Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 22, 2 June 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani-He Moolele No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hoo-kamani-He Moolele No Na Kaikamahine Elua.

f - —— "Alaila ua like pu anei ke aloha ole ame l>a lokoino o ko makuahine hanauna me Konela Palani? Q ka'u e. hoomanao nei 110 Mrs. Palani, giā kekahi wahine i piha me ka pluolu ame ka waipahe; a oiai ua pili mai no o Mrs. Palani ia'u ma kekahi ano, aole loa e hiki ia'u ke manaoio aku, ua hana kela wahine i kekahi mea e hoohilahila ai iaia iho, a e hoohaahaa a-'i hoi i kona kulana lede oiaio." "1 ku hoi paha kena mau olelo pai au ia Mrs. Palani i ko ik'e ole, ua like kela wahine, me ka iliohae iloko o ka hulu hipa, ua 'piha i ka hookamani, a na kona mau ano mawaho, i palaina aku i ko ou-kou-mau maka, a makapo i ka epa iloko ona. O ka oiaio maoli ea, ua piha oia me ka lokoino ame ke aloha ole, elike no me ke ano o kana kane, ame ka laua keiki." •*L T a aneane e hiki hou ole ia'u ke hoolohe aku i kau mau olelo hoinoino wale e Beterika, i kou ohana. a ina he nlau kokua kekahi au. ; makemake ai, e loaa aku ia oe ke kanalua loa nei au no ka manaoio ana mai o kekahi mea i kau mau olelo. "Elike me ka'u khoike mua aku nei, he ohana o Mrs. Palani no'u, ua kamaaina loa au i kona mau ano maikai he nui. Oia kekahi lala 0 na papa hooko* o kekahi mau nui kokua manawalea, a oia no ka mea ku-e ikaika loa i na hana hoomainoino i ka poe nele a ilihune. Ua aneane no au e manaoio aku i kau mau mea i kamailio mai nei ia'u, ina aole oe i owili p,u mai nei ia Mrs. Palani i!okp o kela mau hana, oiai ua nui ko'u ike a kamaaina no. kana mau hana hoopakele 1 ka poe i hoopilikia wale ia," me ka luliluli ana iho o ke poo o Mr. Hila.' ' "Alaila, aole anei ou manaoio mai i ka'u mau.olelo?" wahi a Miss Rolana, me ke kulou ana aku imua o ke kanaka ana i uwalo aku ai no kona pono. "Pehea auanei la e hiki ai ia'u ke manaoio aku ia oe, oiai o na ine.i au e'hoahewa-mai nei, o laua no kekāhi mau mea i kamaaina ko laua mau ano maikai he nui o lea wa i hala; a hoi iho 110 hoi, aole e liiki ia oe.ke hooiaio mai i kau : moo.lelo. Ke kaumaha loa nei au i ka hoike ana aku, no ka hiki ole ia'u ke kokua aku ia oe; a ua kono okoa ia mai au, e olelo ae, ina' he maikai kou noonoo, e ike ana no oe, ua oi ae kou oki ana i kou lima akau, mamua o kou ae ana e hoahewa w r ale aku i kou ohana piha oluolu a'lokomaikai." Me ka malie wale no o Mr. Hila i kamailio mai ai imua o ke kaikamahine opio; aole no nae ia he mea no Beterika e ae wale aku ai i ka manao o kona kahuwaiwai, aka hoomaka hou aku la ua kaikamahine nei e kamailio elike 110 me ka moolelo mua ana o ka hoike ana aku, e hooiaio aku ana, imua o Mr. Hila, aole i hehena oia, a opulepule paha kona noonoo. a i kela ame keia manawa, e konio hokai mai ana o Konela Palani ma ke kahamaha ana mai i kekahi mau olelo, aohe no nae o Beterika hoole wale aku, a i ka hoea ana i ka hopena o kana mau mea i makeniake ai e lohe hou mai o Mr. Hila, ia wa i pane mai ai ua keonimana, nei: "Me keia niau mea au ;e Beterika e kamailio hou mai nei ia'u, ua konoia mai au e hoole aku i ka pololei o ia mau mea apau, koe wale no ahiki ia oe ke hooiaio mai, ma o na hoike la. E hoolohe mai e ka lede opio, a e maop.opo 110 ia oe ka hopena o ka mea au e manao uei e ike. Aole loa he hoike nana e kakoo mai i kau mau kumu hoohalahala apau. a ina iio ka lavveia aku o keia hihia imua o ka aha hookolokolo, eia no nā mea e ikeia mai ana, ma kou aoao, o oe hookahi wale 110 me kau moolelo; a ma kekahi aoap hoi e hoole mai ana i ka pololei ame ka oiaio o kau mau kumu ku-e, he ekolu mau hoiJ<e e kakoo ana i kela aoao, he lede me ke keonimana, i kamaaina ka laua mau hana maikai, iloko o na ahahui kokua manawalea; nolaila aole he wahi manaolana iki, 110 kou manao e hapai aku i keia hihia imua o kekahi aha hookolokolo. "E hoomanao hou mai oe e Beterika, o Mrs. Palani ke kaikuahine o kou makuakane; a o ka ohana pili kokoke loa ia oe; a mamuli o ka ipakemake ponoi o kou makuakane, mamuli o ka hilinai i kona kaikuahine. i waihoia aku ai kou malamaia ana malalo o kona malu. Aole e hana kou makuakane i keia mea, ina i maopopo iaia he kaikuahine lokoino kona, aka no kona ike i ka oluolu, ine ka makee, e kiai mai ana oia ma na me& apaii'e hauoli ai be, pela wale no i lilo ai kela leele i k'ahu nou. Ma kuu manaoio, he mea nau e hoomaikai* nui ai, i kou kaa ana aku malalo o ka laua malama ana, e haawi aku ai hoi i na mahalo ana ia laua. a e nonoi aku i ka laua huikala ana mai no kau mau hana hookiekie apau." ' "Alaila, ke hoole loa mai nei anei oe, i ka manaoio ana mai ia'u?" wahi a Beterika me ka haikea o kona helehelena. "Ua hiki ole anei i ka'u mau olelo. ke hoopa aku i kou puuwai. a hoohulihuli aku hoi i kouinanao, e hilinai mai maluna o'u? Ua nele anei ka loaa ana o ka manao aloha iloko ou no kekahi kaikamahine makua ole, ka mea nona kekahi waiwai. ke kumu nui nana i hoala aku i na hana aloha ole. iloko o kun mau kahu? Ua hoolala o Konela Palani e holo' aku kuu waiwai ia laua, mamuli o kuu ae ana e lilp i wahine na ke keiki a laua; aka ina e.mau ana ko'u hoole ana, alaila, e lawelavye okoa mai ana laua i kekahi hana. e hoopokoleia mai ai.ko'u ola ana ma keia ao. He hookahi kumu nana i hoolilo ae i ka maikai ame ka oliiolu o keia mau mea, elike me kau e Mr. Hila i. kamaāina ai ia laua, o ia 110 ka makee e lilo aku kuu waiwai holookoa ia laua; o keia nlaoli ka mea oiaip loa." "Ua uluhia maoli kuu Boterika, me na 'manao hehona," i pane, ae ai o Konela Palani.'? Ma kelā wahi i ku okoa mai ai o Mrs. Hila a kamailio mai la ia Beterika, me ka leo o ka mea i piha l ka uahoa: "Ao]e e hiki hou iho ia'u ke hoolohe aku i keia mau kuinu hoohalahala"au, e kive ana i kou ohana; a ua kono'pu ia mai no hoi au, e manaoio aku, ua inoino kou noonoo, pela i ala mai ai na mea e hoo-ku-ee ana i ko oukou noho aloha ana. "Owau kekahi mea makemake,ole i ka hanainoiā o kekahi o ko'u mau hoa kanaka, aka nae, mamua o ko'u ahewa wale ana aku ia Konela Palani ame kana wahine, e hoohiolo mua au i ka lani a hanee ilalo, alaila ku-e aku ia laua; ina nae 110 ka hiki ia oe ke hooiaio mai i ka pololei o kau mau olelo apau/'i hoike mai nei ia'u, ovyau ; auanei ke kanaka mua loa. nana e hoopakele ak'u ia oe, mai ka malu aku o kou mau-kāhu hanai. "la'u i kaupaona iho ai iloko o ko'u hoonoo f , i ka mea p.ono e hana aku ai, ua hooholo iho Ia au e a'o aku ia oē, e hoi .oe me kou. kahu hanai; he hookahi wale no makahiki au e kākali ai i koe, o kou 00 -no ia ma ke kanawai, a loaa ka niana piha ia oe, e hele ai elike me kou makemake, a e hana aku hoi i kou waiwai, aohe mea nana e ku-e mai." ' "Ke lolie ae la no oe ē Beterika i ka leo o ke ola," wahi a Konela iPalani. "Aohe au kauka'i hou ana aku, 110 ke kokua mai o Mr. Hila ia oe, nolaila. e huli lioi like kaua imua o ke alo o ko makua-' hine, aia paha kela ke kakali mai la o ka ikii hou i na maka o kāna kaikamahine aloha, ka mea ana i hana mai ai, me he keiki ponoi loa la mailoko mai o kona puhaka. ' "Ina he mau manao hoowahawaha kekahi ou no Rādela Palani. alaiia aia kaua a hoea aku, e hoouna ana au iaia 110 kahi e hiki ole ai iaia. ke hoopilikia hou mai ia oe. Ua ike 110 oe e Beterika, he nui ka'u mau, hana maikai ia oe. a o. ia mau hana 110 kā'u e pā])ahi mai' aua maluna ou. oiai oe e noho mai ana malalo o ko'u mahi." i kuu mai ai o Konela Palani i kana palu, no ka pahele ana i ka noonoo o Mr. I-lila. : ; - # "O ōe ke kanaka oluolu, a aloha maoli i kau kaikamahine e Ko* nela Palani; a ke haawi aku nei hoi i ka'u mau mahalo anā he nui, no ka hiki ana ia oe ke uumi hoomanawanui, i na olelo hoinoino a Beterika maluna ou anie kau wahine. E hooinau aku 110 oe i kā ma-

lama ana iaia, me kau mau hana maikai, no ka makee aku no hoi i kona pono; a i'kekahi la auanei e hoea mai ana, e mihi mai ana oia, 110 kana mau hana hookiekie maluna o olua." "Heaha la hoi, aole au e hoopilikia hou aku ana 1a oe e Mr. Hila," wahi a Konela' Pālani me ke ku ana ae iluna. "E huli hoi koke aku ana 110 au no Belegiuma ma ke kaaahi o keia po; a mamua' e kuu haalele ana iho ia oe, e ( ae mai, e lawe aku i ka'u ma\i māhalo ana lje nui. 110 kou hoike ana mai i na manao hilinai maluna o ka'u wa'nine ame a'u pu, no ka mea ua makee maua i ko maua inoa maikai, ame ka maua mau hana. Ua hoopomaikai loa mai na'lani i kā'u misionā, ma ke alakai ana mai i ke kaikamahine a maua a iniua o ko kaua_ mau alo i keia po: < "He mea nui ke kupale ana i ka inoa maikai o kekahi mea. ina no'ka hele aku o keia hana iinua o ka aha hookolokolo. aka nae ke hooia aku ( nei au imua ou, elike 110 me ka maua i hāna mau aku ai i na manawa ae nei i hala, e hoikeike ana i ko maua mau manao aloha a makee no Miss Rolana, pela no maua e ai; e hoohauoli iaia," alaila huli mai la ua o Konela Palani ma kahi a Beterika e noho aku ana, me ka minoaka o ka hookamani ma na p.apalina, a paiie aku la me ka leo oluolu loa: *'E haawi ae e/kuu kaikamahine i kou'aloha hope ia Mr. Hila, a hoi akii kaua. aia kuu kaa mawaho kahi i kakali mai ai. o ko kaua kau aku maluna olaila. a holo pololei loa aku no ka hale hoolulu!" "Aole, aole Ioa! E Manao aner oe eae aku ana au e hoi hou 110 Belegiuma me oe e kena kanaka lapuwale? Ua oi ae kuu ana iniua ponoi o ko olua alo, mamua o kuu ae ana akii ē komo Hou iloko 0 ua maiuu o ka bea huluhulu." "Heaha keia mau hana au e Miss Rolatia?" i pane mai ai o Mr-. Hihi ma ka hookahaha nui ia o koua noonoo. "He keu no hoi, ua uwalo aku nei aii imua ou, e kokua māi ia'u, aohe nae ou wahi mea a maliu mai; nolaila ke ku nei au,- a ku-e aku 1 ka olua mau mea i makemake ai ia'ti e hana aku. a imua o kekahi kanaka okoa mawaho a£ o <ilua, a\i e - noi aku ai i kana m'āu hoopakele ana, mai ka olua mau hooikaika ana. e kaa hou aku au maloko 0 ka malu o Konela Palani ame kana wahine. He nfiea nui ke ola ame ka noho kuoleoa ana, a no 119 pono )a. e hakoko aku ana au ahiki Ike kaa ana oka lanakila ma kuu aoao. Ua hiki ia'u ke kahea i mau kokua, a e waiho aku ia'u malalo o ka malu o na m^kai; a ma ka inoa o ke kaulike k.e kauoha aku nei au ia oHia ā elua, e 'ku ak-u ihope, a mai hoao kekahi e hoopa mai i kuu kino!" Ke emi liilii aku la ua o Beterika no kahi o ka puka. aia no nae kona mau maka ke haka pono loa la maluna o na keoilimana aoo. ka mea nana i hookau aku i ka weli maluna o ua mau nei, a 110 ka ike ana'aku o Beterika, e anehe mai anā o e holo mai e hopu iaia, i poha hou aku ai kona leo kauoha: "E ku koke aleu ihope! Ina oe e hoao ana e nēē mai imua he hookahi kapuai. e kaheā koke no'au i mau kokua, no ka hanaia o ke karaima pepehikanaka maloko nei o keia hale!" MOKUNA XII. Pela iki mai kaua e ka mea heluhelu, no na mea a Beterika e liana mai ana, i wahi e pakele ai oia, mai ka hoi hou ana aku e noho pu me Konela Palani, a e nana.hou aku hoi kaua ia Wadena, e noho hoola'i Ia i\ie kona makuahine ole wale, ka Lede Poliko. Ma kela manawa a ka Lede Poliko o ka hoi ana aku e kahiko i mau lole hou nona, ike iho la o Agata, he pono iaia ke hoikeike aku i kekahi mau hāna, e loaa ole āku ai ka hoohuoi i kona makuahine hanauna, aole'oia o Miss Binehama, aka he mēa komohewa, a he u'a 110 Kula; a aia pu no hoi iloko o ka Lede Poliko kekahi manao, no ka hakilo pono loa ana mai i. ke ano o keia kaikamahine, ina paha ua kulike kana mau haua, me ka o kona ohana. Mamua ae o ka piha ana o na minuke a ka.Lede Poliko i hoike mai ai no kona manawa, e ike hou mai ai i ua-kaikamāhine nei anā, komo ana 110 oia noloko o ke keena hoonanea o Agata, a iloko o ka piha maalea a hookamani 110 hoi, i holo koke aku ai o Agata imua, me ka hooho ana aku i keia mau olelo'mahamaha*'•• "Auhea oe e mama," wahi ana me ka honiuana mai i na lehelehe oka Ledē Poliko. "Loihi no-hoi kou komOf]ole aha māi nei, ua ulOhau loa au i'kou hoi koke ole niai. O, e.mahia, hē keu maoli no a kou u'i me ka hiehie i ke komo lole» me he mēa la, aia 110 oe i ko mau la opiopio; a ke haaheo loa nei au 11011 e kuu māma aloha," me ka honi hou ana aku i ka Lede Poliko: O keia maii hana hoomalimali me ka epa ma ka aoao o Agata, ke lilo la ia i mea maikai i ka manao. o ka Lede Poliko; a i hoike 110 kona olioli i kela mau hana. ua pu\l'i okoa aku la ia Agata iloko o kona umauma, me ka i ana mai: "" • "He iwakalua-kumamakolu ou makahiki e Narea, eia nae, ua kohu kamalii kou ano ame kau mau he piha eleu a hoihoi ma°li "o kou mau ano, aia paha oe a kahiko aku, ia vva e loaa ai na hana kanaka makua ia oe e kuu lei." • • No ke komo koke ana mai o ke kuene me ke pola supa i kela mauawa, ua kahamahaia ae la ka laua mau kamailio, a noho aku la ua mau wahine nei ma ko laua mau noho ma ka aoāo b' kē pākāukau, o ko laua hoomaka iho la 110 ia e ai, hookaau olelo ana; 110 Agata nae, ke minoaka mau la oia i na manawa apau, me ka hana ana aku i na mea, e'hei ai ka manao o ka Lede Poliko. O ko laua nei ai hoi ia ahiki i ka pau ana; ua'hoihoi aku la ke kuene i na meaai. a i ka hoonohonoho ponoia aiia- ae o na noho ma ko lakou mau wahi, hoi aku la ka Lede Poliko nialuna o kekahi ko-; ki, alaila me ka nana ole ae i kona lole nahij noho'okoa māi la no o' Agata iluna o kekahi punee haaha-a aii.ro ka uwai aim mai, ā mā-na wawae o kona makuahine, kau aku la i kona i>apaliira ma kekahi u-ha 'o ka Lede Poliko: , , „ : u'. - '>, . ■ "Ua maopopo no.anei ia oe e kuu makūahine o' ka ii'ni nui a kuu puuwai, o ia-no ko'u lilo ana ; ute he mea la he kaikaniahine ponoi nau?" wahi a Agata, me ka leo i nahenahe' J o ka hoomalimali. "Ma kou aoao e mama, e imi mai oe i ko'u mau ano piaik'ai ole, a e a'o pono mai ia'u, i pau ae ai ko'u mau atv>' hi-o, a dpule'pule pāha, a lilo au i kaikamahine No ko p.apa noke 111 ā(f 'no hoi paha k£kahi i ka pai ia'u, pela au e kanalua loa nēi/aoie'iloaa' ia'u iia-āno kupono; aka nae ke hooia aku nei au imua ou e kuii mām'a, ua ¥ makaukau loa-au-e hana aku i na mea apau, 110 ka pono o k : a mea e aloha mai ana ia'u." ' : ? • .•= =. V L kuu lei," wahi aka Lede Poliko, me ka halo'ilo'i āii'a mai o na kulu waimaka mai'kona mau lihilihi māi. ' loā he mēa e nele ke komohia ana b ke aloha iloko ona nou, oiai uā hanā maoli ia mai 110 oe i mea e alohaia aku ai, a 110'u nei' la, 'ua iio au ia oe e kuu momi; Pehea la ke a.llO o kou ola ana, mahope iho oka make ana ak'u .0 kou makuakane? He nani nae ia, *ua hoi inai la kaua a noho pu, e kiai, a e makaala aku ana.au ma na mea -ap.au, e hōoi ia ae āi kou mau ano maikai he nui, e paka aku aiia au ia oe, ahiki r-kou lilo ana i makeneki, nana e hoopepē akii i na mānāo uāhoa, oka poe apau eku mai ana imua o kou alo. Peheā la oe e kuu. momi alohilohi, i pakele mai ai mai ka lilo ana akii i ipo na kekahi o na kanaka opio u'i a waiwai o Inia!" "He nui paha ka po'e hoopipili mai ia'u. na'u ka haalele aku i'a lakoii, a he hookahi kanaka, he kenerala, i noi okoa mai e mare ak.u au iaia; māhope o'ka hala, ana aku o kana whine mua ma kela ao; a no ko'll makemake ole, pela iho la au i huli hoi hoōkahi mai ai i aina hanau. O kekahi kumu no hoi o kuu mākemake. 6le ana. e mare i kekahi mea ma Inia, 110 ke ake 110 e hoi mai no Eneīani nei,. a maanei no aii e mare ai i ka'u kanei" , "Ua hoopiha loa mai oe i kuu puuwai i ka hauol'i, e kiiu lei aloha ma kena māu niea au e kamailio ni£ti la; a oka mea oi loa aku, oiano ka hoohiliia ole ia ana o kou noonoo. Aole np a'u komo ho-' kai wale ana aku i kou kuleana ma ke koho ana i kau kahe, o kuu iini wale no nae, e loaa ia oe he kane,.e'loaa āi he nohona ha'uoli ana, a i makee hoi e hana mai 110 kou pono. Me kou helehelena u'i,.kou kulana hiehie, a hui pu iho me ka rmr o kou māii waivvai. mā kou la 'e mare aku ai i kau kane, o kou kekahi 'o ka inare: hanōhāno loā, malokn nei o luielani, e umeia mai ai na kānakā ko'iko'i, a hānohanp o 'ka aina n'ei. a akoakoa i kahi hookāhi. Ua hpolala nuia no 311 i kekahi papahana no kou hauoli e kuu kaikamahine," alaila pahola ae la ka minoaka ma ka papalina o ka Poliko. • "No na mea anei ia e pili auaria~Sa \Laonela Kalakona?" me ka hawnnawana ana aku o ke komohewa ma ka pepeiao o ka Lede Poliko.

"Ua pololei loa mai la kau koho ana £ wahi a ka Lede Poiiko, me ka hamohamo ana' ihcf papalinā o ke kolohe. "Ua hoolala au e hoolUo ia oe ame Sa KalHkona i hookahi, me kuu manaoio, elike ana ka pana ana a ko olua niau puuvyai." "Pehea kela kanaka opio, he huapala anei oia, a he u'i kona hele.lelena? hoike mai i kona mau ano ia'ul" "Oia kekahi o na kanaka u'i a huapalei, e hiki ol<£ ai ia oe ke hoohemahema wale, a o ka mea oi Ipa o ia no ika oiaio iloko ona. Ua like no kona mau makahiki me kou, eia nae oia keleahi kanaka koa a piha me ka oluolu. ' "Ua ho}o aku ka inoa borona maluna ona, ma o kona inakuakane la, a hewaiwai nui no kona, eia'nae ua paa i ka moraki ia, no kekahi mau daki mahuahua. llōko ona makah'iki mua o'ka i!i ana mai o na waiwai o kona makuakane maluna onā, ua ike au i ka nui o kana mau hana uhauha, eia nae aole ma ke ano puni wale aku i na pahele ia mai, e ka poe ko(phe; i keia manawa nae, ua nohoalii iho ke kanaka makua maluna ona, a ua'pau kela ano hoomaunauna ona." i ' < "Alaila, he kanaka ma-ua a pi anei oia i keia wa, o mama?" "Aole oia he kanaka o kena ano, aka ua hoi mai kona no.onoo, a rke i ka hewa o na hana uhauha, aia mau no kela ano o.luplu iloko on, me ka piha iokomaikai ma na mea apau i ku i ka pono. O na loaa makahik'i apau, mai kona waiwai mai, ke uku nei oia i ka moraki, eia nae e hala ōkoa ana na makahiki he iimi, mamua/o ke kaavvale ana mai o kona waiwai. mai ka paa ana malalo o ka moraki. "Ma na mea a'u ai i kona ano, aole loa oia e mare i kekahi wahine, aia wale no a komohia ke aloha iloko ona, 110 ua wahine nei; a imua ou e Narea, ke hoike aku nei au i ka iini nui a kuu ua loa au e'lilo oe i waliine na Sa Lionela Kalakona." "O ka pilikia hoi paha, elike me kau e kamailio mai nei, o ia kona kulana īiele," me ka nui ana iho o ka hanu o Agata. "No keia manawa, he oiaio ia au e olelo mai la, aka i ka wa e ukuia ai ka moraki, e loaa ana iaia he ehiku kaukani dala o ka makahiki liiai kona mau waiwai mai. He ninau hope ka waiwai, o ka mua o ia no ke aioha, a o ka'u e i aKu nei ia oe e Narea, e hooikaika oe. e aioha i keia kanaka.ppio, a e pahele aku hoi iaia ma na ano apau e hiki ana ia oe, i walii nona e aloha mai ai." "Ua maopopo ia'u kou makemake e kuu makuahine, a ina e konioliia like ana ka inakemake'anie ke aloha iioko o maua, aohe hou aku he mea i ko.e e olelo ai. o ko maua mare ae no, a noho aku iloko o na hauoli ana ina keia ao." "Aia no oe e Narea a ike aku i kela kanaka opio, aole ana e nele kou hoohihi iaia, pela no hoi o.ia ke ike mai.ia oe," wahi a ka Lede Poliko me ka minoaka. "Ua kupono maoJi.no ol.ua ke mare kekahi i kekalii, o ke kumu nui loa nae o ko'u aiia e hpoljīo ia i hookahi, oia no keia: He pili 110 o Lionela Kalakona ia oe, ma ka aoao o ko makuakane; a ina' oe e make ana. me ka mare ole, a hana ole ia palia he palapala kauoha nooilina, alaila e holo aku ana kou māvi waiwai apau maluna ona." , / "O kena anei ka mea oiaio," i pane aku ai o Agata ma ke ano hikilele. "Aole au i maopop.o iki i keia' niea."

"He mea oiaio loa kēia. He kaikaina kou makuahine. no'u e &area, ua no.ho pu oia me a'u he elua makahiki. mamua o ko'u māre ana i ka'u kane. a pela no hoi mai, a oiai maua e noho like ana, ua-hookomaaina īho la oia me ka hoahaiiau o kuu kane, he kanaka opio waiwai a kuonoono, oia.o -Mila Hinehama, o ko laua mare no ia, a holo aku la a noho ma Inia, a.malaila oe i hanau ia mai ai, a malaila 110 hoi i make ai ko makuahine. . . "Nolaila e ike mai oe e Narea, he kaikamahine oe ua'u, a he kaikamahine hoi-oe na ka hoahanau o kuu kane; O Sa Lionela • Kalakona, oia ke keiki 'hanauna a kuu kane i make, mk aoao 0 makuakane, ua pili no oia ia»oe, ma ke ano otiāna;f' "Akahi no au a maopopo polio i lc6ia mānawa,' he hoakaka p.ono mai'o papa ika moolelo o kona ohana." J * -* 'V "Pehea la makuakane i huna ai i keia. oe;.ftie ke kamailio olē ana mai e pili ana'ne) kōila''hdāhān'ātt, 'k'āriiieā. V|tl?if'e aku me Sa Kalakona, a makuahiiie hoi o Sa Lionelā Ka&konā matiawa, ka b,arona opio. Oua hoahanāu la o kou kaikoeke oia no'u, eia nae ua haulehia 6 Mr. 110 kona kaikuahine hoahanau. a i ka' mare anā ! me Sa K&lakona, ua«lilo ia i mea hookaumaha loa aku 'i kona niāhap, ā ō ka,filu&ā •w.ale no nana 1 hoauhee aku i-kela haawina kaumaha māi 110 ia | o ka mare ana ae me kuu kaikaina nie ko laua v n6ho ana iloHo o ka j hauoli. • I "Aole no he mea e_ae i makemake i;.ko.u lilo āku lie w r ahinfc mare na Sa Laionela Kalakona, na leou makuakānē he lima makahiki i hala ae nei, i kona manāwā ysiolo ma'i aiie ike ia'u,! me ka' i okoa ana mai, aole ana kane e ae 4-.&akemake ai- nau, oS<i Laionela Kalakona wale no. a no konā mak§e i kela hana oia i kana palapala kauoha, ina e make Hai\s wahifte*£me' keiki, alaila e holo aku no kona mau waiwai maluna o:Sa .LMonela I£alakoiia." . ; . ' ... . 4 y ' | "O k-eia.- mau olelo apau a ka Lede. Polikā e. : la imua o Agata W'aelena, he ifiau mea loā ia laia, eia leā o ka waiwai ana e hdokohukohu kt!leaid'Qiē Laionelarka hooilina oiaio. oiai ua make o Miss Binehama oiaio, nd ka" pane ana aku i ka Leele Polik.o, ua i aku la oiāi "Ua lohe mahu'i no avt i ke - kamailio o pa{)a no koliā i.cāi)<iiahine hoahānau. kā Leele Kalala, ma kela wa e waiho anā oi? i kā ma'i," wahi ana me ka hoolalau wale ana aku noH. oie ai e h6ohuoi mai kela wahine 110 ko ia hei ii;oho pouliuli i ka ohana o kona makuakane. "O ko'ii manao maoli, ina ap. kou mare aku, a lilo i vvahine na ka Laionela Kalakona, e hooili 110 au Lko'u mau waiwai apau maluna o-olua, i ko'u wa e māke ai," wahi a: ka Lede Poliko me ke &r»o kaumaha. "Ina nae oe e. hoole mai āna i keia-makemake o'u; alaila. e nele ana oe i ko'ii mau waiwai, me ka holo pololei apau loa maluna 0 Sa Laionela Kalakona; a ina hoi e kaa #na kou aoao ka" iiiakemakc e mare, a hoole mai oia, oia o olua ke nele, ā nou na waiwai apau 1 loaa ia'u, 1 '• "Ua liolo pololei mai na waiwai o kuu kane malunā o'u, me ke koe o kekahi mahele uuku loa. a he nui no'hoi ka-U inau dala e 'ae, nolaila owau kekahi Wāhine waiwai lpa e ola nei i keia manawa. e hana aku ai au i ko'u mauwaiwai apau elike me ko ? u inakemake iho. "O keia ko'u manao, paa maoli. a na like pu no ko Sa Lionela Kalakona kuleana me kou e kuu kaikamahiile māluna o'u; nolaila fi:i lohe aku la no oe i ko'u mau manao; ao ka'u e manaoiāna nei, e hookp mai ana oe i ko'u'inau makemake apau, a e hoohāuoli pu mai ana hoi oe i ko'u mau la luahine." . ! , "Ma ko';t aoao, aohe au niea e kanalua ai, a e hopohopo ai paha ka manao .oiai ke makemake hei au e liana āku i na niea'apau e'hoō- 1 li* r iuoli anā ia oe. Aole lio ka Waiwai ko'ū kuinu e han'a aku a*i i k£ra r niea. aka no ka makee no.*ia oe e Mama Poliko; a ke hooiā nei l att imua ou. iloko o ka rftakahiki hookahi' mai keia manawa aku, e 'ilo no' aw i wahine na kā Barona Kalakona." 'Uoko o ka noonoo o Agata Wailenā iloko o kela wā, aia oia : ke kuko loa la, e hana aku ma na alaheie apau, e lilo mai a4 o Sa Lionela Kalakonā i kane nana. ma ia ano wale nd. ē pati : ai konk-hopo-hopo no kona hooneleia mai me na waiwai ntti hewahewa o ke kaikamahine, aha o ka aihue ana.mai'i kona mau ponp, inake ano epa. MOKUNA XLIT. . .. r O' ka aina, )Uti hewahewa o ka Lede Poliko. o kekāhi ia o na wahi nani a īnaikai loa, maloleo o Enelani, a ojai : he nui. ka ava,i ina ,kela ame keia wahi. eia nae. ua hanaia 110. na mea e hoopakeleia ai ka noho ana*6 na kanaka. mai ka poino mai. Mai kekahi mau aina hanai holoholonā māi o ka Poliko i leaa mai ai na hipa maikai loa, a pela hoi me kekahi mau lio kaulana. iloko o kelā att kahiko. Haule iho bt)i i ka honie o tia<waliiiie nei. o kekahi ia o na home nani. kohu kakela. a kolui hale no e' aiia e kekahi pa manoanoa, o umi-kumamalua' kapūai' ke apo aiiā i na eka he kanakolu, a iwaenakonu o kelā pa niii akeā. e olino mai ana ka home o keia wahine waiwai, me he momi alohilohi la. īioko o ka' onohi o kekahi komolima. (Aole i oau.) I * , '