Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 25, 23 June 1916 — AOHE KOKUA E AE E PONO AI NA HANA A KANAKA, O KE AKUA WALE NO. [ARTICLE]

AOHE KOKUA E AE E PONO AI NA HANA A KANAKA, O KE AKUA WALE NO.

A kokua no hoi ke Akua i ka poe i ' kokua ia lakou iho, ma na hana pono, kokua i'o no. Aole i pokole Kona ma\r lima, aole hoi i hookuli kona mau pepeiao i ka oukou mau leo noi, aka, na ka oukou hana kapakahi ana i pani ae i kona mau pepeiao i ole ia e hoolohe mai i ka oukou noi; he akioma maopopo hoohewahewa ole ia keia mea, a o ka uhane ola oiaio iho la no ia iloko o na hana apau a kanaka e kukulu ae ai. O ka pono »me ka hooponoponoia o ka pono, oia ke kumu o ka nohoalii o ke Akua, a oia pono, ame ia hooponopono pono ana, ka i makemake ia e lilo i alakai no na hana a kanaka e hapai ae ai a ku.

Iloko o kahi mau oihana a na kana?va Hawaii i kukulu ai o na la i aui hope aku la, aia he nanaina maikai, a helehelena u'i maopopo ua mau oihana la, a ia oe e kilohi ana i kona mau aoao apau imua o kou alo, he nani, he maikai, aohe puu, aohe kee, pali ke kua, mahina ke alo, o ke ku no a ke kanaka u'i, he maikai, he maikai ae, a he maikai loa. A me ia maikai, ke nee malie la ka h'ana imua me ka maikai, o na hora kakahiaka nui nae keia o ka hana e nee mua nei, a oia mau hiohiona neemua la he kiowai auau ia e oluolu ai ka manao o ka poe paa mahele oloko o ua oiliana la, a ke ohi nei kela me keia paa mahele i ka ukupanee o kona mahele i hoahu aku ai iloko o ua oihana maikai loa la. I ka la i kupono ai i ke awakea, ua loli ae kela kanaka u'i i kanaka pupuka, aole no lioi he pupuka a lohe mai i ke a'o aku, aka, he pupuka no o na pbpuka liaalele, a ua kohu akua lioomalea 'uka 'u mai e kau ai ka weli i ka poe •pan mahele apau. O keia ke ano maa mau, a i kuluma maopopo loa hoi iwaena o na kukulu oihana ana a kahi puulu o na kanaka Hawaii o na la i aui hope aku la, a ua lilo no hoi ia mau haiia i welu ulaula imua o kalii heluna o na kanaka Hawaii i kei'a'la, a ke ku mai nei no lakou a nana malie aku i kela hui kuai poi o na katiaka Hawaii i kukuluia ma Kakaako i keia ma'u la. A, aole no palia e nele kela manao hoopahemo a hoauwaepūu iloko o lakou, a pehea la ka nui o na hoonaaikola ana a kahi puulu o na kanaka Hawaii i kahi puūlu o na kana,ka Hawaii e hapai āe ana i kahi oihana, aole ia mea e pau, a molp pu no me ia me£f iloko o ka lua hookahi. N'olaila, no ka pono, ka liolomua, a no ka pomaikai o na lala paa mahele apau oloko o kela hui kuai poi o na kahakn Hawaii o Kakaako,' e oluolu e heluhēlu iho i keia : me ke akahele, a e kalele nui i ko ouleou mau noonoo apau maliina o keia mau hoaiai ana, a~oiai, owau kekahi mea lawe i ka oukou poi i keia manawa, a no ko'u iini nui no e ;• holoinua 1 ka oukou hana maikai, ua waj ilio aku 'au i ka'u ai i maa he mau makahiki loilii i kaahope aku, a no ka iini wale aku no i ko oukou holomua.

' Nolaila, me ka nāau haahaa keia leo e kikeke aku nei i ko oukou oluolu e na lunānui ō leelā: oihanā māikai, he oiaio, aohe 'kumu e ae o ka helelei o kahi rtāu ahahni a na kanakā Hawaii i kukulu ai o ke au i hala, o keia wale iho no', o ka ike ōle'ia mea o ke aloha hoakanaka' me ka oiaio, a o ka naau makee ole 'i ka pbno. Aia maluna o'ka oukou hookele ana ka 'pono', kā holōmua o ka ahahui, a ua hookāu ia -afku ka manaolana o ka poe •pāa mā'hele āpau, 'maluna o oukou e na lunanui, o oukou ke alakai o na hana apau, o ka ōukou 'hana hewa ana, o jca helelei like ia o na paa mahele apau, o ka pono triai ia oukou tnai, o ka hauolioli ia o' ka poe pāā mahele apau. 0 kekahi o ka lokahHike, a huki like ma kekahi kumiihana e lawe ia mai ana e'kokahi e naiia aku nae i'ka hope o ia kumuhana, ina. he hope maikai kona, e aē aku, u mai hoolilo ia kumuhana m'aikai'i' ineā kamailio wale, oiai kona hope he hope maikai, b hoko koke aku, he rula oiaio kerā, a'he rula ano nui no hōi e pono' : ai,'oia hoi : E nana aku i kā hope' o ia kumuhaiia i lawe'ia mai, e ike be nou iho, a e moakakale'a hoi kona, hope ia oe, a maopopo ia oe he hope maikai kona e holomua i'o ai ka hana, ie" a6 aku' iā, a ike no hoi oe a hoōmāopopo i'o he hope maikai ole kona,%e poho ai kā hui, e 'ku-e āku ia. O keia ae la kekahi o na rula alakai e ponō ai ka oiha'nā.' A oiai ua hapāi 'ae nei oukou i kekahi hana ano nui a koikoi iloko o ka aina, he hanā maikai ia, e pono nae e ike mua onk'ou i 'ka mua ame kā hope o ka bukou! hlāna i hapai ae la; O ke dala ke alakai o na hana apau e pono ai, k® hookele pono ia. O ke dala ka hikimua e ike ia iloko o ka waihona e ka hui, a na ke dala e hoolawa māi i na mea apau e holomua ai ka hui, aole loa he hana hiki k'e ole ke dāla, he ākioma oiaio'keiā. Elike me na 'paa mahele apau i lawe ae i kekahi maU kea ilōko o ka hui, he men pono ia lakou apau ke hoahu koke āku i ka lakou mau dala iloko o ka waihona o ka 'hui ine ka eleu elike me ka nui o ka lakou māu kea i lawe ai, a mai lohi, a hoopaneenee wale o ka holomua ka i makemake ia. Malia paha ke kali mai la na lnnanui no na dala o kou mau kea i koho ai, a oiu mau dala kekahi i Vomo iloko o ka

lakou mau hoolala ana no ka pono o ka hui, a no kou hoohakalia wale, ua haule pahu wale kekahi mau mea ano nui i makomake ia no ka pono no o ka hui, o kekahi hemahema nui keia o ka hikiwawe ma ke koho ana a hakalia nae ma ka hooko aku, he ano hoopohala ka manao., A maluna ae o na mea apau, aia maluna o oukou e na lunanui ke ola o.ka hui, ma. o ka oukou. hookele ana ka manaolana o ka poe paa mahele o ka hui, pono mai ia oukou, pono lakou; pono ole mai no ia oukou, pono ole no lakou ma. A e hoomanao i ko kakou poomanao e Jcau ae la: >'Aohe kokua e ae e pono ai na hana a kanaka, o ke Akua wale no," a i mea e kokua i'o mai ai ke Akua i ka oukou hana, e hoanohou ae i ko oukou mau aoao. apau, a e hanau hou ia oukou e pono ai, ma ka oiaio luliole ko ke Akua makemake, o keia ke pookela o na mea e pono i'o ai.

E anohou ae oukou ma ka olelo, ma ka manao, a ma ka hana, a ano hou i'o oukou la, he oiaio, e kokua i'o mai ana no ke Akua i ka oukou mau hookele hana ana apau no ka pono holomua o ka "Hui Kuai Poi o na Kanaka Hawaii," a e hiolo no a lielelei wale na hoauwaepuu ana a kekahi poe no o na Hawaii e hokanono mai nei.

O keia ae lu ka alepa, ame ka omega, ka mua ame ka hope, ke kumu hoi a me ka welau; lee alanui hoi o ka pono, ke ola ame ka oiaio, o ka oukou hookele haan ana, a no ka pono hoi o kahi lieluna o na ltanaka Hawaii i komo aku iloko o ko oukou hui, a aole alahele e ae e pono a e holomua ai o keia wale no. E kanu iho i ka oiaio o ke aloha i ka poe paa mahele apau i komo mai iloko o ka hui, a e lilp ka lakou mau daljr maikai i hookomo mai ai i aniani kilohi nau e makaala ai, a no ka mea, me ka hou no hoi 9 ko lakou mau poo, i huli ai lākou a loaa mai ia mau dala. A no ka oukou hana maikai hoi i kukulu ae nei, pela i wehe ae ai kekahi poe i'ka lakou mau wahi hapaumi a kokua aku la i ka hana maikai, e maikai i'o nae, a e alohilohi e.hoi ka oukou mau hana maikai apau i ke awakea loa, a e olino aku kona malamalama oi kelakela ma na welelau o ko Hawaii Paeaina, a pela no auanei e hauolioli ai ka poe paa maliele apau i liaawi aku i ka lakou mau walii hapaumi no ka pono o ka hui holookoa, a kokua i'o no ke .\kua, i ka poe kokua ia iakou iho, a no ka moa, oia walo jio ke kokua hookahi e pono a e holomua na.haaa a pau a kanaka. >fe ka manaolaua no e iawe uku ana 110 oukou i keia a mulama, a na ke Akua no e hoolioloinua i ka oukou hana niaikai a pau.. Kou haahaa, S K. KAMAKAIA.