawi mai j na pomaikai he nui ia onkou nia kn inoa o ka Makua, ke Kelki me ka Uhnno Hemolole, Amene. O makou iho no me kn AfT?. & MTIR. M. P. HAI.EAMAīI, & MK,S. ,T. K. HAT.<EAMAT T , MR. & MRR. fl. K. HAT.EAMATT, x !Me ka Ohana.