Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 27, 7 July 1916 — KO LAIE POKIULAI. [ARTICLE]

KO LAIE POKIULAI.

E Mr. Lunaliooponopono, o kou ku•leana no iu o ka jiana iho, a kupono, a kupono olfe; i hoomahu'i ae la keia i ka nui a ka mea a ka maka o ka ike ana aku, ma ka Poalua Pokiulai o Laie nei. I a'u e noho nanea ana kaalo ae ana kekalii huaka'i nui e helewawae ana na kane, na wahine, ō na haole, o na kanaka, mai ka akau mai e nee ana ma ka hema o ka aina, mawaena paha o ka hora 10 ame .11 he mau minuke mahope iho, he ekolu mau keonimana maluna o na lio liiaikai me ka liele malie like ana, a mahope loa aku he kaa otomobile i piha pono i na 61iua me na pahu meaai, aole i maopopo ia'u ka hana a keia huaka'i, eia ka he huaka'i auaukai pokiulai. Ma ka hora 2 o ka auwina la na hookuku kinipopo; ko Laie me ko Waialee, a oiai, na aoao a elua e paio ana .mē ka liahana, no 1, ia 2, ia manawa ka Lunaauhau J. Kekuku i oili mai ai, me kona kalaiwakaa ame ke 'lii makai a pulumi mai la i na kaa kala ole, oia na kaa. paikikala i ka»i ole i ka laikini kaa, o ka hopu ka ke kanaka o ke aupuni, o ka hopu a kiloi iluna o ke kaa. I keia manawa ua nui ke aumeume o ka poe no lakou ke kaa ame ka lunaauhau, a hoolilo ia ke kinipopo ana i mea ole, eia malaila hana nui ma ke aumeume ana a oiai kekahi, ua hookaa hapa, a o kekahi ua hookaa, aole i hoopaa i kona laikini, ma ke a o ka hapanui aole i hoōkaa, a mahope iho o ka pau ana o ka uluaoa, i' hoomaka hou ai ka liahkna o na paio ana, a i ka pau ana ua kaa ke -eo ia Laie; a maliope ilio o keia i komo hou mai ai ko Kahuku me Laie. Ua kaa hou no ke eo ia Laie, he 13 ia 12, a ua hoi aku kela ame keia no ko lakou wahi iho. I ka hoomaopopo ana maluna aku o ka elima haneri ka. liui.. Ma ia po ana iho, he mau hui himeni he,lehulehu no ka hoomaamaa ana no kekahi po ae, e ao ae ai Poaha, na hookuku himeni aha hoolaulea no kekahi mau keonimana kaulana loa o ka naauao makaikai honua i kipa mai i Hawaii nei, ma Laie nei, e huli hoi aku ana laua' ma ka Poaha, la eono. Ua kaohia ka hoolaha koke ana aku o kekahi paa mare i hooholo pono ia i kinohi ma na aoao a elua. Ua lawe ae kona mama ohana e auāmo i ke koikoi o ka lole mare, na pono apau ame akaii puaa nui i kokoke e anana kona lolii mai Aiea, Ewa mai, ka papa hookama o ke kane ua auamo pu ae oia i ke ko'iko'i ma kekahi aoao, ame kana keiki o na meaono, aikilima, na pahu wai momona, na.ano i'a 4ike ole, makaukau ke kahunapule, ke anaina holookoa, nuha mai la hoi ke kaa otdiriobile nana e lawe mai ana Ka loleonai-e i kipapa a hoi hou i Manana ilaila kahi i nolio ai, ahiki mai ke kaa hou no elua e lawe aku ai i ka ohana ma ka aoao o ka wahine. Ua kakali ia a hala ka wa kupono; ua waihoia ka mare ana a ao ae Sabati. Ua kahea ia ke anaina e ai o ka hora 10 ia o ke aumoe, a ma ka hora 12 i hiki mai ai ka ohana o ka wahine aole no he ku-e i hana ia, ua ai lakou a hoonanea i kekali o ka hui himeni Ulumahiehie, a me ko Laie. Aia ma ke kakahiaka la Sabati i hooholoia ae ai ka manawa e' mare ia ai, mahope iho o ka hookuu ana mai o ke anaina haipule, ua holo k«la. Ua hoi aku la au me kela aikane piinahele o Mr. Niolopua, ia'u e h'ooipo ana, hiki mai la ka- mea e lawe mai ana i ke kauoha, e ala ae oe, kekahi manao ano 'nui; a ala ae la, komo ma kekahi rumi h« aha kuka a hooponopono, a heaha keia? Aia ka' mama ohana, kana kane, ke kaikamalune, a owau no hoi, aole e mare ana. Ua hoole ke kaikamahine, ina e mare ana, e ai ana oia i ka laau make. He nui kaumaha keia a na aoao a elua e noonoo ai. Ua ninau mai na ano apau, oia wale no kana olelo, aole au e mare apau kana olelo ana, maule iho la oia a loihi; kelepona ke kauka a hiki mai, ua ano pohala ae la, mamuli o ka nui o ka lima e lomi ana. Pau kela, hoolaha ia aku la imua o Ba aoao a elua ame ka poe e makemake ana e i ko laua mare ana, i keia hora ano, aole e mare iu ana ua hoole paa ka wahine. .lla huli hoi aku ko Honolulu me ka manao kaumaha o ke pihoihoi, a pela no hoi ma ka aoao oke kane. Ua auamo na aoao a elua i ke ko'iko'i o na inea o keia ola ana. I ka huli hoi ana o ka ohana ua nui ko lakou kaumaha. Ua huli lakpu i ke kumu nui o keia hoole ana a ua maopopo paha, ma ka ike a ke kauka, aia he mea ano nui ana i noonoo nui ai, aia ma ka ikaika o ka lakou huli ana mai. -Ua hea hou ia mai ke kane no ka pii ana aku e mare, a ua hooko ia ka mare a ua kukulu hou ia he paina nui no laua ma Honolulu; o keia kekahi mare kupaianaha loa i hana ia, ua lilo j ia he lono hoolele hauli i pahola aku I a loaa ke anaina e haipule ana, me ka manao apau, nee aku ke anaina ma kahi o na mea e mare ia ana; aotte no nae pela. J. A. KAHIONA.