Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 21, 26 May 1916 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

LONDON, Mei 22,—0 kekahi o na pualikoa kaualio Kukini ka i hui mai la me ka pualikoa Pelekane mahope o ka hoopuni ana i na pualiKoa Tureke e paniku al.u ana i na.pualikoa Pelekane a ke Keueiala Siv George Gorri.ige, maloko o ]Mesopotamia, mahope o ke ka'i ana ae me ke koa loa i ike ole ia .ka lua iloko o ka moolelo o kaua huliamahi nui. Ua hoopohihihiia ka noonoo o na ka,riaka laeula i ke kaua ma Ladana nei no keia nuhou, aka nae, ua hoohauoliia lakou ma o aku o na palena kupono, a 0 na olelo hauoli i loheia ma na walii apau: '*Ina no hoi i hanaia keia he mau pule elua aku nei i hala, mAmua o ka haule ana o Kut-El»Amara ame ka haawipio ana mai o na ppalikoa o ke Renerala Townsend i na Tureke, ina no la hoi aole e lilo pio aku ia mau koa Pelekane." " Ahiki mai i keia manawa aohe ,moolelo piha*H loaa mai e hoakaka ana no kela ka'i ana ae a na Eukini a hui me na pualikoa Pelekane, o ka mea wale no i hoakakaia mai ma ka la i nehinei mai ke kahua mai a na Pelekane 'ma* loko o Mesopotamia, oia ka hoea ana aku o na pualikoa Kukini ilaila. Aohe 1 hoakakaia mai ka heluna o na pualikoa, aolie mea hiki i ?ta kanaka laeula i ke kaua maanei ke hana a oi aku mamua o ke koho wale aku no i' ka heluna o na koa Rukini. L-a manao waleia ua ka'i mai na pualikoa kaualio Pukini mai kahi mai o na pualikoa Rukini nui na lakou e hookau ae ana i ka weli i īīa papu a na Tureke ma kahi < v > hoopuni ana i ke kulanakauhale o Kaanikan. Mai na lono kelekalapa mai o kekahi

manawa i hala kokoke aku noi i raao« popo ai he pualikoa Kukiui nui ka i ka'i inai jio" ka mahina ae nei a oi i bala, maluna mai o ka waoakua o Luristan, 110 ka liooikaika 110 e lioea mai i kahi a ke Generala Lorringe e hoomoana anst me kona mau pualikoa, a e ko» kua mai i na koa Pelekane ma ke kaua ana aku i ke kulanakauhale o Bagdad. Aia kekahi pualikoa Kukini ke kaua aku la ma ka akau, a kc ka'i aku la no Bagdad, a elike me ka lono liope loa i hoolahaia ae ma ke akea e na luiia aupuni ma Petrograd, ua a'e mai la na Eukini ma keia aoao o ka mokuna aina mai Peresia mai a i Asia Uuku, a ke ka'i aku la me ka mama loa ma ke alahele e hoea aku ai i ke kulaankauhale Tureke. Ke Puhee la na Kanaka o Bagdad Ua hi)ike pu ia mai e keia Hiau lono kelekalapa ae la, ma ka olelo a.ka poe i mai Bagdad aku, ke holo ae la na kanaka oloko o ke kulanakauhale oBagdad no ka maka'u i na Kukini, no ke komohana. He 20,000 koa Tureke i hoikeia mai aia maloko o na papu o Bagdad, a oiai ua hanaia na papu malalo o ke kauoha a ke Kenerala von der Goltz, eia nae, aole i manaoia e hiki ana.ia mau pualikoa ke paa loihi jfku ke lele kaua mai na Hukini. Ku i ka Weliweli na Koa o ke Duke Ma ke koho a ka poe akamai i ke kaua maanei, mfe kela mau pualikoa nui o na Rukini e kaua mai la ia Trebizond e hoea tnai ana lakou i ke Kai Bosebora ma na ia hope o ka mahina o Mei, a o kela pualikoa Eukini nui e kaUa mai la ma ke-komohana mai o Erzerum e hoea mai ana i Alexandretta iloko o ka manawa o aneane hoofeahi mahina. O ke-

la vnuu pualikon nui bo\v:iliowa o ke I Duke Kiokie Nieliolaa, iua ka olelo a ka ] poe kakau meahou 110 ke kaua, he ku i ka weliweli maoli, e liiki ole aku ai i iia koa Turei;e ke aliii i ka lakou ka'i ana mai a loaa Ka lonakila. Ma ka olelo lioi a keknlii poe laeula i ke knua ua pohiliilii loa lakou i ku liiki pono ana i na pualikoa knualio Rukim ke a'e mai ma keia aoao o ka MuUwaL Tigris a hoea mai ]a i kahi > ke ICeneraJ.i Lorringe e lioonioana n»a, a ua lehulehu na nianno hoakaka i wehewelieia o keia ninau. Hoauheeia na Pualikoa Tureke Ua lilo ka hui ana mai la o na puaiikoa kaualio Kukini me na Pelekane i mea hoopohihihi i na noouoo o kekahi poe, a ua hoala kokeia ae ka niuau pehea la ka inamao o kekahi mau pualikoa e aku'a ke Duke Kiekie Nicholas, oiai' ua ikeia aia ia pualikoa aha ma Mosul kahi i kaua ai me na koa Tureke, 0 ka nee ana mai imua. Ua hoole ka poe akamai i ka manaoio ana ua lanakila na Bukini a ua ka'i mai la no ka hema, ma ka lskou olelo, he puupuu ikaika loa ia, ina pela, a na Eukini e po(iio ai na pualikoa Tureke ma ka hema mai, oiai o lea manao o ia hana oia no ke pnnikuin ana o ka laina kaaalii e hiki ole ai i na koa Tureke ke hui me Konalinopela, a o ka paa ana no ho'i o ke alanui e hiki ai e laweia aku na lako ai ame k&ua, na nwa ano nui e hiki ai 1 kekahi mau pualikoa i lako 1 na mea 'kaua ke hoolakoia aku, no ka hoomauia ana aku o ke kaua. Mokuluu Pelekane—Hae Kelemania. BERLIN, Mei 22.—Ua hoikeia mai i

keia kulanakauhale ma ke kelekalapa mai Helsingborg, Suedena mai, ma ka po i hala, o ka mokuluu Pelekane nana i hoopiholo i ka mokuahi Kelemania Traue i kela la aku nei, he liae Kelemania ke kau ana maluna ona no ke apuhi ana i ka mokuahi mai ka holo ana aku 4 pakele maloko o na kai o Suedena. Hahana ke Kaua ma ke Komoiiana. LONDON, Mei 22.—Ke kaua mai la na Palani i keia manawa me ka hahana loa maluna o na Kelemania ma Verdun, i kulike ai me ka hoike a ke kuhina kaua o ka hoopukaia ana ae ma ka po i huia, e ke keena kaua nia Parisa. hoakaka ana ka lono kelekalapa a ke kuhina kaua no ka-lilo ana mai o elua mau laina auwaha a na Kelemania ame kekahi mau kahua ano nui a na Kelemania ma ka akau o Houdremont, kahi o kanawalu mau paahao ame kekahi heluna o na pu mikini i laweia mai ai e na koa Palani. Ma ke kakahiaka nui o ka la. i nehinei i hoomaka hou ai ka hooukaia ana o ke ma na kahua kaua e hoopuni ana ia Verdun ma ke alo aku. a ua hoomauia a po me ka weliweli loa. Ma Esr.es ame Hancourt, a ma ka Muliwai Meuse. ua palua ka lele kaua ana aku a ha koa Palaili maluna o na. Kelemania. a hoauheeia aku na Kolemania mailoko aku o na auwaha i lilo aku ai ia lakou, a emi hope aku la no na laina mun. a lakou. U.a hoikeia mai ka makohikolu like o na niake ma na aoao elua. Ke Kaua Maloko o na Lua Pohaku Ma ka hikina akau aku o ka Papu Palani kahiko, ua lele kaua aku la na koo Palani maluna o na Kelemania ma kekalii mau kahua kaua ikaika e paaia ana e na Kelemania e hoopuni ana i na lup pohaku kahiko ma kahi kokoke i Haudremont. Ma keia wahi i hooukaia ai ke kaua me ka hahana loa mahope o ke kii.i ana mai o na poka pa-hu inai na pu kuniahi nunui mai, ahiki i ka hiki x ole ana i na koa Kelemania ke kaua mn.i no ka holomoku loa o ke ka'i ana ,aku a na koa Palani. He eha mau py mikini a na Kelemania i lilo mai ma,waho ae o kekahi heluna nui o na paahao. Lawe Pioia he Mau Koa Palani E hoakaka ana ka lono mai Berlin mai no ka loaa ana o kekahi lanakila ano nui i na Keīema.nia. ma keia mahele o ke kaua, a he 1300 mau paahao i lilo aku' i na Kelemania,, me Ql,,n\au aliikoa. Aohe hoakaka a ke kuhina kaua Palani e pili ana i keia lqnakila ana o na K'elemania, o kana hoakaka v£&le no, f< ma ke koena aku o ke kahua kaua me na pu. kuniahi wale no ka hapanui o na kaua i hooukaia, koe kekahi mau kaua i hooukaia ma ka lewa." Ua hahana loa ke kaua ma ka lewa ma ka la i nehinei. He mau mokulel<> Kelemania ka i : lele ae maluna o ke awakumoku :Dunkirk ma ke Kowa lani ma kela po akii nei, a ho6haule iho la i kekalii mau poka pa-hu. He iwakalua mau poka pa:hu ka nui i hoohauleia iho,, a he <iha poe i make, a hoehaia he 15.. Ua hoom,aka hou ia ke kaua ana ma ka lewa iho ma ka la i nehinei, a haneri mau poka pahu i hoohauleia iho mawaho loa o ke kulanakauhale o .Dunkirk, a he iwakalua .poe i hoehaia. Make Kek&hi Mau Kelemania He mau mokulele na na aupuni hui ka i lele ae e kaua i keia mau mokulele hope, a hooukaia he kaua ma ka lewa, a ma ia kaua ana elua mau mokulele Kelemania i ku aku i na poka a haule <; i ka honua. Ma'ke kakahiaka nui loa o nehinei, he aumokukaua lele a na aupuni hui o 53 ka nui, ka i lele aku ina Wywege a GhistelleB, Belegiuma, na wahi e nohoia ana e na, koa Kelemania, a hoohaule iho la he 2f)o mau poka pa-hu, me ka nui o na poino i hanaia ma ia mau wahi. Kauaia ke Kulanakauhale o Cairo Ma kekahi mau kahua kaua e aku ua hoike pu ia mai ko na Kelemania mau kanaka lele ma ka lewa kaua ana. O ke kulanakauhale o Cairo, ma Aigupita, ka i kauaia e na Kelemania ma ka lewa iho ma ka la i nehinei. He elua mau mea i make, o ka heluna o ka poe i hoeliaia aole i hoikeia mai. • Ma nā kahua kaua ma ka hikina o na Kelemania ka i lele kaua aku maluna 0 na Kukini e paa ana i na laina auwaha ma ka- akau aku o ka Moanawai 111sen. Ua hahana kela lele kaua ana aku a na koa helewawae me ija puali pukaa maluna o na Bukini, aka nae, ua hoauheeia mai me ka nui hewahewa. o na make ma ka aoao o na Kelemania, me ka maalahi loa o ka hana o ka hoauhee ana mai ma ka aoao o na Kuleini, elike me ka lono kelekalapa i loaa mai ianei mai Petrograd mai. Maloko o ka apana o Dvinsk, ma ka akau aku o ka Moaniwai Miadziel, malaila na Kelemania 1 lole kaua hou aku ai, me na poka pahu na Kelemania o ke kaua ana aku i na Kukini no ka hooikaika ana e wa.wahi na papu a na Kukini, he ole nae ka loaa o ka lanakila, ma keia wahi. ma ka oleloia, ua nui hewahowa hou na. Kelemania i make. Aohe hoakaka iki a ke kuhina kaua mai Pettograd mai no kekahi mea e pili nna i ka hui ana ae la o kekahi pualikaualio a ke Duke Kiekie Nieholae i

hoouna mai ai, me ka pualikoa Pelekane malalo o ke Kencrala Gorringe, aka nae e hoakaka āna ia i ka hoauheeiß ana mai o na koa Tureke e kupale aria i ke kulanakauhale o Mosul, ame ke alanui kaaahi Bagdad, no ka hema ame ke komohana, a ke hoomau mai la na pualikoa Kukini i ke ka'i ana no ke kulanakauhale o Bagdad, a o ka laina knnahi hope loa hoi e hui ai mawaena 0 na Tureke maloko o Mesopotamift ame 1:o lakou kahua ona lako ai ame lako kaua maloko o Konatinopela. Manuunuu ka Make o na Auseturi# GENEVA, Mei 22. —O ke kaua mawaona o na Auscturia ame na Italia ke hoomauia mai la no me na manaolana poho, i kulike ai mena lono i hoea mai 1 keia kulanakauhale mai na wahi mai e pili kokoke aku ana i na laina kaua. Ua hoikeia mai ma ka po i hāl» ua loaa ka lanakila i na Außeturid maluna '■» na Italia me ka makolukolu pu o na ola i make a i hoehaia, a pela me na lako kaua. H'e kanakolu kumamaliiha haneri koa Auseturia. i hoehaia i laweia aku i Leibach, a ma kekahi lono hou ■« olelo ana, o ka huina nui o na koa Auseturia i poino mai ka hoomaka ana •nai o ke kaua ma ka pule aku la i hala. aole e emi iho i ka 8000 i make, hoehaia a i nalowale. Aia mawaena o ka ewalu ame umi mau pualikoa Auseturia ma ka oleloia, i lole kaua mai ma ka aoao o na koa Auseturia no ke ku-e ana mai i na Ttal.ia maloko o ka okana aina o Tyrol, ma ka akau ae o Italia. : ■ — ±.~' _! *