Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 25, 23 June 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani-He Moolelo No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hoo-kamani-He Moolelo No Na Kaikamahine Elua.

He elima paha minuke o ia hele ana aku laua, oili mai la he kaa hou aku, aohe ohua oluna, ia wa i kahea aku ai o Mr. Kalakona e ku mai, a kau aku la laua nei, me ke kauoha ana aku i ke kālāiwa e holp pololei no kahi o ka hale hooluln kaaahi. "Pelfea la kou manao e Mr. Kālakona, e kapā mai ana no anei oe ia'u he pupule elike me ia a kuu kahuwaiwai i kapa mai ai?" i hoomaoe wale mai ai no o Beterika, ia lāua e holo lā no ka hale hoolulu. "Ma ko'u manaoio maoli, aole loa he pupule a ano hehena iliko 011, aka nae he keu a ke kupaianaha o ka moolelo au i kamailio mai nei, a ua ike no kaua, pehea ka oiaio ame ka pololei o kā mea a kekahi e hoike mai ai, aole loa hefnanaoia aku o ia mau mea, oiai uā piha keia ao me ka hewa. Eia maloko o na nupepa e ikeia ai i kela ame keia la na moolelo kupaianaha he nui. a ma ia mea auanei e kanalua ole ai ia kaua ke olelo ae, i ka nui o na auwe ame na ehaeha i auamo hoomanawanui ia e kekahi mahele nui o na kanaka." "Pehea la au i konoia mai ai e hoike aku i keia mau mea ia oe e Mr. Kalakona, kohu roea ka hoi ua loihi ko kaua kāmaaina ana he mau makahiki," wahi a Beterika, me ke aiio hoohilāhila. "Aohe mea hiki ia'u ke hana aku no ke ku-e ana i kuil kahu; o ko'u ihanao ana aku e hoopii imua o ka aha hookolokolo, e hoopaa koke ia ana au maloko o kekahi hale o ka nui auanei o kana mau dāla, e ki-pe aku ai i na kauka, ke kumu e manaoioia mai ai kelā kanaka, a hoolohe ole ia mai ka'u mau olelo, "Manao aku hoi ko'u' pono 1 kUu mau kahuwaiwai, aohe no he manaolana ilaila. e holo ana no kela mau kaiiaka mahope o kuu kahu, ua oi ae ke ko'iko'i, o ka inoa, ka hanohano ame ke kulana iloko o ko lākōu noonoo, hiamua o ka olelo a kekahi mea i ike ole ia kona mau āiio. "la'a i nana aku ai, aohē he pono imua o ka ahā hookolokolo, ua hooholo iho ia au i ko'u mānao, 0 ke alahele wale no a'u e hana aku ai, o ia.no ko'u hele ana e pee ma kekahi wahi, ahiki i kuu 00 ana, ia wa auanei au e koi aku āi i ko'u kuleana i kuu mau waiwai ponoi, me ka hiki ole i kuu mau kahu hanai ke hana mai i kekahi mea." "Malia o kena ke alahele pololei loa au e hana ai e kuu hoaloha, o ka'u mea wale no e kaumaha nei, o ia ko'u la\kre ole i na makaukau e haawi aku ai i na a'o ana ia oe, maluna o keia ninau, koe wale no a haawi mai oe i koU hilinai 'ana maluna o kekahi mea i kamaaina nui ole ia oe. "O kou hoi ana a noho iwaena o ka poe maloko o na hale hoolimalima, me koU manao, malala oe e pee ai a hala ka makahiki hookahi, ua like pu ia me kou noho ana iloko o ka halepaahao, no keia kumu, e hopohopo loa ana oe i ka hele ana no kekahi wahi, e makaala mau ana oe i ka helehelena o kela ame keia mea e oili aku ana imua ou, me he mau kiu la lakou J# e uhai ana ma kou meheu." Ua ike au i ka oiaio o keia mau mea apau āTTē kamailio mai nei ia'u; aka heaha hou aku auanei ka'u mea e hana ai ? Ihea aku auanei*au e hele ai, oiai aole o'u mau hoaloha? Mai ko'u wa kamalii mai ahiki i ko'u kaa ana aku malalo o ka malu o kuu mau kahu hanai, maloko wale 110 o ke kula ko'u wahi i noho ai .a me he mea la, oloko o ke kula kahi mua loa a kela mau kahu o'u e hele ai t nana, ina ua hoi au malaila e noho ai. "Ua ulū aē no kekahi manao iloko o'u, e hele au a noho aku me kekahi o ko'u mau hoa kula, eia nae e ae mai āna anei lākou e hookipa aku ia'u, mahope o ka ike ana i ko'u pono i kekahi o lakou, aka e hele aku ana no au e pee ma kekahi wahi kupono, a ina no hoi j»aha no kiru loaa ae i kuu mau kahu ua oi aku ia/mamua o ko'u kumakaia maoli ia ae e kekahi poe.a'u i manao aku ai, e pono au malalo o ko lakou malu." ; Ua komohia maoli aku no ka nianao aloha iloko o Sa Lionela Kalakona 110 kela kaikamahine, a mahope o kona noonoo ana, i kekahi mea e pono ai, ia wa i pane mai ai oia, i ka i ana mai: "Ma ko'u manao, he mea pono e loaa kekahi hoaloha ia oe, a nana auanei e haawi mai i na oleloa'o no kou pono. O keia hoaloha, aole au e olelo aku ana, owau ia, aka he mea i kulike ke kama me kou, oia hoi, i hoaloha wahine. Ina nae oe e ae māi ana ia'u, e hoike akii au i kou moolelo i kekahi wahine, alaila ke hōohiki e aku nei au imua ou i keia manawa, e loaa ana ka meā nana e kupāle i kou pono, au e maka'u ole ai i ka hoopilikia ia mai e ko mau kahu, a o ua lede nei, oia no ka Lede Poliko. He makuahine hānauna oia no'u, a ma ka la apopo, e 'hele aku ana au e ike iaia. Ē ae mai a-na anei oe e lilo au i mea uwalo aku imua o keia makuahine o'u, no kā hookipa ana aku iā oe, malalo o kana mau pulama aiia mai, elike me ka makuahine i kana keiki?" No kela māu hoakaka a Sa Lionela Kalakona, uā lel'ele ae la ka oili iloko o Beterika, i kau a mea o ka piha i ka olioli, no ka meā ua like pu kona hoi ana mai noho mē kekahi lede o ke kulana kiekie, a he home hoi kona ma kuaaina, me kona komo okoa ana aku iloko 0 ki paredāiso; ana e koho la, ina malaila i'o oia e noho aku ai, e hoaa ana kona mau enemi iaia. "Ke hoomaikai ae nei au i na lani e $a Lionelā, me he mea la, na ke Akūa maoli no i hoouna mai ia oe i hoopakele no'u. Ina e hiki ana ia oe ke uwalo imua o ka Lede Poliko no ko'u pono, alaila ua hoopakele mai oia i kuu ola." "He nani hoi ia, ua ae mai la oe, e lilo au i m'ea nana e uwalo aku imua o kuu makuahine hanauna, e apo mai oia ia oe malalo o kona malu, āole loa o'u kanalua iki. no kona maliu mai, a ke hooia pu aku nei no hoi au inīua ou i keia ma'nawa, e hoouna mai ana oia 1 kana kaikamahine lawelawe imua ou, no ka hoi ana aku a nolio pu me kuu makuahine." "Pehēa keia, malia paha e*noke loa mai ana kou makuahine i k.i niele i ko'u ano, mamua o kona ae ana mai i kau noi no ko'u pono ? He hana maikai ole loa na kekahi wahine o ke kulana kiekie a hanohano. ka hookipa walē ana aku no i kekahi kaikamahine ana i maopopo mua ole ai i kona moolelo. "Oiai nae. ke hilinai piha aku nei au maluna ou e Sa Lionela, ua kono ia mai au e hoike aku imua ou i ka moolelo i pili ia'u ame kuu mau kahu. O ka inoa o kela kanaka nana i hoopilikia mai ia'u i keia po. au hoi i hoopakele mai ai mai kona malu mai, oia no o Konela Palani, kuu kahu. He aliikoa kahiko oia noloko o kekahi pualikoa, a o kona inoa pōlolei loa oia o Beterika Rolana." "Ke hoomanao mai la au i ko'u lohe mua ana i kela inoa o Rolana, a pehea. ua loihi no nae paha na makahiki o kou makuakane i make ai ea?" "Ua make kuu makiiakane oiai.no au e iiuku ana, a he manawa pokole ma ia hope mai, i ukali pu aku ai kuu makuahine, mahope o kona meheu. O ka inoa piha o ko'u makuakane, oia no k-a Mea Hanohano Keoki Rolana. O ko'u makuahine hoi, oia o Miss Hakoka 0 Herēfoda, he wahine nui o ka waiwai, i ili aku maluna ona, mai kona mau makua aku, a ua make laua ma Inia. • "Akahi mai la no a maopopo ia'u kahi a'u. i lohe āi i ka inoa Rolan?. O ka hōaloha pilipaa loa o kuu makuahine, oia no o Miss Hakoka, iloko o ko laua mau la opio, a mai iaia ka hoi au i lohe mai ai, 1 ka mare ana o ua hoaloha nei ona, ia Mr. Rolana. Ua lohe au i kona kamailio nui ana no kōna hoaloha, a hoa kula no hoi, rne ka nui o kona kaumaha i ka make ana o kona hoaloha i ka wa opiopio loa. Aole anei hoi he mea kupaianaha keia, o ka hoea ana mai p ka laua mau keiki, i ka hookamaaina pu ana, ma keia ano ulia iho lā? "Mai Herefoda mai nei aU e Miss Rolana. Māmuli oka IHo'ana o ko kaua mau makuahine he mau hoaloha, ua kono okoa ia māi au e koi aku ia oe "he hoaloha no'u." "Heaha auanei hoi ka'u mea e hoole aku ai. no ka mea ua hoike mai oe ma kau hana, aole he mea e aku a'u e hana ai, o ka 'ae wale aku no i kaū koi, e lilo au i hoaloha nou, a pela hoi oe no'u. O na

lani wāle ito ka i ike, iloko o keia manawa o kt>'u .pilikia. ua ake nui loa au, e loaa he hoalōha ia'u. a ina o oe ua. hoalpha nei, ua po-mail-ai maoli au." | 0 ko laua nei holo aku la ia ahiki i ka hale hoolulu kaaahi, lele aku la mailuna aku # o" ke kaa, me he mau ohua la e kakali ana o ke ku mai o ke kaaahi, a i ka hala ana mai o ko laua kaa, hoolalau iki eiku lā laua no kekahi mau minuke ma ka holōholo ana, a oiai he kaa no kekahi e kali ohua ana, o ko laua nei kau aku la no ia maluna 0 kela kaa, a kauoha aku la o Sa Lionela i ke kalaiwa, e lawe pololei no ka hale hoolimalima i noho ai o ka lede opio. "Ke n\anao nei au, aole e hiki ia Konela Palani ke'hookolo pololei mai mahope o ko kaua meheu, oiai ua hoolauwili ia aku la ke alahele pololei e hiki ai iaia ke ike i kou wahi i hele ai," wahi.a Sa Lionela i parte aku ai ia Beterika oiai laua e huli hoi la no ka hale hoolimalima. J a O ka haiia mua loa a Konela Palani e hana ai, ma ka manawA e hoi pono mai ai o kona noonoo maikai, o ia no ka hele ana e ninau i kahi hoolulu o na kaapio e ku kokoke mai ana ma kela wahi i loaa aku ai o ke peku hoki iaia, a ina e hoikeia mai ana, e ke kalaiwa o ke kaa nana kaua i lawe mai ahiki i ke Kuea Fukbna, e hoea no oia iiaila, ō ka lioaa ka mea loaa iaia ma kela wahi." j Ua hoomāma loa ia aku ko Beterika mau manao kaumaha mamuli o kela mau hoakaka a Sa Lionela Kalakona, nolaila aole ona ihopohopo, a o na kamailio mawaena o laua iho, maluna o ke kaa,. he mau kamailio wale no ia, na ka poe i halawai ole me kekāhi mau hoopilikia ana. 1 ka hoea ana aku o ke kaa mawaho o ka puka-pa o ka hale hoo- | limalima, lele e aku la o Sa Lionela Kalakona ilaio, a kokua niai ta ia Beterika ma ka lele pu ana aku. . i "Aale paha au e huli hoi koke aku ana no ka nome kuaaina o kuu makuahine hanauna, ahiki i ka la mahope aku o ka la apopo, a | pehea e ae mai ana anei oe, e hele mai au ia nei i ke kakahiaka o ka J la apopo, no ka ike ana ia oe, ina paha ua auhee aku na manao hopo- j hopo apau mai ia oe aku, no na mea i kau aku maluna ou i keia po? ; Haawi mai la o Beterifca 1 kona ae, nolaila mahope o ka uku ana aku i ke kalaiwa* me ke kauolia pu ana aku, e kakali malie iaia ahiki 1 kona hoi hou ana mai, o ko'laua hele pu aku la 110 ia ahiki mamua 0 ka puka o ka hale hoolimalima i iioho ai o Beterika, a niahope o ka naawi ana o ke aloha lululima, Hoi mai la o Mr, Kalakoiia a kau iluna o ke kaa, me ke kauoha ana aku i ke kalaiwa, e lawe pololei j iaia no kahi o kona hokele. ' ' ' '' i "Ea, akahi wale no kaikamahine opiō- nana i ume aku i ko'u I manao hoohihi nona," i noonoo wale iho ai no o Sa Lionela j kona, iaia e hoonanea ana maloko o ke kaa. "N6 keia mau maka-1 hiki loihi, aole loa au i haulehia iki i ke aloha no kekahi kaikamahine, i keia po nae, ua hiki hou ole iho ia-ii ke kupaa, a ke ike nei'aii 1 ka hele o kuu puuwai, a kapalili. : ' "Pehea hoi e hiki ai ia'u ke kupaa iho, i kau a mea o ka' u'i'ame ka huapala maoli no o ka helehelena o kela kaikamahine, a hui pu jVo no hoi me kona oluolu, ke kulana ledē oiaio', uk lawa' ia 'no ka hoohaule ana i na manao kupaa i kekahi kanaka elike me a'u ilei ke ano. "O kekahi mea kilpaianaha loa, o ia no ko'u halawai ana me ke kaikamahine a ka hoaloha o kuu makuahine; a ; mamuli'o ko\i aina i ka Lede Poliko, a no kona makee hoi ia'u, e hookipa aku ana{ oia i kela kaikamahine malalo o kona maiu, a e hoopākele'hoi iaia mai kona mau enemi mai. Mai keia manawa aku, kē hoohikl paa! nēi au ,aole loa a'u wahine e ae e mare aku ai, o Miss Rolaiia vvale no. ... . ] "Ina ua komohia aku ka manao hoohihi ik)kb o Miss Kolana no'u nei, a haawi mai hoi oia i kona ae e mare me a'u, e hoolilo no au iaia ma keia hope aku, i moiwhine no ka ka mea wale no nana e hoauhee aku i na ehaeha ana i auanio ai i kona mau la opio. i Ina hoi no kona hoole mai i ko'u wa e noi aku ai iaia i wahine na'u, alaila aole loa au e mare i ka wahine, ahiki. i ka ukali aria akil ma-, hope o na kapuai wawae o kuu mau makua." mokuna xvi. ;;; ' ' O ke ahiahi mua loa a Miss Bineharna hoopiinipuni o ka hoohala ana ma ka home nani o ka Ledē Poliko, o kekahi ia o na manawa mm l.oa q ua ,epa nei, i hpike okoa mai ai hauoli, p ka hauoli mua loa i loaa i ua kolohe nēi, o ia no ka ana i ka leka a' Sa Liōnela Kalakona i hoouna aku ai i k'ona he leka hoi e hoakaka mai ana, no kona manaolana no ka hoea triai o Miss Biiie : hama, a e lilo ana hoi i mea hoohauoli aku i ua kanaka opio nei, ka halawai pu ana me ia. > ' "Ma ka manao o kena leka a Sa Lionela Kalakona o ke kakau ana mai ia oe e Mama Poliko, aohe oila walii mea a iki ae i kona olioli e lilo aku au i hoa kaunu nona iloko o r\a la welawela o ke kaU, a no na la hu'ihu'i hoi o ka- hooilo. E Mama Poliko, ita maopopo mua no nae paha ia Sa Lionela kau mau hpolala ana, no ko maua lilō aku i hookahi iloko o ka berita o ka mare ea " "Ua hoike aku ati i ko'u mau manao imua ona, nō kiona lawe aku ia oe e Narea i wahine mare nana, pela waie no e holo aku ai ko'u mau waiwai maluna ona, a noho haleu hoi oia ame oe* maluna 0 keia home nani a'u, i huli ai no olua e kuu mau keiki," "I kela hoike ana aku ou i kou mau manao, heaha rnai kana pane?" wahi a ke komohewa, me ke akē nui e lohe maopopo loa i ko Sa Lionela Kalakona manao. Pii ae la ka ula ma na papalina o ka Lede Poliko, me ka i oleoa ana 'iho i ka mahaoi o kela ninau, o ka nui no nae o kona makēe no keia kaikamahine, ana i manao kuhihewa aku ai, malalo na hana maaiea he nui, he pono la, ua kaomi wale iho la no oia i kona mau manao maikai ole, a pane 'aku la: "O ka Sa Lionela i pane mai ai ia'u, aole loa oia e mare aku i kana wahine, ina o ke dala ka mea nana e kono mai iaia e hana aku pela, koe wale no a aloha aku oia iaia. O kana nae o ka hopia ana mai imua o'u, aole loa ana' wahine i aloha ai, a ina no kona ike i kliu kaikamahine, ke hōi mai a noho pu me a'u. a ina e ana ōia 1 ke aloha nona, e lawe aku ana oia iaia i wahine nana, me kona nana ole i ka waiwai. Ua pololei loa kēla manao ana o Sa Lionela Kala- : kon'a. aole a'u mau ahewa wale ana aku iaia; a oiai hoi ua hoea mai nei oe e kuu kaikamahine, a na ike ati, aia maluna ou na ano apāu, e hiki ole ai i kekahi kanaka ke kiipaa aku, nolaila aole o'u kanalu'a iki no kona aloha m.ai ia oe, a 'pela pu no hoi oe e haulehia ai i ,ke aloha iaia." "A pehea he u'i no nae paha kona 'helehelena ea?" me ke kukuli okoa ana aku o ke kolohe imua o ka Lede Poliko. "Oia kekahi kanaka huapala, e pomaikai ai ka wahine e lawe mai ana iai'a he kane nana ;• o ka mea oi loa aku, aole oia i like me ka nui ō na kanaka opio, ka noonoo nui i ka inu waina, ka puni lealea, ame na hana pauaka, aka he kanaka opio p'ia i piha i ke koa, a maloko 0 kona puuwai ua piha i ka oiaio ame ka maēmae. "O kona pilikia hookahi wale no a'u i ike, iloko o na makahiki loihi ae nei i hala, o ia no kona malama ana i kēkahi mau lio heihei, ua lilo ia i mea hoowalewale iaia, a pili nui aku la i kana mau elala, me ke komo kuhohonu iloko o ka' aie. Ua ike.nae oia i ka hewa o kela hana. a hoopau loa i kona noonoo ana no na hana piliwaiwai, a 1 keia mānawa, ua hoi aku oia a noho maluna o ka waiwai o kona mau makna, eia nae e hala ana he manawa loihi ana e uku ai i kona mau aie, māmua o kona ohi ana māi i na pomaikai: o keknhi kumu no hcri o ka nui o ka aie, o ia no ka uhauha o ka poe no iakōu kela waiwāi, mamua o ka liolo ana mai maluna o Sa Lionela. "Eia kona mau aina malalo o ka hoōlimalima i keia manawa, a koe wale 110 kona home, me ka loaa makahiki maikai, a ō kana no ia e vtku liilii nei i kona moraki ,a iloko o na makahiki he Aimi, mai keiā mahawa aku, e nohoalii ana oia maluna o ke dāla, ka waiwai ame ka hanohano." 1 "Insrhe makee kekahi iloko pna, np ka hōme o kona mau kupuna, owau auanei ka mea nana e kokua aku, i ka auamo pu ana mē ia i kolia mau pilikia apau, a e mare mai oia ia'u e pono ai/' alaila noke okoa ae la o Agata i ka akaaka. , "Ke lilo mai o Sa Lionela i kane nau e Narea, o oe ka wahine hauoli hookahi ma ka honua nei. Aole oia i like me kekahi poe e ae, ina e aloha mai ana oia ia oe, aole loa pia e hoopau I kela aloha ahiki i kona hooluolu ana." * "Ina o kena iho la ke ano o Sa Lionela ea, alaila ke hoohiki nei au, owau wale no kana wāhine e mare mai ai. Ke hooia aku nei au i keia mea imua ou, mamuli no o ko'u ike iho, he mana ko'u e hiki ke ume mai i ka manao o kekahi kanaka> me ka 'nana ole i ka nut

o konu uahoa, a e hoolialike 110 au iaia, me ka ilio e uhai hele anā mahope o ka piiukli 'iwi." , , | lmoimo iho ta kekahi maka o Agatā, 'no ka Hholala e la no oia 1 kana papahana koiohe, ke au hele la hoi kana nana ana ialoko o ke!a home nani, me he mea la e olelo okoa mai ana imua o ka Lede oPliko. oi aaku ana ka. haku a ona hoi o kela home. { 1 ua o Agata e kilohi la ialoko o kela keena nui, pela hoi me na lako hale i hoonaniia, me he mea la v e lohē oleoa ana koiia | namunamu ana mai i keia mau olelo: "Ina au e hoolilo aku i ko'u , mau waiwai apau, aole loa e hiki ia'u ke kukulu, a ke hoolako i ke-1 kalii haie nani elike me keia, ilaila no paha pau e ke elala. me ka hiki ole ke hoomaemae ikapa e hoopuni mai ana, Eia no ka hana maa-1 lahi loa, e hoao au e hooikaika nia na ano apau i wahi e hihia mai ai I 0 Sa Lionela iiia ka umiumi, aole loa o'u kanalua no kē ko o keia 1 iini o'u. ' "Ina no palna e hoole mai ana kela kanaka opio i kona lilo mai 1 kane na'u> lieaha aku auanei ka'u nana. oia no ke nele ana i ka waiwai, a e holo kaokoa mai ana na waiwai apau o keia wahine ma- j luna-o'u. E nolio malie aku ana au me he manu. nuftu la> a e maalea hoi me he nahesa la," alaila minoaka wale iho la no ua kaikamahine kolohe nei. • 'Opiopi iho la ka Lede Poliko i ka leka a S me ka hookomo ana, mai maloko o ka pakeke o kona lole, alaila i aku la ia Agala: ' . , "O ka himeni kekahi o ka'u mau hana makemake loa, aole anei | hoi e hoonanea mai oe e Narea ia kaua, eia akii no ka piano, i hakaj lia i kou hele aku, a kaomi iho ina ki, o ka uhene 110 ia." "Heaha auanei'ka hoole ana aku i kou makemake e kuu makuahine, ua noke mau no au i ka hookani i ka piano imua o papa, iaia e i waiho ana iluna o kona wahi moe, ma kela mau pule hope a maua e kakali ana i kona hopena." j Me ka manao hooio i e*j ae ai ua o Agata a hele aku la e noho | ma kahi 0 ka piano, o ka hoekapalili aku la no ia i na ki o uwehone, !he kikiko'u hoi kau. He mau inele lehulehu kana oka noke ana aku !i ka hool ani, alaila huli mai la ihope i'ka Lede Poliko, me ke ake e i loaa akū na manao mahalo no kona akamai i ka hookani ana i ka piano. ; "Maikai maoli kau hookani ana e kuu Agata; ua maopopo va'u, -ua nui ka' manawa i a'o ai.oe' i'keia ike, a Tna ka papa mau leka i ; kakau mai ai i na wa aku nei i hala, aole i nele kona hoike man ana j rpiai no kou makāukau himeni. E oluolu hoi oe e himeni mai ia-'Ane 1 Lone?"' ■ | "E kala mai oe e mama ia'u, aole e hiki ia'u ke himeni, aohe o'u i leo,'" wahi a Agata me ka luliluli ana iho o kona poo. I "Aole i'o anei ou hiki ke himeni?" wahi aka Lede Poliko me ke kaliaha. "Ma ka papa mea i kakau mai ai ia'u, ooe kekahi ona kaikāmahine leo maikai i ka himeni, a o ka oi loa aku ka o kau himeni ana i makemake loa ai, o ia no o Ane Lore." Aole o Agata i moeuhane mua, e halawai mai ana oia me kekahi pilikia o kela ano, a pupuku iho la kona mau ku'emaka, ina paha aole kela mau pena e hapala la ma kona helehelēna, ina ua ahuwale kona tnau ano oiaio, a'ka nae elike me kana mau hana o ka wa i hala aku, ka imi mau ana i na mea e ala ole mai ai na hoQhuoi,ma ka aoao o v ka Lede Pōliko, ua hoomaka aku la ua o A|*ata e pane: "Ua pololei 110 kela mea a papa i hoike mai ai ia oe, eia nae he manawa loihi loa kela, o umi-kumamawalu mahina. Ia mau la, he . nani maoli no ko'u leo i ka himeni, o ka manu ka hoa ,e like ai, a he ! nui wale aku na hana hiki ia'u, mahop.e mai nei nae, loli ae la kela leo nani, ahiki i ko'u ikeia ana, he mea hiki ole ke himeni. Mah<ipe mai o ka make ana o papa, aole loa au i himeni hou no hookahi manawa, me he mea la nana no paha i lawe aku i kuu leo me ia iloko o ka lua kupapa'u," alaila hookaumaha wale iho la 110. o Agata i kona helehelenā. No kela hana piha maaleā ma ka .aoao o Agata, ua wikiwiki koke aku la ka Lede Poliko i ke kamailio ana, : "E huikala mai. oe ia'u e kuu kaikamahine, ina ua hoehaeha aku au ia oe," wahi ana me ka leo oluolu loa. "Malia he la no ma keia 'mua aku, e hoi hou mai ana kela leo kāwi oū i ka himeni. He pono ia kaua e hele e hui pu me kekahi kauka, 110 ka naiiā ana mai i ke kumu, i pilikia ai kou leo." "He mea makehewa wale no paha ko kaua hooikaika ana aku e loa'a hou kela leō kani, no ka mea v aole loa o'u makemake hon i ka. himeni; oiāi he ilioihoi hou aina mai a na ana no kela mau la o papia e ol'a ana. I kona hala aua aku, ua makemake au e hoonalowale l(sa aku i kā'u mau haiia aīpau, i lāwelāwe aku ai imua o kona alo, v alaila palulu okoa ae la ua kaikamahine maalea nei i na lima ma kona mau maka, e manaoio maoliia aku ai no ua kaumaha loa oia. 'Ua lilo kel'a maū hana piha maalea ma ka aoao o Agata, i kumu e hoopilikiaia aku ai ka noonoo o ka Lede Poliko, alaila neenee okoa aku la uā Wahine nei a pili ma ka āoao o Agata, a noke aku la i ka h'ooUiālielie, ma ke~ kamailio ana al:u. i na olelo oluolu, ahiki "i ke akakuu ama mai o ka manao pihoihoi o Agata, aea ae la. kona pōo iluna, me ka ae mai i ka Lede Poliko e hana aku iaia me he milimili la. Hoo'pau loā ae la ka Lede Poliko 1 ke kamailio ana aku kela ku•muhana mua ā lāua, hoolalau aku la kana kamailio ana i na kii pena, na lako hoonani hale, ame kekahi mau kamailio e ae, ma ia hana ana, ke olu 'loa la ka imanao o Agata, ahiki i kona akaalea okoa ana rhai, oiāi ke hele loa akn la ka laua mau kamailio ana, ma na waai a ua ēpa nei i mākemake ai. \ "E oluolu oe e hoike mai ma ke ano nui i ka moolelo o kou ola ana e kuu Narea," wāhi a ka Lede Poliko, me ka hoihoi hou ana mai i kona noonoo, no na tnea e pili ana i ke kaikamahine a kona kaiknnane ana e kuhihewa aku nei oia keia. Elike me kai ua o Agata i hoomaopopo ai no ke ola ana o Miss: Binehama āme kona mauhoaloha ma Inia, a pela hoi na ike i loaa mai iaia, ma ka heluhelu ana i na leka lehulehu, ua lilo i hana maalahi loa na ua kolohe nei, ka pane ana aku i na ninau apau a ka Lede Pqliko r e waiho aku anā imua ona, oia-i nae o ka mea oiaio, he nahesa keia e hoopue aku nei iloko o ka punana o ka manu nunu iloko o ka aahu hoonalonalo o ka maalea ame ka hookamani. Ia hoopania ana aku o na pohihihi o ka Lede Poliko, no kana mau mea apau i ake ai e ike, ku ae la ua o Agata iluna, me ka hele ana aku o ka nana ana 'a ka Lede Poliko i kahi o ka uwaki e kau mai ke nooiioo wale la no ua kaikamahine nei, no kona lilo aku i haku, maliina o na nani apau a kona mau maka e hoonuu la; iloko nae o korta nanea, i kahea mai ai ka Lede Poliko: "He nuhou ka'u e hoike aku ana ia oe. o ia keia, e hele mai ana kēkāhi o kou mau hoaloha kahiko e ike ia oe i keia po," me ka leha ana akū o ka nana ana a ka Lede Poliko i kahi o a uwaki e kau mai ana. Puiwa hikilele ae la o Agata no kela ana mai, e hoea mai ana kekahi hoaloha, a o ia kana o ka ninau ana mai rfte ke kahaha: "He hoaloha anei kera mai Inia mai?" me .ka maikai ole mai la. 0 ka noonoo o ua o Agata i ka hoea mai o kekahi mea, i kamaaiuai loa iaia. ' . "O keia hoaloha ou e hele iiiai an-a e ike ia oe, aole loa oia i ;hele t no Inia," wahi aka Lee Poliko, me ka ana mai. "Ua kamaaina no oe i keia hoaloha, ua aloha aku hoi iaia mamua o kou holo ana; 1 Inia. E noonoo mai oe e Narea.' malia o pololei kau kaho» ana mai i kona inoa; eia ka he hoaloha kahiko no kou e ola nei i miekemake loa e ike hou i kou helehelēna e Narea." Me he mea la, e hiolo makawalu iho ana ka hou ma o Agata no kela ninau, hoomaoe a ka Lede Poliko iaia, a ua loa oia e kapa mai i ka. Lede Poliko i kekahi mau inoa inQ loa, no kona hoala mau aku i na mea"e inoino ai kona noonoo, eia nae hoomanao mai la aia no na kamailio a Miss Binehama oiaio iaia ma kela huakai a lana mai Inia mai, no na hoaloha apau o kona haku wa- i •h'ine, a o ia ka ua o Agata o ka i ana mai: 1 "Ke ole au e kuhihewa, o kuu kahu hanai, oia o Anota ke hele mai ana e ike ia'u i keia po, o ka mea oiaio anei ia?" wahi a Agata, tne ka lamalama ana ae o kona mau maka, i kau a mea o ka piha olioli. "Nani wale ka pololei o kau koho ana mai la e Narea i ko kahu hanai, he keu no la i ka loihi o keia mau makahiki, e poina ana oe iaia, aole ka. O Anota i'o ke hele mai ana e ikē ia oe. Ua kaawale aku oia mai nei aku no na makahiki he umi-kumamalima, me kana keiki no nae kona wahi i noho ai, a i na manawa apau*ana e hele mai ai e ike ia'u, e ninau mau mai ana no.oia nou e a Jioikeike mau> aku ana no hoi au iaia i kau mau' leka i hoouna mai ai ia J u. (Aole i pau.) , .