Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 22, 2 June 1916 — HEAHA KE KOHU O KOU ENEMI ANA? [ARTICLE]

HEAHA KE KOHU O KOU ENEMI ANA?

Me kou mau maka ponoi no e nana aku ana me iia maka hoopalaimaka i kau i enemi aku ai e noho mai'ana no imua o kou alo ponoi, Leaha ke kohu o kou enemi ana aku i kou hoahanau iloko o ka manaoio hookahi, oiai, he mau hoahanau like olua no ia hoomana hookahi? Heaha kau hainaf Heaha hoi ke kohu o kou enemi aha aku i kou hoa« paahana pu o ka oihana hookahi oiai no olua e noho pu ana no iloko o ia oihana? Malalo iho o ka la a maluna ae o ka ili o ka hōnua, aole loa he kohu, a kohukohu o ka noho pu ana o ka mea enemi aku i kona hoahanau iloko o ka hoomana hookahi a iloko hoi o ka oihana hookahi? Aole, aole loa! O ka rula o kekahi mea i akea, a laula ka noonoo o ia no kona hookaawale ana iaia iho mailoko aku o ka puulu pohoi no a kona enemi e noho ana, a e ho'onalowale loa hoi iaia ilio mai ka ike hou ana aku j na maka o kona enemi. O keia ka rula o kekahi poe, a no ka mea, o ka maalo mau ae a o ka ikemaka mau aku a kona mau maka i kona enemi imūa o kona alo ponoi, he kumu auanei ia nana e hoeueu ae i ke kuko ino iloko o kona naau e imi i kahi alahele e make ai kona enemi, a ~he pepehi kanaka maopopo loa keia. He akioma maopopo loa keia iloko o ka mea enemi ma o kona hoolala ana i kahi mea e poino ai kona enemi, ina no ma ke kipu paealo, a ma kā hele paha imua o kahi kahuna anaana o na alahele apau e poino ai kona enemi, kona iini nui. • A ina e lohe ana oia, ua ma'i ia kana mea i enemi ai, e puka koke ae no na hopunaolelo hoonaaikola mai kona waha ae, Akola! Kanaka hookiekie, kanaka ino, a pela walē ,aku. 0 ke kuko ino iloko o kona naau ke kumu alakai o kona noonoo e enemi aku;, ū no ko ia la kau ag, a ua kau i'o ae la i kaupoku o Hanalei, pakela oi aku ka holokāke o kona noonoo i o a i o, iloko o kona puniu poo. A ina he wahi hoapili kekahi ona, alaila he kukakuka ana mawaena o laua i mea e poino ai kela, a na ka hoaloha mai hoi kekahi mau alahele e noopomo aku ai i kona enemi, aole no he alahele e ae, aka , o ka hele wale no i kau wahi kahuna inu rama, a inu awa paha

0 ka eepa. Iloko o ke ao nei a iwaena o na oi' hana like ole a kanaka e h'ana nei, aole e nele ana keia mahele ino, iloko o kahi oihana a kanaka e paahana pw ai, a i 01 loa aku ke ino, a me ka pupuka iloko o kahi o na ekaleaia. Aia iwaena o na hoahanau i haawi, hoolilo, hoolaa i ko lakou mau kino, uhone/me ko lakou- ikaika apau no ke a i hooiaio hoi i ko lakou ae ana e hana i ka poho, k& holomua o kona ekalesia, imua o na hoahanau, aia no iloko o ia puulu o na hoahanau kalii moa a mau mea enemi aku i kahi o kona hoahdnau, a mau hoahanau paha, he 6nemi kohu ole na6. ' Iwaena o kekahi puulu o na hoalianau, kekahi mea a mau mea lili wale aku no i kahi hoahanau, a mau hoiihanau hoi i hookau ia aku la kekahi kuīana ano nui iloko o kona ekalesia, he lili o ka makawelawela ino loa i ko ia la leau ana aku la ma ke kulana, a aole e moe maikai ko ia .nei po, aia no a haule mai keln ,a o ka ia nei liana, o ia no ka holoholo olelo, ka niania, ka ahiahi, ame na mea ano like iwaena o na hoahanau, e wahahee wale aku ana no i na mea oiaio ole, ho ia la, a e hakuepa wale aku ai no rhe ka huahuwa o ka manao lili ino. Oi lōj| aku ke ino tf;nei mahele ae la iwaena o na kane ame 'nj£ wahine oloko o ka a aole.lakou i kupono i mau hoāhahau ii'oioko; o ka ekaleaia, a no ka mea o ko lakou hana ana i keia hana ua hoolilo ll}coij ia lakou iho i mau pegana, a i l^pa ; aihalale wale ilio no, a *io lakou nei ka olelo ana, he anee ipuka lialepule wale iho no, he ino ka naau. *

Nolaila, o ka ipea a mau mea i hoohiki imua o na hoahanau ma o ka lawelawe ana a ke kahu o ka Ekaleaia o lehova kona Akua, a i malama nae i ka manao lili enemi i kona hoahanau, he oiaio, o ke Akua o ka lahui pegana kana i hoohiki ai ,aole o lehova, a no nei poe, ka Paulo i olelo ai, hookohukohu manao Akua, he hoole nae i ka mana o ia meā nani maikai, a pela i'o no. - Nolaila, heaha ke kohu o kou enemi ana aku i kou hoahanau oloko o kfll ekalesia, a heaha hoi ke kohu o kon enemi ana aku i kou hoa law£han& pū o ka puulu hookahi? » A i makemake kekahi« lilo kona hoahanau i enemi, a me hoa laweliana pu i enemi nona» he mea pono iaia ke hookaawale mai -iaia mai ka noho pu'ana iloko o ka ekaleaia, a mai ka puulu mai hoi o kona mau hoa -lawehana pu. E kaawale skksl kou mau maka makukoae o ka lili inaina mai kou hoahanau aku, a mai ka puulu aku hoi o kou mau hoa lawehana pu e pono ai. G keia kekahi mahēle'nana e hookuemi hope nei i ka holomud o ka ekalesia ma na ōYio apau, a ,o kahi mau kumaikai e !ftwe ia mai*ana no ka pono, a holomua o ka ekalesia, oini nae he mea ia i €fhemi ia akū, he oiaio, e kinai ia Jina kela mea hiaikai a lilo I mea ole, a he kohu ole maoli. A iwaena pu o na lawelawe hana ana

0 ko lakou aha ekalesia, o ka hoopaapaa aku, a hoeaea mai o ka uluaoa kekalii mea e kaipuulike ana me na hana o ka ekalesia, a na kela manao nonoliua wale mai ,no o ka lili makawelawela i kona enemi ke kumu. A o ka ekalesia i noho lako ia e nei poe eepa, aole loa he wa e holomua ai na hana o kela ekalesia, a o ka poe hou 1 maa ole i nei ano hana e noho pu ana ia wa q ka uluaoa, ua kono ia ae la kona lunamanao e ku a haalele iho i kela anaina no kona home, me na manao anoninoni iloko ona no ke ano kupaianaha oka kana mau mea v i ike ai. I ka hana mau ana o. keia ano pela, aia no na maka ike loa o ke Akua ke nana mai la no i lea poe hooliakaka iloko o kona ekalesia, a lie wa no a keia poe e iho ai no i ka lakou i hana ai, a no ka mea, e ukuia no kela me keia kanaka elike' me kana i hana ai. Pela no iloko o ka puulu o kona matj hoa. lawehana pu, e nana mai ana £o ke Akua i ka a ka mea enpmi wale aku i leona hoa lawehana pu iloko o ka oihana hookahi, a o ka manao ana ae,o ka hilinai aku ma o kahi kahuna anaana e make ai kona enemi he manao •kela o ka poe' noonoo moowini, a 1 a'o ole ia i ka ke Akua olelo, a he pegana maopopo o na waonahele hihiu o Aferika pouli. 0 ka olelo a ka Buke Nui e olelo mai nei, poino ke kanaka i hilinai aku i ke kanaka, a manao iho la i kona wahi heuheu iki o ka lioopunipuni, i ikaika nona, a haalele kona naau ia lehova; poino, e hiki mai ana no ia mea. 1 ka hoopau ana i keia manaolana ke manao nei kahi naau o'u, ua kakau aku au i leeia i laau hahau no ka poe i pili pono i na hoakaka ana o keia mea, a i loaa hoi he noonoo -maikai iloko o ka J naau, a malia o loli ae kona .mau manao enemi, i mau manao enemi ole, a oia I * • auanei ka mea nana e holahola, ae i ka maka o kona naau ,e ike aku oia i kona eHemi he hoahanau nona, a he >hoa law;e liana o ke ano maikai hooleamani, a hoopalaimaka ole, a e lilo ai no hoi i hookahi wai o ka like ma 'ka manao, ma ka hana ,a ma ka olelo, ke oiaio nae; aolie hoi he haupeepee akua, kela paani a kamalii. Ua lawa. S. K. KAMAKAIA.