Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 27, 7 July 1916 — HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani—He Moolelo No Na Kaikamahine Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BETERIKA ROLANA A I OLE Ka Epa Iloko o Ke Koloka o Ka Hookamani—He Moolelo No Na Kaikamahine Elua.

laia no#iae a noho iho ilalo. ku ana no ke kauwa lawelawe a i maf la. ua hoea mai kona kaa. a aia hoi kekahi keonimana i makemake e ike iaia, me ke komo koke ana mai o Sa Lionela Kalakona iluko u ka rumi hookipa. MOKUNA XVIII. Me ka piha hoihoi, i .hele koke aku ai o Beterika a lalau i ka lima o-£a Lionela Kalakona, a kaa e mai la ma ka aoao o ka malihini ka ninau ana, ina paha ua pau kela ano pihoihoi iloko o Beterika. no na mea i halawai mai me ia, ma ka po i hala aku. "Ae, ua auhee aku na ano maikai ole apau mai ia'u aku, a he maikai ko'u kulana i keia wa, a ke manao nei no hoi au, ua loaa pu aku ia haawina hookahi ia 'oe." Heliookahi 110 pa«e ma ka aoao p SayLaionela Kalakona, o ka pahola anā ae o ka minoaka ma kona mau papalina, alaila haawi mai la i ke apono, ma kē kunou ana o ke ppo. Ina he mau māhalo ana kekahi ma k.a aoao o Beterika, no keli kanaka opio, no ka manawa pokole ana i hookamaaina aku .ai, me kuna hoopakele, ua hooi loa ia ae kona makemake ame ka hialaai, i ka ike ana aku i kona kulana kilakila. a kanaka u'i maoli, ke ka helehelena i piha i ka oluolu, aijie ka lahalaHa o koua mau manao, e hiki ole ai ia Beterika. ke kaohi mai i ana aku i na makahehi i kela kanaka opio. _ . . r "Ea, ke ike aku nei au ia oe, ua makaukau oe no ka hele ana e holoholo, a malia, eia paha au ke houlolohi wale nei i kau huaka'i," wal*i a Sa Lionela, no ka hoololi ana ae i ke ano o ka laua kumuhana e kamailio ai. 1 "Ua laki loa i kou lioea ana mai la i keia nianawa, no ka mea ina oe i lohi hou aku he inau rhinuke, aole paha au e loaa mai ia oe. inaloko nei o keia hale hoolimalima. >4 E haalele ana'au i keia wahi, no ka hoomau ana aku i ka holo ana e £>ec, mai ke kanaka mai nana au i hoopilikia ftia ka po i hala. Ua hoike aku au ia oe i ko'u meolelo, a i wahi e hoopilikia hou ole m.ai ai kuu kahu ia'u, pela au e imi nei i wahi e palekana ai. Ua ninaninau kuu kahu, oia o Konela Palani, ahiki i ka loaa>an.a aku o ka ike iaia, eia au maloko nei o keia hale kahi i noho ai, a hevmanawa l]oea mai no nona, o ko'u loaa no ia, a hoihoi hou ia aku malalo o kona malu." "Ea. he keu aku ka keia a ka meii maikai ole! Me kela hoolalau no 'a o kaua ma kela a-me keia wahi, e nalo ai kou wahi i nollo ai, pehea iho la i hiki»ai i kela kanaka ke hookeilo pololei'mai ahiki i keia hale?" '*Ua nalo na mea apau a kaua o ka hana ana ma ka po i hala. aole no au i ike hou ia Konela Palani, mai ka po nei mai, aka ua hele aku oia no ka home o Mrs. Kalewa, ko'u hoa, o ke kaahele like aua. mai a hoea.no keia kulanakauhale. Ua āihueia ke eke dala a kela lede ia- maua ma Burukela, me kona waiho ana aku i ka inoa o kona wahi e loaa ai, i ka oihana makai. ma ia ario iho la i pololei ai ka Konela Palani hookolo ana, ahiki i ka home o kona lede. . "Mai kela lede aku i loaa ai ka ike ia Konela Palani no ko'u wahi i noho ai, me kona manao kuhihewa nae, he manao aloha i'o ko kela kailaka no'ii, a i kona ike ana v he epa a he "kolohe ka iloko o kela kanaka, ia wa i holo koke mai ai ua o Mrs. Kalewa a hoike mai nei ia'u i keia kakahiaka, aōle au .e pono e noho hou iho maloko o keia hale, o loaa mai no auanei au i kela kahu o'u. "Ua maopopo loa. aole e hoea koke rnai ana o Konela Palani ame Mr. Hila, ame kekahi maka'i paha. i keia kakahiaka, aka e kakali ana laua a kokoke i ka manawa e holo ai o ke kaaahi i keia auwina la, ia \va e hele mai ai, no ka mea aole a laua hopohopo ana, no ko'u haalele i ko'u wahi e pee nei." . . "Alaila, eia anei oe ke hoomakaukau nei e hele aku e huli i wahi hou nou e pee ai? Aole anei ua hoike mai oe e Miss-/Rohana, aole ou mau hoaloha ma Ladana nei?" "Ua hoike i'o aku au ( ka mea polplei loa ia oe, aole o'u mau hoaloha ma Ladana nei, a aole no ma na wahi e ae. Ua nele au i ka ohana, koe wale no o Konela Palani ame kana wahine. Malake o ke kula ka hapanui o ko'u manaWa i hoohala ai, nolaila aole he poe i kamaaina ia'u, a e manao aku ai paha, e pono iloko o keia manawa 0 ka pilikia." % j "Eia oe ke manao nei e~h.aalele iho i keia wahi, a'Me anei he wahi I okoa ae k.au i noonoo ai, il'aila oe e yialu ai mai kou mau enemi mai ?" "Ua kakau mai nei o Mrs. Kalewa he leka na'u, nq ka law«- ana aku a liaawi i ke kaikuaana o kana kane, a mamuli o kana kajipha, pela au e manao nei, e hoi aku e noho pu me kela ohana, ahiki. i ka iiala ana ae o na kuaua o ka poino." . Malia paha he manao maikai i'o 110 kela o Mrs. Kalew r a, a pehea ina no kou nolio ma kela wahi, a i hoea aku kou enemi, e hiki ana hnei i ke kaikuaana o ke kane a kela w.ahine ke ho6pakele ae ia oe? E hoomanao pu ho hoi kaua, me ia ike no o Mrs. Kalewa i na mea e pili ana i kou moolelo, eia nae, oia ponoi no ka mea nana i kumakaia aku ia oe, imua o kou enemi, malia 8 pela aku no auanei paha kena." "Iloko o keia manawa o ko'u pilikia, ua hoopoina ae au i na mea apau. a he hookahi wale no a'u kau # nui aku nei, o ka loaa he wahi no'u e malu ai." "■Auhea oe e Miss Rolana. iloko o keia manawa o kou pilikia, ua konoia mai au e hana aku i kekahi mea e pono ai oe. Mamuli o na mea a kaua i hoomaopopo ai, he mau hoaloha pihpaa loa kou makuahine me ko'u, iloko o ko laua mau la opio, a oiai no hoi ua lilo au i mei: hoopakele ia oe, ma ka po aku la i hala, e ae mai e lilo pu au i mea hoopakele ia be iloko o keia manawa. Aole he wahi e ae .e loaa ai ka palekana ,elike la nie ka home o kuu makuahine hanauna, ka Lede Poliko, ua manao no au e kakau aku iaia no ke kauoha ana mai ia oe, e hoi aku a noho pu me ia, hē. manawa okoa aku nae kela, oiai aole he manawa hou no ke kakali ana, he wa keia no ka hana i kekahi mea e pono ai. "Ina oe e maliu mai anai ka'u mau a'o ana, alaila i keia manawa koke no. e hoi ai oe no ka home o kuu makuahine, aole loa oia e kipaku mai ia oe, no ka mea ua kamaaina au i kona mau ano apau, a ua ike hoi, he puuwai kona i piha me ka oluolu ame ke aloha, i ka poe apau i haiawai me na popilikia. . "Aia ma ka home o kuu makuahine hanauna, he mau hoaloh.a lehulehu, he poe opiopio, a ia lakou auanei apau e ike mai ai ia oe, ua makaukau loa lakou e hookipa aku me na manao ohohia. He kaikainahine hanauna kekahi nana, mai Inia mai, ua hoea ae nei paha oia ma kona home, nola'ila aole au mea e kanalua iho ai, i ka ae ana mai 1 keia leo noi a'u imua ou. I hakalia i kou ae mai, o kuu hoihoi aku no ia ia oe. malalo o klhmalu o kuu makuahine, pehea, e ae mai ana anei oe e Miss Rolana?" I kinohi aole no o Beterika manao e ae aku e hoi a noho me kekahi mea i x maopopo ole iaia nei, kona manao, aka mamuli o ke koi hoomano okoa akv» o Sa Lionela Kalakona, a no ka hilinai no hoi kekahi maluna o kela kanaka opio, akahi 110 o Beterika a haawi mai 1 kona ae. i ka pane ana aku: ua maopopo loa ia oe e Sa Lionela, aole e lilo ana ko kaua hoea kohana ana aku i mea maikai ole i*ka noonoo o kou makuahine, alaila ke ae aku nei au i kou manao; a no ka mea, he ppno e toaa he wahi no'u e maluhia ai, a e loaa ole ae ai i ko'u mau enemi." 1 "Aole loa he kanalua iloko o'u. no ka lilo i mea na kuu makua-; hine e hauoli ai, ko'u hoihoi aiia aku ia oe malalo o kon.a malu. Mai pupuahulu nae kaua i ka hele koke ana aku imua ona i keia manawa, oiai eia no kou enemi ke hakilo mai nei. k a o kekahi no hoi, aole o'u makemake e £$U kaua nia ke kaaahi o kqia po. ! -'I ka war'auanei a Konela Palani e heleluāi ai e kii ia oe maa-! nei. a ike ua lele'e ka manu, aole ana e n'ele kona hele e kiai ma ka hale hoolulu kaaahi, nolaila aole a kaua noonoo ana aku e hele keia manawa, aka e hoonianawanui no kaua a loaa*ka wa ppno. 1 • i

"E haalele kuke kaua i keia wahi, a na'u e lawe aku ia oe. no ka. home o kuu hoaloha. he wahi kela aia mawaho loa aku nei o keia kulanakauhale. Me ka wahine a kela hoaloha o'u, oe e noho ai no'! keia po, a ma ka la apopo, e kii aku ai au ia oe. a hoi aku 110 kahi 0 kuu makuahine." » No keia mau hoakaka a Sa Lionela Kalakona. ua hoike okoa mai la o Beterik.a i kona hauoli, alaila hoomau hou aku la o Kalakona i ke kamailio ana: i "He manawa hoea Avale mai no paha keia no Konela Palani, nolailn he niea maikai ole ka hoololoiahili wale ana maanei. e haaleie kaua oi nui ka manawa ma ko kaua aoao. e holo ai, i pakele mai kou enemi mai." j Me ka hakalia ole, o ka puka aku la no ia o Beterika iwaho, me j ,ka ukali no hoi o Kalakona mahope ona, no kahi o ke kaapio e kakali.l mai ana. a ia lau,a nei no a kau iluna o ke kaa, i pane aku ai o Kala- j kona i ke kalaiwa: ''E holo pololei no ka-hale hoolulu o. ka Uwapo Ladana, a e loaa no he uku maikai ia oe, ke loaa aku ke kaa halihali ukana ia kakou!" I hakalia no a pau kela kauoha a Kalakona i ke kalaiwa. o ka pa aku la no ia o na huipa i na lio, he'pahee hoi kau o na huila o ke kaa e holo la, a o ka rtiakai ole iho no hoi'o ke alan.ui, aohe han.a, he hoola'i wa.le no. "Aole paha i maopopo ia oe ka manao o ke kauoha a'u i haawi j aku nei i ke kalaiwa, a eia no ka manao maoli, i hana aku au pela, me ka lohe mai o ka haku o ko hale hoolimalima ,i wahi e "pulapuia aku ai o Konela Palani. "I ka manawa e hoea ae ai o kela keonimana, a ninau i kou wahi 1 hele ai, e hoikeia aku ana iaia, ua hala oe maluna o ke kaaahi o keia kakahiaka, alaila aole ana kiai hou ana ma ka hale hoolulu nou i ka i la apopo, aka e ūhai aku ana oia rnahope o ke alahele a ke kaaahi o ; kei.a la." , Ua piha loa o Beterika, me ka hauoli, no keia mau hoakaka a K,alakona, a ia hoea ana aku o ko lau.a nei kaa no ka hale hoolulu, e makaukau ana ke kaaahi e haalele iho, a ua ku mai hoi kek.ahi kaa i kela. manawa, nolaila komo aku la lau.a nei iloko o ka huikau o na kanaka, & i ka oili ana aku ma kekahi aoao o ka h.ale hoolulu, ia wa, i kahea aku ai o Kalakona i kekahi kalaiwakaa e lawe ia laua no kahi j o kona hoaloha, a iloko o na minuke helu wale no, ka.awale loa laua mai ke aluka mai o na kanaka ma hale hoolulu, me ka hoomao- j popo ole ia mai e kekahi mea. | Ua pomaikai loa nae o Beterika, rna kela lioea ana aku o Sa Laionela Kalakonai, a lawe i ke kaikamahine opio, ina no ko laua hoololohi iho n;a ka hale hoolimalima, ina ua loaa pono laua ia Konela Palani, no ka mea i ko, laua nei kaa e holo ana ma ke alanui, ij m.aalo ae ai ke kaa o Konela Palani, a aia maluna o kela kaa hookahi, o Mr. Hila ame kekahi makai kahi i nolio ai, e holo_pololei no ka j hale hoolimalima, i nōho ai o Beterika. I ka wa a Beterika i ike aku ai i kona kahuhanai, u.a loli kQke ae la kela helehelena mohaha maikai ona, a ke ike aku iaia i kela wa, o ia 110 oe o ka me.a e aneane aku ana e maule. Pee loa m.ai la ua o Beterika ihope o ke kaa, i wahi e ike ole ia mai ai oia, o kahi nae o ka laki, aole he nana pono loa mai o na ohua o kela k,aa ia laua nei, he pokole nae, ua hala aku ia ke kaa o Konela Palani, akahi no a loaa mai la ka maha ia Beterika, me ka i koke £na aku ia Sa Laionela Kalakona: "Ua hoomaopopo aku nei anei oe i ka poe maluna o kela kaa? O Kone'a Palani aku la kela, me ka maka'i, ua laki maoli au i ka haalele koke ana aku i ka hale hoolimalima." ''Aole au i ike aku nei o ko kahuhanai kela, aka nae he hookahi mea a'u e pl£lo aku nei ia oe e Miss Rolana. aole loa i 'moeuhane o Konela Palani, ua lele ka manu mai ka punana aku, a e lilo aua i hana paakiki nana ka huli ana mai ia oe. "Ke loaa ka ike iaia, aole»oe ma kou wahi i noho .ai, ua mamao loa oe ma kahi kaawale, e noke iho ai ka ike ona, i ka huli a pahu'a." "Hoi hou mai l.a na manao maikai iloko o Beterika, no kela hala loa ana aku o kona mau enemi, ana.i ike iho ai, aole i hoo'maopopo mai o Konela Palani iaia nei; a mamiia o ka hoe.a ana aku o ko laua kaa 110 kahi i makemakeia, ua auhee aku la na niauao maka'u a hopohopo mai ia Beterika a'ku, o kekahi kumu paha hoi no kona hilinai piha maluna o kela kanaka opio, e hana wale mai ana no oia i na j mea no ia palekana ai. .-,■■■ j Mawaho pono mai o kekahi hale, pena ulaula. i ku iho ai ke kaa i 0 Beterika ma, a lele aku la o Sa Lionela Kalakona manuia, a kokua mai la no hoi ia Beterika, ma ka lele ana aku, mahope o ka uku ana aku i ke kalaiwa, hele aku l.a ma kahi o kekahi pou, e lewalewa ana he kaula, huki mai la, a. kani aku la ka hele, e hoike a'ku ana, ua makemake kekahi mea e weheia mai ka puka-pa no ke komo ana aku iloko. "O ko'u wahi keia e noho ai, e Miss Rolana, a he keu aku ka oluolu.o kuu hoaloha ame kana wahine. O laua wale no'ko keia hale, me hookahi kauwa, a he lehulehu na manawā a'u i hele mai ai e ike ia iaua, me he mea la ma ka'u noonoo maoli. iho 110, ua lawe' aku laua ia'u he keiki na laua." Aole no hoi i loihi iho, wehe niai la ke kauwa i k.a puka-pa ; me ke koi ; ana mai ia laua nei e komo aku iloko, oiai ua kamaaina no o | Kalakona iaia, a i ka ninau ana aku a ke kanaka opio, 110 kona hakii, hoike mai la ke kauwa aia no i hale, o ko Kalakona a'a' ai aku ; la no ia ia Beterika, ma ke alanui rkamaaina iaia, a hoea ana no ka hale. | Ia Kalakona nae e hoi la no ka hāle, ua harla e aku la ke kaiiwa 1 ka puka-pa, me ke koi an.a mai ia laua nei e komo aku iloko, oiai ua kamaaina no o Kalakona iaia, a i ka ninau ana aku a ke kanaka opio, no kona haku, hoike mai la ke kauwa aia no i ka hale, o ko Kalakona, alakai aku la no ia ia Beterika, ma ke alanui i kamaaina iaia, a hoea ana no ka hale. Ia Kalakona nae e hoi la no ka hale, u.a hala e aku la ke kauwa e hoi'ke i kona mau haku, no laua nei, a oiai l,aua nei maloko o ke keena hookipa, komo ana no na kamaaina, a he manawa -ia no ka haawi ana o na aloha me ka hoolauna ana aku o Kalakona i kana malihini. ' /j He mau mea aoo kela a elua, aia nae maluna o ko lauā mau | helehelena ka oluolu ame ka lokomaikai, a ia Kalakona i hoolauna aku ai ia Beterika imua o laua, i pane āku ai oik' i keia mau huaolelo.: "I hele mai la no au e noi aku ia olua, e hookipa aku i keia lede opio nona ka inoa o Miss Rolana, malalo ekko olua malu, ahiki i ka la apopo, alaila, hoihoi pōlolei aku au iaia no ko'u wahi. Oiai maua e noho ana ma Ladana nei, ke manao nei au, aole a olua hoole ana, mai ī' ka hookipa ana aku iaia keia home." "Elike me ka m&ua i hookipa mau mai ai ia oe, me he keiki la na maua, pela no e hamama mau ai na ipuka o keia home, no kou j mau hoaloha," wahi a ka wahine, me ka huli koke ana aku imua o i Beterika, a pane aku la me ka leo oluolu loa: "Ho mai ko papale, e hoihoi aku au m.aluna o ke pakaukau." Me kona mau lima ponoi i kii okoa mai ai kela wahine e wehe i ke koloka o Beterika, a waiho aku la iluna o kekahi noho loihi, a noho iho la no hoi ma ka .aoao o ke kaikamahine opio. lle manawa ia no ka hookamaaina ana o kekalil me kekahi, a ma na kuka'iolelo ana, i hoike piha aku ai o Beterika i kona moolelo. "He' uuku loa ko kakou ike no na ano o na kanaka ma keia ao," wahi a ka wahine kamaaina. "Pehea no la hoi i loaa ai kela manao alunu a makee waiwai iloko o na kanaka? Ma kau mau olelo e kamailio mai nei, ua like kela c manao alunu,-ka makee waiwai, me kekahi ahi e lalapa ana iloko o na kanaka, ahiki i ka hoolil.o okoa ana ia lakou i poe hehena. O, he keu aku keia a ka mea lapuwale!" Ua hoohalaia kela e Beterika ame Kalakona, me ko laua mau hoaloha hou, a ma ka hora umi o kela po, akahi no o Kalakona a haalele mai no ka huli hoi ana aku i kona hokele. Iloko nae o kela la holookoa i hoohalaia e na opio, ma ke kamai:amailio ana i hooiia ae ai ka pipili o ka mahao o kekahi no kekahi, ahiki i ka hoomaka okoa ana aku o na aa o ke kumulaau o ka makemake ame ke aloha, e kokolo iloko o ko laua mau puuwai. Ma ke kakahiaka nui wale o kekahiJa mai, hoea aku la o Sa Lionela Kalakona me kekahi kaa, a i ka pau ana o k.a aina kakahiaka ua haalele aku la na opio i kela home, aia ka pahu hopu no ka hale hoolulu kaaahi, a oiai aole he mea ma ka hale hoolulu e kiai mai ana ia laua nei> ua holopono maoli kela hoolala ana .a Kalakona no ko !aua pālekana. nolaila o ko laua kau ak/u la no ia maluna o ke kaaahi o ka papa ekahi, mahope o ke ku-āi ana r mau tikiki no laua. "Ua pau ko kaua hopohopo ana no kou mau enemi e Miss Ro-

liina, np ka mea, e hoihui aku ana.au ia oe nialoko o hoopuni ia e hoaloha, i maka.ukau e kokua mai 110 kou pono. He niau hora helu wale nō ko k : aua e holp aku ai, o kpu hoea no i.a ma kahi e loaa ole ai i kou nia'u enemi k'e liuli ae, koe wale 110 ko lakoli manao ana, ua make'oe, a he makehewa wale no ka heao ana e hoopau manawa ma ke kiei ha-lo ana ma na wahi pouliuli o ka aina." Ma.hope ihp o kela hala-wai pu ana o Sa Lipnela Kalakona me Beterika, ua hoopoina loa iiā ka.naka opi6 iiei i koua noonoo ana no ke kaikamahine a ka Lede Poliko, i hoolaia ai i waiiine nan.a; a iloko c kona mau- manao ohohia, e hana aku i na mea apau e p.alekana ai c Beterika, ua hoopoina oia i ka noonoo ana ae, e lilo ana p.aha ke kaikamahine a kona makuahine hanauna i koho ai i wahine n.ana, i mea nana e kumakaia iyiai iaia. Aole i moeuhne iki o Sa Lionela Kalakona o na keehina aj%a e hooko nei, no kela manao kokua i ka nfea iloko o ka pilikia. ke hoani aku: la oia i ka aila mahu imua ō ka lapalapa ahi, e komohia aku ai na manao' lrli, kā hoowahawaha ame ka man.ao ino iloko o Miss Binenama. a o Agata kolohe hoi, e nana aku nae kaua e ka me.a lieluhelu* i na mea e hoea mai ana ma keia mua aku. MOKUNA XIX. hele a ahhihi ma kela la, hoea aku la ke kaa o Kalakona ;ime kana malihinj, no ka home o "ka Lede Poliko, a o ke kamaiiina mua no hoi o ke kanaka opio, ole ana ana aku e aeia mai oia e'komo iloko o kela hom.e, aka alakai pololei loa aku la oia ia Betenk.H noloko o ke keena hookipa, me ka ninau-ana aku i kekahi o na kauwa, i ka wa i hele mai ai e ike iaia, i ka pane ana aku: "Eia no anei ka Lede Poliko i ka hale nei?" i4 Ae, he hapaha hora wale ae nei no paha i hala, kona lioi ana f ; ku maloko o kona rumi, hoea mai la no olua." "E kala m.ai oe e Miss Rolana ia'u, ke haalele hookahi iho au ia oe, ma ka rumi hookipa nei, a e pii ae au e hui pti me kuu makuahine, malia ke hoomakaukau mai la oia, i kona mau lole, 110 ka aina ahiahi, n na'u e lawe mai iaia, ā hoolauna aku ia oe." "Ua hiki ia oe ke noho mamua o ke kapuahi hoopumehana oiai au e kaawale ana mai ia oe mai, a o keia kekahi mea ole i kuu makuahine, o ia ka malairra mau ana i na kapuahi hoopumehana maloko ona rumi apau. E k.ala mai oe ia'u, 110 kekahi mau minuke, a e huli hoi mai ana no au iloko o ka wa pono loa." Beterika mau ku-e ana aku no kela mau olelo a kona kamaaina, a ia hala ana aku o Sa Lionela Kalakona, hilinai aku la o Beterika ihope o na kukini* palupalu i paepaeia mahope o ke koki, me ka naiu wale ana iho no ilpko ona, i ke ano o na hookipa ana a ka Lede Poliko īaia, aka ke lana mau la no kona manao, e hoopauia ana na pphihihi o ka ona nona kela home, mahope iho o ka hoakaka pono ana aku a* Kalakpna i ko ia nei moolelo. Ke moani mai la ke ala o na pua, mai na puka aniani -nunuj mai i wehe hamamai.a, a na ia ala anuhea o na pua, i kono okoa mai iaia e nana a.ku iwaho, a he m«,a e kona puiwa hikilele, i ka ike ana aku i na pua n.ani like ole o ketaf ame keia ano e oiliili mai ana iwaena o na lau uliuli, ka mea nana i hoohauoli loa mai i kona noonoo, 3ka nae, e kaka.li oia me ka ahiki i ka huli hoi ana aku o kona kamaaina, m.e ka nuhpu hauoli, no kona hookipaia aku ma kela home, me ke ohaoha. -I kela hala ana aku hoi o Sa Lionela Kalakona, a haalele hoo : kahi iho ia Beterika, maloko o ke keena hookipa, ua pii pololei loa aku oia a ku maWaho o ka rumi o ka Lede'Poliko, hoomaka aku la e kikeke, a na ke kaikamahine lawelawe o kona makuahine i liele mai e wehe i puka a iaia i kamailio aku ai o Mr. Kalakona ika i ana aku: "E hoike aku oe i ka Lede Poliko, ua hoea mai la au, a ua makeniake hoi e ike iaia, maluna o kekahi manao anoJlui!' , Komo aku la ua o Sa Lionela Kalakona noloko o ke keena hooluana, a noho pono aku la mamua o kapuahi hoopumehana, oiai kaikamahine lawelawe i hele aku ai e hui pu me kona haku, no ka hoike ana aku i na mea a Sa Laionela Kalakona i kamailip aku ai iaia. 0 Me he mea la, aole paKa i piha he elua kela kakali ana iho a ke kanaka opio, komo a,na no ka Lede Poliko, a elike me ka makua i makee i kana keiki, pela iho la ua \vahine nei, i holo mai ai imua, a puili mai la ia Kalakona, me ka pane ana mai i na huaolelo o. ke ohohia: " "He keu aku a ka hauoli o kuu naau i kou huli h'oi ana m.ai nei. He keu maoli oka maikai o kou ola kino, a pela no hoi ka mohaha maikai o kou mau mak.a!" Elike no hoi me ko Sa Lionela Kalakona ano mau, o ka hoikeike aku i na hana ku i ka oluolu imua o kela maku.?.hine ona, ua honi aku la oia ma ka papalina o ka Lede Poliko, me ka hoonohp ana ae i ua lede nei ilalo, ia wa i hoomaka hou mai ai ka Lede Poliko e kamailio: "O oe e Sa Lionela ke noho iho ilalo. i ka wa hea oe i haalele aku ai i.a Herefoda?" "Ma ka Poakahi aku nei ko'u haalele ana ia Herefoda. a i Ladana no au. a,hala kekahi manawa loihi." "Ma nehinei koke aku la no koli huli hoi ana mai ke taona mai; a ina no hoi paha, i iki ia'u kekahi ike aia no oe ma Ladarra, ina he hookahi no hoi ko k.aua huli.hoi like ana mai," wahi ā ka Lede Poliko. "Pehea e kuu makuahine, he malihini anei kekahi e noho nei ma kou home?" i hoomaka koke aku ai no o Sa Laionela Kalakona, i'ka hoomaoe ana, m.a ke kumuhana e hoea mai ai i kahi o kana malihini. "He hoPkahi no a'u malihini ano nui, oia no o Narea, ua hoea niai ne.i oia,,a o ke kumu hoi ia o ko'u hoea ana aku i Ladana, a eia maua ke npho pu nei,"' me ka lamalama ana ae o na maka ō ka Lede Poliko. "Iloko o ko'u nanea, i hoouna mai ai oia he kelekalapa ia'u ,mai LadUna mai, a i ko'u ike ana no, aia oia maloko o ka Hokele Lanahama, o kuu haalele koke iho la no ia i ka hale nei, a hoea ana imua ona, a o maua pu ka i hoi like mai, ma nehinei aku la. E ike aleu ana oe i.aia ma ko kakou aina ahiahi, a auhea oe e kuu keiki, he keu oia a ke kaikamahine huapala, a ina no oe la e ike aku ana iaia,. e ha.ulehia koke no oe i ke aloha, no ka mea aia maluna ona, na ano apau, e hiki ole ai i kekahi kanaka-opio ke kupaa iho." Minoaka wale aku la no o Kalakona, no kela rn.au olelo a kona piakuahine, oiai ua mappopo mua no i ke katfaka opio, kahi a kona puuwai i koho ai, alaila pane aku la: "E lilo i'o 'ana i mea hoohauoli mai ia'u, ke ike aku ia Narea; aka he mea ano nui nae ka'u i makemake ai e hoike aku ia oe, a o ke kumu no hoi o ko'u hele koke ana mai la e hui pu kaua." « "Heaha keia manao ano nui ou e kuu Sa Lāionela?" wahi a ka Lede Poliko, me ka noho ana iho ma ka aoao o ke kanaka opio, a hopu mai la i kona lima. "He makemake anei kekahi ou e kokua aku au ia oe me ke dala? . Ua hooholo anei kou mar\ao, e ui mai imua o kou makuahine ilei no kekahi mea ano nui e pono ai oe? Auhea oe e kuu keiki, he lehulehu wale na manawa a'u i hoike aku ai imua ou, ua hamama mau kuu eke dala ia oe i na wa apau; i hawale no i ka owaka mai o kou waha, ua foaa aku ia oe kau mau mea apau e ai. <l Ke hoomatlao ,nei no oe i ko'u koi mau aku iā oe eke keiki, e kii mai i ke dala ia'u. me he mea la, o oe ponoi no ka haku waiwai, aole nae ou wahi mea a maliu mai, he han.a maikai ole iho la ka ia i kou manao. Pehea, e haawi aku anei au i kekahi kikop d.ala, a nau ponoi no e hoopiiha iho i ka huina nui?" "Aole ia o ke kumuhana a'u i Aak'emake ai e ike ia oe, eia no au ke ku nei, ma kela ano kuokoa mau o'u. Aole au i pilikia i ke dala e kuu makuahine, ua hiki no hoi ia'u ke hoomanawanui, me kahi loaa liilii e pono ai au, no kekah"! mau makahiki, ina paha hoi no ko'u nele maoli, malia ia wa paha au eiawe mai ai i kou lokomaikai, aole hoi iloko o kēia manawa. \ "O ka manao nui a'u i makemake ai e hoike aku ia oe, o ia no kou haawi anā m.ai i kou ae, e hookipa aku i kekahi hoaloha me na manao mea a'u i lawe pu mai nei me a'u, me ka manaoio, e loaa he $ malu ai oia, malalo o na kaupoku o kou hale e kuu makuahine." ' * "Nou e Sa Lionela ame ko.u mau hoaloha apau, ua hamama mau na ipuka o kuu home ia oukou, heaha iho la kau n\ea e kanalha ai e kuu keiki? Eia anei ko hoaloha maloko o ke keena hookipa kahi i kakali ai?" (Aole i oau.)